"Bibliografia publikacji nauczycieli województwa olsztyńskiego za lata 1986-1990", Olsztyn 1994 : [recenzja]

Hanna Szczypek

"Bibliografia publikacji nauczycieli

województwa olsztyńskiego za lata

1986-1990", Olsztyn 1994 : [recenzja]

Komunikaty Mazursko-Warmińskie nr 2, 189-190

R E C E N Z J E

i

O M Ó W I E N I A

Bibliografia publikacji nauczycieli województwa olsztyńskiego za lata 1986

1990,

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. prof. Tadeusza Kotarbińskiego w Olsztynie, Olsztyn 1994, ss. 149.

W y d a n a w n ak ład z ie 300 egzem plarzy Bibliografia o p rac o w a n a przez zespół b iblio­ tek arzy w składzie J a n in a K ęp ista, J a n in a Szydlik, Z o fia T aź b iersk a po d red ak cją Zofii Sm ołuchy, stanow i k o n ty n u a cję w ydanej w ro k u 1992 Bibliografii publikacji nauczycieli

województwa olsztyńskiego za lata 1945— 1985. Z aw iera o n a suplem ent d o to m u

pierw szego. Z g o d n ie z przyjętym i w tom ie pierw szym zasad am i, część haseł osobow ych o p a trz o n o b io g ram am i. G w ia z d k a p rzy nazw isku oznacza, że b iogram a u to ra znajduje się w tom ie pierw szym .

Jest to b ib lio g ra fia o so b o w o -p o d m io to w a, rejestrująca p rac e indyw idualne, w spółau­ torskie, w yw iady d zien n ik arsk ie, odczyty pedagogiczne, recenzje. O bejm uje w ydaw ni­ ctw a zw arte, a rty k u ły z czasopism , fragm enty u tw orów d ru k o w a n e i pow ielane.

Bibliografia o d n o to w u je pub lik acje nauczycieli tylko z okresu ich zatru d n ien ia

w szkole b ąd ź innych p lacó w k ach ośw iatow o-w ychow aw czych i p o ich przejściu n a em eryturę.

Z ak res tem atyczny p ra c je st n ieograniczony. N iem niej w iększość pozycji to p o ­ szukiw ane i najczęściej w ykorzystyw ane przez nauczycieli m ateriały m etodyczne, tj. rozk ład y m a teria łó w n a u c z a n ia poszczególnych p rzedm iotów , k o n sp ek ty lekcji, testy do b a d a ń w yników n au c za n ia , gry i zabaw y d y d ak ty cz n e urozm aicające lekcje, wszelkie form y edukacji k u ltu ra ln ej dzieci i m łodzieży, p o rad n ik i m etodyczne. O prócz m ateriałów m etodycznych uw zględniono publik acje od d ające zainteresow ania osobiste nauczycieli, ich d o św iadczenia n au k o w e , tw órczość publicystyczną i literacką.

Bibliografia m a układ alfabetyczny, w edług haseł au to rsk ich , n a to m ia st w w ykazie

jed n eg o a u to ra w edług ty tu łó w p rac . R ecenzje p ra c zn a jd u ją się bezpośrednio pod opisem publikacji. O pisy bibliograficzne są zgodne z ob o w iązu jącą n o rm ą. P race w spółautorskie zn ajd u ją się p rzy hasłach osobow ych każdego z a u to ró w . A lfabetyczny w ykaz au to ró w o p a trz o n o liczbam i oznaczającym i kolejne je d n o stk i bibliograficzne.

W o m aw ianym tom ie, liczącym 149 stro n , zarejestro w an o 1705 je d n o ste k b iblio­ graficznych. Je st to dzieło 491 nauczycieli. N ajw iększą liczbą publikacji w yróżniają się: Jerzy K orkozow icz, W iesław C zerm ak -N o w in a, Jerzy Lebiedziewicz, Ja n B ałdow ski, T ad e u sz Peter.

S zczegółow a an a liz a m a teria łu info rm acy jn eg o zam ieszczonego w bibliografii w yka­ zuje b ogactw o i ró ż n o ro d n o ść p ro b lem aty k i, k tó ra interesuje nauczycieli. Liczne prace sk ła n ia ją d o refleksji, przyczyniają się d o w ym iany dośw iadczeń, sprzyjają spraw om p o stę p u pedagogicznego, a także in sp iru ją śro d o w isk o nauczycieli. Są one jednocześnie p rzykładem i w zorem d la nauczycieli m łodych.

Bibliografia publikacji nauczycieli województwa olsztyńskiego p o m y ślan a została ja k o

w ydaw nictw o ciągłe. N a bieżąco g ro m ad z o n e są a k tu aln e publikacje nauczycieli. N a stę p n y to m będzie o bejm ow ał la ta 1991— 1995. Stąd p ro śb a d o nauczycieli piszących, d o ty ch czas nie o bjętych b ib lio g ra fią o raz tych au to ró w , k tórych nie w szystkie prace zostały spisane o o sobisty k o n ta k t z P edagogiczną B iblioteką W ojew ódzką bądź n ad sy łan ie uw ag w celu o p rac o w a n ia suplem entu d o to m u trzeciego. Bibliografia m a bow iem c h a ra k te r retro sp ek ty w n y .

