• Nie Znaleziono Wyników

Podręcznik historii literatury polskiej.

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Podręcznik historii literatury polskiej."

Copied!
14
0
0

Pełen tekst

(1)

Podręcznik historii literatury

polskiej.

Biuletyn Polonistyczny 8/24, 5-17

(2)

1 . PODRĘCZNIK H IS T O R II LITERATURY POLSKIEJ W r . 1 9 6 4 n a s t ą p i ł a w I n s t y t u c i e B adali L i t e r a c k i c h z a s a d ­ n i c z a z m i a n a k o n c e p c j i p o d r ę c z n i k a h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l ­ s k i e j . P r z e d t e m z m i e r z a n o d o o p r a c o w a n i a p e ł n e j w i e l o t o m o w e j s y n t e z y l i t e r a t u r y p o l s k i e j , p r z e z n a c z o n e j d la ś r o d o w i s k a n a u ­ k o w e g o i r ó w n o c z e ś n i e m ł o d z i e ż y a k a d e m i c k i e j . R o z p o c z ę t o w ty m k i e r u n k u n a s z e r o k ą s k a l ę p r z y g o t o w a n i a o r g a n i z a c y j n e i b a ­ d a w c z e . P o u k o n c z e n i u o p r a c o w a n i a s z e r s z e j s y n t e z y m i a n o o­ p r a c o w a ć z w i ę z ł y p o d r ę c z n i k h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j d l a u ż y t k u s z k ó ł a k a d e m i c k i c h . Z e s p ó ł a u t o r s k i m u s i a ł być t e n s a m . J e d n a k ż e n a g l ą c a p o t r z e b a s p o ł e c z n a 1 d y d a k t y c z n a d o s t a r c z e ­ n i a m ł o d z i e ż y a k a d e m i c k i e j p o d r ę c z n i k a , w ł a ś n i e p o d r ę c z n i k a , s p o w o d o w a ł a z m i a n ę k o n c e p c j i i o d w r ó c e n i e p o r z ą d k u k o l e j n e g o o b u o p r a c o w a l i : n a j p i e r w w i ę c p o d r ę c z n i k , r ó w n o c z e ś n i e z a ś w s t ę p n e p r a c e n a d p e ł n ą s y n t e z ą . P o u k o ń c z e n i u o p r a c o w a n i a p o d r ę c z n i k a a k a d e m i c k i e g o ma n a s t ą p i ć w z m o ż e n i e p r a c n a d p e ł ­ n ą s y n t e z ą . Na d e c y z j ę t ę w p ł y n ę ł a r ó w n i e ż z m i e n i o n a s y t u a c j a k a d r o w a : ś m i e r ć p r o f . K . B u d z y k a , a u t o r a s t a r o p o l s k i e j c z ę ś c i s y n t e z y ; o d e j ś c i e z I n s t y t u t u p r o f . W.K u b a c k i e g o , a u t o r a c z ę ­ ś c i o b e j m u j ą c e j o k r e s l i t e r a t u r y r o m a n t y c z n e j , o r a z d ł u g o t r w a ­ ł a c h o r o b a 1 w n a s t ę p s t w i e o d e j ś c i e z I n s t y t u t u p r o f . J . K o t t a , a u t o r a c z ę ś c i o ś w i e c e n i o w e j . D e c y z j i o z m i a n i e k o n c e p c j i w k i e r u n k u p r z y g o t o w a n i a z w i ę ź l e j s z e j s y n t e z y , t z w . m a ł e g o p o d ­ r ę c z n i k a , t o w a r z y s z y ł a z a s a d n i c z a r e o r g a n i z a c j a z e s p o ł u a u t o r ­ s k i e g o .

(3)

O b e o n l e z e s p ó ł a u t o r s k i p r z e d s t a w i a s i ę j a k n i ż e j : 1 . P i ś m i e n n i c t w o ś r e d n i o w i e c z n e - d r J e r z y W o r o n c z a k 2 . L i t e r a t u r a o k r e s u R e n e s a n s u - p r o f . J e r z y Z io m e k 3 . L i t e r a t u r a w i e k u X V I I i c z a s ó w s a s k i c h - d o c . C z e s ł a w He m a s 4 . L i t e r a t u r a o k r e s u O ś w i e c e n i a - d o o . M i e c z y s ł a w K lim o ­ w i c z 5 . L i t e r a t u r a o k r e s u r o m a n t y z m u - p r o f . M. J a n i o n i p r o f . M a r i a Ż m i g r o d z k a 6 . L i t e r a t u r a o k r e s u p o z y t y w i z m u i r e a l i z m u - p r o f . H . M a r k i e w i o z 7 . L i t e r a t u r a p o l s k a X X -g o w i e k u ( M ł o d a P o l s k a i o k r e s 1 9 1 8 - 1 9 3 9 ) - p r o f . K a z i m i e r z W y k a . W l a t a c h 1 9 6 4 - 1 9 6 5 o d b y w a ł y s i ę s t a ł e s p o t k a n i a z e s p o ł u a u t o r s k i e g o d y s k u t u j ą c e r o b o c z o p r o b l e m y p e r i o d y z a c j i , m e t o ­ d o l o g i i o r a z z a g a d n i e n i a u k ł a d u 1 u j ę c i a . P o d k ą t e m d y s k u s j i m e t o d o l o g i c z n e j z o r g a n i z o w a n a z o s t a ł a w m a j u 1 9 6 5 o g ó l n o p o l s k a k o n f e r e n c j a n a u k o w a n a t e m a t p r o c e s u h i s t o r y c z n e g o w l i t e r a t u r z e i s z t u c e . W p o c z ą t k u 1 9 6 6 r . o d b ę d z i e s i ę r o b o o z a d y s k u s j a n a d p r o ­ b lem em s t y l u p o d r ę c z n i k o w e g o » o p a r t a n a t e k s t a c h j u ż p r z y g o t o ­ w a n y c h p r z e z a u t o r ó w c z ę ś c i s t a r o p o l s k i e j i o k r e s u r o m a n t y z m u . Na k o n i e c r o k u 1 9 6 6 z o s t a n ą z a k o ń c z o n e p r a o e a u t o r s k i e n a d c z ę ś c i ą s t a r o p o l s k ą 1 r o m a n t y c z n ą , z a m y k a j ą c ą s i ę w 3 t o ­ m a c h . C z ę ś c i o b e j m u j ą c e l i t e r a t u r ę o k r e s u p o z y t y w i z m u o r a z l i ­ t e r a t u r ę XX w i e k u o p r a c o w a n e z o s t a n ą w l a t a c h 1 9 6 6 - 1 9 6 7 . Na s y t i s a c j ę t ę s k ł a d a s i ę f a k t , ż e p r o f . H . M a r k i e w i o z p r z y s t ą p i ł d o p r a c d o p i e r o w r . 1 9 6 5 , p o n i e w a ż d o t y c h c z a s z a ­ j ę t y b y ł p r a c a m i n a d p o d r ę c z n i k i e m t e o r i i l i t e r a t u r y p t . G ł ó w ­ n e p r o b l e m y w i e d z y o l i t e r a t u r z e " ( u k a z a ł a s i ę w r . 1 9 6 5 ) , z a ś p r o f . K.W yka m ó g ł p r z y s t ą p i ć do p r a c d o p i e r o p o z w o l n i e n i u z e s t a n o w i s k a p r o r e k t o r a U n i w e r s y t e t u J a g i e l l o ń s k i e g o . F a k t wy­ b o r u n a t o s t a n o w i s k o z m u s i ł g o w r . 1963 d o p r z e r w a n i a j u ż r o z p o c z ę t e j i z a a w a n s o w a n e j p r a c y . P o s z c z e g ó l n e o k r e s y h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e w y m a g a j ą d o d a t ­ k o w y c h 8 t u d l ó w s z c z e g ó ł o w y c h , c o z o s t a ł o p r z e w i d z i a n e w i n ­ d y w i d u a l n y c h p l a n a c h n a u k o w y c h p o m o o n l c z e j k a d r y I n s t y t u t u . 6

