Baza hotelowa jako podstawa rozwoju turystyki w miastach wojewódzkich

Pełen tekst

(1)mCr. 617. Ekonomicznoi w Krakowlo. Barbara Ostrowska Kaledra Chap.clarld Regl.naln". Baza hotelowa j rozwoju styki w n1iastach wojewódzkich l. Gospodarcze znaczenie turystyki Turystyka i wypoc zynek to dzial gospodarki. który ma. duże. znaczenie. i m oż liwo śc i rozwojowe. Od dawna zwracano uwagę na kor zyści wyllikaj~!cc z przyjazdów turystycznych. jednak dopiero od XIX w. zaczęto podkre ś lać ich istotn y wplyw na gospodarkę. Wysokie zysk i, jakie z tytulu obslugi lury stów czerpal y poszc zególne kraje, regiony czy miasta . sprawily, że ca l" dzialalność mająq na celu zaspokojenie potrzeb IlIrystów zaczę to nazywać "prze myslem turystycznym". Pojęcie to obejmuje wiele galęzi produkujących dobra wykorzystywane i konsumowane przez turystów oraz usługi świadczone na rzecz turystów. Określenie "przemysi turystyczny" uwydatnia gospodarcz,! rangę turystyki odpowiadająq na obszar<lch o rozwiniętej funkcji tury s tycz nej efektom . jakie w regionac h zindustrializowanych wiąże s ię z rozwiniętym prze my slem . Turystyka jest bardzo aktywnym czynnikiem rozwoju gospodarczego; oddzialuje zarówno na gospodarkę poszczeg61n yc h krajów, jak i mniejszych jednostek przestrzennych . takich jak regiony i miejscowości. Uwidacznia się to w stopniu zamożności miejscowej ludno ści oraz w rozwoju infrastruktury turystycznej i paraturystycznej. Miastotwórcza funkcja turystyki d z iała wedlug zasady sprz~żcnia zwrotnego. Ruch turystyczny pobudza do rozwoju gospodarkę danego ośrodka. cZyl1i"c j" coraz lepiej przygotowan" do zaspokojenia potrzeb tury stów . W efekcie tego oddziaływania rozszerz"j" s ię mo ż liwości recepcji turystycznej miasta . rośnie liczba turys tów. aby z kolei z jeszcze więk sz;, sil" stymulować gos podarczy i społeczny rozwój "środka turystycznego. Dzięki rozwi.l"j'lcej się turystyce wzrasta liczba nowych miejsc pracy, rośnie zatrudnienie i wielko ść zarobków w sektorze usług. Zatrudnienie w usługach turystycz nych. szczególnie w hotelarstwie, handlu i gastronomii. stwarza szc-.

(2) Bar/Jara OSfroll'ska. rokie możliwo śc i podejmowania pracy przez kobiety. Turystyka zglasza zapotrzebowanie na pracowników rói.nych dzied zin i zawodów. Ich zatrudnienie może być zwi"zane bezpoś rednio z gospodark" turystyczn". a także z sektorami majólcyrni pośredni zw i'iZck z rozwojem turystyki, jak np . uslugi rzemieślnicze, transport miejski. admini st ra<..'ja czy bank owość. Pow staj . , taki.e warunki wzrostu zatrudnienia w przemyśle turystycznYI1l. wyt\varzaj,)cym np. sprzęt turystyczny i sportowy. artykuly spoży""cze,urz,,dzcnia i meble s luż"cc wyposażeniu hoteli i inne , bCd . ,cl.! przedmiotem popytu wrystyczllL'go . Og.(')lnie można powieJ ziec , Żl' zalrudni('nil' \V bezpośredniej gospodarce tury stycz nej poci;.Jga za soh"l k o nieczn ośl' zatrudnienia \ 1./ innych działach gospodarki nar() ~ dowej, np. w przemyśle. transporcie. rolnictwie, bud ow nictwie itd .. wspól, dl.iałaj~łcych w tworzeniu produktu turystyczlll'go, Z punktu widzenia rozwoju gospodarki loka lnej powszech nie uznaje si~, że turystyka może przynieść' o wiele hardziej bezpośreJnil,' korzyśc i \V dziedzinie zairudnienia ni :i, inwestycje w przcm yś k . W sferzl" ohsługi ruchu turystycznego howil'll1 występuje l.Jlacznit: mniejsza potrzeba odwolywania si~ do kos ztownego personelu wysoko kwalifikowanego . Na pozytywn" rol~ turystyki IV aktywizacji gusp"darki lokalnej Ilależy zwró~iL: SZCZl'góhl~l lIwagę w okresie dużego i stale r()sn <ł ~ ('ego bezrobocia , Coraz wić;c L'zę~cil'j w tym .. przemy ś le bez kominó w" w łau ze loka lne widz" kierunek i szansę dalszego rozwoju. W Polsce wyraźnie WZI'Jsta zainlcrcsowanil' prohl em atyką rozwoju turystyki IV miastach. InicjatoramI bada!, '" wladze poszczególnych mia st, które w turystycl' upatruj,! możliwo ści wzroslu gospodarczego, przyci'łgni ęci a kapilalu zagranicznego. likwidacji bezrobocia i wzrostu do<,,' hodów ludno ści, Prace nnd kierunk~lllli rozwoju rnia st przyjllluj:.t POSt;JL' programów strategicznych, Opierają sit; one na occnil' potencjału gospodarczego. wyznaczaN główne funkcje i kierunki dzialania, wskazuj" na słabe i mocne strony zamierzd, gospodarczych. Sektor uslug tworzy 60- S0 % wszystkich miej sc pracy . Rozwój dl.i,tłalności uslugowej w miasl~lch stwarza szanse; na realizację proinllowacyjnej strategii rozwoju regionalnego. Miasta odgrywaj" kluezow'l rol9 w europej skiej i polskiej gospodan.:c. ponieważ, współczesny rozwój gospodarczy jl'st oparty na rozwoju ośrodków metropolitalnych i ich otoczenia, gdzie koncentruje sit; większa czc;.Śt' aktywności ekonomicznej gencruj4cej wysnk~t wartość dOdan.t l , Miasta w Polsce na wzór europejskich powinny zadba~' o zrównoważony wzrost. w którym uwzgh;dniat' należy uwarunkowania: ekologiczne. s połeczne, przestrzenne i kultuH)wl', Jakos(' życia v.-' miastach jest w znacznej mierze związana z \Vidko~ki~1 aglomeracji i licz.b" jej mieszkalicll\V, \V Polsce (od miennie nii w większości wysoko rozwiniętych krajów) dul.e mi,lst a _. I.e względu na re latywnie wyższe inwl'sl ycjc w przl'szlośt' i - P()sj~l(hlj :, znacznie lepsze wskaj,niki,jeśli chodzi <1 kllłlur~. architekturę, ochrony zdrowia, J11o żli1 K, Gawlikow ska- lIucckd, A, Hiltkhrant. S, Ullli lhki. J(/k(l .~(: ~~ .\'!'ia \t'mias!al'h ' pml'illfrlch g mr/;kicll, In S!}'1 11I 13;1(\;111 nad Ci(l ~j)( \d ~trk'l RynkOWi" "Polska Rl'~', ioll(')w" ~OO() , nr t·L.

