Edwin Dzięciołowski,Janusz
Górecki,Jacek Wrzesiński
Ostrów Lednicki, gm. Łubowo, woj.
poznańskie. Stanowisko 1, wykop
I/83, II/85
Informator Archeologiczny : badania 19, 139-140
139
-i e la ей ус h* nożyków, frag m en t dłutka, sp rz ą c z k ę o ra s drobna k o śc i zw ierzęcych.
W arstw a n r Ш z o sta ła w ydzielona'od poziom u n a g łęb o k o d cl -265 cm do -290 cm , a m ie jsc a m i do -ЗЮ cm i była niejednorodna w sw ojej budowie w ew nętrznej. W ystąpił* tu c e ra m ik a obtaczaa*, M rw y b ru natne] 1 k o śc i z w ie rz ę c e o ra z w ielka ilo ś ć przepalonych, niew ielkich kam ieni polnych. W w arstw ie tej o c ie m n o -s ta ry m k o lo rz e , n atrafio n o na dwa ottelcty, t których jeden je e t praw dopodobnie p o z o sta ło śc ią budyn ku m iesz k aln eg o z w y lepionym g lin ą p a le n isk ie m , a drugi głęboko wkopaną w calec jam ą g o sp o d arczą, wypeł nioną całk o w icie c z a rn ą z ie m ią ze sp a len izn ą 1 węglam i drzew nym i ze śla d am i sadzy. Był to Już d ru g i tego typu obiekt na te re n ie o sa d y p rz y grodow ej. G łębokość jam y od stro p u do dna w ynosiła nieco ponad i 60 cm , śre d n ic a w s tr o p ie 2, 5 щ, W wypełnieku jam y znaleziono c e ra m ik ę , p rz y śc ian ach n ie lic z n e grudki p rz e p a lo n e j gliny, p rzep alo n e drobne kamienie* Ułamki c e ra m ik i obtaczanej, barw y ciem n o -b ran a to e j datować można n a ХШ w ., la lk a zaledw ie ułam ków c e ra m ik i toczonej je s t p ó źn iejsze - XIV-w iecznego p o cb o d zm ia,
W n a jn iż sz e j w a rstw ie calców e j, k tó ra pojaw iła s ię m iejsca m i od poziom u -290 cm , czyli o ok. 60 cm poniżej* pow ierzchni ziem i, W s tr o p ie w arstw calc owych w y raźn ie dała się zauważyć w arstw * pierw otnego burnusa, siln ie p rzem y teg o i pozbaw ionego zabytków* N iżej w ystąpił siln ie z sżelazlan y p ia se k , m iejsca m i z k o o k recjarał ie l a t t s t y m l , p rz e c h o d z ą c y głębiej w ja e io - ż ó łty . bardzo d robny p ia se k rzeczn y ,
. W yżej opisan y układ w arstw niż w y stąp ił oa o b sz a rz e a n i F » 9 , p r z y wschodnim p ro fila wykopu. Nb
o b s z a rz e tego a ru aż do s tro p u w a rstw y Ш o dsłonięto p rz e m ie sz a n e w arstw y n a sy p o w e 's z a re j ziem i 1 żółtego p lask u . W skazuje to, że w XITT w, n a stą p iło p o s z e rz e n ie terenu o sa d y prey g ro d o w ej p o p rzez z asy p an ie cz ę śc i s ta ro r z e c z a w schodniego k o ry ta N arw i. Stwierdzono* że na te re n ie nasypu nie istniały-w c z a s a c h p ó ź n ie j szych jakiekolw iek sta łe budow le, p rz y n a jm n ie j w g ran icach w укора n r 4, Być m oże uzyskana w ten sposób p r z e s tr z e ń słu ż y ła celom le p s z e j o rg a n iz a c ji obrony o ra z celo m gospodarczym , nie w ym agającym s o lid n ie j szych k o n stru k c ji. Nowo p o w sta ła stro m a sk a rp a była praw dop odo tn ie zw ieńczona palisa d ą.