(4)

-Owe s t u d i a s z c z e g ó ł o w e w i ą ż ą s i ę r ó w n i e ż z p r z y g o t o w a n i a m i d o p e ł n e j s y n t e z y h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j . * U z u p e ł n i e n i e m p r a o n a d p o d r ę c z n i k i e m a k a d e m i c k i m j e s t pu­ b l i k a c j a w i e l o t o m o w e g o w y d a w n i c t w a p r z e z n a o z o n e g o d l a n a u c z y ­ c i e l i i s z e r o k i e g o o g ó ł u c z y t e l n i c z e g o p t . O b r a z l i t e r a t u r y p o l s k i e j XIX 1 XX w . P r a c e n a d t y m w y d a w n i c t w e m p o s t ę p u j ą j a k n i ż e j : S e r i a I V . L i t e r a t u r a p o l s k a w o k r e s i e r e a l i z m u 1 n a t u r a l i z m u T . I ( p o e z j a o k r e s u ) u k a z a ł s i ę w r . 1 9 6 5 T . I I ( p r o z a o k r e s u ) p r z e k a z a n y d o W y d a w n ic tw a PWN w 1 9 6 4 r . S e r i a V . L i t e r a t u r a w o k r e s i e M ł o d e j P o l s k i T . I ( p o e z j a o k r e s u ) J o b y d w a p r z e k a z a n e d o w y d a w n i -T . I I ( d r a m a t o k r e s u ) { c t w a w r . 1 9 6 5 W p r z y g o t o w a n i u : S e r i a I V . L i t e r a t u r a p o l s k a w o k r e s i e r e a l i z m u i n a t u r a l i z m u T . I I I ( d r a m a t o k r e s u ) - z o s t a n i e o d d a n y d o w y d a w n i ­ c t w a w r . 1 9 6 6 . c t w a w r . 1 9 6 6 . S e r i a V. L i t e r a t u r a w o k r e s i e M ł o d e j P o l s k i T . I I I ( p r o z a o k r e s u ) z o s t a n i e p r z e k a z a n y d o wydaw­ n i c t w a w r . 1 9 6 5 . P o n i ż e j p o d a j e s i ę z w i ę z ł e n o t y p i ó r a a u t o r ó w p o s z c z e g ó l ­ n y c h c z ę ś c i p o d r ę c z n i k a d o t y c z ą c e I c h k o n c e p c j i o r a z s t a n u p r a c . Ś r e d n i o w i e c z e Ś r e d n i o w i e c z n a c z ę ś ć p o d r ę c z n i k a o b e j m u j e o k r e s o d n a j ­ d a w n i e j s z y c h z a b y t k ó w l i t e r a c k i c h d o p o c z ą t k u XVI w i e k u , z tym , ż e p r z e d s t a w i e n i e r o z w o j u n i e k t ó r y c h t y p o w o ś r e d n i o w i e c z n y c h g a t u n k ó w l i t e r a t u r y r e l i g i j n e j b ę d z i e d o p r o w a d z o n e a ż d o c z a ­ sów r e f o r m a c j i , n a t o m i a s t t w ó r c z o ś ć h u m a n i s t y c z n a d r u g i e j po­ ło w y XV w i e k u z o s t a n i e om ów iona w c z ę ś c i r e n e s a n s o w e j . P r z e d m i o t e m w y k ł a d u j e s t c a ł o k s z t a ł t p i ś m i e n n i c t w a w j ę ­ z y k u p o l s k i m 1 ł a c i ń s k i m , a t a k ż e l i t e r a t u r a u s t n a , t a o s t a t ­ n i a w z a s a d z i e t y l k o na p o d s t a w i e w s p ó ł c z e s n y c h z a p i s ó w 1 w z m i a n e k .

(5)

8 -O b s z e r n i e i c h y b a s z e r z e j n i ż w c z ę ś c i a c h p o ś w i ę c o n y c h p ó ź n i e j s z y m o k r e s o m z o s t a n i e p o t r a k t o w a n e t ł o o g ó l n o k u l t u r a l - n e i k u l t u r a l i t e r a c k a ( l i t e r a t u r a i j e j t e o r i a w s z k o l n i ­ c t w i e , s k ł a d b i b l i o t e k ) . U k ł a d c z ę ś c i ś r e d n i o w i e c z n e j p o d r ę c z n i k a j e s t n a s t ę p u j ą ­ c y : I . P r o c e s k s z t a ł t o w a n i a s i ę ś r e d n i o w i e c z n e j k u l t u r y p o l ­ s k i e j n a t l e o g ó l n e g o p r o c e s u h i s t o r y c z n e g o . I I . I n s t y t u c j e i k o r e s p o n d e n c j e w a ż n e d l a k u l t u r y a r t y ­ s t y c z n e j , w s z c z e g ó l n o ś c i d l a l i t e r a t u r y . I I I . F r o c e s k s z t a ł t o w a n i a s i ę l i t e r a t u r y . I V . G a t u n k i l i t e r a t u r y ł a c i ń s k i e j i J e j r o z w ó j . V . G a t u n k i l i t e r a t u r y p o l s k i e j i j e j r o z w ó j . Z a s a d n i c z ą t r u d n o ś c i ą p r z y p r z e d s t a w i e n i u d z i e j ó w n a s z e j l i t e r a t u r y ś r e d n i o w i e c z n e j J e s t f r a g m e n t a r y c z n y s t a n J e j z a ­ c h o w a n i a , d a j ą c y s i ę s z c z e g ó l n i e j a s k r a w o o d c z u ó w z a k r e s i e l i t e r a t u r y w j ę z y k u n a r o d o w y m , c h o ć i z a s o b y r ę k o p i s ó w ł a c i ń ­ s k i c h p o n i o s ł y o g ro m n e s t r a t y . I n n ą t r u d n o ś ć s t a n o w i b r a k kom­ p l e t n e j e w i d e n c j i z b i o r ó w r ę k o p i ś m i e n n y c h . P r a c e i n w e n t a r y z a ­ c y j n e p r o w a d z o n e o b e c n i e w ty m z a k r e s i e p r z e z r ó ż n e o ś r o d k i ( f i l o z o f ó w , h i s t o r y k ó w s z t u k i , m u z y k o l o g ó w , h i s t o r y k ó w l i t e ­ r a t u r y i same b i b l i o t e k i ) b ę d ą m o g ły b y ć t y l k o c z ę ś c i o w o wy­ z y s k a n e , c h o ć w i a d o m o , ż e I c h w y n i k i z m i e n i ą w w i e l u p u n k t a c h d o t y c h c z a s o w e s y n t e z y , n p . w o d n i e s i e n i u d o d z i e j ó w n y ś l l n a u ­ k o w e j U n i w e r s y t e t u J a g i e l l o ń s k i e g o . P r a c e r e d a k c y j n e s ą n a j b a r d z i e j z a a w a n s o w a n e w z a k r e s i e p o p u l a r n y c h g a t u n k ó w l i t e r a t u r y r e l i g i j n e j . C a ł o ś ć b ę d z i e p r z y p u s z c z a l n i e g o t o w a z k o ń c e m b i e ż ą c e g o r o k u . J e r z y W o r o n c z a k L i t e r a t u r a o k r e s u R e n e s a n s u A u t o r c z ę ś c i 2 to m u I p o d r ę c z n i k a H i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l ­ s k i e j ( R e n e s a n s ) a k c e p t u j e , p o d o b n i e j a k a u t o r z y c z ę ś c i p o z o ­ s t a ł y c h , o g ó l n e z a ł o ż e n i e m e t o d y c z n e , w e d ł u g k t ó r e g o p o d r ę c z ­ n i k p o w i n i e n p r z e d s t a w i ć p r o c e s h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e p o k i c z y n i ą c j e d n a k ż e w y j ą t e k od t e j z a s a d y d l a n a j w a ż n i e j s z y c h p i ­

