Wiesław Koman
Mokre, gm. Zamość, woj. zamojskie.
Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 20, 146-147
- 146 *
t r a f i o n o na u m o cn ie n ia d re w n ia n e i a m u n ic je . N ie s tw ie rd z o n o ła d n y c h o b ie k tó w p r a h i s t o r y c z n y c h . Nat o n l a s t ze b tan o b ardzo d ui * i l o ś ć c e r a m ik i k u lt u r y ł u ż y c k i e j * c e ra m ik a l a t e ń s k ą - g r a fito w a n ą o ra z z wczesnego ś r e d n io w ie c z a * a ta k ż e k a m ie n ia Żarnowe i r o z c i e r a c i e i n e o lit y c z n y lu b wczesnobrązow y s e rc o w a ty g ro cifc k rzem ien ny* S tą d t e ł pochodzą 2 fra g m e n ty c z a s z k i l u d z k ie j .
B a d a n ia będą kontynuow ane.
KASL01ÎÇC2, gm .Hrubieszów w o j. z am o jsk ie
S ta n o w is k o 15
HOKRE, gm.Zamość W ojew ódzki O środek
w o j. z a m o jsk ie A r c h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k i
S ta n o w is k o 1 w Zam ościu
B a d a n ia p r o w a d z ił mgr N ie s ła w Koman. F in a n s o w a ł ИСАК w Zam ościu- K o n ty n u a c ja p r a c ra to w n ic z y c h z l a t 1961-1983. C z w a rty sezon badań- W cz e sn o ś re d n io w ie cz n e cm e n tarz ysk o kurhanowe o r a z Ś la d y o s a d n ic tw a z epok n e o l it u * b rązu 1 ż e la z a .
Przeb adano p o w ie r z c h n ie o k o ło £30 щ2 r b a d a ją c c a ł y k u rhan n r 7 o r a z p o z o s t a ło ś c i k u rh a nów n r 3 i 4 .
Kurhan n r 3 p o s ia d a ł form ą n is k ie g o kopca o w y s o k o ś c i o k o ło 50 cm* o w a ln y z a r y s o Ś r e d n i c y 7-8 m. Je d n a je g o ć w ia r t k a * p ołu d n io w o -w sch o d n ia b y ła p rzeb ad ana je s z c z e w 1993 r . w b i e l ą c y в s e z o n ie p o z o s t a łe t r z y ć w i a r t k i - E k s p l o r a c j ą prowadzono w arstw am i m echanicznym i po 5-10 c a m ią ż s z o ś c i z ach o w u jąc poziom " l u s t r a w o d y"* a k a łd y z a b yte k n a m ie rz an o tró jw y m ia ro w o .
N a jw ią c e j fragm entów c e r a m ik i 1 p rz e p a lo n y c h k o ś c i lu d z k ic h o d k r y to w ć w i a r t c e p o łu d n io w o - z a ch o d n ie j* Z n a le z io n o tu s k u p is k o z ab ytk ó w , w k tó rym w yró ż n io n o dno n a c z y n ia i frag m e n ty je g o w ylew u* d a t u j ą c na V i i l -хд w . o r a z dużą i l o ś ć p rz e p a lo n y c h fragm entów k o ś c i lu d z k ic h . N ajp raw d o p o d o b n ie j n a c z y n ie t o p e ł n i ł o r o l ą p o p ie l n i c y * P ie r w o t n y nasyp k u rhan u p o s ia d a ł za r y s p r o s to k ą tn y o z a o k rą g lo n y c h n a r o ż n ik a c h * Od s t r o n y z a c h o d n ie j* p ó łn o c n e j i w s c h o d n ie j p ie rw o tn e g o nasypu z n a jd o w a ły s i ą o w aln e w z a r y s i e a n ie c k o w a te w p r z e k r o ju jam y* k t ó r e p o s ia d a ły in t e n s y w n ie ciem no z ab arw io n e w y p e łń is k o z frag m en tam i w ą g la d rzew neg o . P o łu d n io w y sto k nasypu kopca b y ł d łu ż s z y i ła g o d n ie js z y n iż p o z o s t a łe * m ie r z y ł o k o ło 4 ,5 m, gdy in n e m ia ły po o k o ło 3 ;S n . P ie r w o tn a w yso k o ść nasypu w y n o s iła o k o ło 2
o-Kurhan n r 4 z o s t a ł z n is z c z o n y w znacznym s t o p n iu p rze z m ie jsc o w ą lu d n o ś ć w y b ie r a ją c ą p ia s e k z t e r e n u c m e n ta rz y s k a . O c a la ła j e d y n ie c z e ś ć p ó łn o c n o - w s ch o d n ie j ć w i a r t k i , w k t ó r e j o d k r y to n i e w i e l k ą i l o ś ć fragm entów c e r a m ik i o ra z p rz e p a lo n y c h k o ś c i lu d z k ic h * N asyp te g o k u r hanu p o s ia d a ł ró w n ie ż z a r y s p r o s to k ą tn y z z aokrąg lonym n a r o ż n ik ie m . S t w ie r d z o n o , ł e od p ó łn o c y i wschodu n a s y o g ra n ic z o n y b y ł jamami przyku rhano w ym i* t a k im i ja k w k u r h a n ie n r 3. N jam ie od s t r o n y p ó łn o c n e j nasypu o d k r y to p rzy d en n ą c z e ś ć n a c z y n ia , d atow anego na w p ołow ą V I I I w.
