"Społeczne funkcje młodej prozy", Michał Boni, "Miesięcznik Literacki" nr 7 (1978) : [recenzja]

Małgorzata Szejna

"Społeczne funkcje młodej prozy",

Michał Boni, "Miesięcznik Literacki"

nr 7 (1978) : [recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 22/1 (71), 167

1979

/11/ BOLECKI W łodzim ierz: H istoria i b io g rafia. "Opow ieści b io g ra­ ficz n e " Wacława B e re n ta . Wrocław 1978,

Oss.,

,-Analiza problemu "h is to rii i b io g rafii" w trzech ostatnich pow ieś­ ciach B e re n ta : "N urt" (1934), "D iogenes w kontuszu" (1937), "Zm ierzch wodzów" (1939). Autor analizuje po kolei: normy odbioru "opow ieści b io ­ graficzn ych " przed r . 1939, specyficzną strateg ię n a rra c y jn ą , funkcje mitu i obecność tra d y cji rom antycznej w opow ieściach oraz r e la c je między b io g rafią, kulturą a czasem historycznym . W zakończeniu wskazuje na m iejsce "op ow ieści" w cało k ształcie tw órczości B eren ta oraz na ich

związek z publicystyką historyczną la t trzyd ziestych . W założeniach teo ­ retycznych książka w ykorzystuje in sp ira cje "so cjo lo g ii form lite ra c k ich " i je s t próbą stru k tu ra liz a cji "faktu lite ra c k ie g o ", jak i tw orzą "op ow ieści" w raz ze świadectwami ich odbioru.

B P / 7 1 / 2 1 W . B .

/11/ BONI M ichał: Społeczne funkcje młodej prozy. "M iesięcznik L i­ te ra c k i" 1978 n r 7 s . 4 6 - 5 2 .

Autor analizuje wzajemne r e la c je między lite ra tu rą a ideologią, wy­ znaczając jednocześnie schemat teoretyczny funkcji lite ra tu ry (dwie za­ sadnicze — to kreatywna i katartyczno-kom pensacyjna). Głównym p rob le­ mem szkicu je s t próba o k reślen ia stosunku między funkcjami litera tu ry a propozycjami prozatorskim i p isarzy debiutujących w ostatnich latach . C harakteryzując utwory młodych prozaików autor zw raca szczególną uwa­ gę na te ich cech y , które pomagają w określeniu wymienionych r e la c ji. Rezygnacja z dialogu na rz e c z monologu, ozn aczająca subiektywizm w lit e ­ rackim u jęciu rz e cz y w isto ści, zapewnia r e a liz a c ję funkcji wyłącznie kom­ pensacyjnych; brak zdeklarowanej ideologii oraz ubóstwo programu e s te ­ tycznego p rz e k re ś la ją w konsekw encji możliwość budowania w arto ści k re ­

atywnych . '