R O C Z N IK I N A U K SPO Ł E C Z N Y C H T om III — 1975
ŻYCIE I DZIAŁALNOŚĆ NAUKOW O-DYDAKTYCZNA PROF. DRA HAB. CZESŁAW A STRZESZEWSKIEGO
Prof. d r hab. C zesław Strzeszew ski uro d ził się w W arsz a w ie 21 X 1903 r. jak o syn C zesław a, w łaściciela m ają tk u Ja ro c in w pow. p ło ń skim, i Jad w ig i z dom u de S auvé *. Po śm ierci o jca (Î 1903) m ają te k Strzeszew skich ro zp arcelow ano , p o z o sta w ia ją c ty lk o 100 ha. M a tu rę uzyskał w 1922 r. w gim nazjum im. A. M ickiew icza w W arszaw ie. S tu dia w yższe odbył w Szkole G łów nej G o sp o d arstw a W ie jsk ie g o (SGGW) w W arszaw ie, zdo b yw ając ty tu ł in ży n ie ra ro ln ik a w 1928 r. (zrów n any później ze stopniem m ag istra n a u k rolniczych). W czasie o d byw ania stud iów pom agał m atce w g o sp o d arstw ie i jed n o cześn ie roz w ijał ożyw ioną p rac ę społeczną. W 1927 r. zorganizow ał Spółkę W o d ną dla d ren o w an ia o k olicznych m ają tk ó w i w si i objął w niej fu n k cję prezesa. Jeszcze jak o u czeń w stąp ił do S to w arzy szen ia M łodzieży A k a dem ickiej „O drodzenie", później zaś jak o stu d e n t został w 1924/25 p re zesem Koła W arszaw sk ieg o tej o rg anizacji i b ra ł czy n n y udział w p ra cach B ratnich Pom ocy stu d en ck ich w zarząd zie ce n traln y m w W a rsz a wie. Po rozłam ie, jak i n a stą p ił w „O d ro dzen iu" w arszaw skim , został prezesem now o p o w stałej org an izacji „K atolicka M łodzież N aro d o w a" (KMN), w k ró tce jed n ak , bo już w 1929/30 r., do p ro w ad za do zje d n o czenia ob y dw u ty ch organizacji. W tym o k resie w ziął ró w nież udział w zjeżdzie w B ratysław ie S e k re ta ria tu S ło w iańskiego (Slavia C athołica) przy ,,Pax R om ana” jak o d e le g a t „O d ro dzen ia".
Jeszcze jak o stu d en t w 1927 r. rozpoczął p rac ę n a u k o w o -d y d a k ty c z ną w c h a ra k te rz e a sy ste n ta w Z akładzie P o lityk i Ekonom icznej SGGW , kierow any m przez w ielo k ro tn eg o m in istra s k a rb u i p rem iera prof. dra W ła d y sław a G rabskiego, k tó re g o b y ł uczniem . P ra cę tę k o n ty n u u je po u k o ńczen iu stu d ió w w yższych w la ta c h 1929-1932 w c h a rak te rz e starszeg o a sy ste n ta tegoż Z akładu. W 1929 r. został s e k re ta rzem red a k c ji m iesięcznika eko n om iczno-rolniczego pt. „R olnictw o", r e dagow anego przez d ra A. Rose. W 1931 r. u zy sk ał sto p ie ń d o k to ra n a u k rolniczych na p o dstaw ie ro zp ra w y Z n a czen ie praw a zm n ie jsza ją c e j się
w yd a jn o ści w p ro d u k cji rolnej, W tym sam ym ro k u został rad c ą m i
* Przy pisaniu niniejszego opracow ania w ykorzystano notę biograficzną zam iesz czoną w: „Chrześcijanin w Sw iecie" 1973 nr 23 s. 1-5.
