Piotr Kubów
Brzeg n/ Odrą, ul. Mleczna
Informator Archeologiczny : badania 7, 238-239
- 288
-BISK UPICE* pow . K rak ó w K o ś c ió ł p a r a f i a l n y *
M u zeo m Ż u p K rak ó w a k ic h W laU cakn
P r a c a m i k ie r o w a ł d r A n to n i Jo ito w a k l* F ln a n a o w a ło M u zeu m Ż up K ra k ó w a k ic h W ie lic zk a « P ie r w a z y s e z o n badań* K o ś c ió ł g o ty c k i p . w t , ś w . M a r c in a .
W ed łu g p rz e k a z ó w h is to r y c z n y c h z p o c z ą tk u K m w . k o ś c ió ł p a r a f ia ln y w B is k u p ic a c h w c h o d ził w s k ła d u p o s a ś c n la S z p ita la ś w . D ucha n a P rą d n ik u w K r a k o w ie . W zm ia fl k a ta o r a z lo k a liz a c ja ś w ią ty n i n a w z g ó rz u z n a tu r y obronnym * w e w s i s ta n o w ią c e j w ś re d n io w ie c z u w ła s n o ś ć b is k u p ią , w s k a z u ją n a s t a r ą lo k a liz a c ję k o ś c io ła s ię g a ją c ą - być m o ie - o k r e s u ro m a ń s k ie g o .W c e lu s p ra w d z e n ia te g o p r z y p u s z c z e n ia p r z e p r o w adzono w 1973 r . b a d a n ia s o n d a io w e z a k ła d a ją c dw a w ykopy p r z y p o łu d n io w ej ś c ia n ie p r e z b i te r i u m .
W w jk o p ie I o d s ło n ię to fu n d a m e n t k a m ie n n y , k tó re g o sto p a z a le g a ła n a g łę b o k o ś c i 13$ cm od o b e c n e j p o w ie rz c h n i z ie m i. R o d z aj k a m ie n ia , z a p ra w y m u r a r s k ie j i te c h n ik a budow y s ą typow e d la s ty lu g o ty c k ie g o .
W w ykopie II u sy tu o w a n y m w o d le g ło ś c i 11 m n a p o łu d n ie o d p r e z b ite r iu m * o d k r y to m u r k a m ie n n y o s z e r o k o ś c i lo 5 cm* p r z e b ie g a ją c y w z d łu t o s i N-S* p r o s to p a d le do p o łu d n io w ej ś c ia n y k o ś c io ła . W y s k a z u je on d u i e p o d o b ień stw o do m u ró w g o ty ck ic h z XIV w . o d k ry ty c h w W ie lic z c e n a z am k u kupnym i sta n o w i n a jp ra w d o p o d o b n ie j ś la d ja k ic h ś zabudow ań ś w ie c k ic h , być m o t a d w o ru b isk u p ie g o w z m ia n k o w an eg o w XV w . p r z e z J .D ł u g o s z a ,
Z zabytków ru c h o m y c h n a u w ag ę z a s łu g u je g r o s z s r e b r n y Z y g m u n ta m W azy z p o c z . XVII w . o r a z k ilk a s k o r u p n e o łity c zn y ch k u ltu ry le n d z ia łs k ie j o A r y ty c h n a w tó rn y m z ło t u . BR Z B G n / O d r ą M u zeu m P ia s tó w Ś lą s k ic h u l . M le c z n a w B rz e g u P o d c z a s p r a c z ie m n y c h pod budow ę d om u m ie s z k a ln e g o n a tr a f io n o n a dw ie s tu d n ie i c z t e r y s z a m b a z X IV -X V I w . S ta n o w isk o u s y tu o w a n e j e s t w c e n tr a ln e j c z ę ś c i h is to r y c z n e g o ś r ó d m ie ś c ia * w o d le g ło ś c i o k o ło 40 m n a p ó łn o c od k o ś c io ła św . M ik o łaja 1 o k o ło 50 m e tró w n a po łu d n ie od R y n k u . P o r a z p ie r w s z y w i r ó d ła c h p isa n y c h nazw a u lic y M le cz n ej p o jaw ia s i ę w ro k u 1627.
W s z y s tk ie o d k r y te k o n s tr u k c je b y ły w y k o n a n e z d r a n ic d ę b o w y ch / ś r e d n io w ie c z e , i so s n o w y c h / n o w o ż y tn e / w te c h n ic e w ę g ło w e j. Z o b ie k tó w w y d o b y to o k o ło 150 n a c z y ń g lin ia n y c h o r a z s i a c z n ą i lo ś ć ic h fra g m e n tó w .N a c z y n ia ś r e d n io w ie c z n e w y k o n a n e s ą te c h n ik ą o b ta c z a n la . Z d e c y d o w a n ie p r z e w a ż a j ą w ś r ó d n ic h g a r n k i z w y k s z ta łc o n y m o k a p k ie m , r z a d z ie j o k r a w ę d z ia c h n ie c o z g r u b ia ły c h i z a o k r ą g lo n y c h , m n ie j l ic z n e s ą d z b a n y , m is y i p o k ry w y . B r a k j e s t n a c z y ń o p o w ie r z c h n ia c h { » k r y ty c h p o le w ą . W y p alo n e z o e ta ły n a jc z ę ś c i e j w a tm o s f e r z e r e d u k c y jn e j, r z a d z i e j u t le n i a j ą c e j,D u ż o n a c z y ń p o s ia d a !z d o b n ic tw o , b ę d ą c e k a n ty n o a c j ą m o ty w ó w w c z e s n o ś r e d n io w ie c zn y c h . O p r ó c z n a c z y ń z n a le z io n o j e s z c z e ł u k d re w n ia n y p r o s ty ,w y k o n a n y p r z y p u s z c z a l n ie z g ło g u , d re w n ia n y m ie c z y k tk a c k i, c z ę ś c i n a c z y ń k lep k o w y c h , u ła m k i n a c z y ń s z k l a n y c h , f r a g m e n ty o b u w ia , d w ie c e g ły g o ty c k ie , p e s t k i ow oców i t p .
N a c z y n ia z w ie k u X V I w y k o n a n e s ą w t e c h n ic e t o c z e n i a . P r z e w a ż a ją g a r n k i, p a te ln ie i m is y o p o w i e r z n i a c h p o k r y ty c h z ie lo n ą i p o m a r a ń c z o w ą p o le w ą . W ś r ó d z e s p o łu c e r a m i k i r e n e s a n s o w e j wy r ó ż n ia ją s i ę d w a n a c z y n ia s to ło w e z d o b io n e e le m e n ta m i p la s ty c z n y m i: o w o c e je ż y n , p o s t a c i e a n ty c z n e i b i b lijn a , t a r c z e h e rb o w e i tp ,
W p r o f ilu p ó łn o cn y m w y k o p u tk w ił d r e w n ia n y p r z e w ó d w o d o c iąg o w y , z a ło ż o n y w g ź r ó d e ł p is a n y c h w 1527 r o k u n a p o le c e n ie k s i ę c i a b r z e a k o - le g n i c k i e g o , J e r z e g o