Jacek Pierzak
Bolesław, gm. Bukowno, woj.
katowickie. Pałac
Informator Archeologiczny : badania 18, 183-184
t î a a -ВДХОКА GÓRA, g » . RęcthO w ) . P io trk o w a k i e BIAŁA PODLASKA S a sp ó ł p iła c o w o -o b ro n n y p a t r z p ó in e ś re d n ło w ie c z e ί pp P ra co w n ie K o n se rw a c ji Zabytków P ra co w n ia A tc h e o lo g ie z no-K onaerw a- t o r s k a O d d z ia ł w L u b lin ie B a d a n ia p r o w a d z ił mgr J e r z y C lc h o a s k l. F in a n so w ał WKZ w B i a ł e j P o d l a s k i e j . T rz e c i se zo n b a d a li. S ia d y 'o s a d n ic tw a г e p o k i b rą z u - k u l t u r y p o m o rsk ie j o ra z t o k r e s u w czesnego śr e d n io w ie c z a . P a ła c 1 f o r t y f i k a c j e z XVII w. P rz e d ro z p o c z ę c ie m se z o n u o r a z ró w n o le g le z p ra c a m i a r c h e o lo g ic z n y m i prow adzono b a d a n ia g e o f i z y c z n e : s e js m ic z n e o r a z so n d o w an ia i p r o f i l o w a n i a g e o e le k tr y c z n e . B a d a n ia g e o f iz y c z n e s ą p rz e d m io te m o so b n e g o o p ra c o w a n ia . S zczegółow a l o k a l i z a c j a wykopów a rc h e o lo g ic z n y c h z o s t a ł a o p a r ta na w ynikach t y c h p ra c * 2
E a ło ż o n o 13 wykopów o ł ą c z n e j p o w ie rz c h n i o k o ło 170 m , Tem atyka badawcza o b j ę ł a 4 p ro b lem y: p o łu d n io w e z a m k n ię c ie f o r t y f i k a c j i , d z i e d z i n i e c , główny k o rp u s pałacow y i bramę z a c h o d n ią . D is ro z w ią z a n ia p ie r w s z e j k w e s t i i z a ło ż o n o 5 wykopów /V I r V I I , X I I I , XIV, XV/. Od s t r o ny p o łu d n io w e j n i e i s t n i e j ą d z i s i a j f o r t y f i k a c j e , przyjm ow ano, i i p ie r w o t n i e t a k i e ic h n i e b y ło . W wykopach o d s ł o n i ę t o n a w a r s tw ie n ia 1 k o n s t r u k c j e c h a r a k t e r y s t y c z n e d l a wałów i f o s . W wykopie VI n a t r a f i o n o n e d re w n ia n ą p a l i s a d ę wykonaną u p o d sta w y w ału - od s t r o n y f o s y . w w ykopie V II od s ł o n i ę t o r e l i k t y d re w n ia n e g o m o stu , p ro w ad ząceg o p ie r w o t n i e n a tz w . z w ie r z y n ie c . W wykopie X III n a t r a f i o n o n a fra g m e n t k o n s t r u k c j i d r e w n ia n e j, su m ik o w o * łątk o w e j. S ra k zdecydow anie je d n o z n a c z neg o k o n te k s tu u t r u d n i a j e j i n t e r p r e t a c j ę . W iąże s i ę ona je d n a k z wałem obronnym .
