Zarządzanie wiedzą w warunkach kryzysu finansowego gospodarki – spojrzenie przez e-wiedzę

Pełen tekst

(1)ZARZ DZANIE WIEDZ W WARUNKACH KRYZYSU FINANSOWEGO GOSPODARKI – SPOJRZENIE PRZEZ E-WIEDZ JACEK CHMIELEWSKI Zaoczne Studium Doktoranckie IBS PAN. Streszczenie Globalny kryzys finansowy rozpoczął siĊ w połowie 2007 roku, kiedy nastąpił spadek cen nieruchomoĞci w Stanach Zjednoczonych. Pomimo powaĪnego zasiĊgu kryzysu musiało minąü kilka miesiĊcy, aby oficjalnie podano, ze jest to kryzys. Dlaczego w czasach szybkiego przepływu informacji nie jesteĞmy w stanie szybko reagowaü na docierające dane i podejmowaü akcji korygujących? W artykule przedstawiono rozwaĪania dotyczące moĪliwych działaĔ w aspekcie wykorzystania zarządzania wiedzą w warunkach kryzysu. Słowa kluczowe: kryzys finansowy, bazy wiedzy, plany pomocowe, zarzdzanie wiedz w organizacjach 1. Wprowadzenie Wydarzenia na rynkach finansowych poczwszy od połowy roku 2007 spowodowały powane konsekwencje nie tylko dla rynków finansowych, ale równie w coraz wiekszym stopniu dla gospodarek krajów niezalenie od stopnia rozwoju tych gospodarek. Wielko kryzysu zdaniem ekspertów przewysza najwiksz recesj gospodarcz z roku 1929. Mona postawi tez, e ch osigania wysokiego zwrotu z inwestycji spowodowała powstanie wysokiego ryzyka inwestycyjne, które było ukrywane na róne sposoby, ale istniało. Powstaje pytanie, dlaczego w istniejcej sieci wiedzy nie jestemy w stanie przewidzie kryzysu, który był nieunikniony. Nie chodzi tu o koniunkturalny cykl rozwoju i spowolnienia rozwoju, ale o prowadzenie przez instytucje finansowe działalnoci, która nieuchronnie prowadziła do powstania globalnych problemów o charakatarze kryzysu. Dlaczego nie umiemy okrela ryzyka inwestycji, w szczególnoci, dlaczego instytucje finansowe tworz portfele inwestycji, które mog doprowadzi do ich upadku? Alan Greenspan okrelił aktuln sytuacj globalnych rynków finansowych jako „kredytowe tsunami stulecia”. Szczegółowy opis istonych faktów z zakresu rozwoju kryzysu finansowego moemy znale na: http://en.wikipedia.org/wiki/Global_financial_crisis_of_2008. W artykule moemy znale. szczegółowy opis wydarze od wrzenia 2008 do dnia obecnego. Najbardziej aktualne wydarzenia s dopisywane do artykyłu. W artykule mamy odwołania do 200 artykułów, ktróre ukazały si w The New York Times. Kryzys finansowy w sposób nieunikniony oddziałowuje na działalno gospodarcz. Poniej przedstawiona jest mapa pokazujca, które kraje w grudniu 2008 s ju objte recesj. Istnieje równie grupa krajów, która nie weszły jeszcze w recesj, ale kyzys finansowy spowodował powstanie problemów gospodarczych. Kryzys finansowy i kryzys gospodarczy maj zasig globalny..