(6)

s a r z y , k t ó r y m ze w z g l ę d ó w d y d a k t y c z n y c h p o ś w i ę c o n e z o s t a n ą o d ­ r ę b n e u j ę c i a p o r t r e t o w e . W ty m w y p a d k u : R e j o w i , K o c h a n o w s k i e ­ mu, S z a r z y ń s k i e m u .

D u ż ą t r u d n o ś ć w u s t a l e n i u g r a n i c c z ę ś c i 2 tom u I s t a n o w i ą d & ty p o c z ą t k o w e i k ońcow e o k r e s u . O m ó w ien ie l i t e r a t u r y R e n e ­ s a n s u z a c z n i e s i ę o d d r u g i e j p o ło w y w i e k u XV i s k o ń c z y n a p r z e ł o m i e w i e k u XVI i X V I I ,

t

t y m , ż e o m aw ian e b ę d ą p r o c e s y d o b i e g a j ą c e k o ń c a z a r ó w n o w i e k u XVI, j a k i p r z e c h o d z ą c e z a ­ g o n a m i w w i e k X V I I . A u t o r t e j c z ę ś c i a k c e p t u j e p r z e k o n a n i e s ą s i a d a z w i e k u X V I I , ż e l i t e r a t u r a t e g o s t u l e c i a n i e j e s t p r o s t ą k o n t y n u a c j ą i s c h y ł k i e m R e n e s a n s u , l e c z o d m i e n n ą j a k o ­ ś c i ą . R o z s t r z y g n i ę c i e , d o k t ó r e j c z ę ś c i p o d r ę c z n i k a n a l e ż y d a ­ n y f a k t g r a n i c z n y , j e s t t a k d a l e c e t r u d n e , j e ś l i n i e n i e m o ż ­ l i w e , ż e p o s t a n o w i o n o p r z y j ą ć z a s a d ę - j e ś l i z a j d z i e p o t r z e b a - d w u k r o t n e g o o m a w i a n i a d a n e g o z j a w i s k a : r a z w c z ę ś c i ś r e d ­ n i o w i e c z n e j , r a z w c z ę ś c i r e n e s a n s o w e j ( i a n a l o g i c z n i e m i ę d z y w i e k i e m XVI i X V I I ) . L i t e r a t u r a R e n e s a n s u b ę d z i e r o z p a t r y w a n a j a k o s p e c y ­ f i c z n y , a r t y s t y c z n y r r y r a z n a r o d z i n i p r z e k s z t a ł c e ń n o w o ż y t n e j f i l o z o f i i c z ł o w i e k a . Z t a k i e g o p r o g r a m u w y n i k a p c d z i a ł n i e t y ­ l e n a w e w n ę t r z n e w y r a ź n e o k r e s y , i l e n a r o z d z i a ł y , k t ó r y c h p o ­ s z c z e g ó l n e o d c i n k i b ę d ą s i ę p o k r y w a ć , c o z k o l e i p o c i ą g n i e z a s o b ą k o n i e c z n o ś ć n a w r o t ó w i a n t y c y p a c j i . D y d a k t y c z n y p o r z ą ­ d e k h i s t o r y c z n y w p r o w a d z ą n a t o m i a s t u m i e s z c z o n e w a n e k s i e t a ­ b l i c e c h r o n o l o g i c z n e , z b u d o w a n e z k i l k u s y n c h r o n i c z n y c h p i o ­ n ó w . P r z e w i d y w a n e r o z d z i a ł y : I . W c z e sn y h u m a n iz m i p ó ź n e ś r e d n i o w i e c z e a w i ę c o k r e s p r y m ity w ó w p o l s k i c h i ł a c i ń s k i e j p o e s i s d o c t ? . I I . W k r ę g u r e f o r m a c j i , a w i ę c l i t e r a t u r a a r u c h y r e l i ­ g i j n o - s p o ł e c z n e , ( z a s a d n i c z o do S o b o r u T r y d e n c k i e g o l u b do Z g o d y S a n d o m i e r s k i e j ) . I I I . S z c z y t o w y o k r e s r o z w o j u h u m a n i z m u . I V . K r y z y s h u m a n iz m u i j e g o k a t o l i c k a a d a p t a c j a ( t u t a k ­ ż e p ó ź n i e j s z y o k r e s K o c h a n o w s k i e g o ) . W r o k u a k a d e m i c k i m 1 9 6 4 / 6 5 z o s t a ł y o p r a c o w a n e i p r z e d y ­ s k u t o w a n e z c a ły m z e s p o ł e m p o d r ę c z n i k a o g ó l n e z a ł o ż e n i a m e t o

(7)

