od redakcji
1.
Tegoroczny numer „Poznańskich Studiów Polonistycznych. Se-rii Literackiej” poświęcony został elegii oraz zagadnieniu elegij-ności. Szkice opublikowane w części monograficznej pozwolą czytelnikowi zapoznać się z przemianami gatunktu — począw-szy od jego starożytnych i renesansowych korzeni, przez roman-tyzm (kiedy to pojęcie elegii — za sprawą traktatów takich jak
O poezji naiwnej i sentymentalnej friedricha Schillera czy O elegii
kazimierza Brodzińskiego — podlega daleko idącym redefini-cjom), aż po współczesność. Przegląd różnorodnych stanowisk teoretycznych, a także historycznie zmiennych form elegii po-zwala stwierdzić, że elegia jako gatunek, o którego wyrazistości w czasach antycznych decydowało przede wszystkim kryterium formalne (dystych elegijny), ustępowała w kolejnych stuleciach elegijności. Tę drugą rozumieć zaś należy jako szczególną mo-dalność wypowiedzi, w której najważniejsza okazuje się emo-cjonalna sytuacja podmiotu lirycznego, refleksje poświęcone przemijaniu oraz wanitatywne krajobrazy. Warto dodać, że od schyłku XVIII stulecia w utworach uznawanych za elegijne obok osobistych dramatów pojawia się silnie eksponowane negatyw-ne doświadczenie histori — w literaturze polskiej wyraźnegatyw-ne po roku 1795, a potem powracające przy okazji kolejnych powstań dziewiętnastowiecznych i dramatycznych wojen w wieku XX.
2.
Przypominamy, że w niezależnym tematycznie od części głów-nej dziale analiz i interpretacji („konfrontacje”) drukujemy
8 od redakcji
teks ty dotyczące różnych epok i autorów, będące przykładami świetnego warsztatu filologicznego. równie istotna jest część ze szkicami krytycznymi („Lektury”). znalazły się w niej nie tyle streszczenia, sprawozdania czy wąsko rozumiane recenzje ksią-żek naukowych, ile raczej rzetelne oraz wnikliwe rozważania i polemiki dotyczące ważnych publikacji literaturownawczych. zadaniem części zarezerwowanej na prace materiałowe („od-krycia”) jest pokaznie nowoczesnego warsztatu literaturoznaw-czego oraz przybliżenie wyników kwerend i innych poszukiwań. Na intelektualny deser proponujemy naszym czytelnikom esej („Próby”).
3.
Miło nam poinformować, że w roku 2012 ukażą się dwa nume-ry „Poznańskich Studiów Polonistycznych. Serii Literackiej”. W piśmie, które staje się w ten sposób półrocznikiem, zdecy-dowaliśmy się zachować dotychczas stosowany układ i wszystkie jego działy.
Pierwszy przyszłoroczny numer w części głównej poświęco-ny będzie analizie Zarysu literatury polskiej z ostatnich lat
szes-nastu Piotra chmielowskiego. Ta wielokrotnie wznawiana
pra-ca z 1881 roku zasługuje na tak baczną uwagę, gdyż skupiwszy w sobie różne wątki prowadzonej przez pozytywistów warszaw-skich kampanii antypoetyckiej, na ponad sto lat zadecydowała o niekorzystnym, do dziś pokutującym w historii literatury wi-zerunku poezji popowstaniowej. zamieszczone w dziale mono-graficznym numeru prace będą dotyczyć zarówno filozoficznych zapatrywań, języka wartości, które podzielał oraz propagował autor Utylitaryzmu w literaturze, jak i praktyk manipulacyjnych stosowanych przez niego przy omawianiu wierszy poszczegól-nych autorów. celem tych rozważań jest odpowiedź na pytanie: dlaczego tak skutecznie chmielowskiemu i jego formacji uda-ło się przejąć rząd dusz po romantykach? Artykuły poświęcone pracy chmielowskiego poprzedzone zostaną szkicem o
Pań-stwie Platona, co pozwoli sięgnąć do fundamentalnej kwestii
wykluczania poetów i poezji w utopiach filozoficznych tudzież w społecznościach przenikniętych myślą utopijną. redaktorem odpowiedzialnym za tę część numeru będzie prof. uAM dr hab. radosław okulicz-kozaryn.
