W konferencji uczestniczyli przedstawiciele wielu środowisk naukowych kraju, m in. K U L, Uniw ersytetu Łódzkiego, U niw ersytetu Opolskiego, U niwersytetu Szczecińskiego, W SP w Byd goszczy, W SP w Częstochowie, W SP w K rakowie, W SP w Rzeszowie.
Konferencja rozpoczęła się obradam i plenarnymi, podczas których analizowano zagadnienia dotyczące współczesnych problem ów pedagogicznych, jak też zagadnienia podejmowane w prze szłości, będące obecnie ponow nie przedm iotem żywych zainteresowań. Referaty wzajemnie się uzupełniały i dopełniały. Tę część obrad otworzył referat prof. d r hab. Teresy Kukołowicz (KUL), k tó ra zaprezentow ała różne ujęcia personalizmu we współczesnej pedagogice polskiej, ich historyczne korzenie oraz dokonała ich porów nania. K olejny tem at referatu pozostawał w kręgu problem ów podejm owanych przez pedagogikę personalistyczną. Prof. d r hab. K atarzyna O lbrycht (UŚ) referując koncepcję rozwoju człowieka jak o osoby, uznała, iż osobowy wymiar edukacji może być szansą pokonania obecnego kryzysu oświatowego i wychowawczego. K ontrow ersje w okół oceny ucznia przedstawiła prof. d r hab. D an u ta D ryndowa (UŚ) w referacie pt. „Historyczne źródła współczesnych ofert w zakresie oceniania uczniów”. Znaczenie autodiag- nozy nauczyciela w procesie doskonalenia swych umiejętności zawodowych zreferowała prof. d r hab. B arbara Żechow ska (UŚ). O brady plenarne zamknął referat prof. dr hab. D anuty K oźm ian (Uniw. Szczeciński), dotyczący teoretycznego i praktycznego dorobku sam orządu uczniowskiego w D rugiej Rzeczypospolitej. Referentka wyeksponowała najwartościowsze elementy tego dorobku, które m ogą być dzisiaj wykorzystane w poszukiwaniach koncepcji sam orządu uczniowskiego.
Dalszy ciąg obrad toczył się w dwóch sekcjach. Sekcja pierwsza obradow ała n a tem at „W spółczesne teoretyczne i praktyczne oferty edukacyjne”. Wygłoszono 9 komunikatów i donie sień z badań.
Sekcja druga obradow ała w okół historycznych źródeł współczesnej pedagogiki. Wygłoszo no 11 referatów i kom unikatów , w większości przez młodych pracowników naukowych. Poszukując źródeł współczesnej myśli pedagogicznej referenci sięgali do odległych epok. W tym nurcie znalazły się referaty prof. d r hab. Juliusza Jundziłła (z powodu nieobecności Profesora odczytanego przez d r K. Jakubiaka), w którym wydobyto aktualność rzymskich poglądów na problem y w ychowania w rodzinie oraz referat mgr Ilony Błaszczyk (WSP Bydgoszcz) ukazujący w kład L. A. Seneki w rozwój dydaktyki. Z kolei d r Robert Jankowski, przedstaw iając poglądy Stanisława K onarskiego na wychowanie obywatelskie, wskazał na niewykorzystany d o tąd dorobek pedagogów XVIII wieku w rozwiązywaniu problemów wy chow ania obywatelskiego.
Jednakże większość wystąpień dotyczyła okresu przełomu XIX i XX wieku (8 referatów). Spośród tych, pięciu referentów ukazało wkład polskich pedagogów w rozwój myśli pedagogicznej, podnosząc zarów no aktualność ich poglądów oraz możliwości twórczej adaptacji, jak też wskazując n a nieznane i niew ykorzystane obszary ich dorobku. W tym nurcie rozważań znalazły się referaty: d r W ładysławy Szulakiewicz (W SP Rzeszów) omawiającej poglądy „mistrza mistrzów polskiej pedagogiki” K. Twardowskiego, m gr Elżbiety Magiery (Uniw. Szczeciński) referującej koncepcję w ychowania państwow ego K. Sośnickiego, d r Andrzeja G ofrona (WSP Częstochowa) omawiającego pedagogikę kultury B. Nawroczyńskiego, m gr A netty Wilhelm (Uniw. Szczeciński) ukazującej poglądy pedagogiczne H. Rowida oraz dr M arii Chymuk (WSP K raków) analizującej now atorstw o pedagogiczne J. Kulpy.