1 0 -d o i o g l c z n e . P r z e w i -d u j ę , ż e -d o l a t a 1 9 6 6 r . z o s t a n ą s k o m p l e t o w a ­ ne m a t e r i a ł y , p i e r w s z e j z a ś r e d a k c j i t e j c z ę ś c i p o d r ę c z n i k a n a l e ż y o c z e k i w a ć z k o ń c e m r o k u 1 9 6 6 . J e r z y Z io m e k L i t e r a t u r a b a r o k o w a K o n s t r u k c j a e p o k i l i t e r a c k i e j o p a r t a z o s t a ł a n a o b s e r w a ­ c j i p r o c e s u k u l t u r o w e g o 1 c h a r a k t e r y s t y c e o d r ę b n o ś c i n u r t ó w k s z t a ł t u j ą c y c h s i ę od s c h y ł k u XVI w i e k u , r o z w l n l ę t y o h w d r u ­ g im 1 t r z e c i m ć w i e r ć w i e c z u w i e k u X V I I , p ó ź n i e j z a ś p o d l e g a j ą ­ c y c h s w o i s t e j r e d u k c j i . E p o k a o d d z i e l o n a j e s t dwoma o k r e s a m i p o g r a n i c z n y m i : 1 5 8 0 ­ - 1 6 2 5 1 1 7 4 0 - 1 7 6 5 , w k t ó r y c h m i e s z a j ą s i ę z j a w i s k a s c h y ł k o w e z n o w a t o r s k i m i , p r z y ozvm t e o s t a t n i e o p i s a n e z o s t a n ą t y l k o w c z ę ś c i w s t ę p n e j t j . w 1 . 1 . 1 5 8 0 - 1 6 2 5 , j a k o ś w i a d e c t w o f o r ­ m o w a n ia s i ę n o w y c h r y s ó w ś w i a d o m o ś c i i no w y ch t e n d e n c j i w p o e ­ t y k a c h . A n a l o g i c z n e z j a w i s k a w l a t a c h c z t e r d z i e s t y o h X V II w . p o t r a k t o w a n e z o s t a ł y j a k o z j a w i s k a p r e k u r s o r s k i e 1 w r a z z o ­ k r e s e m 1 7 4 0 - 1 7 6 5 p r z y p o r z ą d k o w a n e - n a z a s a d z i e o k r e s u w s t ę p ­ n e g o - e p o c e O ś w i e o e n i a . D l a w y o d r ę b n i o n e j w t e n s p o s ó b e p o k i p r z y j ę t o t e r m i n " l i ­ t e r a t u r a b a r o k o w a " z z a s t r z e ż e n i e m , ż e t e r m i n u t e g o u ż y w a s i ę w s z e r o k i m z n a c z e n i u , o k r e ś l a j ą o y m n u r t y w i o d ą c e w r a z z k i e ­ r u n k a m i o p o z y c y j n y m i . W o k r e s i e w s t ę p n y m , p r z y ż y w e j j e s z c z e r e n e s a n s o w e j p r a k ­ t y c e t w ó r c z e j , z a r y s o w a ł y s i ę j u ż w s z y s t k i e - c h a r a k t e r y s t y c z ­ n e d l a o b r a z u p o l s k i e g o b a r o k u - l i n i e p o s z u k i w a ń f i l o z o f i c z ­ n y c h 1 a r t y s t y c z n y c h , d o k o n u j e s i ę p r ó b r e w i z j i n o w e j l i t e r a ­ t u r y d o t r a d y c j i a n t y o z n y c h , ś r e d n i o w i e c z n y c h i r e n e s a n s o ­ w y c h , p r ó b w z b o g a c e n i a w a r s z t a t u o nowe w z o r y p i s a r s k i e 1 s t a ­ n o w i s k a , p r z y p o r z ą d k o w u j e s i ę f u n k c j e l i t e r a t u r y nowym t e n ­ d e n c j o m k u l t u r o w y m c h a r a k t e r y s t y c z n y m d l a c z a s ó w k o n t r r e f o r ­ m a c j i 1 s t a b i l i z a c y j n e j t e n d e n c j i w k u l t u r z e s z l a c h e c k i e j . T e n d e n c j e t e n a j o s t r z e j w y s t ą p i ł y w g r u p a c h s k r a j n y o h ( p i s a ­ r z e j e z u i c c y , s o w i z d r z a l s c y ) , w y r a ź n i e p r z y ty m - c h o ć w r ó ż ­ nym n a s i l e n i u - r y s u j e s i ę o p o z y c y j n o ś ć obu k i e r u n k ó w s k r a j ­ n y c h w o b e c c e n t r a l n e g o n u r t u l i t e r a t u r y , t j . w o b e o l i t e r a t u r y z i e m i a ń s k i e j .

(8)

W ty m k r ę g u l i t e r a c k i m - n i e z a l e ż n i e od w e w n ę t r z n e g o z r ó ż ­ n i c o w a n i a - g łó w n y k i e r u n e k p o s z u k i w a ń w w i e k u X V II d o t y c z y r ó ż n y c h z a k r e s ó w t e o r i i " ż y w o t u z i e m i a ń s k i e g o " . T e o r i a t a j e s t p u n k t e m w y j ś c i o w y m a p o t e o z u j ą c y o h 1 k r y t y c z n y c h s t a n o ­ w i s k , f i l o z o f i i c z ł o w i e k a i h i s t o r i o z o f i i . W t e j l i n i i r o z w o ­ j o w e j d o j r z e w a j ą t e n d e n c j e s t a b i l i z a c y j n e w i d o c z n e j u ż w k u l ­ t u r z e s z l a c h e c k i e j p r z e ł o m u X V I /X V I I w . i s p r z y j a j ą c e u t r z y m a ­ n i u p e w n y c h t r a d y c j i r e n e s a n s o w y c h w w i e k u X V I I . ( W a r t o ś ć t y c h t r a d y c j i j e s t w l i t e r a t u r o z n a w s t w i e w y r a ź n i e p r z e c e n i a n a ) . C z e s ł a w H e r n a s L i t e r a t u r a O ś w i e c e n i a Z a ł o ż e n i e m c z ę ś c i o ś w i e c e n i o w e j p o d r ę c z n i k a j e s t p r z e d ­ s t a w i e n i e p r o c e s u h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e g o z g o d n i e z i s t n i e j ą ­ cym s t a n e m b a d a ń ( l a t a ? o k . 1 7 3 0 - 1 7 6 4 - o k r e s p r e k u r s o r s k i , 1 7 6 5 - 1 7 9 5 - p e ł n e O ś w i e c e n i e ) . J a k o z a s a d ę p e r l o d y z a c j i w e­ w n ę t r z n e j p r z y j ę t o p o d z i a ł w e d ł u g ś r o d o w i s k i g e n e r a c j i l i t e ­ r a c k i c h . P r z e d s t a w i a s i ę o n n a s t ę p u j ą o o : C z . I . ś w i t n o w y c h i d e l — o k . 1 7 3 0 - 1 7 6 4 . C z . I I . L i t e r a t u r a s t a n i s ł a w o w s k a w w a l c e z s a r m a t y z m e m , t u r o z d z i a ł y : 1 . P o c z ą t k i O ś w i e c e n i a s t a n i s ł a w o w s k i e g o . K o n f e d e r a ­ c j a b a r s k a . 2 . " Z ł o t y o k r e s " l i t e r a t u r y s t a n i s ł a w o w s k i e j . 3 . L a t a s c h y ł k u . P o w s t a n i e n o w y c h ś r o d o w i s k . C z . I I I . S e n t y m e n t a l i z m . O ś r o d e k p u ł a w s k i . C z . I V . L i t e r a t u r a S e jm u C z t e r o l e t n i e g o , a n t y t a r g ó w I c k a 1 p o w s t a n i e k o ś c i u s z k o w s k i e . S z c z e g ó l n ą t r o s k ą a u t o r a b ę d z i e p r z e d s t a w i e n i e s p e c y f i k i o ś w i e c e n i o w e g o k l a s y c y z m u o r a z s e n t y m e n t a l i z m u , t r a k t o w a n e g o , j a k o f o r m y a w a n s u n o w y c h m i e s z c z a ń s k i c h 1 c h ł o p s k i c h b o h a t e ­ ró w l i t e r a c k i c h w r a z z u k s z t a ł t o w a n i e m s i ę n o w e j e t y k i , s p o ­ s o b u o d c z u l a n i a , s t y l u (w P o l s c e t e c e c h y p r z e n o s z o n o c z ę s t o n a p o s t a c i ze ś w i a t a s z l a c h e c k i e g o ) . A u t o r z a k ł a d a r ó w n i e ż ż y ­ wy u d z i a ł l i t e r a t u r y s t a r o p o l s k i e J w p r o c e s i e h i s t o r y c z n o l i ­ t e r a c k i m w i e k u X V I I I . J e j s t a r o p o l s k i m o d e l p r z e p l a t a ł s i ę z nowymi t e n d e n c j a m i ; r a z b y ł a t o o s t r a w a l k a , t o znów w z a j e m n y