n iste ria ln y m w M in isterstw ie R olnictw a i Reform R olnych (D eparta m en t Ekonom iczny). W lata ch 1931-1933 p ełnił po n ad to n a stęp u jące funkcje: se k re ta rz a g e n e ra ln e g o O piniodaw czej K om isji G ospodarczej p rzy M inistrze R olnictw a, se k re ta rz a g e n e ra ln e g o C en traln ej Komisji do s p ra w F inansow o-R olnych p rzy P rezydium R ady M inistrów , d e le g a ta M in iste rstw a R olnictw a i R eform R olnych w M iędzym inisterialnej K om isji dla o p raco w an ia p o lsk iej ta ry fy celnej. J a k o przedstaw iciel M in iste rstw a R olnictw a i Reform R olnych b rał udział w roko w aniach 0 n o w e tra k ta ty h an d lo w e z W ło ch am i (Rzym), ze S zw ajcarią (Berno) 1 z W ęg ram i (W arszaw a).
W 1932 r. został k ierow n ik iem k a te d ry h isto rii gospodarczej na W y d z ia le P raw a i N au k Społeczno-E konom icznych K atolickiego U ni w e rs y te tu L ubelskiego w c h a ra k te rz e z astęp cy profesora, zaś w 1935 zo stał m ian o w an y k iero w n ik iem k a te d ry p o lity k i ekonom icznej tegoż W y d z ia łu w c h a ra k te rz e d o c e n ta habilitow anego, zachow u jąc je d n o cześnie k iero w n ic tw o k a te d ry h isto rii gosp odarczej. Stopień d ocenta u z y sk ał w 1935 r. w SG GW z z a k re su p o lity k i ekonom icznej n a p o d sta w ie ro zp ra w y K r y z y s ro ln ic zy na ziem iach K sięstw a W a rsza w
s k ie g o i K ró lestw a K on g reso w eg o (1807-1830). W 1937 r. uzyskał n o
m in a c ję na p ro fe so ra n ad zw y czajn eg o po lity ki ekonom icznej na W y dziale P raw a i N a u k Społeczno-E konom icznych KUL. W latach 1935-1939 p ro w ad ził ró w n ież w y k ła d y zlecon e z z a k resu ekonom ii politycznej w SGGW . W tym o k resie, p odobnie ja k daw niej, prow adził ożyw io n ą d ziałalno ść społeczną. W lata ch 1935-1939 działał jak o w ic e p re zes Z arząd u G łów nego Z w iązku P olskiej In telig en cji K atolickiej; w la ta c h 1936-1939 b y ł członkiem R ady S połecznej p rzy Prym asie Polski; w ła ta c h 1937-1939 b y ł k u ra to re m S tow arzy szenia M łodzieży A k ad e m ickiej KUL i w tym c h a ra k te rz e w sp ó łd ziałał w o rganizow aniu „Ty godni S połecznych O dro dzen ia". W 1934 r. w ygłosił re fe ra t na M ię d zy n aro d o w y m K on gresie Filozofii T om istycznej w Poznaniu na tem at
Zasada cen m a k s y m a ln y c h u św. Tom asza z A k w in u . W 1939 r. p rzy
g o tow ał re fe ra t na tem a t p o lity k i h a n d lu zagraniczn ego Polski na M ię d z y n a ro d o w ą K o n fe re n c ję zo rgan izo w an ą przez Ligę N aro d ó w w B er gen, p o św ięco n ą p o lity ce ekonom icznej i pokojow i. Przed II w ojną św iato w ą b y ł p rezesem T o w arzy stw a E konom icznego w Lublinie oraz członkiem n a stę p u ją c y c h to w a rz y stw n au ko w ych: C en traln eg o Kom i te tu In sty tu tó w N a u k P o lity czn y ch (Sekcja Ekonom iczna), T o w arzy stw a E konom istów i S ta ty sty k ó w w W arszaw ie, Polskiego T o w arzy stw a E konom icznego w e Lw owie, T o w arzy stw a N au k o w eg o K atolick ie go U n iw e rsy te tu L ubelskiego, P olskiego T o w arzy stw a H isto ryczn eg o w W arszaw ie.
