dzi w sk³ad mineralizacji pierwotnej, g³ównie w postaci
siarczków oraz siarkosoli.
Œrednie zawartoœci metali w glebach z okolicy z³o¿a
Radzimowice znacznie przekraczaj¹ dopuszczalne iloœci
okreœlone w Rozporz¹dzeniu Ministra Œrodowiska z dnia
9 wrzeœnia 2002 r. (Rozporz¹dzenie, 2002) w sprawie
stan-dardów jakoœci gleby oraz stanstan-dardów jakoœci ziemi.
Wszystkie badane metale w stosunku do przyjêtego t³a
geochemicznego, jakim jest zawartoϾ metali w
niezanie-czyszczonych glebach Polski, wykazuj¹ pozytywn¹
ano-maliê geochemiczn¹.
Gleby w strefie hipergenicznej o du¿ej zawartoœci
frak-cji ilastej w szkielecie ziarnowym oraz zasobnych w
próch-nicê i co za tym idzie w zwi¹zki organiczne stanowi¹
naturaln¹ barierê geochemiczn¹, ograniczaj¹c¹ migracjê
pierwiastków.
Wykonywanie analiz chemicznych gleb oraz
stwierdza-nie anomalnych zawartoœci wybranych metali mo¿e byæ
przes³ank¹ o wystêpowaniu ha³dy zarzuconego z³o¿a,
same-go z³o¿a w pod³o¿u gleby lub w bliskim jej s¹siedztwie.
Autor sk³ada serdeczne podziêkowania Pani dr hab. in¿. Agacie
Duczmal-Czernikiewicz oraz Panu prof. Stanis³awowi Lorencowi
za cenne uwagi merytoryczne oraz liczne dyskusje naukowe w
trakcie powstawania powy¿szego artyku³u. Sk³adam równie¿
wy-razy wdziêcznoœci Panu prof. Przemys³awowi Niedzielskiemu za
okaza³¹ ¿yczliwoœæ oraz pomoc przy realizacji badañ
chemicz-nych gleb, bez których nie powsta³ by ten tekst. Dziêkujê
Redak-torowi Naczelnemu oraz Recenzentom, których uwagi znacznie
przyczyni³y siê do poprawy jakoœciowej tej publikacji.
LITERATURA
CWOJDZIÑSKI S., KOZDRÓJ W. 2005 – Szczegó³owa Mapa Geolo-giczna Polski. PIG-PIB, Warszawa.
CWOJDZIÑSKI S., KOZDRÓJ W. 2011 – Objaœnienia do Szczegó³owej Mapy Geologicznej Polski. PIG-PIB, Warszawa.
KABATA-PENDIAS A., SZTEKE B. 2012 – Pierwiastki œladowe w geo-i bgeo-iosferze. IUNgeo-iG-PIB, Pu³awy: 7–230.
KRYZA R., MUSZYÑSKI A. 1992 – Pre-Variscan volcanic-sedimentary succession of the central southern Góry Kaczawskie, SW Poland: outline. Geol. Ann. Soc. Geol. Pol., 62: 117–140.
KRYZA R., MUSZYÑSKI A. 2003 – Kompleks metamorficzny Gór Kaczawskich – fragment waryscyjskiej pryzmy akrecyjnej. Sudety Zachodnie od wendu do czwartorzêdu: 95–104.
KRYZA R., WILLNER A.P., MASSONNE H.-J., MUSZYÑSKI A., SCHERTL H.-P. 2011 – Blueschist-facies metamorphism in the Kaczawa Mountains (Sudetes, SW Poland) of the Central European Variscides: P-T constraints from a jadeite-bearing metatrachyte. Mineral. Mag., 75: 241–263.
MANECKI A. 1965 – Studium mineralogiczno-petrograficzne polimeta-licznych ¿y³ okolicy Wojcieszowa (Dolny Œl¹sk). Wyd. Geologiczne, Warszawa: 10–11; 27–37.