Kurhan n r 7 p rz e d p r z y s t ą p ie n ie m do b adać p o s ia d a ł Ś r e d n ic ą o k o ło 6 ,5 m 1 w yso k o ść oko ł o 3Û cm. P o d z ie lo n o go na 4 ć w i a r t k i * k t ó r e badano n a p r z e m ia n le g ie . N a jw ię c e j m a t e r ia łu za bytkowego g rup o w ało s i e w ć w ia r t k a c h z ac h o d n ic h * Fra g m en ty c e r a m ik i tu z n a le z io n y c h n a le ż a ł y do 4 n aczyń* d atow an ych na V 1 I I - I X w . O d k ry to ta k ż e dużą i l o ś ć p rz e p a lo n y c h k o ś c i lu d z k ic h , k t ó r e g ru p o w a ły s i e w ć w i a r t c e p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j. N asyp p ie r w o t n y te g o kopca p o s ia d a ł rów n ie ż czw oroboczny nasyp z z ao k rą g lo n y m i n a ro ż n ik a m i* K u rhan od e tr o n y p ó łn o c n e j o g ra n ic z o n y b y ł d użą jam ą ze sp o rą i l o ś c i ą w ę g la d rzew neg o . C h a r a k t e r w y p e łn iя к а jamy s u g e r u je * że mogła m leć c h a r a k t e r tz w . " u s t r y n y * /7/ lu b o b ie k t u o podobnym p r z e z n a c z e n iu . P ie r w o t n a w yso ko ść nasypu s i ę g a ła o k o ło 1,5 n* a je g o s to k p o łu d n io w y , pod ob nie ja k w k u r h a n ie n r 3 , b y ł d łu ż szy i ła g o d n ie js z y n iż p o z o s t a łe , tw o rz ą c łag o d n e p o d e jś c ie na s z c z y t k u rhan u /ram pa/.
Po z ak o ń cz en iu badań w y k o p a lis k o w yc h k u rh a n y n r 3 i 7 z o s t a ły z re k o n stru o w an e do p r z y p a t r z
147
-puszcza ln e j form y p ie r w o t n e j z zachow anie· ja · przykurhanow ych* Dokum entacja z badart z n a jd u je s i ą w W o jew ó d z k i» Ośrodku A rc h e o lo g ic z n o - K o n s e rw a to rs k im w Zam o ściu, a m a t e r i a ł y zabytkowe zo s ta n ą p rz e k a z a n e po o p ra co w a n iu do z b io ró w Mzeum Okresowego w Zam ościu.
P r z e w id u je a l e k o n ty n u a c je b adań.
B A S Ï S E ÏC I . B iu r o Badań i D o kum en tacji Zabytków
woj· k a l i s k i · w K a lis z u
S ta n o w is k o 1
B a d a n ia p r o w a d z ili mgr G rz eg o rz T e sk e , mgr Ja n u s z Tom ala. F in a n s o w a ł w k ł w K a li s z u . G ro d z isk o w czesn o śre d n io w iecz n e *
G ro d z is k o p o lo to n « j e s t o k o ło 200 в na wschód od r z e k i K u toch ί o k o ło 300 » na zachód od w s i* Maksym alna w yso k o ść o b ie k tu w c z ę ś c i p ó łn o c n e j w y n o s i o k o ło 1 & , a w p o łu d n io w e j o k o ło 30 cm* O b e cn ie j e s t c z ę ś c io w o pod upraw ą r o l n ą , ze względu na s i l n e z n is z c z e n ie g ro d z is k a t r u dno b y ło d o ty c h c z a s o k r e ś l i ć je g o form ę i w y m iary .
O g ro d z is k u wspomina J* D łu g o s z * p o d a ją c pod ro k iem 1302 in fo r m a c ję o z d o b yciu go p rzez w o jsk a k r ó le w s k ie podczas w a lk to cz o n y ch z Barto szem z Odolanowa.