W szystkie c z te r y o biekty - w tym tr z y m iesz k aln e i Jedna Jam a gospodarcza* m ie śc iły się w zach o d n ie j c z ę ś c i badanego w se zo n ie 1984 o b sz a ru , b liż e j fosy o d d zielające j o sa d ę od gródka właściwego* N a js ta r s z a c e ra m ik a z o a le z lo ia n a p r z e badanym , te re n ie datow ana ź o e ta łs na d ru g ą połowę 2Ш w, /w a rstw a Ш / , w k tó re j też w y stą p iła c e ra m ik a Х Ш -wieczno*
P rz e w id z ia n e Je st w p rz y s z ło ś c i p rz e b a d a n ie te r eon stro m e j sk a rp y pod g ro d zia o ra z północnej c z ę śc i osady przygrodow ej.
OSTROW LEDNICKI, gm* Łubowo M uzeum P ie rw sz y c h P ia stó w na Letfailcy woj. po zn ań sto e ^
S ta n o w ią ko l , w ykop 1 /6 3 , П /8 5
Badania p ro w ad zili m g r Edwin D zięciołow i Id, m g r Ja n q sz Górecki* m gr Ja cek W rz e siń sk i. C m en tarzy sk o , w ały grodow e, Tpejdin, podwale* w n ę trz e kościoła- grodow ego.
Stanow isko 1, Wytrop 1/63, W 1963 r . kontynuowano badania wyfcc^oliskowe д а wykopie założonym w 1963 r * , zlokalizow anym n a południe od k aplicy p a la d um 1 biegnącym na południe w s tro n ę brzegu je z io ra . P r a c e w bieżącym roku skoncentrow ano b& odcinkach: A, B, B , F , Na odcinku A położonym w są sied ztw ie k ap lic y pałacow ej eksplorow ano w d a lsz y m ciągu k olejne pochówki c m « t a r z a w czesnośredniow ieczne go / p r z y k o śc ieln eg o / usytuow anego na w ale grodu sta rs z e g o . O dkryto tutaj ta k te 1 palenisko obłożone k am ien iam i,' W spom niane 4 groby 1 p a le n isk o z a le g a ły w w a rstw ie ШЬ /b ru n a tn o -c z a rn e j p ró ch n iczn ej z ie m i/, nad k tó rą z a le g a ły m ło d sze od n ie j n ie r e g u la rn e skupiska w ęgli drzew nych· p o zo stało ści zniszczonych p a lm lsk ? * 1 p a r lenifiko tkw iące w w a rstw ie Qb - sy p la ej s z a re j ziem i p rz e m ie sz a n e j z popiołem , w ęglem drzew nym 1 k re d ą jeziorną* Na odcinku В położonym n a w ole m łodszym eksplorow ano w a rstw ę Щ» b ru n a tn o -c z a rn e j, próch^ n ic z n e j z ie m i t frag m en tam i węgli d rzew nych. Na zew n ą trz w ała grodowego /o d c in e k Е / n atrafio n o д а к « * s tr u k c je d rew n ian e, k tó re praw dopodobnie m ożna łączy ć z d ro g ą biegnącą dookoła grodu /w k o n stru k cji p r z e kładow ej, sła b o z a c h o w a n e /, a ta k ż e zw iązane z p o b sa d ą l falo ch ro n e m .
O sta m i z przeb ad an y ch w 19B5 r . odcinków / F / pozw olił na o d sło n ięc ie w arstw ppzalewow ycb o ra z w arstw y spalenizny b ędącej najpraw dopodofartej kontynuacją dro g i z odcinka B ,
C hronologię om aw ianych w arstw m ożna zam knąć w ob ręb ie ło z y D -E o k resu w czesnego śred n io w iecz a. W toku badań znaleziono łą c z n ie 13 zabytków , m. In* fra g m e n t ż a rn a , o se łk ę kam ienną, o trą b io n e poroże* sk o b e l, ż e lazn y 1 9 frag m en tó w n ie o k re ślo n y c h przedm iotów żelaznych.
Stanow isko 1. Wykop 11/85. T eg o ro cz n e b ad an ia w ykopalisko w« objęły w ra m a c h w укора U w n ętrze n a wy i p re z b ite riu m k o śc io ła grodowego n a O stro w ie Lednickim / а т у 2 W, cw, d # 1 W, ew* c#d, O cW, d / # podw ale /о т I N „ cw. b / - na północ od k o śc io ła grodow ego o ra z m ajdan grodow y w p a r tu w schodniej od k n i- d o ł s / a r 4 E , cw. c , d /. Badania s ą kontynuacją p r a c % 1983 1 1984 r .