MIGASZEWSKI Z., GA£USZKA A. 2016 – Geochemia œrodowiska. Wyd. PWN, Warszawa: 89–213.
MIKULSKI S.Z. 1999 – Z³oto z Radzimowic w Górach Kaczawskich (Sudety) – nowe dane geochemiczne i mineralogiczne. Prz. Geol., 47: 999–1005.
MIKULSKI S.Z. 2005 – Geological, mineralogical and geochemical cha-racteristics of the Radzimowice Au-As-Cu deposit from the Kaczawa Mountains (Western Sudetes, Poland): an example of the transition of porphyry and epithermal style. Mineral. Dep., 39: 904–920.
MIKULSKI S.Z. 2007 – The late variscan gold mineralization in the Kaczawa Mountains, Western Sudetes. Pol. Geol. Inst. Spec. Pap., 22: 1–162.
MIKULSKI S.Z., WILLIMAS I.S. 2014 – Zircon U-Pb dating of igneous rocks in the Radzimowice and Wielis³aw Z³otoryjski auriferous polyme-tallic deposits, Sudetes SW Poland. Ann. Soc. Geol. Pol., 84: 213–233. MOCEK A. 2015 – Gleboznawstwo. Wyd. PWN, Warszawa: 189–226. MUSZYÑSKI A. 1994 – Kwaœne ska³y metawulkanogeniczne œrodko-wej czêœci Gór Kaczawskich. Wyd. Naukowe UAM, Poznañ: 10–16. POLAÑSKI A. 1988 – Podstawy geochemii. Wyd. Geologiczne, Warszawa: 163–475.
ROZPORZ¥DZENIE Ministra Œrodowiska z dnia 9 wrzeœnia 2002 r. w sprawie standardów jakoœci gleby oraz standardów jakoœci ziemi. Dz.U. z 2002 r. Nr 165 poz. 1359.
SIUDA R. 2012 – Paragenezy hipergeniczne z³o¿a Radzimowice (Góry Kaczawskie). Prz. Geol., 60: 442–449.
SIUDA R., KRUSZEWSKI £. 2013 – Recently formed secondary copper as indicators of geochemical conditions in an abandoned mine in Radzi-mowice (SW Poland). Geol. Quart., 57: 583–599.
SKOWROÑSKI A. 2007 – Zarys geochemii prospekcyjnej. Wyd. AGH, Kraków.
SYLWESTRZAK H., WO£KOWICZ K. 1985 – Nowy zespó³ minera³ów Sn-W-Mo ze Starej Góry (Dolny Œl¹sk) i jego znaczenie genetyczne. Prz. Geol., 33: 73–75.
Praca wp³ynê³a do redakcji 3.11.2016 r. Akceptowano do druku 11.05.2017 r.
495
Przegl¹d Geologiczny, vol. 65, nr 8, 2017
KUCHARSKA M., KWIATKOWSKA A. 1978 – Metody badañ sk³adu chemicznego ¿ywic kopalnych, a problemy pochodzenia bursztynu. Pr. Muz. Ziemi, 29: 148–156.
LANGENHEIM J.H., BECK C.W. 1965 – Infrared spectra as a means of determining botanical sources of amber. Science, 149 (3679): 52–54. Doi: 10.1126/science,149.3679.52.
MATUSZEWSKA A. 2010 – Bursztyn (sukcynit) , inne ¿ywice kopalne, Subfosylne i wspó³czesne. Wyd. UŒl. i Ofic. Wyd. WW. Katowice. MATUSZEWSKA A. 2011 – Organische Bestandteile in Wasser aus autoklaviertem Succinit, vorläufige Ergebnisse mittels GC-MS. [W:] Kosmowska-Ceranowicz B, Vávra N. (red.), Eigenschaften des Bernste-ins und anderer fossiler Harze aus aller Welt. Proc. Conf. Scientific Cen-tre Polish Acad. Sci. Scientific CenCen-tre in Vienna 21–22 June 2010. Conference Proceedings and Monographs, 10: 79–108.