(2) 36. Jacek Chmielewski Zarządzanie wiedzą w warunkach kryzysu finansowego gospodarki – spojrzenie przez e-wiedzĊ. Problemy banków w Stanach Zjednoczonych bardzo szybko przełoyły si na problemy banków europejskich. Kryzys sektora samochodowego (trójka producentów z Detroit) równie znalazł odbicie w sektorze samochodowym Wielkiej Brytanii i Japonii.. Rys. 1 – Recesja gospodarcza stan na grudzieĔ 2008, Kraje w recesji (kolor Stanów Zjednoczonych), kraje powaĪnie zagroĪone recesją( kolor Rosji). Na podstawie: http://en.wikipedia.org/wiki/Global_financial_crisis_of_2008 Obecnie cały wiat podejmuje wysiłki majce na celu wyprowadzenie gospodarki wiatowej z recesji i stworzenie mechanizmów, które mogłyby zapobiec powstawaniu podobnych problemów w przyszłoci. Globalny przepływ informacji pozwolił szybko okreli przyczyny powstania kryzysu wydaje si, e podejmowane działania prowadzce do wyjcia z kryzysu nie s ju tak oczywiste i mog podlega rónym ocenom. 2. Róne podejcia do rozwi zania kryzysu W chwili obecnej główn metdod uzdrowienia sektora finansowego jest udzielanie pomocy rzdowej dla dokapitalizowania instytucji, zwikszenia ich płynnoci finansowej i moliwoci pozbycia si niepłynnych rodków (toxic assets). Dla odblokowania linii kredytowych i uaktywnienia poyczek midzybankowych obniane s stopy procentowe przez banki centralne. Nastpuje równie kupowanie instytucji finasowych przez inne instytucje. Do tej pory zostały uruchomione nastpujce pakiety pomocy: 700 mld $ plan Paulsona TARP (Troubled Assets Relief Program) 16.3 mld $ rzdy Belgii, Holandii i Luksemburga zakupiły pakiety akcji banku Fortis 85 mld $ wsparcia Rezerwy Federalnej USA dla AIG Pakistan, Islandia, Wgry, Serbia i Ukraina były pierwszymi krajami, które zwróciły si o pomoc do Midzynarodowego Funduszu Walutowego (IMF – International Monetary Fund).

(3) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 37. 50 mld $ Rzdu Rosji dla firm działajcych na terytorium Rosji 17.4 mld $ dla Chrysler, General Motors i Ford 586 mld $ rzdu Chin jako inwestycje w infrastruktur do koca roku 2010 99.8 mld $ Europejski Bank Centralny wystawił jako one-day-market-auction 850 mld $ Rzdu Wielkiej Brytanii jako pakiet pomocowy dla banków 54 mld $ Rzdu Japonii jako pomoc dla instytuacji finansowych 750 mld $ do 1000 mld $ w zapowiedzi Baraka Obamy na lata 2009 do 2010 jako pakiet stymulujcy w zakresie infrastruktury transportowej, dostepu szerokopasmowego do Internetu i technologii pro-ekologicznych). 200 mld € Unii Europejskiej na pobudzenie gospodarki W zakresie przej ratunkowych na rynku instytuci finansowych: • Bank Of America przejł Merill Lynch • JP Morgan przejł Washington Mutual • Lloyds TSB ratuje Halifax Bank Jest równie inne podejcie w przypadku gospodarki niemieckiej. Minister Finansów Niemiec Peer Steinbruck podkrelił, e nie wierzy w pakiety pomocy i zapowiedział due opory ze strony rzdowej w wydawaniu pienidzy pastwowych na wsparcie sektora finansowego, cho wczeniej Hypo Real Estate pomoc rzdow otrzymał. Rzdowa pomoc prywatnemu sektorowi finansowemu odbywa si w oparciu o załoenie, e brak reakcji doprowadzi do wielkiego kryzysu, który nie zatrzyma si tylko wewntrz tych instytucji, ale w sposób nieunikniony dotknie gospodarek. Trudno nie zgodzi si z t tez tym bardziej, e ju obecnie wida taki wpływ. Obecnie oceny podjtych działa w Stanach Zjednoczonych jest wstpnie okrelone jako właciwy kierunek. Poniej przedstawione s moliwe korzyci, jakie dla gospodarki mog przynie podjte ju kroki (na podstawie: http://articles.moneycentral.msn.com/News/5-reasons-the-economy-might-recover-fasterthan-you-think.aspx ): • Konsekwencj kryzysu gospodarczego jest zmniejszenie zapotrzebowania na rop naftow, co spowodowało zmniejszenie ceny za baryłk ze 147$ do poniej 45$. Nie dysponuj danymi, które pokazałyby o ile równie zmniejszyły si spekulacje na cenach ropy naftowej, ale mona przypuszcza , e w obecnej sytuacji spekulacja moe by mniejsza. Dla Stanów Zjednoczonych dobra cena ropy moe zwikszy Produkt Krajowy Brutto o 2%. • Zmniejszenie oprocentowania kredytów hipotecznych dla poyczki 30 letniej do 5.19%. Daje to moliwo spłaty poyczek przez kredytobiorców a take stwarza moliwo refinasowania kredytów hipotecznych przy zapowiedzi Departamnetu Skarbu Stanów Zjednoczonych na obnienie oprocentowania do 4.5%. Dodatkowo Rezerwa Federalna Stanów Zjednoczonych zapowiada skup papierów wartociowych emitowanych do kredytów hipotecznych. Dwuprocentowa obnika opocentowania kredytów hipotecznych oznacza w Stanach Zjednoczonyh zwrot 200 mld $ dla 45 milionów Amerykanów majcych kredyty hipoteczne. • Rezerwa Federalna zwiksza płynno systemu finansowego tak szybko jak to jest tylko moliwe. Jest to istotna rónica w porównaniu z Wielk Recesj w roku 1930, gdzie Rezerwa Federalna nie wykonywała takich operacji..

(4) 38. Jacek Chmielewski Zarządzanie wiedzą w warunkach kryzysu finansowego gospodarki – spojrzenie przez e-wiedzĊ. Plan Baraka Obamy z utworzeniem 3 milionów nowych miejsc pracy w Stanach Zjednoczonych jest cigle dyskutowana lub nawet krytykowana (Susan Woodward z UCLA i Robert Hall z MIT oceniaj ten plan jako projekt kompleksowy). Nawet, gdy główny plan jest w trakcie dyskusji ju jest podejmowana próba uruchomienia kolejnego programu, który ma na celu zmniejszeniu podatków odprowadzanych przez indywidualnych podatników, podatków od działalnoci biznesowej i podatków od kapitału. • Fundamenty gospodarki Stanów Zjednoczonych cigle pozycjonuj ten kraj jako najbardziej konkurencyjna ekonomia na wiecie. (World Economic Forum – Davos 2008, jako kolejne kraje wskazane zostały Szwajcaria, Dania, Szwecja i Singapur). S równie bardzo niepokojce informacje dotyczce pomysłów na działalno organizacji w czasach kryzysowych. Zapewne róne s przyczyny podejmowania decyzji o zwalnianiu pracowników, ale zapowiedzi niektórych firm mog budzi , co najmniej zdziwienie. Trudno jest mi wytłumaczy jak mona doprowadzi do sytuacji, w którym ogólnowiatowy bank zapowiada zwolnienie 75 000 pracowników, co stanowi 20% załogi. Powstaje pytanie czy struktura zatrudnienia była prawidłowa, czy czas prosperity nie jest czasem działania organizacji w warunkach braku racjonalizacji zatrudnienia. Dlaczego w czasie, gdy bardzo czsto pracownik jest pracownikiem wiedzy tak łatwo podejmowana jest decyzja o ciciu kosztów za pomoc redukcji zatrudnienia? Pozornie wyglda to na trosk organizacji o akcjonariuszy, ale moim zdaniem jest to błd polegajcy na szukaniu oszczdnoci w sposób bardzo prymitywny i krótkoterminowy. Zapewne interesujce bdzie porównanie w przyszłoci czy faktycznie organizacje, które wykonaj tak due redukcje zatrudnienia wyjd z kryzysu lepiej ni organizacje, które bd poszukiwały bardziej złoonych rozwiza dla minimalizacji skutków kryzysu a w kolejnym kroku wychodzenie z kryzysu z korzyci dla organizacji i akcjonariuszy. Ponisza tabelka podaje zapowiedzi organizacji, które zapowiedziały redukcj zatrudnienia. •. Rys. 2 – Zapowiedzi redukcji zatrudnienia – www.money.pl na podstawie doniesieĔ prasowych.