na Polskę, K atolicki U n iw e rsy te t Lubelski bez zezw olenia w ładz o k u p acy jn y ch już w końcu w rześn ia rozp oczął d ziałalność d y d ak ty czn ą, oczyw iście w ograniczonym z ak resie ze w zg lędu n a tru d n o śc i o b iek tyw ne oraz szczupłe g rono pro feso ró w i stu d en tó w . Prof. Strzeszew sks (do przerw ania tej działalności przez m asow e are sz to w a n ia p ro feso ró w 11 X1 1939 r.) pełn ił fu n k cję d ziek an a W y d ziału P ra w a i N au k Sp ołecz no-Ekonom icznych KUL, prow adził w y k ła d y i se m in a ria o raz egzam iny. Dzięki w cześniejszem u w y jazd o w i z L ublina u n ik n ął are sz to w a n ia , by ł jed n ak poszu kiw any przez G estapo przez ca ły o k res ok u p acji. Przez najbliższe 2 la ta u k ry w a ł się u ro d zin y na te re n a c h w łączon ych do Reichu (Sudostpreussen). W 1941 r. u d a ło m u się n iele g aln ie p rze d o stać do K rakow a, gdzie ob jął stan o w isk o n aczeln ik a W y d z ia łu In fo r m acyjn eg o i P e rso n aln eg o w R adzie G łów nej O p iek u ń czej (RGO Z a rząd C entralny). N a tym stan o w isk u p o zo stał do m arc a 1945 r. W o k re sie okupacji p rzep ro w ad ził szereg b a d ań n au k o w y ch , m. in. n a d filo zofią społeczną św. A u g u sty n a i św. T om asza z A kw inu. W lata ch 1943-1945 w ziął udział w ta jn y c h k o m p letach u n iw e rsy te c k ic h (na W y dziale Praw a) zorg anizow any ch w K ielcach pod firm ą K atolickieg o U ni w e rsy te tu L ubelskiego przez ks. prof. d ra P. K ałw ę (późniejszego b i skupa o rd y n ariu sz a diecezji lubelskiej) w po ro zu m ien iu z U n iw e rsy tetem Ziem Z achodnich.
W sty czniu 1945 r. po w y zw o len iu K rak ow a został z a re je stro w a n y w c h a ra k te rz e p ro feso ra przez U n iw e rsy te t Ja g ie llo ń sk i. W m arc u te goż ro k u w rócił do Lublina i o bjął po n ow n ie k ie ro w n ic tw o k a te d ry polityki ekonom icznej w K atolickim U n iw ersy tecie Lubelskim . W 1946 r. został profesorem zw y czajn ym tegoż przedm iotu. W 1945 r. w spólnie z profesoram i KUL i UMCS zorganizo w ał w KUL n ow ą p lac ó w k ę — Studium Z agadnień Społecznych i G ospo d arczy ch W si, k tó ra m iała za zadanie kształcenie dla w si praco w n ik ó w sp ó łd zielczych i sp o łeczn y ch działaczy w iejskich. O d p o czątk u istn ien ia aż do lik w id a c ji w 1950 r. był d y rek to rem tego Studium . K ierow ał ró w nież K ursam i Pedagogicz- no-Społecznym i dla N auczycieli Szkół R olniczych p rzy Studium Z ag ad nień S połecznych i G ospo d arczy ch W si. P o nadto p e łn ił szereg fu n k cji n auk o w y ch i ad m in istra c y jn y ch w K atolickim U n iw e rsy te c ie Lubelskim , m ianow icie b y ł k ierow n ik iem k a te d ry p o lity k i ekonom icznej i I k a te d ry ekonom ii politycznej oraz k ierow n ik iem Z ak ład u Ekonom ii, w sk ład k tó reg o w chodziły: dw ie k a te d ry ekonom ii p o lity czn ej i inne k a te d ry , jak: polityki ekonom icznej, skarbow ości, h isto rii g o sp o d arczej i g e o grafii gospodarczej. Prow adził tak ż e w y k ła d y z h isto rii g o sp o d arczej na W yd ziale N auk H u m an isty czn y ch KUL. Po o tw a rc iu n ow ego W y działu Filozofii C h rześcijań sk iej został p rzy nim w 1948 r. k iero w nik iem k a te d ry socjologii c h rześcijań sk iej. W lata ch 1946-1948 oraz 1950-1951
był dziek an em W y d z ia łu P raw a i N a u k Społeczno-Ekonom icznych KUL, zaś w ła ta c h 1948-1950 p ro d ziek an em tegoż W ydziału, a w łatach *
1949-1951 p ro re k to re m KUL. O prócz teg o w lata ch 1946-1949 był w y k ład o w cą ekonom ii po lity czn ej w U n iw ersy tecie im. M arii Curie-Skło- dow skiej w Lublinie, w la ta c h 1950-1952 profeso rem Sem inarium Du chow neg o w Lublinie. W 1949 r. zaw arł zw iązek m ałżeński z M arią s X iężopolskich, m ag istrem n au k spo łeczno-ekonom icznych KUL.