(9)

1 2 -k o m p r o m i s . Od c z a s u do c z a s u w y b u c h a ł a o n a z w i e l -k ą s i ł ą . N a j ­ p i e r w d o c h o d z i do g ł o s u w c z a s i e k o n f e r e n c j i b a r s k i e j w s w e j c z y s t o " s a r m a c k i e j " b a r o k o w e j p o s t a c i . D r u g i w y b u c h j u ż w i n ­ n e j " o ś w i e c e n i o w e j " f o r m i e n a s t ą p i ł w o k r e s i e S e jm u C z t e r o ­ l e t n i e g o i i n s u r e k c j i k o ś c i u s z k o w s k i e j . Z j a w i s k a t e t o w a r z y ­ s z ą z a s a d n i c z y m p r z e m i a n o m w ś w i a d o m o ś c i n a r o d o w e j i d e t e r m i ­ n u j ą c h a r a k t e r p r o c e s u h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i e g o . Z p o w a ż n i e j s z y c h t r u d n o ś c i , j a k i e w y ł a n i a j ą s i ę p o d c z a s p r a c p r z y g o t o w a w c z y c h do t e j c z ę ś c i p o d r ę c z n i k a , n a l e ż y wy­ m i e n i ć p r z e d e w s z y s t k i m b r a k s y n t e t y c z n y c h o p r a c o w a l i l i t e r a ­ t u r y S e j m u C z t e r o l e t n i e g o 1 p o w s t a n i a k o ś c i u s z k o w s k i e g o o r a z p r o b l e m ó w r o k o k a i s e n t y m e n t a l i z m u . W o b e c n y m s t a n i e p r a c p o ­ s i a d a m p r z y g o t o w a n e m a t e r i a ł y d o c z , I i I I o r a z n a p i s a n y w w e r s j i b r u l i o n o w e j r o z d z i a ł p i e r w s z y c z . I I ( P o c z ą t k i O ś w i e ­ c e n i a s t a n i s ł a w o w s k i e g o . L i t e r a t u r a b a r s k a ) . U k o ń c z e n i e c a ­ ł o ś c i w r a z z o d d a n i e m m a s z y n o p i s u p r a c y p r z e w i d u j ę n a d r u g ą p o ł o w ę 1 9 6 6 r o k u . M i e c z y s ł a w K l i m o w i c z L i t e r a t u r a o k r e s u r o m a n t y z m u V o b e c n y m s t a d i u m p r a c n a d c z ę ś c i ą p o d r ę c z n i k a h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j , d o t y c z ą c a o k r e s u r o m a n t y z m u , s k r y s t a l i ­ z o w a n a z o s t a ł a o s t a t e c z n i e k o n c e p c j a p r o c e s u l i t e r a c k i e g o w l a t a c h 1 7 9 5 - 1 8 3 1 i t a t e ż p a r t i a z n a j d u j e s i ę o b e c n i e w t o k u r e a l i z a c j i . P r z e d s t a w i o n y k o n s p e k t p i e r w s z e j c z ę ś c i p o d r ę c z n i k a h i ­ s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j o k r e s u r o m a n t y z m u p r z y j m u j e j a k o d a t y g r a n i c z n e l a t a 1 7 9 5 - 1 8 3 1 . P e r i o d y z a c j a o p i e r a s i ę z a t e m n a n a j w a ż n i e j s z y c h d a t a c h h i s t o r i i p o l i t y c z n e j o k r e s u . N i e w i ­ d z i m y c e l o w o ś c i r e w i d o w a n i a t e j t r a d y c y j n e j p e r l o d y z a c j i p o ­ l i t y c z n e j , g d y ż p r o b l e m r o m a n t y c z n e g o p r z e ł o m u m o ż n a p r z e d ­ s t a w i ć w y c z e r p u j ą c o j e d y n i e n a s z e r o k i m t l e p r z e m i a n ś w i a d o ­ m o ś c i n a r o d u , z a p o c z ą t k o w a n y c h p r z e z k l ę s k ę r o z b i o r ó w ( i n a c z e j t r z e b a b y s i ę b y ł o o g r a n i c z y ć t y l k o d o z a r y s o w a n i a I n s p i r a c j i i wpływ ów l i t e r a t u r y e u r o p e j s k i e j ) . R o m an ty zm p o l s k i J e s t w p o w a ż n y m s t o p n i u o d b i c i e m o g ó l n y c h p r a w i d ł o w o ś c i e u r o p e j s k i e ­

(10)

