Smartfon w edukacji i komunikacji młodzieży gimnazjalnej a zagrożenie fonoholizmem

ISSN: 1896-382X | www.wnus.edu.pl/pl/epu/ DOI: 10.18276/epu.2016.123-32 | strony: 345-357

KATARZYNA WARZECHA

Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach1

SMARTFON W EDUKACJI I KOM81,.$&-,0á2'=,(Ī<*IMNAZJALNEJ $=$*52Ī(1,()212+2/IZMEM

Streszczenie

Tempo przemian cywilizacyjnych i intensywny rozwój technologii informacyjnej L NRPXQLNDF\MQHM Z V]F]HJyOQRĞFL ,QWHUQHWX L XU]ąG]HĔ PRELOQ\FK PD QLHRG]RZQ\ ZSá\ZQDPáRGHSRNROHQLHNWyUHF]ĊVWRQLHPRĪHVLĊREHMĞüEH] QRZRF]HVQ\FKĞURd-NyZ NRPXQLNDFML Z Ī\FLX FRG]LHQQ\P : DUW\NXOH ZVND]DQR SRWHQFMDá L ]DJURĪHQLD, MDNLHQLRVąQRZRF]HVQHĞURGNLNRPXQLNDFML– smartfony.

6áRZDNluczowe: PáRG]LHĪVPDUWIRQDSOLNDFMH]DJURĪHQLHIRQRKROL]PHPHGXNDFMD.

Wprowadzenie

2EVHUZRZDQ\ ZH ZVSyáF]HVQ\FK F]DVDFK Z\VRNL SR]LRP UR]ZRMX QDXNL LWHFKQLNLMHVW]ZLą]DQ\]LQWHQV\ZQ\PUR]ZRMHPNRPSXWHU\]DFMLLQRZRF]HVQ\PL ĞURGNDPL SU]HND]X Z V]F]HJyOQRĞFL ] ,QWHUQHWHP 7R ZV]HFKREHFQH SUDZLH ZNDĪGHMG]LHG]LQLHĪ\FLDPHGLXP]QDMGXMHFRUD]ZLĊFHMVZRLFKXĪ\WNRZQLNyZ1D ĞZLHFLH2_{MHVWPOGXĪ\WNRZQLNyZ,QWHUQHWXFRVWDQRZLSRSXODFMLĞZLDWD} Z3ROVFHQDPOQPLHV]NDĔFyZSRSXODFMLPDGRVWĊSGR,QWHUQHWX3RODF\, NRU]\VWDMąF]NRPSXWHUDOXEtabletu, VSĊG]DMąZ,QWHUQHFLHĞUHGQLRFRG]LHQQLHRNRáR 4 godzin 51 minut. Z danych statystyc]Q\FKZ\QLNDĪHZFRG]LHQQ\PĪ\FLXFRUD] F]ĊĞFLHM NRU]\VWDP\ ] ,QWHUQHWX Z WHOHIRQDFK NRPyUNRZ\FK 3RODF\ ]D SRPRFą WHOHIRQXVSĊG]DMąZ,QWHUQHFLHFRG]LHQQLHĞUHGQLRJRG]LQĊPLQXW

1 _{.DWHGUD(NRQRPHWULL:\G]LDá=DU]ąG]DQia.}

2 _{'DQH VWDW\VW\F]QH GRVWĊSQH QD VWURQLH}

http://www.slideshare.net/wearesocialsg/digital-social-mobile-in-2015

:HGáXJGDQ\FK]HVW\F]QLDURNXZ3ROVFHMHVWPOQRVyEXĪ\tkują F\FK WHOHIRQ\ NRPyUNRZH VWDQRZLą one 147% populacji krajowej). W Polsce QD  RVREĊ SU]\SDGD  WHOHIRQX NRPyUNRZHJR 2VRE\ SRVLDGDMąFH VPDUWIRQD Z\NRU]\VWXMą JR QDMF]ĊĞFLHM GR SU]HE\ZDQLD QD SRUWDODFK VSRáHF]QRĞFLRZ\FK RJOąGDQLDILOPyZ%), grania w gry (12%), wykorzystywania telefonu do ORNDOL]DFMLEDQNRZRĞFLHOHNWURQLF]QHM

1. Edukacja PáRG]LHĪ\]Z\NRU]\VWDQLHPQRZ\FKWHFKQRORJLL – smartfonów

Rozwój technologiczny implikuje NRQLHF]QRĞü Z\NRU]\VW\ZDQLD Z Ī\FLX codziennym, jak i w procesie edukacji, XU]ąG]HĔPRELOQ\FKNWyUHGDMąQDPPRĪOi-ZRĞüáDWZHJRGRVWĊSXGR,QWHUQHWXZGRZROQ\PF]DVLHLPLHMVFX

3RMDZLDMą VLĊ ]DWHP QRZRF]HVQH IRUP\ QDXF]DQLD Z SRVWDFL H-learningu i m-OHDUQLQJXPRJąFH]ZLĊNV]\üSU]HZDJĊNRQNXUHQF\MQąV]Nyá Widoczny rozwój e-learningu QDVWąSLá ZODWDFK;;ZNLHG\SRZVWDZDá\SLHUZV]HV\VWHP\/06 (Learning Management System), G]LĊNL NWyU\P SRZVWDá\ W]Z ZLUWXDOQH NODV\ E-learning to szeroki zakres aplikacji i procesów przekazywania wiedzy z wykorzy- VWDQLHPWHFKQRORJLLNRPSXWHURZ\FK]DSRPRFąQRĞQLNyZNRPSXWHURZ\FK,QWHUQe- WXF]\WHOHIRQyZNRPyUNRZ\FK)RUP\NV]WDáFHQLDQDRGOHJáRĞüPXV]ąE\üGRVWo-VRZDQH GR SRWU]HE XĪ\WNRZQLND MHJR ORNDOL]DFML JHRJUDILF]QHM RUD] SR]LRPX So-siadanej wiedzy.