B ezpośrednio po II w o jn ie św iato w ej n ależał do w ielu działających w ów czas to w a rz y stw n a u k o w y c h i p ełn ił w nich n a stę p u jąc e fu n k c je 1 b y ł przew o d n iczący m W y d z ia łu N a u k Społecznych T ow arzystw a N au k o w ego KUL, a w la ta c h 1948-1952 S ek retarzem G eneralnym tegoż To w arzy stw a; członkiem -założycielem Polskiego T ow arzystw a Ekonom icz nego, członkiem R ady N au k o w ej i pierw szy m prezesem O ddziału Lu belsk ieg o teg oż T o w arz y stw a do 1952 r.: członkiem R ady N aukow ej dla Z ag ad n ień Zieim O d zy sk an y ch ; członkiem R ady W y ch o w an ia Spół dzielczego; członkiem U nion In te rn a tio n a le d'E tudes Sociales w M alines (Belgia) od 1947 r. W ram ach teg o o statn ieg o bierze udział w o praco w an iu no w ej w e rsji „K odeksu S połecznego" (Code Social, 1948). W la tach 1945-1948 w sp ó łp ra c u je z Biurem P lan ow an ia i O dbudo w y przy P rezy diu m R ady M inistrów , w szczególności w zak resie planu zabudo w an ia O k rę g u L ubelskiego. Z ram ien ia tegoż Biura b ierze udział w w y cieczce n a u k o w e j do Danii na przełom ie 1947/48 r. i w ygłasza odczyt na p o sied zen iu D uńskiej R ady R olniczej (Landbrugsraadet.) w K open h adze na tem a t o d b u d o w y go sp o d arczej p o w o jen n ej Polski.
R ozw ija ró w n ież a k ty w n ą p ra c ę społeczną. Był członkiem Zarządu O k rę g u L ubelskiego Z w iązku N a u czy cielstw a Polskiego, Sekcji Szkół W y ższy ch i In sty tu tó w N au k o w y ch , Prezesem Z arządu ZNP oddziału tej S ekcji w KUL (1947-1949); członkiem Z arządu O ddziału Lubelskiego T o w arz y stw a P rzy jació ł M łodzieży A k adem ick iej i K uratorem Domu A k adem ick iego KUL; członkiem -założycielem T ow arzystw a Przyjaciół KUL.
W 1952 r. p rze n ió sł się do R adości p od W arszaw ą, gdzie p o d jął pracę ja k o s e k re ta rz m iejsco w ej parafii. Był jedno cześnie w lata ch 1952-1957 w y k ła d o w c ą w W yższym Sem inarium D uchow nym XX. P alotynó w w O itarz ew ie pod W arszaw ą, w la ta c h 1952-1954 w yk ład o w cą w W yższym Sem inarium D uchow nym XX. M a ria n ó w n a B ielanach po d W arszaw ą.
W dru g im sem estrze ak. 1956/57 r. pow rócił n a U n iw ersy tet obejm u jąc p on o w n ie k a te d rę socjologii ch rz e śc ijań sk ie j na W y d ziale Filozofii C h rz e śc ija ń sk ie j KUL. Od teg o czasu prow adzi w y k ła d y i sem inaria z z a k re su k a to lic k ie j n au k i sp o łeczn ej i filozofii gospodarczej, re o rg a nizuje S p e c ja liz a c ję Filozofii P ra k ty c z n ej na tym W ydziale, po szerza jąc znacznie zak res p ro w ad zo n y ch zajęć z dziedziny n :u k społecznych.