W w yniku b ad ań g e o f iz y c z n y c h s tw ie rd z o n o a n o m a lie w n a w a rstw ie n ia c h na d z ie d z iń c u . P o n ie waż od czasów p o w s ta n ia p a ła c u b y ł on w olny od zabudowy p o d e jrz e w a n o , i ż s ą t o r e l i k t y s t a r s z e go z a ł o ż e n i a , k tó r e g o Ś la d y fu n k c jo n o w a n ia w p o s t a c i c e ra m ik i o d k r y to w p o p rz e d n ic h se z o n a c h . O c z e k iw a n ia s p e ł n i ł y s i ę t y l k o c z ę ś c io w o . W w ykopie V I I I , założonym w p ó łn o c n o -z a c h o d n ie j c z ę ś c i d z i e d z i ń c a n a t r a f i o n o n a w arstw ę k u ltu ro w ą , z a w ie r a ją c ą d u ż ą i l o ś ć c e ra m ik i zdecydow anie s t a r s z e j n iż Χ ν τ ΐ-w ie c z n e z a ł o ż e n i e - j e s t t o c e ra m ik a k u l t u r y p o m o rsk ie j i ce ra m ik a w czesnych fa z w czesn eg o Ś re d n io w ie c z a * W w ykopie XVI o d s ł o n i ę t o zagadkow ą k o n s t r u k c j ę , wykonaną г dużych g ł a zów p o ln y c h , b e z z ap raw y . P rz y p o m in a ona n ie c o b r u k , W n a w ią z a n iu do e fe k tó w badań g e o fiz y c z n y c h o k r e ś lo n o k s z t a ł t owej k o n s t r u k c j i - j e s t on w p r z y b l i ż e n i u o w aln y , o ś r e d n ic y 13 * 19 m. Być mo że j e s t t o p o z o s t a ł o ś ć /m oże do k o ń ca n i e z r e a liz o w a n a / s a d z a w k i-fo n ta n n y / ? / . Nie o d s ł o n i ę t o żad n y ch r e l i k t ó w k o n s t r u k c j i m ie sz k a ln y c h c z y o b ro n n y ch s t a r s z e g o z a ł o ż e n i a .
W w ykopie IX p rz e b a d a n o fu n d am en ty b a s z t y p ó łn o c n o - z a c h o d n ie j p a ła c u i g a l e r i i komunika c y j n e j , ł ą c z ą c e j p a ł a c z o f i c y n a n i . w wykopach X-XIX o d s ł o n i ę t o r e l i k t y bramy z a c h o d n ie j *4o s i o r s k i e j · .
M a te r ia ły z n a j d u j ą s i ę /d o c z a s u p e łn e g o ic h o p ra c o w a n ia / w Pracow ni A rch eo lo g iczn o -K o n s e r w a t o r s k i e j PP ΡΧΖ O /L u b lin .
B a d a n ia n i e b ę d ą k o n ty n u o w an e. BIAŁY KOŚCIÓŁ, gm* K ie łk a W ieś
w o j. k ra k o w sk ie p a t r zpaleolit i mezolit
BŁOTNICA STRZELECKA, w o j. o p o l s k i e S tafto w isk o A
gm. S t r z e l c e O p o ls k ie patrz
o k r e s wpływów rzy m sk ich
BOBROWNIKI w o j. w ło c ła w s k ie u l . K ośćl e In a /n o w a p l e b a n i a / p a t r z p ó in e Ś re d n io w ie c z e BOBROWNIKI woj* włocławskie Samek p a t r z p ó in e Ś re d n io w ie c z e BODZENTYN w o j. k i e l e c k i e M i e js k i e mury o b ro n n e ode* pu* p a t r z p ó in e ś re d n io w ie c z e
BOLESŁAW, gm. Bukowno Wojewódzki O śro d ek Badań
woj* k a to w ic k ie i D o k u m en tacji zabytków
p a ł a c w K atow icach
B a d an ia p r o w a d z ił mgr J a c e k P le rz a k * f i n a n s o w ał WOBiDZ w K ato w icac h . P ie rw sz y se zo n badań* R e li k t y p a ła c u - /k o n ie c XVI - XVIII w ./ S ta n o w isk o p o ło ż o n e j e s t w r e j o n i e u l i c y G łó w n ej, w o b r ę b ie p a r k u , na r o z l e g ł e j p o la n c e , w b e z p o ś re d n im s ą s i e d z t w i e zabytkow ego dworku* W ro k u 1982 p rzep ro w ad zo n o t u na z l e c e n i e WXZA w K ato w icac h b a d a n ia g e o fiz y c z n e * . К w yniku t y c h p r a c u s t a lo n o pod z ie m ią o b e c n o ść k o n s t r u k c j i m urow anych, a t a k ż e w yznaczono p r z y p u s z c z a ln e g r a n i c e r z u t u poziom ego o b i e k t u .
Celem b ad ań a r c h e o lo g ic z n y c h b y ło z j e d n e j s t r o n y z w e ry fik o w a n ie p r s c g e o f iz y c z n y c h , z d r u g i e j z a ś d o k ła d n e u s t a l e n i e r z u t u b u d o w li 1 j e j c h r o n o lo g ii* Dane t e b ęd ą w y k o rz y sta n e p r z y
154
-opracow yw aniu p r o j e k t u r e w a l o r y z a c j i p a rk u i dw orku. Ź ró d ła h i s t o r y c z n e , d o ty c z ą c e p a ła c u s ą z n i* к оп е.
