Marek Chłodnicki
Żalęcino, gm. Dolice, woj.
szczecińskie, st. 4
Informator Archeologiczny : badania 22, 27
Iiiforma lor A rch eo lo g iczn y 1088
2 7
W stę p n a a n a liz a m a te ria łu zabytkow ego w y k azała, że nic w szy stk ie o d sło n ię te w tym se z o n ie o b ie k ty n a le ż y łączyć z k u ltu r ą lcn d zlelsk ą. J e s t to pierw szy p rz y p a d e k w d z ie w ięcioletniej h is to rii b a d a ń o s a d y w Zarzycy, że n a tra fio n o n a m a te ria ły Innej k u ltu r y a rc h e o logicznej. S tw ie rd z o n o bow iem , żc n a o sa d ę k u ltu ry len d zlelsk lej n a w a rstw iły się o b iek ty o sa d n ic z e k u ltu r y p u c h a ró w lejkow atych. W zach o d n iej p a rtii w yk o p u zao b se rw o w a n o w y m i n ie z ale żn o ści s tra ty g ra fic z n e m iędzy Ja m a m i. J a m a zaw ieraj η ca m a te ria ł k u ltu r y p u c h a ró w lejk o w aty ch w k o p a n a z o s ta ła w Ja m ę k u ltu ry len d zlelsk lej, J c s l ta k ż e rzeczą p ew n ą, żc o s a d a k u ltu r y p u c h a ró w lejk o w aty ch p o sia d a ła p ierw o tn ie zn a c z n ie m n iejszy z a się g n iż o sied le k u ltu r y len d zlelsk lej. M ateria ły k u ltu r y len d zlelsk lej p re z e n tu ją śro d k o w ą fazę rozw oju tej k u ltu r y n a D o ln y m Ś lą s k u . M ateria ły k u ltu ry p u c h a ró w lejk o w aty ch w y k azu ją w y raźn e ce c h y je j Tazy lu b o As klej.
B a d a n ia z a k o ń c z o n o .
Z d u ń s k a W o lł-N o w e M ia s to , w o j, » le r a d x k le ______________
B a d a n ia m i k ierow ał m gr A ndrzej P ellslak . F in a n s o w a ! WKZ w S ie ra d z u I M u zeu m A rcheologiczne 1 E tn o g raficzn e w Łodzi. Pierw szy sezo n b a d a ń . O s a d a k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych.
S tan o w isk o o d k ry te zostało w tra k c ie AZP w 1984 r. W czasie pow tórnej p e n e tra c ji w 1987 r, stw ierdzono zagrożenie o b ie k tu p racam i ziem nym i I postanow iono przeprow adzić w ykopaliska.
O s a d a położona Je s t w strefie źró d eł niew ielkiego cie k u , p raw obrzeżnego dopływ u G rab i, n a p ó łn o cn y m sk ło n ie w ydm y, w odległości ok. 3 0 0 m od z a h a g n lo n y c h żró d llsk . O ceniono jej w ielk o ść n a ok. 0 ,2 h a.
P rz e b a d a n o o b s z a r 4 2 5 m 2. O d k ry to p o zo stało ści Jed n eg o d o m u słupow ego, J e d n ą Jam ę o sa d o w ą o ra z d o ść liczne zab y tk i (frag m en ty naczyń, p rzed m io ty k rz e m ie n n e I k a m ie n n e , p o le p a , b ard zo d ro b n e frag m en ty k ości zw ierzęcych). M ateriały w y stęp o w ały w dw óch s k u p i s k a c h . J e d n o sta n o w ił w sp o m n ia n y d o m I to w arzy szące m u zab y tk i. D rugie, gdzie o d k ry to Ja m ę o sa d o w ą u ch w y co n o w odległości ok. 30 m. To sk u p ie n ie zn iszczo n e było częściow o przez p la ś n lc ę . W w y k o p ach są d a rz o w y c h p om iędzy sk u p ie n ia m i o raz ob o k s k u p ie ń n ie było ju ż zabytków .
M ożna przypuszczać, że o sa d a s k ł a d a k się z Jed nego, lu b m oże dw óch dom ów . Je j [łowlerzch- n la użytkow a w ynosiła przypuszczalnie ok. 1000 m a.
Poza w cześniej w sp o m n ian y m i zakłóceniam i, stw ierdzono dalek o Idące zniszczenie sp ow odo w a n e d ziałan iem procesów stokow ych w zm ożonych przez now ożytną orkę. ic h przejaw em było zniszczenie w arstw y k u ltu ro w ej I z n aczn e przem ieszczenie się zabytków w zdłuż sk ło n u wydmy.
C eram ik a pozwala datow ać stanow isko w ram ach fazy wiórecklej k u ltu ry p u ch aró w lejkowatych. M ateria ły p rzech o w y w an e s ą w M uzeum A rcheologicznym 1 E tn o g raficzn y m w Łodzi. B a d a n ia z a k o ń c z o n o .
K o n se rw a to r Z ab y tk ó w A rch eo lo g i c z n y c h w S zczecin ie
B a d a n ia prow adził d r M arek C hłód nickl. F in a n s o w a ł WKZ w Szczecinie. C zw arty se z o n b a d a ń . O sa d a k u ltu ry ceram iki w stęgow ej rytej, obozowi sk o k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych, o sa d a k u ltu ry łużyckiej, cm en tarzy sk o z o k re s u wpływów rzym skich.
S tan o w isk o 4 w Żalęclnle b a d a n e było Już przed w ojną św iatow ą. W la ta c h 197Θ 1 1 9 78-1979 pro w ad zo n e były b a d a n ia ratow nicze. Wobec p o stępującego n iszczenia sta n o w isk a przez w ybie ra n ie p la s k u podjęto w 1988 r. ponow nie p ra c e ratow niczo. B ad an ia k o n cen tro w ały się w zdłuż kraw ędzi plaSnlcy rui o d cin k u o d ługości ok. 100 m l szerokości 5 -1 0 m (łącznie objęły o n e ok. 0 aró w pow ierzchni). O bjęły o n e głów nie o b szar, z którego została w cześniej zep ch n ięta w arstw a ziem i w celu u łatw ien ia ek sp lo atacji p la sk u . P race le spow odow ały zniszczenie w arstw y k u ltu ro wej I części stropow ych obiektów . B ad an ia przyniosły liczne fragm enty ceram ik i k u ltu ry ceram ik i w stęgow ej rytej z n a jd u ją c e się w zepchniętej ziem i l pozostałości Jednego o b iek tu tej k u ltu ry . W w arstw ie k u ltu ro w ej n a teren ie nie zniszczonym odkryto nieliczne fragm enty ceram ik i k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych. Z k u ltu rą łużycką m ożem y w iązać sz e ść o dkrytych obiektów zaw ierają cych nieliczne frag m en ty ceram iki (Jama zasobow a I obiekty o nieokreślonej funkcji). Z c m e n ta - rzyska z o k re s u wpływów rzy m sk ich zachow ał się Jeden g ró b z n ie n a ru sz o n y m pochów kiem . W yposażony był on Jedynie w brązow ą zapinkę z wysoki) jx>chewką, znalezioną przy sk ro n i zm arłego. Z dw óch pozostałych grobów zachow ały się Jedynie resztki wkopów grobowych podczas gdy pochów ki zostały zniszczone n a s k u te k eksploatacji plasku.
B a d a n ia p o w in n y b y ć k o n ty n u o w a n e . Z łl< ;c!no, g m . D o lic e , w o j. i i c i c c i i l t k i c , * t. 4 ______________ M u zeu m A rcheologiczne 1 E tn o g ra ficzne w Lodzi