Mobil Learning (m-learning) to bardziej nowoczesna forma e-learningu, której JáyZQ\P ]DáRĪHQLHP MHVW NRU]\VWDQLH ] RIHUW\ HGXNDF\MQHM Z GRZROQ\P PLHMVFX LF]DVLHSU]\Z\NRU]\VWDQLXWHOHIRQyZNRPyUNRZ\FKJáyZQLHVPDUWIRQyZ – iPho-ne’ów) oraz tabletów – L3DGyZ%HKHUD3RGVWDZąVXNFHVXP-learningu jest VNRQFHQWURZDQLHVLĊQDRGELRUF\LGRVWRVRZDQLHZV]\VWNLFKDSOLNDFMLGRF]\QQRĞFL wykonywanych przez nich (Lubina 2007). Coraz bardziej popularny iPad jest wy-korzystywany do celów badawczych, dydaktycznych i informacyjnych (Gmiterek 2013). M-OHDUQLQJ VWDMH VLĊ FRUD] EDUG]LHM SRSXODUQ\ ]H Z]JOĊGX QD QLVNLH NRV]W\ LFRUD]ZLĊNV]ąZLHORIXQNF\MQRĞüWHOHIRQyZNRPyUNRZ\FK]DLFKSRPRFąPRĪQD XF]\üV]\EFLHMHIHNW\ZQLHMGRVWDUF]\üWUHĞFLHGXNDF\MQHZNDĪGHPiejsce z dostĊ SHP GR ,QWHUQHWX JG]LH DNWXDOQLH SU]HE\ZD XF]HĔ FR PRĪH VLĊ SU]\F]\QLü GR Z\UyZQ\ZDQLDV]DQVZGRVWĊSLHGRHGXNDFML

2. :\EUDQHSU]\NáDG\]DVWRVRZDQLDHGXkacyjnych aplikacji na smartfony

:\GDMH VLĊ ĪH PáRG]LHĪ Z\NRU]\VWXMH QDMF]ĊĞFLHM telefony komórkowe do UR]U\ZNL JU\ SRUWDOH VSRáHF]QRĞFLRZH NRPXQLNDFMD =DGDQLHP ZVSyáF]HVQHM HGXNDFMLMHVWSRND]DQLHPáRG]LHĪ\HGXNDF\MQ\FKPRĪOLZRĞFLXU]ąG]HĔPRELOQ\FK

1DU\QNXGRVWĊSQ\FKMHVWZLHOHGDUPRZ\FKDSOLNDFMLNWyUHSR]DLQVWDORZDQLX mRJą ]DPLHQLü VLĊ Z XU]ąG]HQLD SRPLDURZH F]XMQLNL UHMHVWUDWRU\ ZLHOH DSOLNDFML SRPDJDZSURFHVLHXF]HQLDVLĊL]DSDPLĊW\ZDQLDZLHG]\$SOLNDFMHGHG\NRZDQHQD VPDUWIRQ\PDMąZLHOH]DOHW, PLQáDWZ\GRVWĊSPRĪOLZRĞüNRU]\VWDQLD]DSOLNDFML bez ograniczeĔSU]HVWU]HQQ\FKLF]DVRZ\FKPRJąE\üZ\NRU]\VW\ZDQHEH]SRĞUHd-QLRQDOHNFMLZLHOHDSOLNDFMLMHVWGDUPRZ\FK3RQLĪHMZ\PLHQLRQ\FK]RVWDQLHNLOND DSOLNDFMLSU]\GDWQ\FKZSURFHVLHHGXNDFMLPáRG]LHĪ\

– Aplikacja Anki3_{– przydatna do QDXNL QS VáyZHN Z REF\P MĊ]\NX VWROLF} SDĔVWZF]\WDEOLF]NLPQRĪHQLDDSOLNDFMDprzyspiesza i uatrakcyjnia pamiĊ FLRZHXF]HQLHVLĊ. PROHJDQDZ\ĞZLHWODQLXWDOLLGZXVWURQQ\FKNDUW1DMHd-nej VWURQLH ]QDMGXMH VLĊ S\WDQLH QD NWyUH XĪ\WNRZQLN RGSRZLDGa sobie ZP\ĞOL1DVWĊSQLHSRND]XMHVLĊGUXJDVWURQD karty, z ZáDĞFLZąodpowie-G]Lą. Karty programu Anki nie mXV]ąE\üWHNVWRZH]DZLHUDMą np. grafiki OXE IRUPXá\ PDWHPDW\F]QH 7DOLH NDUW PRĪQD Z SURVW\ VSRVyE WZRU]\ü w komputerze D QDVWĊSQLH V\QFKURQL]RZDü ]DSOLNDFMąZ XU]ąG]HQLX Po-bilQ\P.RU]\VWDMąF]VHUZLVXRnline, PRĪQDUyZQLHĪZ\PLHQLDüVLĊ z in-Q\PLXĪ\WNRZQLNDPLVWZRU]RQ\PLSU]H]VLHELHNDUWDPL.

– Duolingo4_{– to aplLNDFMDPRELOQDáąF]ąFDQDXNĊ]U\ZDOL]DFMą8PRĪOLZLD} nDXNĊ MĊ]\NyZ REF\FK D V]F]HJyOQLH MĊ]\ND DQJLHOVNLHJR 5\ZDOL]DFMD RSLHUD VLĊ QD F]\WDQLX VáXFKDQLX PyZLHQLX UR]ZLą]\ZDQLX TXL]yZ RUD] WáXPDF]HQLXWHNVWyZZMĊ]\NXREF\P8Ī\WNRZQLNPRĪHZ\PLHQLDüVLĊ]H ]QDMRP\PLLQIRUPDFMDPLQDWHPDWSRVWĊSyZZQDXFHLSRUyZQ\ZDüVZRMH wyniki.

– Ortografka –DSOLNDFMDSU]\JRWRZDQD]P\ĞOąRGRVNRQDOHQLXXPLHMĊWQRĞFL MĊ]\NRZ\FK. Program SRVLDGDERJDW\VáRZQLNZ\UD]yZ i pomaga w zapa-PLĊW\ZDQLXSLVRZQLWUXGQ\FKVáyZHNW aplikacji dRVWĊSQHVąGZDWU\E\ nauki oraz sprawdzianu.

– Edukacyjne programy na YouTube NWyU\FK WUHĞFL Vą ZHU\ILNRZDQH SU]H] specjalistów z danej dziedziny, filmy PRJąE\üZ\NRU]\VWDQHQDOHNFMDFK w szkole:

- Polimaty5 (autorem jest 5DGRVáDZ .RWDUVNL) – REHMPXMą WHPDW\ z: historii, medycyny, sztuki, psychologii;

- SciFun6 (autorem jest Darek Hoffmann) – REHMPXMą tematy

z: fizyki i astronomii, robotyki, ewolucjonizmu, astrobiologii, lo-tów kosmicznych oraz ]DJDGQLHĔ ]ZLą]DQ\FK ]H V]WXF]Qą inteli-JHQFMą. 3 AnkiOnline, KWWSDQNLZHEQHW>GRVWĊS@. 4 Duolingo, https://pl.duolingo.com/ >GRVWĊS 11.01.2016]. 5 _{KWWSVZZZ\RXWXEHFRPXVHU3ROLPDW\>GRVWĊS@.} 6 _{KWWSVZZZ\RXWXEHFRPXVHU6FL7HUD]>GRVWĊS@.}

– UU]ąG]HQLH PRELOQH ] NDPHUNą L SURVW\P SURJUDPHP %DUFRGH 6FDQQHU dla systemu Android L6FDQ/LIHGODV\VWHPXL26PRĪQD]DPLHQLüZF]\t-nik kodów kreskowych lub powierzchniowych (QR Code). Przy pomocy dwuwymiarowych kodów kreskowych XF]HĔ PRĪH Eá\VNDZLF]QLH L EHz-EáĊGQLH X]\VNDü Z VPDUWIRQLH KLSHUáąF]H GR przygotowanej kartkówki, prezentacji ] OHNFML OXE WHĪ LQQ\FK PDWHULDáyZ edukacyjnych zamieszczo-nych w Internecie. Gdy odpowiedni kod SRMDZL VLĊ QD SURMHNWRU]H QS podczas prezentacji na lekcji), NDĪGDRVREDSRVLDGDMąFDQRZRczesny smart-IRQOXEWDEOHWPRĪHJR]HVNDQRZDü.