g o p r o c e s u l i t e r a c k i e g o , l e c z J e g o o d r ę b n e o b l i c z e n a r o d o w e d a s i ę w y j a ś n i ć j e d y n i e p r z e z sumę d o ś w i a d c z e ń p o r o z b i o r o w y c h . A k c e n t u j ą c o d r ę b n o ś ć n a s z e j l i t e r a c k i e j f o r m a c j i r o m a n t y z m u n a l e ż y g o r ó w n i e ż r o z w a ż a ć j a k o f a z ę k s z t a ł t o w a n i a n o w o c z e s ­ n e j k u l t u r y p o l s k i e j z a p o c z ą t k o w a n e g o j u ż w d o b i e O ś w i e c e n i a . N i e z a l e ż n i e o d p o l e m i k i r o m a n t y z m u p o l s k i e g o z O ś w i e c e n i e m , w d o b i e j e g o r o z k w i t u d o p i e r o r e a l i z u j e s i ę s z e r e g z a m i e r z e ń i k o n c e p c j i I d e o w y c h 1 k u l t u r a l n y c h n a s z e g o w i e k u X V I I I . Ro-r m a n t y c y p o l s c y s ą z b u n t o w a n v m a d z i e d z i c a m i O ś w i e c e n i a . P r z y g o t o w a n i e r o m a n t y c z n e g o p r z e ł o m u j e s t w ą t k i e m o r g a n i ­ z u j ą c y m o b r a z l i t e r a t u r y o k r e s u 1 7 9 5 - 1 8 3 1 , a l e n i e s t a n o w i w n a s z y m u j ę c i u p e r s p e k t y w y w y ł ą c z n e j . O d s t ą p i ć b y n a l e ż a ł o o d n a r z u c o n e j p r z e z p o l e m i k ę r o m a n t y c z n ą t r a d y c j i p e j o r a t y w n e g o o c e n i a n i a k l a s y c y z m u w a r s z a w s k i e g o , d o s t r z e c z a ś w n im o d r ę b ­ n ą k o n c e p c j ę k u l t u r y n a r o d o w e j . T r z e b a p o d k r e ś l a ć r ó w n i e ż h i ­ s t o r y c z n e z n a c z e n i e s e n t y m e n t a l i z m u - d l a r o z w o j u z a r ó w n o r o ­ m a n t y c z n e g o , j a k r e a l i s t y c z n e g o w a r i a n t u l i t e r a t u r y XIX w i e ­ k u . T e n p u n k t w i d z e n i a u z a s a d n i a p o t r z e b ę t r a k t o w a n i a l i t e r a ­ t u r y l a t 1 7 9 5 - 1 8 3 1 j a k o o a ł o ś c i o w e g o s p l o t u a n t y n o m i c z n y c h t e n d e n c j i l i t e r a c k i c h , m i e s z c z ą c y c h s i ę j e d n a k .f r a m a c h o g ó l ­ n e g o p r o c e s u p r z e z w y c i ę ż a n i a t r a d y c j i s a r m a c k i e g o z a c o f a n i a 1 k s z t a ł t o w a n i a k u l t u r y n o w o ż y t n e j P o l s k i . L a t a 1 8 2 2 - 1 8 2 5 - o k r e s f o r m o w a n i a r o m a n t y z m u p r z e d l l s t o - p a d o w e g o - z o s t a n ą w p o d r ę c z n i k u s z e r z e j p r z e d s t a w i o n e j a k o f a z a k r y s t a l i z a c j i k o n c e p c j i ś w i a t o p o g l ą d o w y c h 1 s t y l u l i t e ­ r a c k i e g o , j e d n a k p l a n w y k ł a d u z m i e r z a do o d s ł o n i ę c i a i u k a z a ­ n i a k o r z e n i p r z e ł o m u , t k w i ą c y c h w z a p o c z ą t k o w a n y c h o t r z y ­ d z i e ś c i l a t w c z e ś n i e j p r z e m i a n a c h ś w i a d o m o ś c i n a r o d o w e j . K o n s p e k t 1 . D o ś w i a d c z e n i a h i s t o r y c z n e s c h y ł k u X V I I I i p o c z ą t k ó w XIX w i e k u w ś w i a d o m o ś c i n a r o d o w e j e p o k i . 2 . G łó w n e k o n c e p c j e i d e o l o g i c z n e o k r e s u . 3 . O r g a n i z a c j a ż y c i a k u l t u r a l n e g o i n a u k o w e g o . Ż y c i e l i t e ­ r a c k i e . 4 . L i t e r a t u r a k l a s y c y z m u . 5 . L i t e r a t u r a s e n t y m e n t a l i z m u . 6 . L i t e r a c k i e p r z y g o t o w a n i e r o m a n t y z m u .

(11)

14 -7 . P o c z ą t k i 1 r o z w ó j r o m a n t y z m u p r z e d l l s t o p a d o w e g o . 8 . P r o b l e m a t y k a w c z e s n e g o r o m a n t y z m u . 9 . G łów ne g a t u n k i w c z e s n e g o r o m a n t y z m u 1 i c h t e n d e n c j e s t y ­ l o w e . 1 0 . Ś w i a d o m o ś ć t e o r e t y c z n a w c z e s n e g o r o m a n t y z m u . W a l k a r o m a n ­ t y k ó w z k l a s y k a m i . 1 1 . R o m an ty zm p r z e d l i s t o p a d o w y - o s i ą g n i ę c i a i perspektywy. M a r i a J a n i o n , M a r i a Ż m i g r o d z k a Li t e r a t u r a o k r e s u p o z y t y w i z m u Ma t o b y ć p o d r ę c z n i k u n i w e r s y t e c k i , a w i ę c p r z e d e w s z y s t ­ k im k s i ą ż k a do n a u k i . D l a t e g o t e ż s t a r a n n a s e l e k c j a m a t e r i a ł u f a k t y c z n e g o , j a s n o ś ć i z w i ę z ł o ś ć u j ę o i a , u n i k a n i e z a r ó w n o s p o r n y c h k o n c e p c j i i n t e r p r e t a c y j n y c h , j a k i o c e n i m p r e s j o n i ­ s t y c z n y c h - b ę d ą n a c z e l n y m i d y r e k t y w a m i p r z y j e j p i s a ­ n i u . W a r t o ś c i o w a n i u h i e r a r c h i z u j ą c e m u , w y z n a c z e n i u m i e j s c a p i - s ą r z y i d z i e ł w t r a d y c j i k u l t u r a l n e j , z w i ę k s z e n i u " t e m p e r a t u ­ r y e m o c j o n a l n e j * 1 w y k ł a d u s ł u ż y ć b ę d z i e d o b ó r o d p o w i e d n i c h wy­ p o w i e d z i w y b i t n y c h p i s a r z y i k r y t y k ó w , d a w n y c h i w s p ó ł c z e ­ s n y c h . P o d r ę c z n i k o m a w ia p r z e d e w s z y s t k i m p r a w i d ł o w o ś c i r o z w o j o ­ we l i t e r a t u r y , ma d o s t a r c z y ć s t u d e n t o m p o ję ć o g ó l n y c h p o t r z e b ­ n y c h do j e j c h a r a k t e r y z o w a n i a . P r o c e s h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i u ­ k a z a n y t u b ę d z i e w n a s t ę p u j ą c y c h u j ę c i a c h p r z e k r o j o w y c h : 1 . S p o ł e c z n o - p o l i t y c z n a c h a r a k t e r y s t y k a o k r e s u . 2 . Z a k r e s i f u n k c j e l i t e r a t u r y , j e j m i e j s c e w ś r ó d I n n y c h f o r m k u l t u r y . 3 . Ś w i a d o m o ś ć l i t e r a c k a o k r e s u . 4 . S p o ł e c z n e w a r u n k i i i n s t y t u c j e ż y c i a l i t e r a c k i e g o (m. i n . c z a s o p i ś m i e n n i c t w o l i t e r a c k i e ) . 5 . W s p ó ł i s t n i e n i e p o k o l e ń i d y n a m i k a p r ą d ó w l i t e r a c k i c h . 6 . R o z w ó j p o s z c z e g ó l n y c h r o d z a j ó w l i t e r a c k i c h ( z u w z g l ę d ­ n i e n i e m l i t e r a t u r y r e g i o n a l n e j , l u d o w e j , l i t e r a t u r y d l a d z i e c i 1 m ł o d z i e ż y i d z i a ł a l n o ś c i p r z e k ł a d o w e j ) .