Prow adził rów nież sem inarium m ag istran ck ie n a S ekcji H istorii W y działu N auk H um an isty czn y ch KUL. Był dziek anem W ydziału Filozofii C hrześcijańskiej w lata ch 1957/58 i 1961-1969 oraz pro d ziek an em w la tach 1958-1961 i 1969/70. W 1969 r. zorg anizow ał M iędzyw ydziałow y Zakład Badań n ad K u ltu rą C h rz e śc ija ń sk ą w KUL i b ył jeg o k ie ro w nikiem w latach 1969-1971. C elem teg o zak ład u by ło p ro w a d z en ie b a dań nad k u ltu rą c h rześcijań sk ą w m yśl w sk azań II S o b o ru W a ty k a ń skiego. Z akład połączył praco w n ik ó w n a u k o w y c h re p re z e n tu ją c y c h n ie mal w szystkie w y działy KUL. W ciąg u 2-letniego fu n k cjo n o w a n ia Z a kład zorganizow ał dw a sym p o zja n au k o w e na te m a ty k u ltu ry c h rz e śc i jańskiej z udziałem w y b itn y ch sp e cja listó w z k ra ju i z z a g ra n ic y oraz zapoczątkow ał b ad an ia nad n a stę p u ją c ą p ro b lem aty k ą: p rze m ia n y r o dziny, przem ian y kato licy zm u polskiego, z b ieractw o fo lk lo ru m uzyczno- -religijnego, b ad an ia nad lite ra tu rą k ato lick ą. W 1971 r. zrezy gno w ał z k ierow n ictw a Z akładu, nie wadząc w a ru n k ó w dalszej p racy . Z akład z tą chw ilą zap rzestał sw ej działalności, co n iew ą tp liw ie znalazło o d bicie w a u to id en ty fik acji U niw ersy tetu .
W o statnim o k resie n a le ż y do n a stę p u ją c y c h to w a rz y stw n a u k o w ych: T o w arzy stw o N auk o w e KUL (w lata ch 1963-1970 b y ł w ic e p re z e sem tegoż T o w arzy stw a), Lubelskie T o w arz y stw o N au k o w e, Polskie T ow arzystw o Ekonom iczne, Polskie T o w arzy stw o S ocjologiczne, U nion In tern atio n ale d'E tudes Sociales w M alines, In stitu te of M an ag em en t Science w N ow ym Y orku. W 1972 r. został p rzew od niczącym K om ite tu Dni Społecznych; w 1967 r. o trzym ał n o m in ację n a członka K om isji Episkopatu Polski d/s A p o sto lstw a Ś w ieckich; w 1968 r. n a członka K om isji E piskopatu ,,Iustitia et Pax", zaś w 1973 r. n a członka R ady N aukow ej przy E piskopacie Polski.
W 1972 r. odbyw a podróż n a u k o w ą do A u strii n a zap ro szen ie U ni w e rsy te tó w w W ie d n iu i S alzb urg u o raz do Rzym u celem n aw iązan ia k o n tak tu z P ap iesk ą K om isją ,,Iustitia e t Pax". B ędąc p o n o w n ie w e W łoszech, bierze ud ział w K o ng resie SILAEC S e k re ta ria tu Z aw odow ego ,,Pax R om ana" (Nicea) n a tem at: „Postęp, k tó ry w y zw ala". Podobne podróże odbył rów nież w lata ch n astę p n y c h , b io rąc ud ział w św ia to w ych k o n g resach n a u k o w y ch w 1973 („W ładza człow ieka n ad czło wiekiem ") i w 1974 r. („N ow e fo rm y cy w ilizacji w sp ó łczesn ej"). W la tach 1957-1973 w y g ło sił na te re n ie całego k ra ju szereg refe ra tó w , od czytów i k o n feren cji na sym p ozjach n au k o w y ch , zjazdach d u c h o w ie ń stwa, zeb raniach n auko w y ch , k o łac h stu d e n c k ich itp. W u z n a n iu zasług w dziedzinie n au k o w ej, p ed ag og iczn ej i społecznej, ODiSS przy zn ał prof. Strzeszew skiem u n ag ro d ę, k tó re j w ręczen ie o dbyło się dn. 21 IV
1973 r. w obecności P ry m asa Polski.