– Google Goggles wbudowany Z PRELOQą DSOLNDFMĊ Z\V]XNLZDUNL *Rogle (dla systemów iOS i Android) – program, który wyszukuje informacje w Internecie na podstawie ]GMĊü3RWUDILUR]SR]QDüRELHNW\, np. obiekty ar-FKLWHNWRQLF]QH G]LHáD V]WXNL F]\ RNáDGNL NVLąĪHN Aplikacja korzysta z oprogramowania AR, które rozpoznaje widziane SU]H] NDPHUĊ RELHNW\ LGRáąF]DGRLFKREUD]XQDZ\ĞZLHWODF]XGRGDWNRZąZDUVWZĊLQIRUPDF\MQą (Hojnacki i in. 20137_).

– Smartfon PRĪH E\ü Z\NRU]\VW\ZDQ\ SU]H] XF]QLyZ QS do zapisu trasy Z\MĞFLDSR]DV]NRáĊmobLOQHXU]ąG]HQLHPXVLE\üZ\SRVDĪRQHZRGELRr-nik GPS i program do rejestracji trasy, wówczas zrobiona zostanie doku- meQWDFMDLZL]XDOL]DFMDZ\MĞFLDXF]QLD)ZWHQVSRVyEXF]HĔSRV]HU]\VZo-Mą ZLHG]Ċ R SRVáXJLZDQLH VLĊ PDSą przeprowadzi DQDOL]Ċ ZVSyáU]ĊGQ\FK kartograficznych w realnych zastosowaniach, dokona analizy ]GMĊü VDWHOi-tarnych – map Google itp.), QDEĊG]LH ]GROQRĞFL matematyczne (porówny-ZDQLH WUDV ]DJDGQLHQLD ]ZLą]DQH ] RSW\PDOL]DFMą UR]UyĪQLDQLHP SRMĊü GURJLLRGOHJáRĞFLWDNĪHJHometrii analitycznej RSDUWHMQDXNáDGDFKZVSyá U]ĊGQ\FKZU\VRZ\ZDQ\FKZPDSĊ*RRJOH+RMQDFNLLLQ).

– e-dzienniki – w V]NRáDFK G]LDáDMą HOHNWURQLF]QH G]LHQQLNL G]LĊNL NWyU\P ]DUyZQRXF]HĔ, MDNLMHJRURG]LFHPRJą]DSRĞUHGQLFWZHP,QWHUQHWXw te-lefonie komórkowym na bieĪąFRX]\VNLZDüLQIRUPDFMHRSRVWĊSDFKZQa-XFHRGF]\W\ZDüZLDGRPRĞFLRGZ\FKRZDZFyZ.

– World Countries All-In-One – WR SRGUĊF]QD encyklopedia o 260 paĔ stwach, zbiór danych jest instalowany na telefonie.

– Aldiko ebook reader – to czytnik e-ERRNyZQDSODWIRUPĊ Android.

– SuperMemo World – to oprogramowanie edukacyjne, które zawiera kursy MĊ]\NRZHLVSHFMDOLVW\F]QH.

7

Publikacja skierowana do nauczycieli, opracowana w ramach projektu „Moj@ Eduka-cja” (2013) finansowanegR]HĞURGNyZ ILUP\L6RXUFH6$., wydanie 2013, red. /HFKRVáDZ+Rj-nacki, ThinN*OREDOVS]RRGRVWĊSQDhttp://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/doccontent?id=718.

– Graphing Calculator by Mathlab – EH]SáDWQDDSOLNDFMD]DZLHUDMąFDIXQNFMH matematyczne: kalkulator, szkicowanie wykresów, liczenie pochodnych, ekstrema funkcji, przelicznik miar8.