(12)

7 . W s p ó ł c z e s n e 1 p ó ź n i e j s z e o d d z i a ł y w a n i e l i t e r a t u r y p o ­ z y t y w i s t y c z n e j ; j e j r o l a w k u l t u r z e n a r o d o w e j ; 8 . S t a n b a d a ń n a u k o w y c h i k w e s t i e s p o r n e . W u j ę c i u t a k i m w y b i t n e i n d y w i d u a l n o ś c i p i s a r s k i e n i e mo­ g ą z a r y s o w a ć s i ę w s p o s ó b p e ł n y i w y r a z i s t y ; w d a l s z e j j e d n a k c z ę ś c i p o d r ę c z n i k a z n a j d ą s i ę m o n o g r a f i c z n e c h a r a k t e r y s t y k i r o z w o j o w e t w ó r c z o ś c i P r u s a , O r z e s z k o w e j ( o p r . M. Ż m i g r o d z k a ) , S i e n k i e w i c z a ( o p r . S . S a n d l e r ) 1 K o n o p n i c k i e j ( o p r . A . B r o d z k a ) , p r z y czym k i l k a I c h n a j w y b i t n i e j s z y c h , n a j b a r d z i e j r e p r e z e n ­ t a t y w n y c h u t w o r ó w u k a ż e m y w w i ę k s z y m " z b l i ż e n i u " , w s z o z e g ó - ł o w e j i n t e r p r e t a c j i . M a t e r i a ł ż y c i o r y s o w y u m i e s z c z o n y b ę d z i e w s ł o w n i k u b i o - b i b l i o g r a f l c z n y m p i s a r z y j , p o z a ty m k s i ą ż k a b ę d z i e z a w i e r a ł a b i b l i o g r a f i ę o g ó l n ą 1 t a b l i c e s y n c h r o n i c z n e . C a ł o ś ć o b l i c z o ­ n a j e s t n a o k . 6 0 0 s t r . m a s z y n o p i s u . R o z w ó j b a d a ń n a d p o z y t y w i z m e m w o k r e s i e p o w o je n n y m , m . l n . p r a c e p r z y g o t o w a n e do s e r i i IV " O b r a z u l i t e r a t u r y p o l s k i e j " w z n a c z n y m s t o p n i u u ł a t w i ą n a p i s a n i e t e g o tom u p o d r ę c z n i k a . 0 - ś w i e t l e n l e j e d n a k n i e k t ó r y c h p ro b le m ó w o g ó l n y c h n a s t r ę c z a p o ­ w a ż n e t r u d n o ś c i ; t u n a l e ż y m9 i n . s t o s u n e k p o w i e ś c i p o z y t y w i ­ s t y c z n e j do p o w i e ś c i p r z e d p o w s t a n i o w e j , s o c j o l o g i a ż y c i a l i ­ t e r a c k i e g o ( s y t u a c j a e k o n o m i c z n a 1 zaw odow a p i s a r z a ; I n s t y t u ­ c j e ż y c i a l i t e r a c k i e g o ; r u c h w y d a w n i c z y i r o z p o w s z e c h n i e n i e k s i ą ż e k i t p . ) ; c z a s o p i ś m i e n n i c t w o l i t e r a c k i e w G a l i c j i ; c z a ­ s o p i ś m i e n n i c t w o s a t y r y c z n e ; f e l i e t o n p r a s o w y ; d y s k u s j e l i t e ­ r a c k i e l a t 1 8 7 4 - 1 8 8 1 ; r o z w ó j w e r s y f i k a c j i ; p r z e m i a n y j ę z y k a l i t e r a c k i e g o i a r t y s t y c z n e g o . P r a c a n a d p o d r ę c z n i k i e m z n a j d u j e s i ę w f a z i e z b i e r a n i a ma­ t e r i a ł ó w i r ó w n o c z e s n e g o f o r m u ł o w a n i a k o n o e p c j l o g ó l n y c h , o ­ p r a c o w a ł e m m . l n . p r o b l e m p o z y t y w i z m u p o l s k i e g o , c h a r a k t e r y s t y ­ k ę p o w i e ś c i 1 ś w i a d o m o ś c i l i t e r a c k i e j o k r e s u . W t o k u s ą p r a ­ c e z l e c o n e d o t y c z ą c e r e c e p c j i p o w i e ś c i z a c h o d n i o e u r o p e j s k i e j w p r z e k ł a d a c h i k r y t y c e l i t e r a c k i e j . Wobec b r a k u d o ś w i a d c z e n i a w p r a c y p o d r ę c z n i k o w e j o r a z o b ­ c i ą ż e ń d y d a k t y c z n y c h 1 a d m i n i s t r a c y j n y c h n a U . J . t r u d n o mi o k r e ś l i ć d o k ł a d n i e t e r m i n u k o ń c z e n i a c a ł o ś c i . J e ś l i u d a s i ę z o r g a n i z o w a ć d a l s z e p r a c e z l e c o n e w z a k r e s i e p o p r z e d n i o wy­ m i e n i o n y m , a p o d p i s a n y o t r z y m a r o c z n y u r l o p od z a j ę ć u n i w e r ­

(13)

16 -s y t e c k i c h - to m t e n u d a -s i ę p r a w d o p o d o b n i e o d d a ć d o w y d a w n i ­ c t w a z p o c z ą t k i e m 1 9 6 8 r . H e n r y k M a r k i e w i c z L i t e r a t u r a XX w i e k u C z ę ś ć k o ń c o w a p o d r ę c z n i k a h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j o - b e j m l e z a k r e s z j a w i s k o b j ę t y w t y t u l e , k t ó r y c e l o w o p o d k r e ś l a j e d n o ś ć r o z w o j o w ą t e j l i t e r a t u r y , a n i e t y l e w i d o c z n e w ś w i a ­ d o m o ś c i k o l e j n y c h p o k o l e ń 1 g r u p l i t e r a c k i c h j e j z r ó ż n i c o w a ­ n i a n a t r z y o g n i w a : I . L i t e r a t u r a M ł o d e j P o l s k i ( 1 8 9 0 - 1 9 1 4 ) . I I . L i t e r a t u r a o k r e s u 1 9 1 4 - 1 9 3 9 ; I I I . L i t e r a t u r a P o l s k i L u d o w e j ( z w y ł ą c z e n i e m l a t o k u p a ­ c j i ) . T e g o r o d z a j u z a s a d n i c z e s t a n o w i s k o m e t o d o l o g i c z n e i p e - r i o d y z a c y j n e p o c i ą g a z a s o b ą n a s t ę p u j ą c e k o n s e k w e n c j e : a ) u z n a n i e c a ł e g o o k r e s u M ł o d e j P o l s k i j a k o b a r d z i e j p r z y ­ n a l e ż n e g o do l i t e r a t u r y n a r o d a m a j ą c e g o r y c h ł o o d z y s k a ć s w o j ą n i e p o d l e g ł o ś ć , a n i ż e l i d o X I X - w l e c z n e j l i t e r a t u ­ r y p o r o z b l o r o w e j ; b ) " z a n i ż a n i e " p ro g ó w p e r i o d y z a c y j n y o h , j a k i e w ś w i a d o m o ­ ś c i k o l e j n y c h o k r e s ó w d z i e l i ł y n p . M ł o d ą P o l s k ę od dwu­ d z i e s t o l e c i a m i ę d z y w o j e n n e g o c z y d r u g i e d z i e s i ę c i o l e ­ c i e owego o k r e s u o d p i ś m i e n n i c t w a P o l s k i L u d o w e j ; o ) p o d o b n i e j a k w c z ę ś c i a c h p o p r z e d n i c h p o ł o ż o n o n a c i s k n a p r o c e s h i s t o r y c z n o l i t e r a c k i , j e g o c i ą g ł o ś ć 1 d i a l e k ­ t y c z n e p r z e m i a n y , a n i ż e l i n a s y l w e t k i p i s a r z a . Na o b e c n y m e t a p i e p r a c y r o z p o c z ę t e j w r o k u 1 9 6 1 , p r z e r w a ­ n e j w l a t a c h 1 9 6 3 - 1 9 6 5 , p r z e w i d u j e s i ę u k o ń c z e n i e o z e ś c l I ( M ł o d a P o l s k a ) w p i e r w s z e j p o ł o w i e r o k u 1 9 6 8 , c z ę ś c i I I ( 1 9 1 4 ­ - 1 9 3 9 ) d o k o ń c a r o k u 1 9 6 8 . N i e j e s t w y k l u c z o n e , ż e d a l e k o p o ­ s u n i ę t e z a a w a n s o w a n i e p r a c n a d " O b r a z e m l i t e r a t u r y p o l s k i e j XIX i XX w i e k u " n a o d c i n k u c h r o n o l o g i c z n y m o b e j m u j ą c y m M ł o d ą P o l s k ą w p ł y n i e p r z y s p i e s z a j ą c o n a p i e r w s z y z p o d a n y c h t e r m i ­ n ó w . R o z m i a r k a ż d e g o z dwu w s k a z a n y c h tomów o b e j m i e o k . 3 0 0 ­ - 4 0 0 s t r . d r u k u p r z y czym a u t o r d ą ż y d o t e g o , a ż e b y - ze w z g lę ­ d u n a u ż y t e c z n o ś ć d l a s t u d e n t a p o z o s t a ć p r z y l i c z b i e n i ż s z e j .