(3) Ha:.a hOIe/OIt'a. ... wości. czynnej rekreacji i dlatego postrzegane sąjako ;.ltrakcyjlli~jsze, Z drugiej strony . większość wielkich aglomeracji ma bardzo ź le rOI.WiniętiJ siec dn')g. co powoduje ogromne utrudnieni a w transporcie i komunikacji i l)hnil.tl jakośL' •. •. ZYCJa, •. Wedłu g. J, Szlachty do najwa ż niej szydl przyczyll awansu gospodarc zego, a co za tym idzie - wzroslu jakości życia - miast Europy mozn;] za licz y(' ~ : - przygotowanie strategii rozwoju ekonomicznego opartej na umocnieniu się sektora z:uówno prywatnego, jak i puhlicznego, - konsekwentne rozwijanie partnerstw~1 układu publicznego i prywatnego. - skuteczll;} w wicIu miastach przc hudowę bazy ekonomic znej . umi l'j'; llll'korzystanie ze środków zev'/Jl((trznych. w tym przl.!dc wszystkim ze ś rodków Unii Europejskiej. Celem preze ntowanej prac y jest uka za nie roli turystyki w dui.ych aglomeracjach miejskich . Analizę przeprowadzono w opan.:iu o 16 miast \l,Joj("wl,dl.kich, będ'Icych centrami fOI\VOjU regionalnego, Oceny stopnia roz woju gospodarki turystycznej w omawianych miastach uokonall " dla rokll 2000 IV oparciu O dane dOI YCZ'ICC ruchu turystycznego (korzystaj.lcy-.:h z Iloclcg(') \v). bazy noc legowej oraz na podstawie wskaźników wyzllaczaj:Jcyc h funk c jI' tury, l)'un:J obszarów . wykorzyst uj:lc w s k" ż. n ik i Haretje' a -Dercrt a. wska i.llIk rrck wcnej i oraz wska ż nik Schneidera.. 2. Rozwól turystyki w Polsce na tle trendów. światowych. Turystyka jest jedn:1 z naj w ięk szydl galęzi gospodarki na św icc ie . Swiatowa Rada PodrÓŻy i Turystyki szacuje. 7.e w 2000 r. przemysł z'Vi:lz"ny z turystyk:1 i podróżami przyczynił się do wytworzenia 4.1 % PKB (I35lJ mld USD)'. W 200a r. wpływy z turystyki międz y narodowej wyniosły 477.9 mld US D. przynosz:lc 5% wzrost dochodów w stosunku do roku poprzedniego. Lic zba zatrudnionych w turystyce prze krocz y ła 190 mln osób. co stanowi ok. R% wszystkich mieJSC pracy na świecie. Szacuje się dalszy wzrost miejsc pracy w IlIrystyce do 250 mln w 20 I(I r. Warlo śi, inwestycji zwi ązan yc h z podróżam i i turystyk:) już dzi ś stanowi ponad 9% wszystkich inwestycji światowych . Rok 2000 sprawii, że pojawiło się więcej niż kiedykolwiek wcześniej powodów, by podróżować. Liczba turystów w skali świ:tla wzrosła w tym roku prawie o 50 mln, osi:tgaj:IC wielkosć 698 mln . W stosunku do 1999 r. b y ł to re kordowy wzrost, gdyż 07.3% . Zadziałała w turystyce magia przl'iomu tys i:Jc\ee i oraz wyj:Jtkowa ilość prestiżowych imprez, takich jak np. Rok Swi,t)'. Olimpiada w Sydney, Mistrzostwa Europy IV Piłce No l.llcj, Swiatowa Wystawa .' J, S z Iadlla , /) /'(IM t ' 11/,\' /'0:: II'tI.l1t ,,'lAki('" III i fi ,I" lJ F: /111 , fe ,I':: a:c tj I W :'t ' ,,'I r:·t ' /I i ( ' 1/ fIIl)1 ~ is !.: il j. \1.': J, W, K OIlWroV.'~" I, W,I'I'{ilc;esl/(' /I \\'/1 rI/ 1I/.:() 11'1111/0 gO S/Ji Idu n ':,o- /w:,I' ,\' {r ;: I ' III/I' i II f/' /'11(11 )0 //1 I / / , : //(J'i lIIilUT INd.\'J..:icll. Z":~l.yty NalJ"tIW l~ . ~~]']a II , Ptl/nan 2000 , I .. 157, s, X J. hup :I!www .int ur .(.om.plll r..:ndy ,hilll.

(4) Harhara Os,rml'ska. EXPO 2000 w Hanowerze . Wydarzenia te z"'lcnlcO wplynęly na tcmpo roz woju turystyki w poszczególnych regionach świata. I tak największy przyrost liczby przyjazdów zanotow"no w Azji Wschodniej (w pierwszych trzech kwar1~lłach równie j. do Izraela ). a spośród regionów europejskich lIajwic;kszy przy ~ rost no\Uje się w krajach Eu rop y Polmlniowo-Wschodnicj. W skali świata w ruchu wrystycznym najwiękslY. 58';', udzial ma Europa. W milenijnym roku odwicclz. iło .F' ok. 401 mln IUryst"w, elyli o 6% więcej ni7. w 1999 r. Obc hody roku j uhileusZGwcgo przyci"gnęly wielu wry stów do WIoch. szczególnie do Watykanu. W krajach Europy Zachodniej i Pó lnoc nej wzrost popytu na zagranicznc, turystykę wyjazdow" jest wyraźnie do sć prostcj funkcj" wzrostu PKS . ROlwój ekonomiczny kraju pociqga Za sobą wzrost popytu n,1 zagraniczn"I turystykę wyjazdow~,. natomiast gorsza sytuacja gospodarcza popyt 1I:n ogranicl;'1. Zalcż~ Ilo śc i tej, jak na razie. nic slwicrdz;'1 sit; w krajach Europy Środkowej i Wsc hodni ej. howiem popyt na turystykę wyjazdowc, wci"ż W roś nie. a jego zmiany nie lawsze zależne S'l od kondycji ckonomiC:lnej kraju. Sytuację tę można wytłUl1liKZYC realil.Jcjq tzw. odło żo nego popytu turystycznego wokresie istnienia gospodarki socja listycznej . Micszkat\cy E uropy jeżdż" przede wszystkim nad morze - 84 mln. kolejne 36 mln stanowcI podró żc w interesach . a 30 mln to wyjazdy do wielkich miast - zw laszcza do centrów kultur y. W segmencie podró ży slużhowych a7. o 19 % wzrosly wyjazdy na konfere ncje oraz n 8% wyjazdy na targi i wystawy. Po wrzcśniowym ataku terrorystycznym na Stany Zjednoczone nasuwa się pytanic. czy w najbliższych latach nadal tak d ynamicz nie będzie rozwijala s ię turystyka w ska li swiata. Czy slabn"c a na św iecie koniunklllra gospodarcza będzie miala wpływ na rozwój turystyki. która nalei.y do potrzeb wyższego rzędu. Analiza trendu rozwoju turystyki w skali świata na podstawie danych z ostatnich 50 lat wskazuje na dodatni trend rozwoju. Zmiany koniunklllry gospodarczej powodowaly naj częściej jedynie zmiany ki erunku ruchu turystycznego do poszczególnych regionów turyst ycznych. a nic zmniejszenie tendencji rozwojowych globalnie w skali świata. Jak na tle świata i Europy plasujc się Polska') W 2000 r. Polskę odwiedli lo 17.4 mln osóh. co sytuowało naSl kraj na 12 . pOZYCJi wśród krajów przyjmującyc h najwi,ccj turystów' (wedlug dan yc h z przejść granicznyc h - 84.5 mln cudzoziemców). Wpływy z turystyki międzynarodowej wyniosły 6.1 mld US D. co dalo 17. pozycję w światowym rankingu dochodów z turystyki zagranicznej. Dla Polski. po przemianach ustrojowych dokonanych w 1989 r .. w turystyce zag ranicznej najbardliej korzystny był 1997 r., kiedy to znaleźli ś my się na 7. pozycji (19 mln turystów) w tabelach świa towego ruchu tury stycznego i n'l I I . pozycji (8.4 mld USD) pod względem dochodów uzyskiwanych z \Urysty ki . Światowa Organizacja Turystyki (WTO). occniając wówczas pozyCję Pol ski. nazwala nasz kraj "lUrystyGnym tygrysem". W Polsce przez -1. Tu/"v.\trktl 1\' !()(){) /"Ok II. G US. I nrorm:J.cjt i Ilpr ..u:ow an ia sIal )'sl yO.JlG . WarSI.:l wa :200 I ..