=DJURĪHQLHIRQRKROL]PHPPáRG]LHĪ\JLPQD]MDOQHM

Telefony komórkowe, D Z V]F]HJyOQRĞFL WH ] GRVWĊSHP GR ,QWHUQHWX, G]LĊNL SU]\VWĊSQ\PFHQRPVWDá\VLĊQLHRG]RZQ\PZ\SRVDĪHQLHPLĞURGNLHPNRPXQLNDFML ZVSyáF]HVQHJRF]áRZLHND. Z lLWHUDWXU\SU]HGPLRWXZ\QLNDĪHZLHORJRG]LQQHSU]e-siadywanie w Internecie czy wykorzystywanie telefonów komórkowych do bycia Z VLHFL SURZDG]L GR QHJDW\ZQ\FK ]PLDQ Z SV\FKLFH PáRG]LHĪ\ L PRĪH GRSURZa-G]LüGRX]DOHĪQLHQLD=DJURĪHQLHP]ZLą]DQ\P]QRZ\PL technologiami komunika-F\MQ\PL MHVW SUREOHPRZH NRU]\VWDQLH ] WHOHIRQX NRPyUNRZHJR NWyUH F]ĊVWR SUo-ZDG]LGRX]DOHĪQLHQLDVLĊRGQLHJRRNUHĞODQHJRMDNRIRQRKROL]PNWyU\REMDZLDVLĊ QDGPLHUQ\P SU]\ZLą]\ZDQLHP ZDJL GR WHOHIRQX NRPyUNRZHJR RUD] QDGXĪ\Za-niem go w UyĪQ\FK FRG]LHQQ\FK V\WXDFMDFK -DUF]\ĔVND i Orzechowska 2014). 8]DOHĪQLHQLH od telefonu komórkowego nie jest zjawiskiem jednorodnym i dlatego WHĪPRĪQDZ\UyĪQLüNLONDMHJRIRUPX]DOHĪQLHQLHRGZLDGRPRĞFL606X]DOHĪQLe-nie od posiadania nowych modeli DSDUDWyZ WHOHIRQLF]Q\FK X]DOHĪQLHQLH RG URz-mów telefonicznych, uzDOHĪQLHQLHRGJUDQLDQDWHOHIRQLHRUD]V\QGURPZáąF]RQHJR telefonu. 3DWRORJLF]QLHZ\NRU]\VWXMHWHOHIRQNRPyUNRZ\PáRG]LHĪ\ZáRVNLHM (Martinotti i in.  L  PáRG]LHĪ\ KLV]SDĔVNLHM Z ZLHNX –20 lat, w tym NRELHWLPĊĪF]\]Q6ánchez-Martinez i in. DWDNĪHPáRG]Le-Ī\EU\W\MVNLHMZZLHNX 11–18 lat (Lopez-Fernandez i in. 2014). Zdaniem Lu (Lu i in. 2011) PĊĪF]\]QLNRELHW Z-DSRQLLMHVW]DJURĪRQ\FKX]DOHĪQLHQLHP RG Z\V\áDQLD ZLDGRPRĞFL WHNVWRZ\FK ] WHOHIRQyZ NRPyUNRZ\FK. Na podstawie EDGDĔ ZáDVQ\FK DXWRUNL :DU]HFKD  ZĞUyG VWXGHQWyZ NU\WHULD ]DJURĪHQLD X]DOHĪQLHQLHPLX]DOHĪQLHQLDRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRVSHáQLDáDFRczwarta bada-QDRVRED:SRG]LDOHQDSáHüNU\WHULD]DJURĪHQLDX]DOHĪQLHQLHPLX]DOHĪQLHQLDRG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR VSHáQLDáR RNRáR  NRELHW L RNRáR  PĊĪF]\]Q 1D SRGVWDZLHZ\QLNyZEDGDĔ3DZáRZVNLHML3RWHPEVNLHMRNRáR% SROVNLHMPáRG]LHĪ\ w wieku 13–2ODWZW\P NRELHWLPĊĪF]\]QVSHáQLDNU\WHULDX]DOHĪ QLHQLDRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJR3DZáRZVND i Potembska 2011). Badania wskazu-Mą ĪH SUREOHPDW\F]QH XĪ\ZDQLH WHOHIRQX NRPyUNRZHJR ]ZLą]DQH MHVW ] PáRG\P ZLHNLHPHNVWUDZHUVMąQLVNąXJRGRZRĞFLąi wysokim poziomem depresji (Izdebski i .RW\ĞNR

8 _{:LĊFHM LQIRUPDFML GRVWĊSQ\FK QD VWURQLH}

1D WHUHQLH Z\EUDQ\FK V]Nyá JLPQD]MDOQ\FK ZRMHZyG]WZD ĞOąVNLHJRSU]HSUo-wadzono badanie uczniów w wieku 13– ODW NZHVWLRQDULXV]HP ZáDVQHJR DXWRr-stwa), DE\SR]QDüURG]DMHFHOHLLQWHQV\ZQRĞüNRU]\VWDQia przez PáRG]LHĪ]WHOHIo-QyZ NRPyUNRZ\FK 'R ]EDGDQLD ]DJURĪHQLDX]DOHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNo-ZHJRĞOąVNLHMPáRG]LHĪ\Z\NRU]\VWDQR.ZHVWLRQDULXV]GR%DGDQLD8]DOHĪQLHQLDRG 7HOHIRQX.RPyUNRZHJR.%87.DXWRUVWZD3RWHPEVNLHML3DZáRZVNLHM3DZáRw-ska 2009)9.

%DGDQą JUXSĊ VWDQRZLOL XF]QLRZLH V]Nyá JLPQD]MDOQ\FK XF]ĊV]F]DMąF\ GR V]NyáZ&KRU]RZLH.DWRZLFDFK=DEU]X-DZRU]QLHL0\VáRZLFDFK%DGDQLHSU]e-prowadzono w okresie 12.2013– URNX 'R EDGDQLD XĪ\WR PHWRG\ DQNLHW\ rozdawanej10. : FHOX GRERUX MHGQRVWHN GR SUyE\ ]DVWRVRZDQR SURFHGXUĊ GRERUX celowego – kwotowego11.

Na rysunku  SU]HGVWDZLRQR RGVHWHN PáRG]LHĪ\ Z RGQLHVLHQLX GR F]DVX SRVLDGDQLD SU]H] QLFK QRZRF]HVQ\FK ĞURGNyZ NRPXQLNDFML F]\OL SRND]DQR, od jakiego wieku podanego w lDWDFKSRVLDGDMąGDQHXU]ąG]HQLH

9

KBUTK WR U]HWHOQH SRVLDGDMąFH GREUH ZáDĞFLZRĞFL SV\FKRPHWU\F]QH QDU]ĊG]LH VSUDZG]DMąFHUyĪQH Z\PLDU\X]DOHĪQLHQLDRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRSRWU]HEĊDNFHSWDFMLLEOi-VNRĞFLX]DOHĪQLenie od funkcji aparatu telefonicznego; X]DOHĪQLenie od SMS i rozmów; komuni-NDFMLSRĞUHGQLHM– czyli preferowaniHNRQWDNWyZLQWHUSHUVRQDOQ\FKLZ\UDĪDQLDHPRFML]DSRPRFą rozmów telefonicznych oraz SMS-yZ 'RNáDGQ\ RSLV WHVWX ]QDMGXMH VLĊ QD VWURQLH http://www.badanianadschizofrenia.org/dat/files/1016_art._nr_40_Pawlowska2.pdf [dRVWĊS 31.07.2014]. 10 _{-HVWWRMHGQD]QDMF]ĊĞFLHMZ\NRU]\VW\ZDQ\FKZEDGDQLDFKEH]SRĞUHGQLFKPHWRGNWyUHM} ]DVDGQLF]ą]DOHWąMHVWNUyWNLF]DVpomiaruZ\VRND]ZURWQRĞüLZ\VRNLVWRSLHĔNRQWUROLEDGDĔ 11 _{3U]\MĊWąZEDGDQLXNZRWĊVWDQRZLáDVWUXNWXUDZLHNXRVyEEDGDQ\FKNWyUDRGSRZLDGDáD} VWUXNWXU]HPáRG]LHĪ\ZZRMHZyG]WZLHĞOąVNLP3UyEDSRGW\PZ]JOĊGHPE\áDUHSUH]HQWDW\ZQD RGSRZLDGDáD VWUXNWXU]H ZLHNX ĞOąVNLHM SRSXODFML RVyE PáRG\FK Z ZLHNX –15 lat znanej ze ĨUyGHáVWDW\VW\F]Q\FK*863RGVWDZąGRRNUHĞOHQLDNZRWE\á\GDQHGRVWĊSQHQDVWURQLHLQWHUQe-WRZHM *86 ZZZVWDWJRYSO :  URNX VWUXNWXUD ZLHNX RVyE PáRG\FK PDMąF\FK –15 lat ZZRMHZyG]WZLHĞOąVNLPZ\QRVLáDRGSRZLHGQLRRVyEPLDáRODWLODWRVyEPLDáR 15 lat. Próba badawcza (po odU]XFHQLXQLHSUDZLGáRZRZ\SHáQLRQ\FKDQNLHWREMĊáDXF]QLyZ V]NyáJLPQD]MDOQ\FK