D o z a p o z n a n ia się z n o w ą b ib lio g rafią zachęcam nauczycieli piszących, których

Komunikaty

p ublikacje są w niej zaw arte, ja k rów nież nauczycieli m łodych, p raco w n ik ó w innych placów ek ośw iatow ych i adm inistracji szkolnych, praco w n ik ó w n aukow ych, stu d e n tó w W SP, biblio tek arzy , a tak że w szystkie o coby, któ ry m drogie są spraw y ośw iaty w w ojew ództw ie.

H anna S zc zy p e k

190

Recenzje i omówienia

Danuta Bogdan,

Sejmik warmiński w X V I i pierwszej połowie XVII wieku.

B a d an ia n ad „m ały m i” zg rom adzeniam i sta n o w y m i1, choć m a ją ju ż w polskiej historiografii d łu g o le tn ią trad y cję, przeżyw ają w ostatn ich dw óch dziesięcioleciach praw dziw y rozkw it. N a szczególną uw agę zasługują b ad a n ia nad zgrom adzeniam i stanow ym i Ś ląska i P rus, różniącym i się w pow ażnym stopniu, jeśli chodzi o stru k tu rę i fu nkcjonow anie od sejm ików R zeczypospolitej. M ono g rafie poszczególnych „ m a ­ łych” zgrom adzeń m o ż n a podzielić n a dw ie zasadnicze grupy. Pierw szą sta n o w ią prace koncen tru jące się p rze d e w szystkim n a analizie składu i zasadach fu n k cjo n o w a n ia zgro m ad zen ia stanow ego ja k o instytucji. D ru g ą grupę tw orzą m onografie, których p o w ażn ą część sta n o w ią ro zw aż an ia d o tyczące politycznych aspektów życia p u b licz­ nego. Przyjęte podejście im plikuje w efekcie zakres chronologiczny rozw ażań. B adanie zgrom adzenia stanow ego ja k o instytucji um ożliw ia p o d d an ie analizie m a teria łu ob ej­ m ującego kilka stuleci. W o śro d k u w rocław skim w y pracow ano logiczny — ja k się w ydaje — m odel m on o g rafii sejm ikow ej. Z aw iera on następujące elem enty: ustrój (książę ew entualnie bisk u p , stany społeczne), zgro m ad zen ia stanow e (form y i rodzaje, miejsce i czas zw oływ ania, skład, zw oływ anie, p ro ce d u ra ) o raz urzędy s ta n o w e 2. S to sunkow o niewiele m iejsca zajm ują w nich om ów ienia konkretn y ch uchw ał p rz e d ­ staw icielstw stanow ych, chy b a że d o ty c zą one ich fu n k cjo n o w an ia lub składu. Z w o len ­ nikam i tego ujęcia są przede w szystkim b adacze w yw odzący się spośród h isto ry k ó w p ań stw a i p r a w a 3.

Z kolei stu d ia nad ró żn o ro d n y m i aspektam i życia publicznego ziemi czy księstw a siłą rzeczy ograniczają rozpiętość czasow ą d o dw óch-trzech pokoleń. P ostaw ę tę p rez en tu ją głów nie historycy zajm ujący się dziejam i politycznym i. P oniew aż przy ta k k ró tk im okresie nie sposób nie w nikać w analizę k o n k retn ej sytuacji politycznej, zn aczn ą część tekstu zajm ują om ów ienia uchw ał sejm ikow ych4.

R ecenzow ana p ra c a należy d o drugiej g rupy m onografii, choć au to rce przyśw iecał cel p rzedstaw ienia „ s tru k tu ry , organizacji i zasad fu n k cjo n o w an ia sejm iku w arm ińskiego od p o cz ątk u X V I d o połow y X V II w ieku, z uw zględnieniem procesów p o w sta w a n ia i k sz tałto w an ia się reprezentacji stanow ej b isk u p stw a” (s. 5). Słusznie stw ierdziła (s. 7) niew ielką p rz y d a tn o ść licznych m o nografii sejm ikow ych daw nej R zeczypospolitej w o d ­ niesieniu d o zagadnień w arm ińskich. S zkoda je d n a k , że zafascynow ana lite ra tu rą

1 K. O rzech o w sk i, O gólnośląskie zgrom adzenia stanow e, W a rsz a w a — W ro claw 1979, s. 37.

2 M . P la k , Z g ro m a d zen ia i urzędy sta n o w e księstw a nyskiego oraz innych posiadłości biskupstw a w rocław skiego, A c la U n iv ersitalis W ratislav ien sis, P raw o C L X I, W ro cław 1988, ss. 9 —43; le n ie Zgrom adzenia i urzędy stanow e

księstw a głogow skiego o d p o c zą tk u X I V w. do 1742 r., A c la U n iv ersilalis W ralislaviensis, P raw o C C X , W ro cław

1991.

3 Po r. J. P ła z a , S e jm ik i zja zd y ziem skie w ojewództw poznańskiego i kaliskiego. U strój i fu n kcjo n o w a n ie

1572— 1632, K ra k ó w 1984; tenże, S e jm ik i z ja zd y ziem skie województw a sieradzkiego 1572— 1632. U strój i fu n kcjo n o w a n ie, cz. 1, K ra k ó w 1987.

4 Z n am ien n y ty tu ł nosi in te re su jąc a synteza o b u m odeli p ió ra S. A ch rem czy k a, Ż y c ie p o lity c zn e Prus