(5) 8a:.ll /IO/l'imrll ~~~,:,-,,-~~~~~~'..':~~~ .. _ _ __ _ _ __ _ __ _ pierwszą polowę minionej dekady procentowala renta tranzytowa wynikaj'}ca z poloż.cnia na szego kraJu . Po opa dnięciu że laznej kurtyny, szerokie rzesze ludzi z dawnego bloku RWPG, pozbawione dotąd swobody poruszania się, mogly nareszcie bez większych problemów przekracza" granice . W znacz ny sposób na wzrost przyjazdów do Polski wp l ynęla turystyka polonijna, gdy ze. Wschodu i z Zachodu i najbard ziej odleglych z'ak'ltk ów swiata , z migracyjnych pobytów zac zęli licznie odwiedzać nasz kraj krewni i znajom i. Na nieznanq wc ześn iej skalę rozwin'll się ruch biwesowy . W powstaj,!c ych prze ll>iębior stwach zagranicznych kadrę. szczególni e kicrowniczq. stanowi li P0l:/.;,tk owo cudzol.iemcy. których kilka r:lzy w ci;)gll roku odwiedzaly rod2'.iny . Na ogó lne rozmiary ruchu turystycznego wpłyn~łł równi e ż. ruch przygraniczny związa ny z handlem i zakupa mi. Opieraj,!c się na wielkości ruchu tury stycznego z polowy lat 90 ., oczekiwano, że trend rozwojowy będzie trwal nadal. Okazalo sil( jednak. i.c czy nnik i napc;d zaj.)cc podróż.c CUd /.ozielllców du na szego kraju os labl y . Obecnie In stytut Tury styki przewiduje, że liczba l!i mln przyja zd"w rocznic do PoL.. ki pow inna. ulcgJj~}C jcdynk nic\I.'iclkim wahaniolll, utJ'l.)'mać· . . '• . . d IUZSZ) . SI'r przez CZdS . ~.. ~. "I~". ,. ·. Turystyka w Polsce zajmuje co raz bardziej liczlłc e się miejsce w gospodarce . Jest czynnikiem rozwoju spolcczno-gospodarczcgo i kulturowego. jest ważnym elementem lImożliwiaj~łcym rcgcllcracjt; sil czlowicka . Opracowana i przyjęta prz~z rZ'ld strategia rozwoju turystyki naKre ś la kierunki jej rozwoju w Kraju. Rz:!d w przyj ę t ym dOKumencie zobowiwal się do uruchomienia do 2006 r. środków w wysokosci 2.5 mld zł. W obliczu wyzwa li i szans stoj,!cyc h przed Polską turystyka powinna stać się istotn ym elementem rozwoju kraju. wyznaczającym dalsze, nowe cele rozwoju branży turystycznej .. 3. PozIom rozwoJu turystykI w mIastach woJewódzkIch Dla wielu miast i regionów turystyka jest motorem rozwoju regionalnego. W 2000 r. w 16 miastach wojewódzkich w Polsce by lo 41838 miejsc noclegowyc h w hotelach, motelach i pensjonatach, co stanowi lo 36,4% miejsc noclegowych w Polsce. Dynamika wzro stu analizowanej bazy tury stycznej w badanych miastach w latach 1990-1995 by la wyższa od przeciętnej krajoweJ - 155,9% , przy krajowej dynamice 142.1 % . Natomia st w okresie koleJnych pięciu lat ( I 995- 20()(), tempo wzrostu miejsc noclegowych w miastac h wojewódzkich zmniejszyło się w stosunku do tendencji krajowej; wynosi lo 11 1,2% , przy krajowej dynamice 128,9%. Najwięks z'l liczb,! miejsc n()cl~g owyc h w hotelach, motelach i pensjonatach dysponuje Warszawa - I I 263 miejsca, Kraków - 6 707 miejsc, Łódi. - 4974 miejsca, Pozn"ń - 374 I miejsc, Wrocław - 3574 miejsca'. Natomiast najmniej miejsc noclegowych w hotelach , mote1I'(~jcll'ód:.kil'. !,od,\"fIlWOII'I' dal/e .1'rll(Y.I"I)'! '::./lI'. GUS, lIrz"d Statyst yczn y w Poznaniu. Warszawa. lipie!.: 2001 . 5 Miasta.

(6) Barba ra Os/rem'ska. lach i pensj onatach pos iadają takie miasta . jak : Opole - .178 miejsc. Zielona Góra - 43 l miejsc. Kielce - SX7 miejsc . Biał ys t ok - 845 miejsc. Miejsca noclegowe whol elach. mOlelach i pensJonalach w lalach 1990. 1995 i 20nO przedslawiaj'llabeJa l oraz rys . I . Tabela I . Miejsca noclegowe w hOlchlCh. ll1t>tdach i pemjonatac h \\1 miastach woje wódzkich \\' Pol sce w lat . u:h 1990. 1995. 20UO Miasta P()I ~ k<J. og6k-m. Mi il~1:1. ogólcm Wa rsi'.'lw a ll i·'Y'lok Bydgoszcz Gda{lsk Katllwice. Kit'!l:1,.' K ra ~ ~'\\\,. Luhlin Uxl ż. Ols/.tyn Opok~. Pozn:Jll Rh'sZt')", Szclcdll Wrocław. Zielona Góra. 1990. 1995. 1995/ 1990. }(XXI. 20()OI1 l)IJ5. 2.0()()f 1l){Xl. 65577 24 X)5. 9.1 .1119. 142..1 155.9. 120 2S0 4) H.1X II 26 ) .45. 12R .9. IRH. 11.1.2. 176.5. 6 76 1 293 1>80. JX 72 3 X 695. I 7(Xl. .145 I 457 I 5)(1. -. 207X. 626 )4)4. J 195 495. 306 2 925 .1711 I 4W 2 IM 105. 626 X 195. 87 1 4 )) 4 I ) 05 )1>6 ) .105 615 I 954 274S ::!9lJ. 12X,6. , 17.7 2 14,J. S5.5 IIKI.O 231'1,6. 1) 5.7 ~6J.6. 119.6. 11.1.0 107.9 1.11.1 126 ,9. 2X4.H. I 429 2. 090. _. ,." 1'9 2.:t4.9 9X .1 136.h. I 9&5 5X7 I> 707 I IX 7 4974 I 4.17 )7H 3741 750 24W. ) 574 43 I. 166JJ. 2R8.4 2 10 .1 116 .8. 955. -. 9J.X. (H .X. XI .H U6 J , 14 .H 11 0 .1. 195..1. 10),3. 11.1 .2 121,9. 12),9 1.10.1 144 .2. -. I5S.? 290 ,3 12)5 127 .9 131 .r. 165 .1 165. 1 4105. Źródlo: M iasf(/ \\·ojl')\'ód:.kil', 1'0(/S!llIl'OI!'I' dm!l.' J W t-".\'Iyc:. //(' , GUS. lJ rząd. Sial ySI yczny w Poznaniu . W;trszawa , lipiec 2001 : TurY,I,tyko II ' 20()O r., GUS , InformacjI.! i opracowania stat ystyc zne. Warszawa 200 I orilZ oblicze nia wlas l1l' .. W miastach wojewódzkich znajduje się 240 obiekt ów hOlelowych. czyli 26% o biektó w hOlel owych ogólem w Polsce . Najwięcej jest hote li o ś red nim standardzie. czy li trzygwiazdkowych - w Poł s,' c jest ich 333. z czego w miastach wojewódzkich 104 obiekty . W szesnastu miastach są 64 obiekty hotelowe zakwalifikowane jako dwug wiazdkowc. 46 obiektów jednogwiazdkowych. 23 czterogwiazdkowe i jedynie trzy z pięcioma gwia zdkami o najwy ższy m standardzie _. wszy stkie Irzy w Warszawie. Obi ek ty hotelowe według kalegorii w mia stach wojewódzkich w 2000 r. za wiera labela 2 . Miej sca noclegowe w hotelach w miastach wojewódzkich w 2000 r. przedstawia rys. 2. Miasta takie . jak: Kielcc. Lublin. Lóclź. Olszlyn. Opole. Rzeszów i Z ielona Góra nie posiadaj4 miejsc noclegowyc h \V hotelach () standardzie cZlerech gwiazdek. W większości mia sl wojewódzk ich dominuj., obiek ty hotel owe o średnim i ni skim standardzie trzy - i d\Vltgwiazdkowt.~. Mi ejsc a noclegowe w hotelach weLl ług kategorii w Iniaslach wojewódzkich przedstawia tabela 3..