Rys. 1. 2GVHWHN PáRG]LHĪ\ JLPQD]MDOQHM ZHGáXJ ZLHNX Z NWyU\P GRVWDOL RGSRZLHGQLH XU]ąG]HQLHGRNRPXQLNDFML

ħUyGáR RSUDFRZDQLHZáDVQH

= SRZ\ĪV]HJR U\VXQNX Z\QLND ĪH Z ZLHNX SU]HGV]NROQ\P F]\OL Z ZLHNX 0– ODW PáRG]LHĪ SRVLDGDáD QLH]E\W ZLHOH QRZRF]HVQ\FK ĞURGNyZ NRPXQLNDFML DMHĪHOLMXĪWDNLHXU]ąG]HQLDE\á\ZGRPX, WRQDMF]ĊĞFLHME\áWRNRPSXWHUVWDFMRQDr-ny, NWyU\SRVLDGDáZGRPXFRVLyGP\JLPQD]MDOLVWD, oraz telefon komórkowy, który SRVLDGDáR  EDGDQ\FK :LĊNV]RĞü SU]HGVWDZLRQ\FK QD U\Vunku 1 XU]ąG]HĔ do NRPXQLNDFML JLPQD]MDOLĞFL GRVWDZDOL EĊGąF Z szkole SRGVWDZRZHM F]\OL PDMąF 6–12 lat) – RNRáR  EDGDQ\FK JLPQD]MDOLVWyZ SRVLDGDáR NRPSXWHU VWDFMRQDUQ\ SRQDGSRáRZDSRVLDGDáDODSWRSLWHOHfon komórkowy (53%). Pierwszy telefon NRPyUNRZ\ EDGDQD PáRG]LHĪ JLPQD]MDOQD GRVWDZDáD QDMF]ĊĞFLHM Z ZLHNX  ODW D]GRVWĊSHPGR,QWHUQHWXZZLHNXODW1DMF]ĊĞFLHMEDGDQLXF]QLRZLHSRGDZDOL ĪHLFKWHOHIRQNRPyUNRZ\NRV]WRZDá]áD]GRVWĊSHPGR,Qternetu – ]á&R WU]HFL EDGDQ\ JLPQD]MDOLVWD Z V]NROH SRGVWDZRZHM PLDá VPDUWIRQ RWU]\P\ZDQ\ QDMF]ĊĞFLHMZZLHNX ODW VPDUWIRQE\áZFHQLH]áDFRSLąW\ WDEOHWRWU]y- P\ZDQ\QDMF]ĊĞFLHMZZLHNXODWWDEOHWE\áZFHQLH]á:LĊNV]RĞüEDGa-n\FKXF]QLyZGHNODURZDáDĪHNRPSXWHUVWDFMRQDUQ\dostali ZZLHNXODWĞUHGQLR w wieku 6,91 roku L MHJR FHQD QDMF]ĊĞFLHM Z\QRVLáD  ]á SU]\ F]\P ĞUHGQLD FHQDZ\QRVLáDQLHFRSRQDG]á1DMF]ĊĞFLHMZZLHNXODWĞUHGQLDZLHNXWR 10,43 roku) XF]QLRZLHGRVWDZDOLODSWRSZFHQLH]áĞUHGQLDSRGDZDQDFHQDWR ]á%ĊGąFZZLHNXJLPQD]MDOQ\PF]\OLPDMąF–ODWRNRáREDGa-Q\FKJLPQD]MDOLVWyZGHNODURZDáRSRVLDGDQLHVPDUWIRQD

0RĪQD ]DWHP SRZLHG]LHü ĪH EDGDQL JLPQD]MDOLĞFL Vą GREU]H Z\SRVDĪHQL ZQRZRF]HVQHĞURGNLNRPXQLNDFML]ZLHNLHPEDGDQLDPáRG]LHĪ]DPLHQLDáDNRPSu-ter stacjonarny na laptop, a telefon komórkowy na smartfon.

= GDQ\FK ]DZDUW\FK Z WDEHOL  ZLGDü ĪH ] JUXS\  XF]QLyZ JLPQD]MXP NU\WHULD]DJURĪHQLDX]DOHĪQLHQLHPLX]DOHĪQLHQLDRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRVSHáQLa-áDSUDZLHFRWU]HFLDEDGDQDRVRED% RVyEE\áR]DJURĪRQ\FKLX]DOHĪQLRQ\FK RGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRZW\PEDGDQ\FKWRRVRE\X]DOHĪQLRQHRGWHOHIRQX komórkowego). Tabela 1 Liczba i odsetek uczniów szkóáJLPQD]MDOQ\FKZSRG]LDOHQDSáHü QLH]DJURĪRQ\FK

]DJURĪRQ\FKLX]DOHĪQLRQ\FKRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJR12

Osoby Kobiety 0ĊĪF]\ĨQL 2JyáHP

N % N % N % 1LH]DJURĪRQHX]DOHĪQLHQLHP 103 66,0 70 76,1 173 69,8 =DJURĪRQHX]DOHĪQLHQLHP 48 30,8 22 23,9 70 28,2 8]DOHĪQLRQH 5 3,2 0 0,0 5 2,0 Razem 156 100 92 100 248 100 *3RQLHZDĪRVRE\X]DOHĪQLRQHRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRVWDQRZLá\QLHZLHONLSURFHQWEDGDQ\FK osób (2,0%), GR GDOV]\FK EDGDĔ L DQDOL] ]RVWDá\ WH RVRE\ ZOLF]RQH GR JUXS\ RVyE ]DJURĪRQ\FK X]DOHĪQLHQLHP. ħUyGáR RSUDFRZDQLHQDSRGVWDZLHEDGDĔZáDVQ\FK. :JUXSLHNRELHWNU\WHULD]DJURĪHQLDX]DOHĪQLHQLHPLX]DOHĪQLHQLDVSHáQLa-áDFRWU]HFLDEDGDQDNRELHWD NRELHWE\áR]DJURĪRQ\FKLX]DOHĪQLRQ\FKRGWHOe-IRQXNRPyUNRZHJRZW\PEDGDQ\FKWRXF]HQQLFHV]NyáJLPQD]MDOQ\FKX]DOHĪ QLRQHRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJR:JUXSLHPĊĪF]\]QNU\WHULD]DJURĪHQLDX]a-OHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR VSHáQLDá FR F]ZDUW\ EDGDQ\ XF]HĔ V]NRá\ JLPQD]MDOQHM RNRáR  PĊĪF]\]Q E\áR ]DJURĪRQ\FK X]DOHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR Z WHM JUXSLH EDGDQ\FK QLH E\áR RVyE X]DOHĪQLRQ\FK RG WHOHIRQX komórkowego).