Pozostałe trzy referaty wygłoszone w tej części konferencji przedstawiały głównie praktyczny dorobek polskiej oświaty przełom u XIX i XX wieku. D r Krzysztof Jakubiak (WSP Bydgoszcz) ukazał próby uspołecznienia szkoły od czasów nowożytnych po wiek XX. M gr Beata Szczepańska (Uniw. Łódzki) zaprezentow ała innowacje pedagogiczne podejmowane w Łodzi w okresie międzywojennym. O brady Sekcji zamknęło wystąpienie d r G rażyny Kempy (UŚ), k tó ra ukazała formy pom ocy społeczno-wychowawczej kobietom bezrobotnym w woj. śląskim (1922-1939).
W drugim dniu konferencji w obradach plenarnych wygłoszono dwa referaty. D r Bożena Sztum ska (UŚ) przedstaw iła orientacje pedagogiczne neotom istów polskich la t międzywojennych,
akcentując ich udział w kształtow aniu doktryny wychowawczej Kościoła. D r Andrzej P luta (WSP Częstochowa) ukazał źródła i proces kształtow ania się pedagogiki pogranicza oraz wskazał na jej możliwości praktyczne - dydaktyczne i aksjologiczno-wychowawcze.
Konferencję zakończono ogólnym podsum owaniem obrad plenarnych i w sekcjach. Agnieszka Stopińska-Pająk
Forum Historyków Wychowania
W dniach 18-20 października 1994 roku odbyła się w O brzycku (w D om u Pracy Twórczej i W ypoczynku U niw ersytetu im. A dam a Mickiewicza) ogólnopolska konferencja naukow a zorganizowana przez Z akład H istorii W ychow ania U AM i Sekcję H istorii W ychow ania Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Z grom adziła ona liczne grono naukowców i badaczy dziejów edukacji reprezentujących liczące się ośrodki naukow e w Polsce.
T em atyka konferencji dotyczyła, najogólniej rzecz biorąc, stanu i perspektyw historii wychowania jak o swoistej dyscypliny naukowej i jako przedm iotu dydaktyki uniwersyteckiej. W tym kontekście wiele uwagi poświęcono także analizie aktualnego stanu i perspektyw rozw oju kadry naukowej w dziedzinie historii wychowania. W myśl założeń przyświecających organizato rom konferencji samo spotkanie miało odegrać pewną rolę w tym rozwoju, zwłaszcza młodszej generacji badaczy, a przede wszystkim stanowić próbę integracji tego środowiska historyków wychowania wokół pilnych w obecnej dobie zadań dydaktycznych i naukowych. K onferencja miała być dla tej kategorii historyków wychowania również okazją do wzajemnej wymiany doświadczeń naukow ych i dydaktycznych, ja k i pozyskania opinii profesorów obecnych na konferencji. Celom tym wychodziła naprzeciw przyjęta przez organizatorów formuła forum.
M oderatoram i obrad plenarnych i zespołów roboczych byli: prof. d r hab. M irosława Chamcówna (Uniwersytet W rocławski), prof. d r hab. Jan Hellwig (Uniwersytet im. A. Mickiewicza), prof. dr hab. Juliusz Jundziłł (W SP w Bydgoszczy), prof. d r hab. Jadwiga K rzyżaniakow a (Uniwersytet im. A. Mickiewicza), prof. d r hab. Czesław M ajorek (WSP w Krakowie) oraz d r K rzysztof Kabziński (W SP w Olsztynie) i d r Sławomir Sztobryn (Uniwersytet Łódzki). W ystąpienia tych osób, form ułow ane przez nich opinie i poglądy wywoływały duży rezonans wśród uczestników Forum , były przedm iotem żywej dyskusji (toczonej także podczas rozmów kuluarowych).
Część m erytoryczną konferencji otworzyło wystąpienie prof. J. Hellwiga, który dokonał swoistej prezentacji poznańskiego środow iska historyków wychowania eksponując m.in. jego odległe historyczne tradycje (J. Hellwig wygłosił także referat nŁ „M iędzynarodow a współpraca naukow a historyków w ychowania - stan i perspektywy”, w ostatnim dniu konferencji).
Dużym uznaniem uczestników konferencji cieszyły się zajęcia warsztatowe prow adzone przez prof. J. K rzyżaniakow ą (w sekcji poświęconej trendom badawczym i zasobom źródłowym w studiach nad historią wychowania do XVIII wieku, ze szczególnym jednak uwzględnieniem problem u zaprezentow anego osobiście przez prof. J. Krzyżaniakową: „Możliwości źródłowe i interpretacyjne mediewistyki”) i prof. Cz. M ajorka (nt. „W arsztat badawczy historyka wychowa nia dziejów najnowszych”).
Trzydniowym obradom konferencji naukow ej towarzyszyła także skrom na ekspozycja naj nowszych publikacji z zakresu historii wychowania. Reprezentowane były w niej pozycje trzech oficyn wydawniczych (z Poznania, Łodzi i Olsztyna).
Podczas konferencji odbyło się również otw arte posiedzenie Sekcji H istorii W ychowania PT P.