m ożna w n iosko w ać o osobow ości człow ieka w ielk ieg o form atu: in te lek tu a listy , o rg an iz ato ra nau k i, pedagoga, działacza społecznego i reli gijnego. W swoim życiu p o trafił połączyć rzetelną pracę naukową, g łęb o k ą w iarę, o tw a rto ść n a bieżące p ro b lem y i na p o trz e b y otoczenia, zarów no w śro d o w isk u un iw ersy teck im , ja k i poza nim. Szczególnie w dzięczni są m u uczniow ie, dla k tó ry c h zaw sze znajdow ał czas, od po w ied n ią ra d ę i w skazów kę. S taw iał im w y so k ie w ym agania, ale jed nocześn ie ok azy w ał życzliw ość i dobroć. N a szczególne p o d k reślenie za słu g u je p o sta w a prof. S trzeszew sk iego podczas p ro w ad zo n y ch sem i n a rió w i k o n su lta c ji n au k o w y ch . U derzało u niego jasn e staw ianie, ro z strz y g a n ie problem ów , u m iejętn o ść p o d e jśc ia do stu d en ta o raz tro sk a o jeg o stu d ia i w a ru n k i b ytow e. Te sam e cechy m ogli rów nież z łatw o śc ią d o strzec i dośw iad czyć w codziennych k o n ta k ta c h jego w sp ó łp ra c o w n ic y i koledzy. P o m ijając długą listę m ag istró w prof. S trze szew skiego, w a rto tu ta j w spom nieć o tym , że w K atolickim U n iw ersy tecie Lubelskim p ro m o w ał d oty ch czas 35 d o kto ró w , w tym 5 n a W y dziale P ra w a i N a u k S połeczno-E konom icznych i 30 na W y dziale F ilo zofii C h rz e śc ija ń sk ie j. S po śró d te j liczby w ró żny ch uczelniach 13 osób u zy sk ało sto p ień d o cen ta (doktora habilitow anego), 3 p rofesora n ad z w y c z ajn e g o i 1 p ro fe so ra zw yczajnego. D odajm y, że w iększość z nich to oso b y d uch o w n e za tru d n io n e w ró żn y ch d iecezjach i zako nach, często n a w p ły w o w y ch stan o w isk ach . D ając im o tw a rtą społecz nie form ację, prof. S trzeszew sk i tym sam ym p rzy czyn ił się do rozw oju i a k ty w iz a c ji życia k o śc ie ln eg o i zako n neg o w Polsce, szczególnie po II w o jn ie św iato w ej.
O sob n ej uw agi do m ag ają się jeszcze k ieru n k i i w y niki b a d ań n a u k o w y c h prof. S trzeszew skiego. C ałościow e u jęc ie ich w ym aga n ie w ą tp liw ie osob nej m onografii. T u taj w a rto p rzy n ajm n iej zaznaczyć, że prof. S trzeszew sk i ja k o n au k o w iec n ig d y nie zacieśniał się do w y p ra co w an eg o łub p rz y ję te g o w cześniej stan o w isk a teo rety czn eg o i m etodo logicznego. Był zaw sze św iad om y faktu, że n au k i społeczne pełnią fu n k cję k ry ty c z n ą nie ty lk o w obec sp o łeczeństw a i in sty tu cji społecz nych, ale tak ż e w obec u p ra w ia ją c e g o je. Toteż m im o dużej ruty n y, sw o ją p o sta w ą i tw ó rczo ścią n a u k o w ą ak cen to w ał dynam izm , jaki w i n ien cech o w ać sp o łecznik a i n a u k i społeczne. N a tym tle trzeb a p od k reślić, że w a c h larz jeg o z a in tere so w a ń b y ł szeroki; co w ięcej, zainte reso w an ia te zm ien iały się w ró żn y ch o k resach czasu i w różny ch w a ru n k a c h p ra c y n a u k o w e j. Prof. S trzeszew ski zaw sze b ył św iadom y, jak ie p ro b le m y w z a k re sie n a u k sp o łeczn y ch są b ardziej p alące i k o nieczne do o p rac o w an ia ze w zględu na d obro K ościoła lu b n arod u. Te sz ero k ie z a in tere so w a n ia w iążą się tak że z „ n a tu rą " n a u k społecznych, zw łaszcza g d y w ce n traln y m p u n k c ie zain tere so w a ń po staw i się k a to