3U]HGVWDZLRQH SRQLĪHM Z\QLNL WHVWX .%87. ZVND]XMą ĪH ZLĊFHM NRELHW QLĪ PĊĪF]\]Q VSHáQLD NU\WHULD X]DOHĪQLHQLD L ]DJURĪHQLD X]DOHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJRDRVRE\X]DOHĪQLRQHRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRWRNRELHW\

&HOHP RNUHĞOHQLD UyĪQLF Z ]DNUHVLH Z\QLNX RJyOQHJR X]\VNDQHJR Z VNDOL .%87.PLĊG]\XF]QLDPLX]DOHĪQLRQ\PLL]DJURĪRQ\PLX]DOHĪQLHQLHPRGWHOHIRQX NRPyUNRZHJR áąF]QLH  RVyE D XF]QLDPL QLH]DJURĪRQ\PL X]DOHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR áąF]QLH  RVRE\ SRUyZQDQR Z\QLNL X]\VNDQH SU]H] 12

=DNU\WHULXPX]DOHĪQLHQLDRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJR]DDXWRUNDPLWHVWXSU]\MĊWRZy-QLN UyZQ\  SXQNWyZ OXE Z\ĪV]\ RVRE\ PLHV]F]ąFH VLĊ Z SU]HG]LDOH Z\QLNyZ RG  GR  X]QDQR]D]DJURĪRQHX]DOHĪQLHQLHPRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJR:VSyáF]\QQLNU]HWHOQRĞFLRSLVy-ZDQHJRWHVWX]JRGQRĞFLZHZQĊWU]QHM– alfa Cronbacha jest wysoki i wynosi 0,9.

RSLVDQHSRZ\ĪHMJUXS\XF]QLyZ]DSRPRFąWHVWXW-Studenta. W analizach XZ]JOĊd-QLRQR UyZQLHĪ SRG]LDá EDGDQ\FK XF]QLyZ ]H Z]JOĊGX QD SáHü – dane zawarte w tabeli 2.

Jak wynika z danych zawartych w tabeli 2, UyĪQLFH SRPLĊG]\ X]\VNLZDQ\PL Z\QLNDPLZWHĞFLHX]DOHĪQLHQLDRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJREDGDQ\FKJUXSPLHU]o-QHJRVNDOą.%87.VąLVWRWQHVWDW\VW\F]QLHS0,05). Tabela 2 3RUyZQDQLHĞUHGQLFKZ\QLNyZX]\VNDQ\FK]WHVWX.%87.DXWRUVWZD %3DZáRZVNLHML(3RWHPEVNLHMSU]H]XF]QLyZV]NyáJLPQD]MDOQ\FK X]DOHĪQLRQ\FKL]DJURĪRQ\FKX]DOHĪQLHQLHPRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJR oraz XF]QLyZQLH]DJURĪRQ\FKRJyáHPL]SRG]LDáHPQDSáHü Wynik ogólny KBUTK *UXSDQLH]DJURĪRQD X]DOHĪQLHQLHP *UXSD]DJURĪRQD X]DOHĪQLHQLHP t p m1 S1 m2 S2 8F]QLRZLHRJyáHP 17,09 7,62 46,07 14,05 -16,82 0,001 Kobiety 18,95 7,08 46,94 14,93 -12,92 0,001 0ĊĪF]\ĨQL 14,34 7,61 43,95 11,72 -11,14 0,001 ħUyGáR RSUDFRZDQLHQDSRGVWDZLHEDGDĔZáDVQ\FK.

:\QLNL RJyOQH WHVWX .%87. X]\VNLZDQH SU]H] XF]QLyZ X]DOHĪQLRQ\FK L]DJURĪRQ\FKX]DOHĪQLHQLHPRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRm2= 46,07; S2 Vą LVWRWQLH VWDW\VW\F]QLH Z\ĪV]H QLĪ Z\QLNL WHVWX .%87. X]\VNDQH SU]H] XF]QLyZ QLH]DJURĪRQ\FKX]DOHĪQLHQLHPRGWHOHIRQXNRPyUNRZHJRm1 = 17,09; S1= 7,62). 5yZQLHĪLVWRWQHVWDW\VW\F]QLHVąUyĪQLFHZZ\QLNDFKX]\VNDQ\FK]WHVWX.%87. w grupie koELHWLPĊĪF]\]QSU]\XZ]JOĊGQLHQLXSRG]LDáXXF]QLyZV]NyáJLPQD]MDl-Q\FKQDRVRE\]DJURĪRQHLQLH]DJURĪRQHX]DOHĪQLHQLHPRGWHOHIRQX3RQDGWRPRĪQD ]DXZDĪ\ü ĪH NRELHW\ X]DOHĪQLRQH RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR X]\VNLZDá\ Z\ĪV]H wyniki z testu KBUTK (m2= 46,94; S2

QLĪPĊĪF]\ĨQLX]DOHĪQLHQLRGWHOe-fonu (m2= 43,95; S2= 11,72).

%DGDQLDSRWZLHUG]Lá\UyZQLHĪLVWRWQHVWDW\VW\F]QLHUyĪQLFHZĞUHGQLFKZ\Qi-NDFK WHVWX .%87. X]\VNLZDQ\FK SU]H] XF]QLyZ X]DOHĪQLRQ\FK L ]DJURĪRQ\FK X]DOHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR D XF]QLDPL QLH]DJURĪRQ\PL X]DOHĪQLe-niem od telefonu komórkowego w poszczególnych podskalach testu, co obrazuje rysunek 2.