(7) Ba::a hotelowo ' ,. '(l. ro;wo;lI tl/rrsfrki .... l 2 000 .c 'J. 10 (X~). ;;..-.. -. 3. -.. ~,. -~ som 0. c. ,"0. 6000. E. 4(JlM). ~. -. ~. oC N. 2000. "..J. o. I. ,-. l,. 4. lO. 9. D 19 t XJ []] 1995 •. II. 12. 14. 15. 16. 2000. Rys. 1. Miejsca noclegowe w hotelach, motelach i pensjonatach \v miastach wojewódzkieh w latach 1'1'10, 19'15 i 200() 1 - WarszawCl, 2 - Białystok, 3 - Bydgoszcz, -1. - GdaJlsk, 5 - Katowice, 6 - Kilecc, 7·- Kraków, g - Lublin. 9 - LóJż, lO - Olsztyn. II - Opok', 12 - Pozna!l. lJ - Rzeszów. 14 -- Szczecin, 15Wrocław. 16 - Zielona Góra Żródło: tabela I,. Tabela 2. Obiekty hotelowe. według. kategorii w miastach wojewódzkich w 2000 r. W tym. MIasta Polska ogólem Miasta ogółem Warszawa Białystok. Bydgoszcz Gdańsk. Katowice Kielcc Kraków Lublin Lódż. Obiekty. 5-gwiazdkowc. 4-gwiazdkowc. 3-gwi<lzdkowc. 2-gwiazdkowe. I-gwial.dkowe. 924. 6 3 3. 40. J3J 104 15. 21-:5. 260. 64 6 2 4 I 6 5 11. 46 X. 240 37 5 I1 9 12 7 45. 5. 23. 5 I. ,-. ,. ,I. ,. -. ,. -. 5 --. ,. 17 9. ... -. ,. ...... -. Ó. -. ,. POI,narl Rzeszów SzC/ccin. '1~ .. ..... 6 U. -. Wrocław. 27. Olsztyn Opole. Zlclona Góra. 6. , ". ,1. 6 4 I 19. ,-. 4 5 ,1. I -. I. ... -. 5 --. 2 X 2 ,. 15. (,. 2. ,-. 7 14. , ". I. 5 I. 4 _.... I I. R t. ,1 5. I 3 3 1 3. Żródlo: Tli ry.l'fyka 1\' 2()()() r., G U S, IlIronl/w:!/' i (/jJ}'(/col\ 'liII ill Sf(/ tys (ye::. "l', Warv<I wa 200! oraz obliczenia własne..

(8) Barlw ra () srnJlt 'ska Tabela 3. Miejsca noc legowe w hOII..'I<lch we d ł u g IV. k ~lI e g () r i i. w miastach wojewódl.kich. 2(KJO r. M i('j ~C I. noclegowe. 1\1 iasla. o"ólc m o Polska ogil1c m. -. (Igólcm Warsi'.:t wa B ial ySltJk. II. Gd;lIh k Kat owice K ickc K r; tkl'I W Lu bi in t ódi.. ,n 01 9. 2."\ 26-l. I 7.1 1 I 7 :l I. 7 72 1 3 I 10 4(.' .1 1'1 0 31)4 307. IX 257. H 0 5 .ł I J ( ,() U3. 16 704 -l 762 l 0(16. .120. ... ... 750 2: 460 ."\ 574 431. 252. 94 1 ... .•... -. Rl,e s/.ów. -l (0). H07. 6 ~2. ]X ~o 1. 345 2 OKI. .l X5. ](M ). 794 452. H47. I 014. 49 .1. 7.m. 2()(1. 11."\. -. 44 1 16 5. 1 72 2. 77(). "4. 73 155 .:'I-°7 .. I ) tl. 2. 73 S I ° 71. .•.... -. 70. I 252 I 420 19.1. _.. -. .P'i. -. -. _.. ~. 5 19 I 51 9. -. 2 J54. .\ 672. oblk'zcn ia. \O I H5. .. Poznali. I\'. 1 9 2."\. -. .łn. Źród łu: 1'/1 ry.\·tyka. ko \.'.'c. 997. O po le. Wrncl:tw Zidon:t Góra. kn w lo:. .. ..... I 437. SzcZl'c in. kn wc. -. 66 17. Olsztyn. I-Qw iazd-. kowc. S45 I 3HH I 9H:' I 9'iX 46 2. B yd ~oszCl.. 2- gv..·ia i'.d-. 4-gw iazd-. 21~. -. 3-g wiazdkow\.'. 5-gwial.ll-. 9 5 O!)S ·10 52-l. M i~I ~ l a. \V tym. 164 _. 212 N. ';4 J(,.\. ,,-). .. .15 6 IOH. 20()() 1" ., G US. I"{0 l"11I0(:;C ; opracolI'l /ll io swr.r.\·,,}'c:'I /{' . Wmsz,lwa 200 I oraz. w łasne .. 12000 .c w ;;.., ~. o. u '" -. 10 (XX). r-. K{m. r-. ~. c. ..-!li u. r-. 6000. • < .. E. 41XKl. I-. ,w. llXXl. r-. "-. ~. ..J. -. -. -. r- fl. n ..o.. (I. 2. Rys. 2.. M i l~j sca. 3. 4. 5/)7. nodcgowC' w hOlel,H:h w. S. 'I. lH i ~l sl a c h. 10. II. 12. I.l. -=-.c:J 14 15. 16. wo jewódzki, h w 2000 r.. 1 - Warszaw:l. :2 - Biał ys t o k. ,1 - ByJ goszCl., 4 - Gdarisk . 5 - Ka tow ice, 6 - K i lc c \.~. 7 - Kraków, H - Lublin. ') - Lód;, 10 - Olszl yn, II - Opok. 12 - Ptli',rllll"L H - Rzeszów, 14 - Szczec in. 15 Wrod:lw. 16 - Zil'lonil Góra trót.11o: I<lhc1 a 3..