(5) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 39. W Polsce podejcie do kryzysu jest bardzo zachowawcze. Rozwizanie problemu rozpoczeło si od zaklinania rzeczywistoci, e dzieki naszemu sektorowi bankowemu nie bdzie w Polsce kryzysu. Rzeczywisto okazała si znacznie bardziej skomplikowana i w sposób oczywisty zawirowania w gospodarkach wiatowych ma wpływ równiez na polsk gospodark. Wida to na podstawie obniania prognoz PKB na rok 2009. Na pocztku grudnia 2008 Ministerstwo Finansów zweryfikowało zapisane z ustawie budetowej na rok 2009 tempo rozwoju gospodarczego z 4.8% do 3.7% i prognozowany wrzost bezrobocia z 7.1% do 7.2%. Deficyt budetowy pozostał na niezmienionym poziomie 18.2 Mld zlotych. Cały artykuł mona znale na stronie Internetowej: http://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/kryzys;zmienia;rzadowe;prognozy,31,0,411 935.html. Dotychczas w ramach stabilizacji sektora bankowego Narodowy Bank Polski ogłosił we wrzeniu 2008 Pakiet Zaufania, który ma na celu zwikszenie płynnoci banków działajcych na terenie Polski i przywrócenie operacji midzybankowych, które bardzo si zmniejszyły, gdy banki nie chciały sobie nawzajem poycza pienidzy. W listopadzie 2008 Rzd RP ogłosił Plan Stabilnoci i Rozwoju w kwocie 91 mld złotych. W grudniu 2008 Rada Polityki Pieninej obniyła stopy procentowe po raz pierwszy w historii na koniec roku kalendarzowego. Trudno ocenia obecnie skuteczno interwencji podejmowanych dla ratowania sektora finansowego i gospodarek na wiecie i w Polsce, mona zaryzykowa stwierdzenie, e znaczce działania zostały podjte z opó nieniem głównie z powodu braku wiedzy o ryzyku wiadomie ukrywanym przez instytucje finansowe w kredytach sub-prime. Zapewne lepszym scenariuszem byłyby działania zapobiegawcze podjte ju w połowie 2007 roku, ale nie było takiej moliwoci gdy wiedza, któr posiadały rzdy krajów nie była wystarczajca. 3. Zarz dzanie wiedz w organizacjach Rozwój organizacji w warunkach bardzo przyjaznego rozwijajcego si otoczenia wydaje si zadaniem stosunkowo prostym. Znacznie trudniej jest chroni organizacj w warunkach kryzysu, a w szczególnoci podejmowa takie działania, które wzmacniaj organizacj i nie prowadz do jej degradacji nawet w niesprzyjajcym otoczeniu. Moim zdaniem powstaje połczenie pomidzy wiedz organizacji i jej innowacyjnoci. Problem jest taki, e w warunkach rozwoju do naturalnym wydaje si zmniejszenie nacisku na innowacje i budowanie wiedzy organizacji, bo biznes rozwija si dobrze i nie ma zbyt wielu chtnych menederów na dodatkow prac i wysiłek. Interesujce spojrzenie na innowacyjno bankow mona znale w artykule Prezesa BRE Banku Mariusza Grendowicza na stronie Internetowej: http://www.rp.pl/artykul/232042.html. Brak jasnego ostrzeenia o nadchodzcym kryzysie jest do istotn lekcj dla organizacji, e nawet w czasach rozwoju naley mie przygotowane scenariusze na pogorszenie koniunktury, które nie musi by spowodowane kryzysem, moe to by na przykład zacienienie rynku przez graczy na rynku, jak na przykład pojawienie si nowych podmiotów, które zwiszaj konkurencj w sektorze. Wydaje si, zatem celowym utworzenie w organizacji procesów, które kontroluj organizacj w zakresie: • Nieustajcego rozwoju wiedzy nie tylko skierowanej na główn działalno organizacji (core, competencies), ale równie wiedz ekonomiczn i finansow.