Z ałożono wykop sondażowy o d łu g o ś c i 25 x 2 л , usy tu o w a n y n a o s i a l e j k i , ł ą c z ą c e j u l . Głów n ą z p o la n k ą w p a rk u , w zdłuż l i n i i N-S. P o n a d to w m ie js c a c h dom niem anych n a ro ż y p a ł a c u z a ło ż o n o dwa m a le ń k ie w ykopikl 30 ж 30 с в .
w w yniku p r a c badaw czych u s t a lo n o r z u t p a ł a c u , k t ó r y m ia ł k s z t a ł t p r o s t o k ą t a o w ym iarach 3 4 , 5 X 1 7 , 5 a. O d s ło n ię ty mur p o łu d n io w e j ś c ia n y p a ł a c u wykonany b y ł z k a m ie n ia łam anego /w a p i e ń / , sp o jo n e g o zapraw ą w apienną· Do n ie g o p r z y l e g a ł biut p r o s t o p a d ł y , d o k tó r e g o d o t y k a ł a s z e r o k a na o k o ło 8,5 id ław a fundam entow a, b ę d ą c a p o z o s t a ł o ś c i ą b l i ż e j n i e o k r e ś l o n e j p rz y b u d ó w k i· W o d l e g ł o ś c i 2 5 0 cm od p o łu d n io w e j ś c ia n y o d k r y t e j p rzy b u d ó w k i s tw ie rd z o n o o b e c n o ś ć m urku, o s z e r o k o ś c i 4 5 cm, b ęd ące g o n a jp ra w d o p o d o b n ie j p o z o s t a ł o ś c i ą po m urze ogrodzeniow ym .
W ś c i a n i e p o łu d n io w e j p a ła c u n a t r a f i o n o n a w e j ś c i e do p iw n ic . N w yniku p e n e t r a c j i s t w i e r dzono o b e c n o ść tr z e c h p iw n ic , s k le p io n y c h k o leb k o w o , sto su n k o w o d o b rz e zachow anych.
w arstw a u ży tk o w a, w p o s t a c i In te n s y w n ie c z a r n e j z ie m i z a w ie r a ła m a t e r i a ł a r c h e o l o g i c z n y , datow any n a k o n ie c XVI-XVII w· B y ły t o g łó w n ie fra g m e n ty c e r a m i k i , k a f l i , g w ó d źd zie ż e la z n e *
M a te ria ł zabytkow y z n a j d u j e s i ę w Wojewódzkim O śro d k u Badań i D o k u m e n ta c ji i a b y t к ów w Ka to w ic a c h .
BRZEZINY Muzeum R e g io n a ln e w B r z e z in a c h
woj* s k i e r n i e w i c k i e S tan o w isk o i * tam ek
B a d a n ia p r o w a d z ił d r H enryk N i k l a k . F in a n so w a ł WKE w S k ie r n ie w ic a c h . K o sty n o o w an ie b ad ań z r o ku 1 978. O sad n ictw o z doby r e n e s a n s u ·
S tan o w isk o z n a j d u j e s i ę w c e n tru m B rz e z in * J e s t t o m i e j s c e , n a k tó ry m s t a ł zamek możnego rodu L a so c k ic h z n is z c z o n y w c z a z le w o jen sz w ed zk ich * D z iś s t o i t u k o ś c i ó ł pod wezwaniem "Sw. (kicha" w z n ie sio n y w 1750 r . P ra c e w y k o p alisk o w e w 197Θ r · o d s ł o n i ł y fra g m e n ty nurów zamkowych z XVI w. wchodzących z j e d n e j s t r o n y pod k o ś c i ó ł , z d r u g i e j pod c h o d n ik u l . T. K o ś c iu s z k i.