(9) rO:'II'(~jll (Ilr __rslyf.:.i .... 8(1:'(1 /U)[e!O\t'(l. -. ,. --. - --'-- "" - '"- -- ,. ---, ,- -- .., - - - - ", -- - "- " ."f,. ;;'-',. ;;.-.,. ;:: o. ",,. o c. co. ~. ;J:. ;;.,~. u,. -c". <r', ~. o-. ~. :~. ~. ~. ~,. ,. .. ). c.. ~,. o. oC. ,. ~,. c., 'c,. "eC -,"-. ,. ). ,. -el!. :J. , "o. -. - --E-. ::.C. C. -~ o. c. ~, ~,. ,. ~,. oC O'. O'. O'. -. - ",c. 'r,- V].., - O'- oC -", ", co - co ,. ry,. ,. ~. ~. ~,. r! O' .=; ~,. .Y:;. ~.. oC. oC. - ",'". ~,. or, oc,. ~. oC oC. . ",. oc, oC. ~,. ",. or, ,o...,. ", O'. ,. ,c,, -, ,. -- - - .'"- .. -'" .., -.'" -" - -. " - - " ", " - -- ", '" E ...., ~. >C. O'. ~. ry. .". ,. u. ~. z ;;..,. >O,. CO. ,Y.;. >O,. ,. ~. er.,. ,. Z. -C. ~,. O-. r ..... -. ;;., ;;.-. el,. ~. o-. c.. o-. E. .". ;;'., 'J. co. e''r. ", >; -, "", .., ., , .... oc. ", ", ", ,. .. .., ' " ' oc " oc, .c -c oc --" "z - " '" - - co - 'r,- '" .., .., - '"- oc, - '" " -. c. ~. ry, <rj ~ >O. 'J. ~. 'J. ~. ~,. " "",. oc, O'; O' oc, .c ~ ry. --. ,c,. -,..,- .-., ..," - " O'. ~. oC. r'" ~ .." .". O';. oc oC. oc,. -. ,. ;J:. -~.'-'. z, ~. c. O' '-Q. C. oc oC. el!. ~. ,. oC 00. .c, '.c;. >; q >; V] O~ C 'c, ." C >C , oc, ooC -C C s;;! oc, ~ "1".. ~,. " ", -". ,. oC. v "' ". ~. ..-. 'n, or,, or,, , r! " oc, , oc, ~ ~ o- oc, oc ", c. r.. ". ..,co - " - " --, ,-o. , - oq - '" ", ", .., .. , .., . , " .. " " ", ", ", ", ", " "" '" - '" -"~ v: " "" "- " -,- --- .cc, '" - ..,", O' -- ", oc ...c "'-, - oc- -.c oc --- " " "" o. z ;;.-, .,....,. 'c er' o. ...... ,~ ~ N C ~ el! c C O. oc,. , oc,,. C;. ~. or,. oC .". o. r"'~. oc,. .". .". 'oC. ,. ,. <;. ~. .". or, -C. ,. ,. .". ,. c,. r"'~. x. ;;'-,. ;::. ,"'. o. ~,. ,. ~. ~. oD. .". .". 'O. or,. ,. ("I. or,. ,. ,. ,. ,. oc. C>. ::l. 'J. ~ C. ,"". --'-'"" 'li. u. u. .e, uC. E ~. ,-c ~. -" ~. O. C O-. .. '" " - "" ", O-. C. ." oc. oc, O " a- .., V"o. or, 'z: , oc oc. oc. ,. ~ ~. .., ... " - a- .. .. " ':6 ", .., .. .c '" oD. ~. C> C> ." 'oC oC. -- -. ~. '". .". or, ,. ,. "-. .. - - ... ,. -. ry. ~. or,. " ",. .". .". ~. ". ry oC. .". ~. -. c. ",-. ~. ... ~. .r:. ,. ~. ~. ~. ;>. ... ~. .., .., , oC ln oc , C ." '" oc, ." C> 'c, c • ." " 'if oc "oc -", oc ", oc , oc, ." " ." oc ." oC '" '" " " " " O - - ", ,c, " " --. ;:.,. '" ,. oc ~ ,. o. -. oc. - --. L-. 1'>.:. U. 'J. ...l. "'. -"~. z. -.,.,. oc, ", oc, oc, ... .., ", ., " ", '" " '" - " "'" ". ." C. C-. ~. e..... oD. ~. ~. <;. E E. -- -- , "" I.J "" '" ",- '"-::: ;::: " '" " " " , , " -- '"-" ...,'X - -n. " "~ -" -'"- .e,"- -" -- ::: ro cel? '" -O O '" ::: U. U. O O O. z. O-. 'f,. ,c. 'J. ~. z C. U. ~. ••. .;r'. z. '.I"]. ;.., 1:.1, .:;:: O ." ;;.-, "'O O. 'J. c::. c. O. U. '" '". C ". LC. ...l. ':-.:. ;;"',. z. U. O O O N. C O-. N. U. :-.;. '". V U V. :-.;. O. C. U. N. -,-". ;, ;. , C ,. C. ".

(10) Barhara O.\·lroU'ska Tabela 5. Turysc i zagrani czn i knl'/. y staj ąc y z Tur\'sCI in n; - l:tllran ,. w miastach wojew ód zki ch w 2000 r. P r lC'cit;łlly POhY ł. Ud/.il"lonC' noclegi. ko ri'.ysl<lj:ICY I . n o( k'~ów tllryst(Hll l.:tg rall lL'ZII)' IW (W ty'...) (w 'PL). M iast;1. 2 400A i 59·t,9 -, (}I) -tJ 1:\ ,:\ 16.5 lO-LI. Pulsb ogi'lkm Miasta ol.!, ókll1 \Va rs/:lwa B ia ł ys t ok B )' d ~"SZo.. Od misk K ał()wicl'. S •. I',C/L'C1I1. I,ln. 2( 1.6. ~ X5. 2.:\5. i 3_X. -')1- -X. 1.72 i.l>l :2.l O l .h I I .90 I A /l. 213 .1 Jh.O 20 X.0. 129. 1 12:\,X. Wnk.-, Ia w. _.Vi .-. 'l. "..,. Zielona Glira !j()( k~g(iW~ \\'. I .1.) J UX l .loN. (,5J. 129 .6 i 7 .2. R z ('~zó w. i IO:?: J. :1 ,O() 1.60. 2x .2 .13 .9. PoznaJ). l .9 .ł. 707 J ·t :'1 .1. 1·t.,- -X. Opo k. ,ł 0 7 :'1.1. 2.h 7 2 A.<i 2.71. -. V ltJ i Obl.ty ll. d niadll 1 ,1)(1. ~3 .7. 6 ,(J. Luh lin. (w. (lln J. 4. ,ł f).2. K raków. tu rys tów z:l~ra l l kl. l l)'c h. :lI .2 1 15.3 XXj iU. K iek\.'. a miejsc a. h ot ~ li. hnlel iK h. I!J(III".·lach i. 'l. ,. I ~.6 ~x'n sj ( II !;l l a(h. st a n W. dniu .1 1 V II ] {)O( ) r.. Zn'lu ł o: M Ul.\' ra \I'fljl' \ \'( id: ki (' , {lod.\' ' tli \'011'/' da /I (' ,\"11 Iysly( .;.lIt' , Ci li S. U1'/ .; Id S tatysI yc i'.Il y w POl.narll li , W <lrsl.awa , lipie!".' ~ ()()I oraz. ohl iL'/.I".'llia wl as ne.. 1100 I(XKI ;,. --.c. -o ,-. Xl"1. ~ ~. ~. NKI. ~. s c. -. ,. -l<KI 100 II. l. - - - -- - --. 2. .;. (I. "7. X. t). I. hotel i \\'. In'lu1o: ubek. ·ł 1. :'I .. Góra. ---- - -----. nll:l~l al"h \\'ojl?WÓd/kid l \\'. l - War~l;lwa, ! - B!;l l y~tt)k. J "' l.I yd.!!t )v(l. ,l -. ( ;d<lflSh, S · X ··· Luhl ln, t) _ L \ld;. 1(1 ..· O] ~/!yll. ]] . 0 p{lk , 12·. Ptli'.lla ll, i'. i ~: I \lll; \. 12 13 14 ! S Il). - - - -- - - - - -- --. Ry:-..:'. T ury ::'\.' 1 kOfly~t ilj;,q·. WrucJa w. ](, . . .. 10 l i. K :lłtl\\ ' lC(". 1.\ '". :W()(J r. ( \\' ly:-..). Kik cc, -, . Kra "i)\\'. R/,C~/. (IW , 14 ·· SIl:I.l·l: ill, ] "> _. fI _..