licką n au k ę społeczną o p a rtą z jed n e j stro n y n a „św ieck ich" n a u k a ch społecznych, z d ru g iej zaś n a n a u k a ch teo lo g iczn y ch i n a o ficjaln y ch dokum entach sp o łeczn y ch K ościoła. O g ó ln ie bio rąc, b a d a n ia n au k o w e prof. S trzeszew skiego, jak w idać z zam ieszczonego niżej w y k azu p rac naukow ych, o bejm ow ały głów n ie dziedzinę ekonom iki, filozofii sp o łecznej i k ato lick iej nau k i społecznej. W e w szy stk ich ty c h dziedzin ach zaznacza się jeg o w łasny, o ry g in a ln y w k ła d u z n a n y nie ty lk o w skali k rajow ej, ale i ogóln o św iato w ej. S w oje p rac e p u b lik o w ał nie ty lk o w języ k u polskim , ale i w jęz y k a c h obcych, nie ty lk o w k ra ju , a le i za granicą. W y k az ty ch p rac jest im p o n u jący; ob ejm u je bow iem 15 dzieł zw artych, w tym 5 dużych m onografii, 12 rozdziałów zam ieszczonych w pracach zbiorow ych, w tym jed n a p o zy cja o rozm iarach m onografii, 150 arty k u łó w , 80 recenzji, 6 sk ry p tó w au to ry z o w a n y c h , 1 p ra c a p o w ielona i 2 bibliografie. Bilans p ra c y n au k o w e j nie jest zam kn ięty . Po przejściu na e m e ry tu rę w 1974 r. prof. S trzeszew sk i z pew n o ścią jeszcze zin ten sy fik u je sw o je b ad an ia n au k ow e, nie b ę d ą c już, jak d o tychczas, przeciążony p ra c ą o rg an izacy jn ą, d y d a k ty c z n ą i społeczną.
Ks. W ła d y s ła w P iw o w a rski
W YKAZ PRAC NAUKOW YCH
PROF. DRA HAB. CZESŁAWA STRZESZEWSKIEGO * 1. Dzieła zw a r t e
1. W skaźniki in ten sy w n o ści produkcji rolnej. W arszaw a 1930 ss. 59.
2. M esures d'assainissem ent financier de l'agriculture en P ologn e. Paris 1932 ss. 29. 3. L'agriculture dans le n ou veau tarif douanier en Pologne. Paris 1933 ss. 20. 4. Przyczyny nadm iernego zadłużenia rolniczego. L wów 1933 ss. 12.
5. Znaczenie prawa zm niejszającej się w yd ajn ości w produkcji rolnej. W arszaw a 1934 ss. IX + 155.
6. Kryzys rolniczy na ziem iach K sięstw a W arszaw sk iego i K rólestw a K ongreso w ego 1807-1830. Lublin 1934 ss. X + 242.
7. Zasada cen m aksym alnych u św . Tom asza z A kw inu i jej za sto so w a n ie w życiu ekonom iczno-społecznym . Gniezno 1935 ss. 14.
8. Kryzys gospodarczy a rodzina. Poznań 1936 ss. 16.
9. Handel zagraniczny K rólestw a K ongresow ego (1815-1830). Lublin 1937 ss. XII 4-160.
10. W sp ółczesn e tendencje rozw ojow e gospodarstw a św ia to w eg o i ich znaczenie dla realizacji n o w eg o ustroju. Poznań 1937 ss. 20.
11. La politique du com m erce extérieur de la P ologne. M ém oire p olon ais nr 8. Les politiques économ iques et la paix. C onférence Perm anente des H autes Etudes Internationales. V arsovie 1938 ss. 25.