Pod k o n ie c X IX w. p r z y s t ą p io n o do ro z w o ż en ia g r o d z is k a . Wówczas miano z n a le ź ć monetę W acław a I I /1270-13OS/ o r a z e le m e n ty u z b r o je n ia . N a t r a f io n o te ż na p a le n is k o i k le p is k o g l i n ia n e . W ie lo k r o t n ie na o b i e k c i e prowadzono b a d a n ia p o w ie rz c h n io w e . O s t a t n ie p r z e p ro w a d z iły w 1984 r . A .K n a p o w s k a - M lk o ła jcz y k i A . Ł o s iń s k a , k t ó r e u s t a l i ł y c h r o n o lo g ię o b ie k tu na fa z y B/C -D -E/F wczesnego ś r e d n io w ie c z a .
Po d cz as p r a c w y k o p alisk o w yc h w y tycz o n o wykop /35 x 2 » / , w z d łu i l i n i i wschód-zachód, o b e jm u jąc n l a domniemaną f o s ę , w a ł 1 majdan g r o d z is k a . Na m ajd a n ie n a t r a f i o n o na k i l k u w a r s t wowy b ruk kam ienn y, pom iędzy k tó ry m z lo k a liz o w a n o s t u d n ię d re w n ia n ą wykonaną z drzew a b rz o z o - wego. Uchwycono n a jn iż s z y poziom w a łu d rew nlan o -zlem n eg o. Zew nętrzna p a r t i a w ału b y ła zó s k rz y ń d re w n ia n y ch w y p e łn io n y c h k a m ie n ia m i. N a to m ia st c z ę ś ć w ew nętrzna wykonana b y ł a w kon s t r u k c j i ru s z to w e j w y p e łn io n e j p ia s k ie m d r o b n o z ia r n is t y m . Fragm enty c e r a m ik i n a c z y n io w e j da t u j ą g ro d z is k o na fa z y D, E / P 1 p e łn e Ś r e d n io w ie c z e .
NADOLE, g a .G n ie w in o w o j. g d a ń s k ie S ta n o w is k o 5
B a d a n ia p r o w a d z iła mgr Iw ona W olan i n - S z u łd r s y ń s k a . F i n a n so w ała E le k t r o w n ia Ją d ro w a *Ż a rn o w ie c " w budow ie. P ie r w s z y sezon b ad a ń . Osada w c z e s n o ś re d n io w ie c z n a / X I- - X I I w*/ o ra z ś la d y o s a d n ic tw a z o k re s u wpływów rzym s k ic h .
S ta n o w is k o p o ło żo n e j e s t po z a c h o d n ie j s t r o n i e J e z i o r a Ż a rn o w ie c k ie g o w d o ln e j p a r t i i p o łu d n io w e j c z ę ś c i s to ż k a napływ o w eg o , p rz y u j ś c i u n i e i s t n i e j ą c e g o o b e c n ie c ie k u wodnego. Pow yższe s ta n o w is k o j e s t w c z ę ś c i z n is z c z o n e - t e r e n y obecnego S ta r e g o B o t e lu . O b ad a n iach w t e j s t r e f i e s ta n o w is k a z d e cyd o w ały d w ie p rz y c z y n y t r a to w n ic z e - w y n ik a ją c e z rozbudowy Z esp o łu H o t e l i P ra c o w n ic z y c h o ra z poznawcze - w y n ik a ją c e z w c z e ś n ie js z e g o ro z p o z n a n ia .
2
B a d a n ia m i o b ję to o b s z a r o ł ą c z n e j p o w ie r z c h n i 1010 a . Z a r e je s tr o w a n o 304 o b ie k t y w tym i p ó łz ie m ia n k i, Ś L a d y b u d o w li naziem nych w p o s t a c i d ołków posłu po w ych / c h a t y 7 /, jamy p e ł n ią c e praw dopodobnie f u n k c je g o sp o d a rcz e o r a * p a le n is k a . O b ie k ty t e z a w ie r a ją l ic z n e fragm en t y n a c z y ń , p r z ę ś l i k i , p o le p ę , k o ś c i , frag m e n ty p rzed m iotów m e talo w ych .
W y n ik i p r a c d o s t a r c z y ły i s t o t n y c h in f o r m a c ji d o ty c z ą c y c h k o n s t r u k c ji b u d o w li m ie s z k a l nych / ?/ o ra z w ew nętrznego /w c z ę ś c i/ ro z p la n o w a n ia o s a d y . Na uwagę z a s łu g u ją z w ła sz c z a
PP P ra c o w n ie K o n s e r w a c ji zabytków P ra co w a n ia A rc h e o lo g ic z n o - K o tis e rw a - .
t o r s k a '