(11) Ba:.u. Jl(l/ellHl 'lI j ako !,odsla ll 'lI rO': II '(Jju Iltrysl y/';'i, ... Z danych zawart ych w t"beli 3 wynika wy ra żnie. ie w Pol sce hrak jest bazy hotel owej D wysokim standardzie nastawi onej na organizowanil: maso\\')'ch imprez , Najwięcej wydaj" w kraju pohytu uczest nicy wielkich z,gromadzcli mi <.;dzy narodowych - kongresów. sympozj ów. targów, wystU\V, o limpiad itp. W wielu krajach istn ieje system organizacyjny. dysponuj",y odpowićd ni" informacj'l i infrastruktur'J. zajmuJ'lcy si, kontraktowaniem takich imprez z wie loletnim wyprzedzeniem. Najw i~k szc k o rzyśc i z tej intratnej d z i alalnośc i . jaką jest tur ystyk a kongresowa i biznesowa. czcrpi r, du że mia sta . W Polsce brak nam w tej dziedzinie doświadczenia. a przede wszyst kim hrak w kraju odpowił.! dnio rozbu dow~lI1cj bazy kongresowej. Nawet Warslawa ni e jest w stanic konkurowa ć z 81;!rJjnem czy Prag~, i zaofe rować' tł.!renÓw wystawienniczych i nowoczesnych sa l kongreso\\'ych na odpow iednim poziomi e, l'lotek w miastacJl korzystaj" z renty lokalizacyjnej gwarantuj'!l'ćj wysokie obloże lli e miejsc noclegowych przez cal y I"l)k , W s każnik wykorzystallia miej sc noclegowyc h w hotelach jest Ilaj wyi.szy w Wilrsz<J wic - 46.6(ii , Kra"owie 46.3 %. Gdati sku - 44.3 %. Lublinie - 42.4'7<,", Tury śc i zagraniczni korzysl:.Jj~)cy z nocle gów \\' hotelach stanowi;, 4X.WX, ogólcm osóh korzystajqcyc h z hOleli w miastach wojewódzkich. 'fu rysl'i zagraniczni korzystający z noclegów w hotelach najwi,kszy od se tek sta nowi" w Gdallsku - 62,2 (;(' 0Szczecinie .,-, 60 ,y;; Krakowie - 59.5 Q! i Warszaw ie __ 565(1.), SreJ ni czas pobytu ogólcm w hotl'lach wynos i 1.8 dnia i niewiele jest zróżni cowa n y dla turystów krajowych i zi.lgr.mit'zllych: dla turystów kraj{)w yc h 1.7 dnia. nat omiast dla turystów zagranicznyc h niceo tylk o w yższy; 1.9 dnia , Wykorzystanie hoteli w miastach wojewódzkich w łO()O r. przćd sta wiaj,! tabele 4 i 5 oraz rys, 3, o. 4.. Wskaźniki. o. funkcll turystycznel miast. Sila miastotwórczej runkcji turystyki jest zaldna od wagi,jak,! tnrySly ka ma w strukturze funkcjonalnej danego skupi ska ludn ośc i , Z perspek tywy przedmi otu art ykulu istot na jest funkcja mia slotwórl'i',a \V wym iarze stymulowania rozwoju zaplecza hotel owego . Realizacja tej funkcji przejawia sit; wc wzroscie liczhy mi ejsc noclegowyc h \V stosunku do Ii cl.hy stalych mieszk.ark (:)\v. Si'-czególnic popularne S,) w s kaźniki funk cj i turystycznej mi cjsl.,.'owosci Barctjc, 'a -Deferta . Jednym z ni ch jest \\' sk a ź nik T"d' który okre sl~l się wed ł ug w zoru ' :. 100. L. N ,. ._--_._---- --- --_._---!o. lvlill.\"w 'I'I:/('I\'o"::kil' ,/)Odl"lllH'OIl'('. JOI/('H(ilr.I!\'( ': '/ /(', (; US,. t 11'/;)d. S! ;I! y~l. yl:/ Il\' \\" 1'( l i iL I li I ! l.. Wa1'.'iZaWa, I I [l ll'C ~()()I. 7. T . Li.it'\\"~l\ j, B. MI KutoW .'i l\i, J. \~' yrtyj..,()W~I\I .. 1\)% ,:-. .. ~ .\.. (j( 'og l'l!lill fi/rrSlr/d l'iI/IAI . I' \\'I : .. \\-':1)" \1;1 \','.

(12) Barhara OHrm,'ska. gdzie: N -- liczba turystycznych miejsc nodcgnwych w hOlelach. motelach i pensjonatach . L - liczba ludnośc i miej scowej . Miernik ten określa liczbę miejsc noclegowych przypad "j'ICą n" 100 miesz -. kalków , Prz.yjmuje. się.. i.c dla. miejscowości. o niewielkim zagospod,ll'owaniu. turystycznym wskal.nik Baretje'a-Dcfenajcst stosunkowo niski: 1- 100. Zgodnie z tym wskaźniki~m funkcja turystyczna miejsc owości z'lCzyna si~ wykształcać. gdy ma on wartość !OO. a przy wsbźniku od 100 do 500 funkcja. turystycz.na pojemność. miejscowoś c i. jest już dobrze rozwinięta, \VarlOŚl' IDO oznacza, l.e bazy noclegowej jcst równa liczbie miesl.kal;ców, W dU 7,yc h mia-. stach o duż.ej liczbie ludno ś,' i wskaźnik ten jest niski. Przy obliczaniu wskaź nika Bare tjc'a- Dcfena dla poszczegó lnych p,nistw. a także dla du życ h mias!. uzasadnione jest obliczanie ilośc i miejsc noclegowyc h przy padając yc h na 1000 mie s l.k:'ł1lców .. W Polsce przypada 3.1 lÓŻka w bazie hotelowej (hotele. motele, pensjonaty) na tysi'le mieszkaliców . co plasuje Polskę dopiero na trzydziestym miejscu w Europie. czyli czwartym miejscu od kOlica li sty krajów europejskich . Wskaźnik Dcfe.rta w krajach europejskich przedstawia tabela 6 . Biorąc pod uwagę wskażnik Deferta, można zaznaczyć, że w Europie Zachodniej na ogół im mniejszy kraj. tym większe z.naczcnie w gospodarce mają uslugl, w tym hotelarstwo. W 1998 r.jak wynika 7. wielkości wskaźnika Defc,.ta, w czolówce krajów znajdowaly s ię Austria i Grecja, po ni ch Islandia, Lichtcnstein, Szwajcaria. Luksemburg. Norwegia i WIoc hy, a na stępnie h'landia, Hiszpania i Francja. Wśród krajów Europy Srodkowcj na cwlo wysuwa się Chorwacja. Powyższe dane dobitnie uświadamiaj ,) , :i.e w Polsce nie ma odpowiedniej bazy hotelarskiej a więc podstawowego elementu gospodarki • turystyczneJ . W 16 analiwwanych miastach wojewódzkich ogólcm na 1000 mieszkaliców przypada 5,93 miejsca w hotelach , motelach i pensjonatach. W s kaźnik ten ma najwyisz'l wartość w Krakowie (9,05), wskazuj,!c na fakt, że turystyka jest tu wiod'lq funkcją i.ycia gospodarczego. Bardzo wysoka wartość TnfJ jest także w mias tach wojewódzkich, takich jak: Olsztyn (8.24) .. Warszawa (6,99), Poznati (651). Najbardziej niekorzystna sytuacja. ze względu na licbę posiadanych miejsc noclegowych. występuje w Kielcach (2.78>. Opolu (2.93), BiaIymstoku (2,96), Lublinie (334). Wskaźniki funkcji turystycznej miast wojewódzkich w Polsce w 2000 r. przedstawia tabela 7. Porównanie wskaźników dla badanych jednostek przestrzennych ma na celu określenie stopnia rozwoju danej runkcji . Wskaźnik Baretjc'a-Dcfcrta obarczony jest jednak pewn ymi wadami. Jest on stoslInkowo dobr;) mia,,) przy. porównywaniu miejscowości o niewielkiej liczbie l1lieszk~lł1ców. Wskaźnik ten eksponuje Illil:jscowości o niższej liczbie stałych micszkaI1ców, Stosowanie wskaźnika. Baretjc'a-Dci'crta dla bardzo zaludnionych jednostek administra-.