Na sekw encje stra ty g ra fic z n e om aw ianych wykopów sk ła d a się łą c z n ie 9 w arstw kulturow ych o m lą ż s z o śc is c h od 4 c m / I - е za w a rstw a sp a len izn y - k o śc ió ł grodow y/ do 60 c m /w a rs tw a 1 - m ajdan grodowy/* W w yekspln- row onych w arstw ac h zaleg ały : 3 dom ostw a, 1 obiekt g o sp o d a rc z o -m ie sz k a lny* poziom użytkowy obiektu m iesz k aln eg o , 2 p a le n isk a , re s z tk i fundam enta bądź jego negatyw zw iązany z k ościołem grodowym o ra z 6 wko- pów z k tó ry ch 2 zw iąza n e s ą ze słu p a m i od ru sz to w a ń / o k r e s w m o azen ia k o ś c io ła /. Jeden je s t e to ra sy od k o ś c io ła grodow ego z a ś 3 k olejne są wkopami w spółczesnym i.
S pośród w yżej w ym ienionych obiektów n a jb a rd z ie j znacz ące tw iązo n e s ą z k o śc io łe m g r o d o w y n u F r e · - kop p r z e t k o śc ió ł pozw olił bowiem a s odsicm lęcie w c z ę ś d p re z b ite riu m k o śc io ła r e s z te k fandam eotn r w lą la nego t mu re m zew nętrznym kościoła* F u n d am en t sk ła d a ł s i ę z kam ien i o do ść znacznych ro z m ia ra c h o ra z w ielk ich b ry ł m a rtw ic y w ap ien n ej, spoczyw ających na glinie* Z kolei w r o t f j p U k o f n d i D N e k w zach od n iej
• 140 *
ko śc io ła udało atę odkryć 2 słu p y od ru szto w an ia z a ś we w n ętrzu naw y ire z b ile поди 2 w a rstw y spalenizny zw iązane praw dopodobnie в o k re se m z n iszczen i* kościoła- C hronologia fundam enta 1 jego r o z e y ^ s k a zam yka s ię w o b rę b ie fazy D o k re su w cze snośredniow iecznego, podobnie ja k chronologia słupów od ru sz to w a ń 1 obyd wu ww. sp a len izn . Zarów no w ięc w zn iesien ie, ja k 1 z n is z c z e n ie k o śc io ła grodowego* k o śc io ła o m u r ach ka* m lennych/ I / n a stą p iło w p rz e c ią g u trw an ia fasy D o k resu w czeaaego Śrettolow iecza, K o l e j e z odkrytych obiektów to poziom użytkowy obiektu gospodarczego /w r a z z p a le n isk ie m / zlokalizow any n a podw alu, obiekt m iesz k aln y z o g ra n ic z a ją c ą go podw aliną kam ienną o d k ry ty oa m ajdanie / a r 4 5 cw, с / c z y t e ł 3 k o le p e o biekty o Ś cianach w yłożonych gliną b ą d l t e ł d rew n lan jn h / a r 4 E cw. с i d / .
C hronologia odkrytych na m ajdanie obiektów zam yka a lf w o b rę b ie fazy 0 - 5 o k re su w czesn eg o ś re d n io w iecza , W toku badań znaleziono 36 zabytków m, ln, b p r z ę ś li ków glinianych, 1 p r z ę ś llk z łupku, 5 n o ły , 3 o b rę c z e od w iad ra, grot s tr z a ły , m onetę, sierp*
W ra m a c h p r a c Z espołu In terd y scy p lin arn e g o do Badań O strow a L ednickiego kontynuowano p ra c e /p o d - wocfcia/ zw iązane z re lik ta m i tzw , m ostu g& ietoteńsklego, pobierano próbki do badań paJinologLcznych, kontynuo wano badania gleb na wschód od je z io ra L e tkackiego, o k re śla n o su ro w iec budowlany k o śc io ła grodowego.