(6) 40. Jacek Chmielewski Zarządzanie wiedzą w warunkach kryzysu finansowego gospodarki – spojrzenie przez e-wiedzĊ. Nieustajcego rozwoju organizacji poprzez rozwijanie produktów innowacyjnych z systemem nagrodowym. Wprowadzenie produktów innowacyjnych musi stanowi istotny element oceny kadry zarzdzajcej organizacjami i musi wpływa na wynagrodzenie. Dobrym przykładem braku wiedzy ekonomicznej równoległej do wiedzy dotyczcej podstawowej działalnoci organizacji s kłopoty polskich organizacji, które wykupiły walutowe transakcje terminowe. Spółka zalena firmy notowanej na GPW złoyła wniosek o upadło . Wicej, informacji mona znale na stronie Internetowej: http://www.money.pl/gielda/wiadomosci/artykul/zarzad;elwo;zlozyl;wniosek;o;upadlosc,106,0,412 010.html. Podkreliłem, e bazy wiedzy budowane w organizacjach nie tylko powinny dotyczy głównej działalnoci, ale równie wiedzy ekonomicznej. Dla przykładu chciałbym zaprezentowa wyniki przeszukania strony Internetowej General Motors, jednej z trzech organizacji samochodowych z Detroit, które w sposób istotny zostały dotknite przez kryzys finansowy. Poniszy rysunek przedstawia wydruk strony przeszukiwania słowa „knowledge management” na stronie Internetowej www.gm.com: •. Rys. 3- Wyniki wyszukiwania „knowledge management na stronie www.gm.com.

(7) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 41. Na czym polega problem? Moim zdaniem jest brak podejcia w sensie zarzdzania wiedz do aspektów ekonomicznych i finansowych działalnoci organizacji. Jeli załoymy, e baza wiedzy organizacji lub zarzdzanie wiedz w organizacji przekłada si na działalno operacyjn pracowników moemy postawi tez, e pracownicy sa skoncentrowani na dostarczanie celów definiowanych przez organizacj, ale nie przykładaj naleytej uwagi na aspekty ekonomiczne, które s cile powizane z ich działalnoci. Moe to prowadzi do dostarczania rozwiza nieefektywnych ekonomicznie, co w szczególnoci w czasach kryzysu nie pozwala w sposób skuteczny umacnia organizacji i minimalizowa skutków kryzysu. W zakresie zarzdzania wiedz w instytucjach finansowych wydaje si bardzo istotne ustalenie zasad publicznego dostpu do baz wiedzy. W szczególnoci bazy wiedzy instytucji ratingowych powinny zosta upowszechnione, jako e te instytucje przyczyniły si do powstania kryzysu finansowego. Nadawanie ratingów dla papierów wartociowych i instrumentów finansowych nie moe si odbywa na zasadzie monopolu (licz si tak naprawd trzy ogólno wiatowe agencje ratingowe) powinna to by wiedza powszechnie dostpna. Wydaje si równie istotna potrzeba tworzenia baz wiedzy dla edukacji społeczestw w zakresie produktów finansowych dostpnych na rynku. Marketing sprzeday rozlicznych produktów finansowych musi by poparty równie dostpem do baz wiedzy, które pozwol podejmowa wiadome decyzje dla tych osób, które chc podejmowa wiadome decyzje. Nie jest to budowanie systemu od nowa, poniej podałem przykład dostpu do baz wiedzy zarzdzanych przez Bank of America na stronie Internetowej www.bankofamerica.com:. :: Rys. 4- Wyniki wyszukiwania „knowledge management na stronie www.bankofamerica.com Podobne narzdzia i bazy danych powinny by dostpne w zakresie funduszy inwestycyjnych,.