Id ą c z a s u g e s tia m i w ojew ódzkiego K o n se rw a to ra zabytków w S k ie r n ie w ic a c h wznowiono p r a c e bad aw c ze. Calem b ad ań b y ł o d o c i e c : c z y aniry zamkowe lu b in n e u r z ą d z e n i a / f o s a , row y, s k a r p y / wo k ó ł zamku zach o w ały s i ę i c z y *ą uchw ytne w z ie m i· W wykopie* zało żo n y m po d r u g i e j s t r o n i e u l i T. K o ś c iu s z k i n a p r z e c iw wykopów z b ad ań p o p r z e d n ic h , n i e s tw ie rd z o n o c ią g u murów zamkowych a n i t e ż n i e n a t r a f i o n o n a ś l a d f o s y . N a to m ia s t u s t a lo n o i s t n i e n i e murków fundam entow ych n a le ż ą c y c h dc z a budowy m i e j s k i e j o d XVII - XX w ie k u .
D okum entacja li z a b y tk i w/w b ad ań z n a j d u j ą s i ę w ku* ешь R egionalnym w B rz e z in a c h *
BRZEÏIHÏ I p a t r z
w o j. a k i e m i e w l c k i e p ö in e i r e d n i o w l e c z e
s ta n o w isk o 5 / k o ś c i ó ł f a m y /
CIECHANÓW p a t r z
iamak późne średniowiecza
DZIAŁDOWO p a t r z
w o j. c ie c h a n o w s k ie p ó źn e ś r e d n io w ie c z e
Zamek1
GALI NOWO, gnu K i s i e l i c e p a t r z
w o j. e l b l ą s k i e p ó źn e ś r e d n io w ie c z e
S ta n o w isk o 1
Gn ie zn o p a t r z
w o j. p o ż n a ń s k le w cze sn e ś r e d n io w ie c z e
w o ? ? ^ i a ł o e t o c k i0 p a t r z
S ta n o w isk o 1 , g r o d z is k o "G óra Zamkowa* w c z e sn e ś r e d n io w ie c z e
GRODZIEC SIĄSK1. Muzeum w C ie s z y n ie
woj* b i e l s k i e
k o ś c i ó ł św* B a r t ł o m i e j a
B ą d a n lś p r o w a d z ił mgr N ie sła w K uś. F in a n so w a ł * WKZ w B ie la k u B i a ł e j * R uiny k o ś c i o ł a św. B a r t
ł o m i e j a , /X V I/X V II w ·/.
W zw iązk u z b a rd z o złym sta n em r u i n k o ś c i o ł a w ch odzącego w s k ł a d kom p lek su p a ła c o w o - o g r o - dowego w o r o d fe u Ś lą s k im , r o z p o c z ę to g a d a n ia a r c h e o l o g i c z n a , p o p rz e d z o n e b a d a n ia m i ra d a ro w y m i, m ające na c e l u o d tw o rz e n ie p r z e b ie g u fundam entów t e j k a m ie n n e j b u d o w li· B a d a n ia t e s ta n o w iły ta k ż e w s tę p do r e k o n s t r u k c j i a r c h i t e k t o n i c z n e j c a łe g o o b i e k t u .
Po z d j ę c i u 20 cm w arstw y humusu z p o w ie r z c h n i w y ty czo n eg o k w a d ra tu o w ym iarze 20 x 20 m, ? ?A i0ÎJi5ï * z o s t a ł a k o ro n a fu n d am en tu c a łe g o o b i e k t u . Z ało żo n o t r z y wykopy - w w ie ż y , n a r o ż n ik u nawy o r a z w z a k r y s t i i . Dokonano ta k ż e e k s p l o r a c j i komory g ro b o w e j z n a j d u j ą c e j s i ę w p r e z b i t e r i u m . w« — 4 - ΐ m ią ż s z o ś ć w arstw z ło ż o n y c h z g ru z u kam iennego i zapraw y w a p ie n n e j w y n o s iła 0,9 m. . ^ g łę b o k o ś c i z n a jd o w a ła s i ę ta k ż e s t o p a fu n d a m e n tu , z ło ż o n e g o z 7 w arstw k a m ie n i w ap ien n y ch
C ru b o ić fu tw U een to m l e i c l ł a s l q w g r a n i c a c h o d 1 ,0 - 1 , 1 в . И p o łu d n io w o -z a c h o d nim n a r o ż n ik u w ie ż y , na g łę b o k o ,u l 0 ,4 a n a t r a f i o n o n a s z k i e l e t y 2 o eobnlkdw . B ył t o pochówek