-DN Z\QLND ] GDQ\FK ]DZDUW\FK QD U\VXQNX  XF]QLRZLH ]DJURĪHQL X]DOHĪQLe-niem od telefonu komórkowego uzyskiwali znacznie Z\ĪV]H Z\QLNL ] WHVWX Z So-V]F]HJyOQ\FKSRGVNDODFK DV]F]HJyOQLH Z\VRNLH Z SRGVNDOL X]DOHĪQLHQLH RG IXQNFML DSDUDWXQDWUHĞüSV\FKRORJLF]QąWHMSRGVNDOLVNáDGDMąVLĊWDNLH]DFKRZDQLDMDNZ\No-U]\VW\ZDQLH WHOHIRQX GR VáXFKDQLD PX]\NL URELHQLD ILOPyZ ]GMĊü JUDQLD Z JU\ áą

F]HQLD VLĊ ] ,QWHUQHWHP RUD] SUDJQLHQLH SRVLDGDQLD QDMQRZV]HJR W\SX DSDUDWX RUD] ZSRGVNDOLX]DOHĪQLHQLHRGUR]PyZL606-yZQDWUHĞüSV\FKRORJLF]QąWHMSRGVNDOL VNáDGDMąVLĊWDNLH]DFKRZDQLDMDNSRGHMPRZDQLHQLHXGDQ\FKSUyE]PQLHMV]HQLDLORĞFL rozmów i SMS-yZRJUDQLF]DQLHJRG]LQVQXQDU]HF]SURZDG]RQ\FKUR]PyZSáDFe-QLH EDUG]R GXĪ\FK UDFKXQNyZ EDJDWHOL]RZDSMS-yZRJUDQLF]DQLHJRG]LQVQXQDU]HF]SURZDG]RQ\FKUR]PyZSáDFe-QLH LORĞFL UR]PyZ SURZDG]RQ\FK SU]H] telefon komórkowy, posiadanie przy sobie drugiego, zapasowego telefonu).

Rys. 2. PoróZQDQLHĞUHGQLFKZ\QLNyZX]\VNDQ\FK]WHVWX.%87.DXWRUVWZD%3DZáRw-skiej i E. PotembPoróZQDQLHĞUHGQLFKZ\QLNyZX]\VNDQ\FK]WHVWX.%87.DXWRUVWZD%3DZáRw-skiej przez uczniów szkól gimnazjalnych X]DOHĪQLRQ\FK L ]DJUo-ĪRQ\FK X]DOHĪQLHQLHP RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR RUD] XF]QLyZ QLH]DJUR]DJUo-ĪRQ\FK RJyáHPRUD]ZHGáXJ SáFL]SRG]LDáHPna podskale testu

ħUyGáR RSUDFRZDQLHZáDVQH

Otrzymane wyniki zawarte na rysunku 2 SRWZLHUG]DMąZ\VWĊSRZDQLHLVWRWQ\FK UyĪQLFZĞUHGQLFKZ\QLNDFKWHVWX.%87.ZSRGVNDODFKWHJRWHVWXRWU]\P\ZDQ\FK SU]H]XF]QLyZQLH]DJURĪRQ\FKL]DJURĪRQ\FKX]DOHĪQLHQLHPod telefonu komórko-ZHJR Z ]DOHĪQRĞFL RG SáFL .RELHW\ X]DOHĪQLRQH RG WHOHIRQX X]\VNLZDá\ Z\ĪV]H Z\QLNL ZH ZV]\VWNLFK SRGVNDODFK WHVWX .%87. QLĪ PĊĪF]\ĨQL X]DOHĪQLHQL RG WHOHIRQX NRPyUNRZHJR V]F]HJyOQLH Z\ĪV]H RG Z\QLNyZ PĊĪF]\]Q Z SRGVNDOL X]DOHĪQLHQLHRG rozmów i SMS-yZRUD]ZSRGVNDOLNRPXQLNDFMDSRĞUHGQLD1DWo-PLDVWZJUXSLHXF]QLyZQLH]DJURĪRQ\FKX]DOHĪQLHQLHPZ\QLNLX]\VNLZDQH pomiĊ G]\JUXSą NRELHWLPĊĪF]\]QVąV]F]HJyOQLHUyĪQHZSRGVNDOLX]DOHĪQLHQLHRGIXQk-cji telefonu i w podskali potrzeba akceptDFMLLEOLVNRĞFL NRELHW\PLDá\Z\ĪV]HĞUHd-nie wyniki w tych podskalach QLĪPĊĪF]\ĨQL

NDSRGVWDZLHGDQ\FK]DZDUW\FKZWDEHOLPRĪQDWZLHUG]LüĪHLVWQLHMąLVWRWQH VLOQLHGRGDWQLH]DOHĪQRĞFLSRPLĊG]\SRGVNDODPLWHVWX.%87.1DMVLOQLHMV]H]DOHĪ QRĞFLZ\VWąSLá\SRPLĊG]\GąĪHQLHPGR]DVSRNRMHQLDSRWU]HE\DNFHSWDFMLLEOLVNRĞFL DX]DOHĪQLHQLHPRGUR]PyZL606-yZZVSNRUHODFMLU

SRPLĊG]\NRPu-QLNRZDQLHP VZRLFK SRJOąGyZ Z VSRVyE SRĞUHGQL D X]DOHĪQLHQLHP RG UR]PyZ i SMS-ów (wsp. korelacji r = 0,671) RUD]SRPLĊG]\NRPXQLNRZDQLHPVZRLFKSo-JOąGyZ Z VSRVyE SRĞUHGQL D GąĪHQLHP GR ]DVSRNRMHQLD SRWU]HE\ DNFHSWDFML L EOi-VNRĞFLZVSNRUHODFMLU 

Tabela 3 :VSyáF]\QQLNLNRUHODFMLU-3HDUVRQDPLĊG]\SRGVNDODPLWHVWX.%87.RJyáHP

dla wyników uczniów V]NyáJLPQD]MDOQ\FK

Potrzeba akceptacji LEOLVNRĞFL 8]DOHĪQLHQLH od funkcji aparatu 8]DOHĪQLHQLH od rozmów i SMS-ów Komunikacja SRĞUHGQLD Potrzeba akceptacji LEOLVNRĞFL 1 0,465 ** 0,689** 0,687** 8]DOHĪQLHQLHRG funkcji aparatu - 1 0,385** 0,415** 8]DOHĪQLHQLHRG rozmów i SMS-ów - - 1 0,671** .RPXQLNDFMDSRĞUHd-nia - - - 1

** - Korelacja jest istotna na poziomie 0,01.

ħUyGáR RSUDFRZDQLHQDSRGVWDZLHEDGDĔZáDVQ\FK.