(13) IJlI:'lI h O le/(III 'lI. jaki). !)(ul!.llIU'lI. cyjnych, m~jących dobrze rozwinięq bazę noclegową, może okazac się Illalo ui.yteczne. bowiem mlwet przy ha rdzo dobrze rozwiniętej bazie noclegowej wskaźnik len będzie niski - zadecyduje o Iym w~ rt ość mianownika, czyli duża liczba mieszkaticów. Aby zapobiec niewlaściwej oee nie poziolllu ro zwoj u IlIryslyki w poszczególnych mi aslach , wynikającej z interprelacji slosowanego wskaźnika Barelje' a- Defcna w miaslach z dul.ą li czb'l 111 ieszk",ków , zaprop'" nowano opracowanie wskaźnika frekwencji - W,.'.. i ohiektach podobny,h w Europie w 19()X r.. T:lbela 6. Liczba l óź.:k w hotelach. na \000 mieszk:lIlcÓW . Wskażnik Dl'fcrta Europejski Obszar Gospodm'c zy. Kr ..j~. W skażnik. Dekna. AUSlria. n..2. Grecja Lichtcnstcin S7.w::tjcaria Luksemburg Norwegia. 55.7 44,6 44 .5 -'<l .X 3 ~ ,2 :ł I ,2. Włochy. I rl andia Hiszpania Francja Belgia. 1~landia. Finlandia. Ponugalia Szwecja. Niemcy Wielka Brywnia Dania. Holandia. EUHlpa Srodk \Iw:l Kraje. D.,;fl.~ rla. Wsbhl ik. Ch()fWacja ('l.cchy Slowcnia. -ł2 .7. Wę g ry. 19,7 15..1 I :) .3. nul g.aria. 13 .7. RUJlIUnia Estonia. X.7 X.5. 30 .s. M~u.:c dnllia. 29 .X 24 .9 24,X. Łolwa. 7Y , i.6. ",. LiIW.l. .'' ,-,. Polska. -" l. BO .~llia. ~~,,,,. ,.'. i Hercegowina. 1 ..... '. -,-. S!owacja Alhania. 22,tJ 21 J\ 21,0 18.9 18.ó lU 10 .8. 01. 1.6. Źródło: R. Lazarek, VII:'y dystalls do IlOrda rskiej c::,of,ill'ki, "R ync k Turyst yczny" 20tH,. w. '". nr 1- 2.. N" . 100 , = N". N m = N . f,. gdzie: Wm. stopicl1 wykorzystania miejsc nodcgowych. N" - lic zb" ud zielonych nocle.gów, --. ~ A. S ZW idllc n bcrg, 1. Borzyszkowsk i, Dysk 1I.\)a nad .H ·/JII'O,\·d ...Problemy. //I iemikollli. .lilii k(ji. Turystyki" 2000, nr 1- 2, Instylllt Tury slyki, War!';!awa .. fil rys ryc::'lI!'j /IIi ej-.

(14) Uurho/'(/ Os rro ll'ska. N" -- nom inaln a li czba nocl egów. kt órych N -liczba m iejsc noclegowyc h. (- li czba dni w da nym okres ie. W,. W/-, =. N· N . 100 L. gdz ie :. ". N. -. można ud z i e l i ć. N .\ WI L. ". (2). •. N . N . 100 L. w dan y m o kre sie ,. " .N .(. -. N· 100. "/.. .(. •. W,. - w s ka ź n i k frekwencj i (wykorzy sta ni a bazy noclegowej). N - liczba miejsc noc legowych . /. -- li czba stalych mie szkaIleów . \Vm - sto pi ell wykorzystani a miejsc noc legowych . Nu - liczba udzie lonyc h noclegów . • N" - nomina lna lic zba noc legów . tj . liczba nocle gów . któ ryc h mozna udziel i ć \v dany m okresie . ( ·· liczba dni w danym okresie.. Tabela 7. Wskal niki funkcji turyslyallcj Mi asta. IV,. TI. (h. Gl. .. 0,442 0 ,62 7 0 .219 0 ,2:18. 12597 22.709 9 JR9 7,93 I. 1.016 2.04 :\. 0 ..\67. 75 69. 0,299. 11 .867. n ,6 16. 0.14) 0.777. 4,200 20 .235 6 ,736 7,9XO 16,:HO 1 ,9:18 14.069. 0 ,274 I .761. .S 91 .. 2.24. W arszawa. 6 .99 2.96 :\,7'2. :1.~4. Byd,goszcz Gu;ulsk Katowice Kieke K rakó w. Luhlill. woje.wód zkich w Polsce w 2000 r.. T hd. O gółem •. Bia lyslok. ll1i a ~1. 4.\R. , .8 ) 2,78 9 .0' ) .14 6 .27. 0 .96. L2S 1,92 2.02 0,91 4.1.1 1.1 H 1.07. O.20H 0 ,1 90. 8,24 '1 91. 2.24. 0,4'0. 1,07. 0,293. Poznali Rzeszów. 6 51. 2,68. 0.5 17. 4.62. 1.67. SZczt'c; in Wrudaw. 5.9 1. 2.4 2. O.J,4 05 D. S,M. 2.09. (l,4,O. Zic lolli.\ Góra. 3,62. I J12. 0,296. Łbd i,. Ol sztyn. OpoJe. .. .. l ~~.K 8l) X. 17.1 1:!, 19R 7 ,4 ) 1. 0.696 O .52.~ (J. .6:19. O.5m 0 51 t. <UW2 0 ,.194 1 .140 I JK)5 O.70<J 0 .971 0.607. Źród ło: ()hl iCi',l~ l1ia wlasllc.. Z~l s t osowa l1i e. tego w s k~l ż ni ka lIInaCniil wlł rt ośc i owo pozy cję tyc h m iast , w których i s tn iejąca baza Iloclegowa je st wykorz ys tywana w więks zy m stopni u . Decyduje o tym lic zba turystów odw i e d z aj ącyc h J ane mias to. a tym. samym li czba udzielonych nocl egów ..