MATUSZEWSKA A., KARWOWSKI £. 1999 – Physicochemical analy-sis of the molecular and macromolecular phases of Baltic amber. Est. Mus. Cienc. Nat. de Alava, 14 (Num.Espec.2): 49–62.
MATUSZEWSKA A., KURKIEWICZ S. 2011 – Bernsteinsäure in Succi-nit – Genese und quantitative Analyse. [W:] Kosmowska-Ceranowicz B, Vávra N. (red.), Eigenschaften des Bernsteins und anderer fossiler Harze aus aller Welt. Proc. Conf. Scientific Centre Polish Acad. Sci. Scientific Centre in Vienna, 21–22 June 2010 Conference Proceedings and Mono-graphs, 10: 109–119.
NOHRA Y., AZAR D., GêZE R., MAKSOUD S., EL-SAMRANI A., PERICHOT V. 2013 – New Jurassic amber outcrops from Lebanon. The International amber researcher symposium Amber. Deposits-Collec-tions-the Market. Gdañsk, Poland 22–23.03.2013: 17.
RAGAZZI E. 2010 – Z³o¿a i znaleziska ¿ywic kopanych we W³oszech. [W:] Kosmowska-Ceranowicz B., Gier³owski W. (red.), Bursztyn
pogl¹dy, opinie. Materia³y z seminariów Amberif 2005–2009, t. 2. War-szawa, Gdañsk: 39–47.
RATAJCZAK T. 1968 – Investigations of copalite minerals: Neudorfite and Walchowite. Bull. Acad. Pol. Sc., Sér. Sc. Géol. Géogr., 16 (3/4): 165–168. RAPPSILBER I., KRUMBIEGEL G. 2016 – Bursztyn Bitterfeldzki – bibliografia. [W:] Kosmowska-Ceranowicz B., Gier³owski W. (red. 2010–2014) oraz Kosmowska-Ceranowicz B., Wagner-Wysiecka E. (red. 2015), Bursztyn pogl¹dy, opinie, t. 3. Materia³y z seminariów Amberif 2010–2015 (bez 2013). Warszawa, Gdañsk: 165–188.
ROGHI G., RAGAZZI E., GIANOLLA P. 2006 – Triassic Amber of the Southern Alps (Italy). SEPM Palaios, 21: 143–154.
SAVKEVICH S.S. 1980 – New developments in amber and other fossil resins mineralogical studies [in Russian]. Gem minerals. Proc. the XI General Meeting of IMA. Novosibirsk 1978, September 4–10: 17–28. SAVKEVICH S.S., SZAKS I.A. 1964 – Infrakrasnyje spektry pog³osz-czenija baltijskogo jantaria sukcinita. ¯urn. Pik³Chim. T. 37.
SCHLEE D., CHAN P.H., DORANI J., VOONG F.K. 1992 – Riesen-bernsteine in Sarawak, Nord-Borneo. Lapis, 17 (9): 13–23.
SCHWOCHAU K., HAEVERNICK TH.E., ANKNER D. 1963 – Zur infrarotspektroskopischen Herkunftsbestimmung von Bernstein. Jahrb. Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz, 10: 171–176. SZYKU£A J., HEBDA C., ORPISZEWSKI J., AICHHOLZ R., SZYNKIEWICZ A. 1990 – Studies on neutral fraction of Baltic amber. Pr. Muz. Ziemi, 41: 15–20.
VÁVRA N. 2015 – Mineral names used for fossil resins, subfossil resins and similar materials. [W:] Atlas. Infrared spectra of the Worlds’ resins / Holotype characteristics. Widma IR ¿ywic œwiata / Charakterystyka ich holotypów 2015. Wyd. PAN Muz. Ziemi: 215–280.
Praca wp³ynê³a do redakcji 4.05.2016 r. Akceptowano do druku 26.10.2016 r.