(8) 42. Jacek Chmielewski Zarządzanie wiedzą w warunkach kryzysu finansowego gospodarki – spojrzenie przez e-wiedzĊ. które s jednym z produktów inwestycyjnych dla klientów indywidualnych. Klienci s włacicielami jednostek funduszy inwestycyjnych poprzez wiadome zakupy, ale równie jako klienci funduszy emerytalnych. 4. Systemowy monitoring ekonomiczny organizacji Kryzys finansowy wymusza nowe spojrzenie na działalno organizacji w zakresie bezpieczestwa finansowego. Dynamiczny rozwój instytucji finansowych i liberalizacja rynku, operowanie przez instytucje finansowe i due organizacje biznesowe budetami wikszymi ni PKB krajów, w których działaj wymaga nowego podejcia do rynku. Moim zdaniem zmiany powinny dotyczy uregulowanej prawnie wikszej jawnoci prowadzenia operacji przez instytucje finansowe i podmioty gospodarcze. W zakresie podmiotów gospodarczych dla spółek notowanych na giełdach jawno działa jest zachowana. Wiksza jawno jest potrzebna w zakresie działania instytucji finansowych. Kryzys finansowy wymusza równie zwikszenie kontroli nad działalnoci finansow organizacji gospodarczych, finansów regionów i budetów pastw. Dobrym przykładem działalnoci instytucji nadzoru finansowego jest Komisja Nadzoru Finansowego, która krytykowana w przeszłoci za konserwatyzm działania uchroniła polski sektor bankowy przed uczestniczeniem w bardzo ryzykownych operacjach globalnych rynków finansowych. Brak właciwego nadzoru nad wydatkami regionu moe doporowadzi do sytuacji, w jakiej znalazł si stan Kalifornia w Stanach Zjednoczonych. Zakładany deficyt budetowy 3.6 Mld $ w roku 2008 wzrósł do 14.8 Mld $. Wicej informacji na ten temat mona znale na stronie Internetowej: http://blogs.moneycentral.msn.com/topstocks/archive/2008/12/11/california-and-the-greatstate-bailout.aspx. Oczywicie istniej mechanizmy kontroli wewntrz samych organizacji, ale czsto s to metody polegajce na „obserwowowaniu” sytuacji zamiast pro aktywne działania wyprzedzajce. Systemy nadzoru to kolejny obszar wymagajcy rozwoju baz wiedzy, które powinny by powszechnie dostpne w obrbie organizacji, ale równie w zakresie moliwym do udostpnienia publicznego dla kadego, kto chce dotrze do wiedzy. Moim zdaniem upowszechnieniu powinny podlega nastpujce bazy wiedzy: • Baza wiedzy nadawania ocen przez agencje ratingowe. Baza powinna umoliwia dotarcie do informacji, w jaki sposób dokonano oceny a nie tylko samego indeksu, który jest znany, ale nie wiemy jak został wyliczony. • Baza wiedzy wykorzystania rodków pomocowych. Wiedza moe dopomóc w analizie oceny skutecznoci dostarczanej pomocy, jednoczenie powinna zmusi , pobierajacych pomoc do racjonalnego wykorzystywania pomocy. 5. Uwagi kocowe Istotnym problemem w rozwizaniu kryzysu finansowego przekładajcego si na kryzys gospodarczy jest podjcie odpowiednich kroków, które w sposób najbardziej skuteczny spowoduj zakoczenie kryzysu i skróc czas trwania. Podejcie do problemu wymaga podjcia wysiłku rozszerzenia dostpnoci wiedzy i baz wiedzy w moliwie najszerszym zakresie, aby działalno wewntrz organizacji jak najbardziej była skupiona na finansowym aspekcie działania organizacji. Rozszerzenia istniejcych baz wiedzy jak równie tworzenie nowych baz wymaga wsparcia sektora Naukowo-Badawczego, co zapewni systemowe podejcie do rozwizywania problemu..