M a teriały z badań w raz z d o k u m o itacją zn ajd u ją się w Muzeum P ie rw sz y c h P iastó w oa L ednicy, OŚWIĘCIM P P P ra c o w n ie K onserw acji Zabytków woj, bl ale kl e P ra c o wm a A r cheołogl с too - Kons erw & torska
O ddział w K rakow ie
N adzór spraw ow ał R y sz a rd HagUk pod k ieru n k iem m g r, T eo fila Dębowsklego. F in an so w a ł U rząd JWejakl w O św ięcim iu . D rugi se zo n badań. Z a m e k /Х П -Х Ш w ./ ,
Kontynuowano n ad zó r arch eo lo g iczn y o b ejm u jący p ra c e ziem ne prow adzone n a te r e n ie w z g ó rz a zam k o wego /4 wykopy we w schodniej c z ę ś c i 1 3 w c e n tr a ln e j/. Od twoi zono p rz e b ie g obwodowych m urów obronnych w północno-w schodniej c z ę śc i,
W c e n tra ln e j p a r tii zlokalizow ano, ch ro n o lo g iczn ie m ło d szy od wieży, m ur kam ienny / k am ień łam an y na z a p ra w ie / o g ru b o śc i ok. 2, 5 en, k tórego linia p rzeb ieg u pokryw a s ię w p rzy b liżen iu z z a ry se m m urów ob ecn e go pdłnocuego sk rz y d ła zam ku.
U stalona z o sta ła k o re la c ja w aretw a rc h eo lo g iczn y ch w zględem n a js ta rs z e j Istn ie ją c e j budowli zam ku - c zw o ro - b o cm ej w le ż y obronnej.
M a te ria ł arch eo lo g iczn y /fra g m e n ty c e r a m ik i/ w w ięk szo ści datow any je s t n a ХП-2СШ w. N ad zo ry będą kontynuowane.
PARCHANKl, gm. D ąbrow a И skupia p a tr z
woj. bydgoskie o k re s wpływów rz y m sk ic h Stanow isko 12
PARCBAJfKI, g m . D ąbrow a B iskupia p a tr z woj. bydgoskie epoka brązu Stanow isko ISA
PAWŁOWO, gm . C z ern iejew o p a tr z
woj-- po zn ań sk ie o k re s wpływów rz y m sk ic h PIASKI, gm . Zduny woj, k a lisk ie Stanow isko ь Koło A rch eo lo g iczn e p r z y L ic eu m O gólnokształcącym ln u fi. ffr^ y m js w K rotoszynie
Badania p ro w ad ził m gr D ionizy l o ś ń ń l , F in an so w a ł WKZ w Ka lisz u . D z ie sią ty sezon badań. G rodzisko w c z e sn o śred n io w iecz n e s fa z y D.
C e le m badań było: 1 / zakończenie e k s p lo ra c ji wykopu a r 44 Ćw. O obejm u jąceg o p a r tię w ja zoo do g ro du o r z t wołu; 2 / d a lsz e rozp o zn an ie m ajdanu po p rze* zak o ń cz en ie e k s p lo ra c ji wykopu / a r 4 7 / ćw, D o ra z now oi ułożonych: / a r 4 7 / ćw. С a r 48 ćw . D, / a r 4 8 / ćw» A; 3 / o k re śle n ie ro z m ia ró w grodo p o p rz e z z a ło ż e nie wytopów? / a r 142/ 6w, С c z ę ś ć południow a i ćw. D c z ę ść południowa po z e w n ę trm e j strońLs wołu w p r z e dłużeniu łln ll wykopów,
/■R*1 4 4 / ćw, D - wykop objął n a ro ż n ik w^łu od stro n y w jazdu n a m ajdan. P a r t ię w jazdu w ypełniały ozy·* plekow e w arstw y p ia s z c z y s ta z d o zą d o m iesz k ą ip a le n lz n y 1 skorup. W wole na s z e ro k o ś c i wykopu w idoczne tr z y sto sy . S zero k o ść ic h u podw aliny ale*bśJodo na tr z y m e try . Od s tro n y w jazdu wał licow any był d rew n em są d z ą c s brunatnej b arw y p la s k a o s z e ro k o ś c i około 1 ш .
