Widok Wprowadzenie

(1)

Prace Kulturoznawcze 23, nr 4 | Wrocław 2019

DOI 10.19195/0860-6668.23.4.1

Wprowadzenie

„Prace Kulturoznawcze” zostały utworzone w 1987 roku jako wydawnictwo ciągłe, którego tomy ukazywały w nieregularnych odstępach czasu; w 2012 roku zaczęły funkcjonować jako rocznik, a w 2017 stały się kwartalnikiem. Zmiany te można by potraktować jako współbieżne z trudnymi początkami kulturoznawstwa, jego krzepnięciem i względną stabilizacją oraz wielokierunkowym rozwojem. W pewnym zakresie taka interpretacja nie jest pozbawiona podstaw i oddaje kie-runek oraz tempo przemian, zasadniczo jednak ma charakter idealizacyjny i ide-alny. To drugie określenie z jednej strony odnosi się do tak głębokiego wewnętrz-nego zróżnicowania, że trudno czasem dostrzec jednolitość kulturoznawstwa jako takiego, a z drugiej do — tym razem wypływających z zewnątrz — negatywnych ocen, że ani nie było ono, ani nie jest, ani tym bardziej nie będzie nikomu i do ni-czego potrzebne. Nie miejsce tutaj, aby rozsupływać wchodzący w tym momencie w grę mocno zapętlony węzeł różnorodnych — jawnych i niejawnych — intencji, argumentów i strategii. Nie lekceważąc zmian, jakim w ciągu bez mała półwiecza swego funkcjonowania podlegało uniwersyteckie kulturoznawstwo, nie broniąc się też przed tymi, na które musi ono odpowiedzieć, oraz przed tymi, które samo prowokuje, należy doceniać, szanować i pielęgnować również ciągłość kulturo-znawczych problemów, sposobów badania i rozwiązań. Jest to problem nie tylko metarefleksji, lecz także samej dynamiki kultury, problem, który dawniej

anonso-wano jako dialektykę ciągłości i zmienności1_{, a nie utracił on swej ważności, choć}

dzisiaj dominują już nieco inne pojęciowe i terminologiczne słowniki.

Wyeksponowana kwestia jest oczywiście nawiązaniem do tytułu tomu. Zmia-na częstotliwości ukazywania się „Prac KulturozZmia-nawczych” zdyZmia-namizowała obieg i reagowanie na publikowane na ich łamach rozprawy oraz podnoszone w danym tomie zagadnienia. Chodzi nie tylko o bezpośrednie polemiki czy kierowane pod konkretnym adresem głosy dyskusyjne, lecz także o nawiązywanie, poprowadzenie dalej i ujęcie bardziej szczegółowo tematów, o których rozważano w poprzednich

1_{Spośród wielu badaczy, do których można by się odwołać, wymieńmy Pawła Rybickiego ze} szczególnym wskazaniem na bezpośrednio podnoszące interesującą nas tu problematykę rozdziały jego książki Struktura społecznego świata (Warszawa 1979). Powód tego jest — by tak rzec — „lo-kalny”, albowiem u tego wybitnego i bardzo samodzielnego uczonego studiował Stanisław Pietrasz-ko, założyciel i pierwszy redaktor „Prac Kulturoznawczych”. W dużej mierze to jemu zawdzięczał wrażliwość na kwestie ontologiczne, zawsze też podkreślał jego (jako socjologa) nieredukcyjne podejście do kultury.

Pk23.4.indb 9

Pk23.4.indb 9 29.11.2019 09:30:3129.11.2019 09:30:31

Prace Kulturoznawcze 23, 2019, nr 4 © for this edition by CNS

(2)

10

Wprowadzenie

numerach „Prac Kulturoznawczych”2_{. Względy merytoryczne, czytelnicze}

przy-zwyczajenia i oczekiwania skłaniają do redagowania tomów zogniskowanych wo-kół określonego tematu, warto jednak podkreślić, że nie oznacza to jego zamknię-cia. Wprowadzamy zatem do naszego kwartalnika nowy dział — „Kontynuacje”, w którym zamierzamy publikować właśnie takie teksty. Gorąco zachęcamy do nad-syłania artykułów do tego działu.

Krzysztof Łukasiewicz Magdalena Matysek-Imielińska

2_{Identyfikując takie relacje, publikowany w tym tomie artykuł Jacka Abramowicza} kontynu-uje jego rozważania zainicjowane w „Pracach Kulturoznawczych” 22, 2017, nr 4; podobnie Jacek Schindler rozwija to, co rozpoczął w tomie 23 (nr 1) z roku 2019. Małgorzata Rygielska po raz kolej-ny na łamach naszego pisma prezentuje myśl Ignacego Lubicz-Czerwińskiego (zob. „Prace Kulturo-znawcze” 17, 2015). Z kolei Krzysztof Janas od innej strony oświetla to, o czym pisała Magdalena Matysek-Imielińska w tomie Kultura jako podmiot i przedmiot krytyki (23, 2019, nr 1), a zarazem odnosi się do monograficznego numeru Kultura nie-ludzka (18, 2015), podczas gdy teksty Tomasza Żaglewskiego i Marceliny Kulig należy wiązać z pierwszym w pełni skoncentrowanym na filmie tomem „Prac Kulturoznawczych” (22, 2018, nr 3), a Moniki Sadowskiej z numerem Mobilność

rzeczy (22, 2018, nr 4).

Pk23.4.indb 10

Pk23.4.indb 10 29.11.2019 09:30:3129.11.2019 09:30:31