(9) POLSKIE STOWARZYSZENIE ZARZĄDZANIA WIEDZĄ Seria: Studia i Materiały, nr 18, 2009. 43. Bibliografia 1.. 2. 3. 4. 5.. 6.. 7.. 8. 9.. 10.. 11.. 12. 13. 14.. Drelichowski L.:Podstawy Inynierii Zarzdzania Wiedz. W: Biblioteka Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzanie Wiedz, Polskie Stowarzyszenie Zarzdzania Wiedz, Bydgoszcz 2004 Straszak A.: Informatyka jako siła sprawcza gwałtowego rozwoju i kryzysów. W: Artykuł na VI Kongres Polskiego Stowarzyszenia Zarzdzania Wiedz, 2009 Theil S.: It does not exsist. W: Newsweek, http://www.newsweek.com/id/172613,Dec. 15, 2008 Soros G.:– The Credit Crisis of 2008 and What it Means. W: The New Paradigm for Financial Market, New York, ISBN 9781586486839 The Economist: Structural Cracks: Trouble ahead for global house prices. W: The Economist Newspaper Limited. http://www.economist.com/specialreports/ displaystory. cfm?story_id=11325408, May 15, 2008 Paulson H.: Statement by Secretary Henry M. Paulson, Jr. on Federal Housing Finance Agency to Protect Financial Market and Taxpayers. W: Press Room U.S Department of Treasury, http://www.treas.gov/press/releases/hp1129.htm, Sep.7, 2008 Fackler M.: Financial Crisis Spreads to Emerging Nations. W: The New York Times, World Business, http://www.nytimes.com/2008/10/24/business/worldbusiness/ 24won. html?_r=1 , Oct 23, 2008 Norris F.: United Panic. W: The New York Times, Business, http://norris.blogs.nytimes.com/2008/10/24/united-panic/, Oct. 24, 2008 Grynbaum M.: Bernanke Says Bailout Will Need Time to Work. W: The New York Times, Economy, http://www.nytimes.com/2008/10/16/business/economy/ 16bernanke.html, Oct. 15, 2008 Kary T., Scinta C.: JP Morgan Gave $138 Billion After Bancruptcy. W: Bloomberg.com, http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=20601087&sid=aX7mhYCHmVf8&refer=ho me , Sept 16. 2008 Castle S.: European Officials Debate Need for Bailout Package. W: New York Times, World Business, http://www.nytimes.com/2008/10/02/business/worldbusiness/02regulate. html , Oct. 1, 2008 BBC: Financial crisis at-a-glance. W: BBC.com, http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/ 7656212.stm , Oct.7 2008 Bull A.: Fed Says to Make Loans to Aid Money Market Funds. W: Reuters.com, http://www.reuters.com/article/ousiv/idUSN1926607920080919 , Sep. 19 2008 Read C.: Global Financial Meltdown: How we can avoid the next economic crisis. W: New York Palgrave Macmillian. ISBN 9780230222182..

(10) 44. Jacek Chmielewski Zarządzanie wiedzą w warunkach kryzysu finansowego gospodarki – spojrzenie przez e-wiedzĊ. KNOWLEDGE MANAGEMENT DURING FINANCIAL CRISIS OF ECONOMY – OVERSIGHT BY E-KNOWLEDGE Summary The global financial crisis started in middle of 2007 year and has been triggered by decreased prices of properties in the United States. Even if it is broad scale crisis it has been passed a couple of months when it has been officially recognized that we are in the crisis stage. Why we can not take adjusted actions on timely manner when dataflow is unlimited. In the paper it is presented deliberations on knowledge management utilization over the economy crisis stage. Keywords: financial crisis, knowledge databases, bailouts, knowledge management in organizations. Jacek Chmielewski Zaoczne Studium Doktorackie IBS PAN, Warszawa ul. Newelska 4.

(11)