Podsumowanie

1RZRF]HVQH XU]ąG]HQLD PRELOQH, Z V]F]HJyOQRĞFL ] GRVWĊSHP GR ,QWHUQHWX VPDUWIRQ\WDEOHW\XáDWZLDMąĪ\FLHFRG]LHQQHUR]V]HU]DMąPRĪOLZRĞFLLQWHOHNWXDl-QH XPRĪOLZLDMą HNVSUHVRZ\ NRQWDNW ] LQQ\PL OXGĨPL = GUXJLHM VWURQ\ VWZDU]DMą wiele nowych, dotychczas nieznanych problemów i zagroĪHĔ – QLHZáDĞFLZHkorzy- staQLH]WHOHIRQyZNRPyUNRZ\FKSU]H]PáRG]LHĪPRĪHGRSURZDG]LüGRX]DOHĪQLe-nia – IRQRKROL]PX 'ODWHJR WHĪ ZH ZVSyáF]HVQ\FK F]DVDFK ZDĪQ\ MHVW ZáDĞFLZ\ SURFHV HGXNDFML 1DXF]HQLH PáRG]LHĪ\ SUDZLGáRZHJR L HIHNW\ZQHJR Z\NRU]\VWy-wania noZRF]HVQ\FK WHFKQRORJLL Z W\P Z V]F]HJyOQRĞFL ,QWHUQHWX ]D SRPRFą VPDUWIRQyZ WDEOHWyZ F]\ LQQ\FK XU]ąG]HĔ PRELOQ\FK WR MHGQR ] SRGVWDZRZ\FK ]DGDĔ ZVSyáF]HVQHJR SURFHVX HGXNDFML 1DXF]\FLHOH SRZLQQL WDN SU]HND]\ZDü VZRMąZLHG]Ċ DE\NV]WDáWRZDüĞZLDGRP\FK XĪ\WNRZQLNyZQRZRF]HVQ\FKWHFKQo- ORJLL3RQDGWRSRZLQQRVLĊUyZQLHĪHGXNRZDüURG]LFyZLRSLHNXQyZJG\ĪWRZáa-ĞQLHURG]LQDPDQDMZLĊNV]\ZSá\ZQDUR]ZyMPáRGHJRF]áRZLHNDLQIRUPXMąFLFK R PRĪOLZ\FK ]DJURĪHQLDFK ]ZLą]DQ\FK ] QLHZáDĞFLZ\P NRU]\VWDQLHP ] XU]ąG]HĔ mobilnych. Rodzice, VSĊG]DMąFy QDMZLĊFHMF]DVX]HVZRLPLG]LHüPL, powinni zwra-FDüXZDJĊQDWR, FRLFKG]LHFLURELąZ,QWHUQHFLHRUD]GRF]HJRZ\NRU]\VWXMąWHOe-IRQ\NRPyUNRZH'RVWĊSQHFRUD]OLF]QLHMV]HDSOLNDFMHQDVPDUWIRQ\LWDEOHW\W\ONR ZWHG\ EĊGą VSHáQLDü VZRMą SRĪ\WHF]Qą UROĊ L XáDWZLDü IXQNFMRQRZDQLH PáRG]LHĪ\ ZHZVSyáF]HVQ\PĞZLHFLH, JG\EĊGąZáDĞFLZHprzez nich wykorzystywane.

Literatura

1. Behera K.S. (2013), E- and M-learning. A Comparative Study, „International Jour-nal on New Trends in Education and Their Implications”,Vol. 4, July, Article 08.

2. Gmiterek G. (2013), 0RĪOLZRĞFLZ\NRU]\VWDQLDL3DGDZQDXFHLV]NROQLFWZLHZ\Ī szym, „E-Mentor”, nr 2.

3. Hojnacki L., Kowalczuk M., Kudlek K., Polak M., Szlagor P. (2013), Mobilna edukacja, M-learning, czyli (r)ewolucja w nauczaniu – poradnik dla edukatorów, Think Global sp. z o.o., Warszawa, http://www.bc.ore.edu.pl/dlibra/ doccontent?id=718.

4. Izdebski P..RW\ĞNR0. (2013), Personality variables and depression as determi-nants of problematic use of mobile phones in Poland, „Polish J Appl Psychol” 11. 5. -DUF]\ĔVND J., Orzechowska A. (2014), Siecioholizm i IRQRKROL]P ]DJURĪHQLHP

ZVSyáF]HVQHMPáRG]LHĪ\, w: 8]DOHĪQLHQLDEHKDZLRUDOQHL]DFKRZDQLDSUREOHPRZH PáRG]LHĪ\7HRULD'LDJQR]D3URILODNW\ND7HUDSLD, UHG--DUF]\ĔVNDWydawnic-two Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, Bydgoszcz.

6. Lu X., Watanabe J., Liu Q., Uji M., Shono M., Kitamura T. (2011), Internet and mobile phone text-messaging dependency: Factor structure and correlation with dysphoric mood among Japanese adults, „Comput Human Behav.” 27 (5).

7. Lubina E. (2007), M-learning w strukturze metodycznej e-learningu, Ce-mentor”, nr 5. 8. Lopez-Fernandez O., Honrubia-Serrano L., Freixa-Blanxart M., Gibson W. (2014),

Prevalence of Problematic Mobile Phone Use in British Adolescents, „Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking”, 17 (2).

9. Martinotti G., Villella C., Di Thiene D. et al. (2011), Problematic mobile phone use in adolescence: a cross-sectional study, „J Public Health”, 19 (6).

10. 3DZáRZVND%Potembska E. (2009), :áDĞFLZRĞFLSV\FKRPHWU\F]QH.ZHVWLRQDULXV]D GR%DGDQLD8]DOHĪQLHQLDRG7HOHIRQX.RPyUNRZHJR.%87.), „Bad. Schizofr.”, 10. 11. 3DZáRZVND%., Potembska E. (2011), 2EMDZ\]DJURĪHQLDLX]DOHĪQLHQLDRGWHOHIRQX

komórkowego mierzonego KwestionaULXV]HPGR%DGDQLD8]DOHĪQLHQLDRG7HOHIo-QX.RPyUNRZHJRDXWRUVWZD3RWHPEVNLHML3DZáRZVNLHMXPáRG]LHĪ\ZZLHNXRG 13 do 24 lat, „Curr. Probl. Psychiatry”, 12 (4).

12. Sánchez-Martinez M., Otero A. (2009), Factors associated with cell phone use in adolescents in the community of Madrid (Spain), „Cyberpsychol. Behavior”, 12 (2). 13. Warzecha K. (2015),

7HOHIRQNRPyUNRZ\ZNRPXQLNDFMLLHGXNDFMLĞOąVNLFKVWXGHn-tów, w: Cyfryzacja i wirtualizacja gospodarkiUHG03OXFLĔVNL=HV]\W\1DXNo-we UnigospodarkiUHG03OXFLĔVNL=HV]\W\1DXNo-wersytetu S]F]HFLĔVNLHJR QU  (NRQRPLF]QH 3UREOHP\ 8VáXJ QU  Szczecin.

SMARTPHONE IN EDUCATION AND COMMUNICATION JUNIOR HIGH SCHOOL STUDENTS – RISK OF ADDICTION TO MOBILE

Summary

Pace of changes civilization and the rapid development of information and com-munication technology (especially the Internet and mobile devices), has an essential influence on the younger generation that often can not do without modern means of communication in everyday life. The article indicates the potential and threats posed by modern means of communication – smartphones.

Keywords: youth, applications, education, smartphone, dependence on mobile. Translated by Katarzyna Warzecha