(15) Bll:.a hOlelmva .jako podsIenni. rO :'h'ojll . IIInsl\'ki . . .. .. jcdno ~ tka c h o najwięks zy m wykorzystaniu bazy noclegowej róż.nica między wskaźnikiem Barctjc'a -Deferta a wskainikicm frekwencji jest sto~un kowo mała . Oznacza to . Ż~ jeż. e1i w danym mieście baza noclegowa hyłaby wykorzystywana w 100%. to wówczas wa rtosć wskai.nika B ~l re tjc'a - Dcrerta byłaby równa wartosci wskal.nika frck\vcncji . Zastosow anie wskainika fre-. W. kwencji zdecydowanie ekspolluje mia sta . w których baza IHK:lcgov.!a jest wykorzystywana najbardziej. czyli najlicwiej odwiedzane przez turystów. Wskaźnik Baretjc'a-Dcferta ma charakter ogólny. informacyjny. a wskaź nik frekwencji - USzcl.cgólowiaj,!c y . Wskaźnik frekwencji W,.' pl:iSUjc na pierwszym miej sc u Kraków (4.13). na drugim miejsc u Warszawę .24). a następnie Pozn'lIi. Szczecin. Olsztyn, \Vrocław. Najnil.sze wartości wskai.nika IV,. odnotowano w Kielcach. Bialymstoku i Zielonej Górze. Wśród innych popularn ych wskaźników wyznaaaj'lc)'ch funkcję turys t yczną obszaru wymienić nalóy w~kai.nik Schncidem T,. ktt',..y wyrażony jest. n. wzorem'J:. · 7s -. JS)()'C. L. .. (3 ). przyj~to lic zbę lUrystów korzystaj'lcych z noclegów w hotelach. - liczbę ludnośc i miej scowej. Wskaźnik T I najwyższe wartości wykazywal w Krakowie i Warszawie. następnie w Poznaniu. Szczecinie. Olsztynie. Wrocławiu. Najniż sze nato-. gdz ie. za T. L. a miast w Kielcach. Lodzi, Luhlinie i Bialym stoku. Przy analizie ruchu tury stycznego i zagospodarowania turystycznego w odniesieniu do powierzchni stosuje si\ wskażniki ltl : N. Gh = S' .. G,. T = S'. (4) (5). gdzie za T przyjęto liczbę osób korzyslUj~cych z noclegów w hotelach, N - liczbę miejsc hotelowych. S - powierzchnię w ha. Wskaźnik G, określa gęSlOŚĆ ruchu lurystycznego na danym obszarze. nalomiast wskaźnik Gh - gęstość bazy noclegowej . Wskaż,nik G" najwy ższy jest w Warszawie (22.7), Krakowie (20.2). Olsztynie (16,3), Poznaniu (14. 1). Najniższy z kolei w Opolu. Kielcach. Lublinie. Zielonej Górze . W skażnik gęstości ruchu lUrystycznego G, jest hardzo wysoki dla Warszawy (2.043) i Krakowa (1.761), Tabela 7 przedstawia wartości omówionych. T. Lijcwski. B. Miku!owski . J. Wyrzykowski. (lI' . cit., s. 24. lU Ihit/CIII, s. 25 . 'I.

(16) Barhara OJlroll',\'ka ,. powyżej. .. ,. wska7.ników okrcślaj'lcych rang~ funkcji turystycznej miast wOJcwódzkich w Polsce w 20nO r. Analiza powyższych wskai.ników potwierdza. że IV miastach: Krakowie. Warszawie . Poznaniu. Olsztyni~ . Szczecinie . Wrocławiu turystyka odgrywil istotn~ rolę w ich rozwoju, Wyrażny natomiast brak odpowiedniej liczby miejsc noekgowych występuje IV Kielcach. Lublinie. Opolu. Łodzi. Bialymstoku. Bydgoszczy. Zielonej Górze,. W świetle. powyższych rozważall.. bioqc pod. uwag~. potencjalne Illo;diwo-. Polsce. moż na stwierdzić . że : - liczba lÓŻek IV hotelach i pOlłobnych obiektach je st w Polsce w stosunku do innych kraj ów Europy niewielka. - miasta wojewódzkie maj~ znaczny udział w bazie hotelowej; ,.lokalizowanych jest tu 26% obiektów hotelowych Polski.. "ci rozwoju turystyki. IV. - aż siedem z szesnastu miast wojewódzkich nie posiaJa hoteli () standardzie czterech gwiadck. -. występuj" wyrażne. ról,nice w liczba,' h i standardzie miejsc hotelowych w badanych miastach. Baza hotelowa rozwija się głównie w miastach () dużym znaczeniu gospodarczym i kulturowym , Turystyka jest i powinna być IV przy s z lości motorem rozwoju gospodarczego mias\. Za malo jednak jest hoteli . dużych sal konferencyjnych na potrzeby turystyki biznesowej i kongresowej oraz parkingów. Ci'!glc brakuje dobrej promocji i informacji. zwlaszcza adresowanej do zagranicznych turystów, Osobnym zagadnieniem wymagaj'lcym rychlej poprawy jest stan i przepustowość dróg wc wszystkich miastach wojelVód/.kich . Turystyka nic odgrywa w polskiej gospodarce takiej roli. jab! moglaby odgrywać. Sytuacja może s i~ jeszcze pogorszyć IV zwiqzku z dokonanymi zmianami w Zarl.~ldzaniu turystyk" w Polsce . Nasqpiło wprawdzie oderwanie turystyki od sportu i kultury fizycznej. co bylo zjawiskiem pozytywnym. ale sprawy turystyki i gospodarki turystycznej , raczej nie doceniane przez elity polityczne i rZ'ldz~ce. zostały zdegradowane do rangi departamentu ministerialnego, co przy heterogenicznym charaktcrze gospodarki turystycznej w warunkach polskich postawiło sprawy turystyki jako czynnika rozwoju gospodarczego na calkowit ym uboczu". Jedynie utworzenie ministerst wa turystyki,jak to jest w wielu krajach.moi.e w naszych polskich warunkach nadać jej odpowicdni~ rangę . Turystyka jest wa ż nym działem gospodarki narodowej i bez utworzenia ministerstwa turystyki i bez odpowiednich ludzi nim kicruj'leych. trudno liczyć na popraw, sytuacji i wi,kszc dochody z turystyki .. I]. R. tazarek . DII ~ y dy.\'lam do I!(I !('/arsll.it'j c';'o hJlI'ki, .. Rynek Tllr y,~ fyL'l:ny" 2()OI . nr ! -2..

(17) Ba~a. !toldowa. podstawa ro:wojJ/. The Accommodatlon Infrastructure as the Basis of the Development of Tourism in Provincial Capltals TOllrism is a very activc fac!or in cconomic dcv<.'lopmcnt, impacting on bOlh national ecollom ics and thcir smalh.'r geog raphical Ullils s l](~ h as regions and town s. The purposc 01' !his papcr is lo Jcrn oIlstrate [he roJe ol' lourism in larg" urban agglolTlcrations . The analysis W, LS COI1UUcleJ on the 16 pro vi nci,Li capil.Ll s. whidl constiwl e- ccnlrcs uf region.L1 de.vc lopmel11. J\n e\'.llua tioll was conducled on Ihe Jcgree ol' lourism dc\'clopmcnl in Ihe aforemcnliollcd c itic5 in 2000, b'lsed on touri sl influx dala (number ol' sla ys al holc Js <lnd olher accommodation), Ihe ilccolnmouarion inrrasl flu:turC', and ind icators dC' lcrm inin g the lou ri sm fllnction s ol' arC';JS, us ing the Barctjc-Dcfcrt indicalor. the frequcllcy indicator , and the Schne ider indicator..

(18)