(14)

Do p r a c y n a d c z ę ś c i ą I I I " L i t e r a t u r y p o l s k i e j XX-go w i e k o " b ę d z i e m o żn a p r z y s t ą p i ć d o p i e r o po u k o ń c z e n i u w y m i e n i o n y c h o ­ p r a c o w a ń , p r z y czym z d a n i e m p i s z ą c e g o , w i n n o t o b y ć d z i e ł o z b i o r o w e .

K a z i m i e r z Wyka

2 . PLAN BADAŃ NAUKOWYCH IBL NA LATA 1 9 6 6 - 1 9 6 7

C z ę ś ć o p i s o w a P r a c e I n s t y t u t u B a d a ń L i t e r a c k i c h s ą p l a n o w a n e w t r z e c h p o d s t a w o w y c h g r u p a c h . Na c z o ł o p i e r w s z e j g r u p y w y s u w a j ą s i ę o p r a c o w a n i a p o d r ę c z n i k o w e , p r z e d e w s z y s t k i m t r z y t o m o w y p o d r ę ­ c z n i k h i s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j do u ż y t k u s z k ó ł a k a d e m i c ­ k i c h , n a u c z y c i e l i l t p . B ę d z i e t o p i e r w s z a n o w o c z e ś n i e p o d w z g l ę d e m m e t o d o l o g i c z n y m i m a t e r i a ł o w y c h u j ę t a s y n t e z a h i s t o ­ r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j . D y s k u s j a n a d p o d s ta w o w y m z a r y s e m t e j s y n t e z y , z w ł a s z c z a n a d o k r e s a m i p r z e ł o m u , w k t ó r y c h s i ę s p o ­ t y k a j ą s p e c j a l i ś c i z r ó ż n y c h e p o k , o d b y ł a s i ę j u ż w r . 1 9 6 5 . Z a s a d n i c z e z a m k n i ę c i e p r a c a u t o r s k i c h n a s t ą p i w l a t a c h 1 9 6 6 ­ - 1 9 6 8 . P r a c y n a d p o d r ę c z n i k i e m t o w a r z y s z y ć b ę d ą d y s k u s j e w e ­ w n ę t r z n e w z e s p o l e a u t o r s k i m n a d n a s t ę p u j ą c y m i k l u c z o w y m i p r o b l e m a m i m e t o d o l o g i c z n y c h p o d s t a w l i t e r a t u r o z n a w s t w a : c h a ­ r a k t e r p r o c e s u f u n k c j o n o w a n i a t e o r i i o d b i c i a w r e l a c j a c h : l i ­ t e r a t u r a - r z e c z y w i s t o ś ć s p o ł e c z n a ; c h a r a k t e r p r o c e s u l i t e ­ r a c k i e g o 1 j e g o s t o s u n e k d o r o z w o j u s p o ł e c z e ń s t w a ; ś w i a t o p o ­ g l ą d l i t e r a t u r y w j e g o s t o s u n k u d o m o d e l u ś w i a t o p o g l ą d ó w e p o ­ k i ; h i s t o r i a , l i t e r a t u r a a h i s t o r i a i d e i ; k o n c e p c j a d z i e ł a l i ­ t e r a c k i e g o j a k o c a ł o ś c i s t r u k t u r a l n e j w j e g o z w i ą z k a c h g e n e ­ t y c z n y c h i f u n k c j o n a l n y c h z o s o b o w o ś c i ą t w ó r c y o r a z s t a n e m l i t e r a t u r y 1 s p o ł e c z e ń s t w a ; s t y l j a k o i n d y w i d u a l n a m o d y f i k a ­ c j a s y s t e m u j ę z y k o w e g o i p o e t y k i o k r e s u . D y s k u s j e n a d w y m i e n i o n y m i p r o b l e m a m i b a d a w c z y m i b ę d ą k o n ­ t y n u o w a n e w t o k u p r a c n a d p r z y g o t o w y w a n ą s z e r s z ą s y n t e z ą h i ­ s t o r i i l i t e r a t u r y p o l s k i e j , k t ó r a p l a n o w a n a j e s t n a l a t a n a

Cytaty

Powiązane dokumenty

In recent years the school in Wuppertal has run three main research -programmes: on the so -called An- tiochian text and its pre -Christian basis as well as the Old Greek

W programie uwzględniono także ćwiczenia praktyczne w zakresie bibliotecznych źródeł informacji naukowej znądujących się i wykorzystywanych w różnych typach bibliotek

Pamięć o Gutenbergu przywołują dziś jego pomniki w Strasburgu - dłuta Davida d'Angersa oraz w Moguncji - dzieło Thorvaldsena, a także żywy pomnik - Muzeum

Wyjątkowa aktywność Zarządu Obwodowego ZPP we Lwowie w rewindykacji księgozbiorów, nakładów polskich towarzystw naukowych i innych zabytków i świa­ dectw

przeciętnego poziomu, trzeba tu jednak wskazać na usprawiedliwienie, ze pocztówka oznaczona nr 11 - podstawiająca wjazd Wilhelma II do Poznania - została wysłana

W Filii przechowuje się, udo­ stępnia oraz częściowo opracowuje zbiory masońskie i prowadzi informację o tych zbiorach.. Filia jest również magazynem składowym

Od roku 1903 w Heme ukazywał się polski dziennik JNaiodowieć, a od roku 1923 do wybuchu II wojny światowej wychodził w Heme JJarócf, którego dodatkiem okresowo

Opatrzony jest tytułem łacińskim „Liber continens in se utramque