Problem y M atem atyczne
11 (1989), 87-92
K B o n p o c y
0 6 o ^ H O B p e M e H H O C T H
C O S b IT H H B d )H 3 H K e
rpnropH H B y r a e ra o 1
Walter Wegner2
C n e u H a j i b H a n T e o p r i n O T iio c H T e jib n o c T M y c T a n o B H J ia T a n y i o y H M B e p c a jib H y io CBB3b n p o c T p a n c T B a m B p e M e im , b CMJiy K O T o p o n oh m o G i j e a m i e u b i b o ^ H y e a v i - n y i o O o p M y c y m e c T B O B a H M H M a T e p n n - n p o c T p a n c T B o - B p e M H . I l p o c T p a H C T B o u B p e M H c y T b O T iio c H T e jib H b ie C T o p o H b i e ^ i i H o r o ” a b c o j i i o T H o r o ” n p o c T p a H C T B a — B p e M e n H . ilJ iM H a m n p o M e * y T O K B p e M e n w (. z u n iT e jib H o c T b n p o u e c c a ) o t h o c h - T e J ib H b i, n x M M c jio B o e 3H a M e im e p a 3 JiHHH0 b p a 3 JiH H H bix c n c T e M a x O T c n e T a . F Ip O C T p a H C T B eH H O -B p e M e H H O M M H T e p B a jI a b c O J lIO T e H , H e 3 aB H CH M OT C H C T eM b l o T C M e T a ; e r o H H c n o B o e 3H a M e im e b o B c e x M H e p u n a jib H b ix c n c T e M a x p a c c M a - T p H B a e M o r o K J ia c c a o j m o h t o » c e .
O b b e n m m f l n p o c T p a n c T B O u B p e M H , T e o p n n O TH O CM TM ejibH O CTM B M e c T e c T e M n e y c T p a i m e T n x p a 3 JiM M H«. T e o M e T p i m H e T b i p e x M e p H o r o n p o c T p a H C T B a B p e -M e iiH H e flB J m e T C H eB K Jiw aoB O -M , o n a n c e B n o e B K J i-M ^ O B a ( c u r n a T y p a -|--- , a H e -|- + H— b ) - 9 t o t t f r a K T H B J i H e T c n c j i e n c T B u e M r j i y b o K o r o p a 3 J i M H M H M e » c a y
B p e M e H H o t i u n p o c T p a H C T B e n H O H K o o p m - m a T a M M c o b b i T M H .
B
OTJiMHHe o t K J ia c c M H e c K o ii M e x a H H K H , b p e jiB T M B H C T C K o it M e x a H H K e p a - 3H0 M e c T H b ie c o S b iT M ii, o j m o B p e M e iiH b ie b H e K O T o p o ii M H e p m ia jib H O M c u c T e M e O T c n e T a , 0 K a 3 b iB a io T c n n e o im o B p e M e H H b iM H b n p y r o i i n B M »c y in e H C H c n c T e M e O T c n e T a , T a n K a n / tJ iH T ejib H O C T b n p o u e c c a o T H O C M T e jib H a . K o p o n e , o ^ H O B p e - M eH H O C Tb p a 3 H 0 M e C T H b IX C oSblTM M OTH O CM TeJIbH a.O T H O C H T e jIb H O C T b O ilH O B p eM eH IIO C T H T eC IIO CB H 3aH a C npMMMHHOM CBH3bK> CO bblTM H .
88
F. Byraemco
W.
Wegner
PaCCMOTpHM CBH3b npMHIJHna npMHHHHOCTH C OJIHOBpeMeHHOCTblO CoSbITMM
m h x
M epeaoB anneM
b oBpeMeHH.
n o OTHOineHM IO K H e K O T O p O M y C oSbITM IO
A,
K O T O p O e n p O H C X O a H T B o n p e - ^ e jie H H O M M e C T e B H eK O TO pbIM M O M eH T, T e O p M fl O T H O C M T ejlb H O C T H JieJIH T B C e o c T a J ib iib ie c o 6 biTM B , n p o M c x o ,z u n n H e n a n b b t o m , T a n m b a p y r w x M e c T a x , H a n p o m e a u j n e u G y a y m w e . C o B m t m b n p o m e a u i H e -Te,
K O T o p b ie M o r y T ( x o t h 6 bi n p H H U H n M a jib H o ) n o b J iM H T b n aA
, n o Ha K O T o p b ieA
BJiHHTb H e m o j k c t ; c o - SbiTM H 6 y.zi.ym M e - T e , n a K O T o p b ieA
BJiMHTb M o * e T , h o K O T o p b ie c a M H H aA
BJiMHTbHe
M o r y T . T a K o e >Ke n p M H M in io e n o iiM M a im e n p o u i e a m e r o m 6 y a y m e r o C B O M C T B eim o h K n a c c n n e c K O M (])M3H K e. P a c x o > K ,z ie H H e M e » c a y T e o p M e i i o t h o c m - TeJIbH O C TH M KJiaCCMHeCKOM <I)H3 HKOM CBB3 aHO C H O H flT H eM ” O ^ H O B p e M e H H o ” . n p a B / i a , O JH IO B peM eH H O C Tb O,HH0 M eC T H b IX CO SbITH H T eO p M H O T H O C M T ejlb H O C T Hm K J ia c c w H e c K a n (l)H3H K a T p a K T y i o T o jim u o k o b o (n a K O T H O C B iu y io c H k jik > 6 om
H C O ) . O a H a K O B OTHOUieHM H o a H O B p e M e H H O C T H n a 3H 0 M eC T H b IX C o 6 bITM H T e o - pMH O T H O C M T ejlb H O C T H H KJiaCCM H eCKaH (J)M3M Ka n a iH O A H T C fl.
K j i a c c H H e c K a f l iJ)M3MKa m c x o ,z ih t
H3 cymecTBOBaiiHB
6
ecK
0
HeHH
0
SoJibuiOM
CKopocTH pacn p ocT p an eH H H CHruajiOB.B
c o o t b c t c t b m h c 3 tm mnpHHMMaeTCJi,
HTO pa3H0MeCTHbie CoSbITMH, O^HOBpeMeHHbie B KaKOH-JIM
6
o O.HHOM CMCTeMe
OTCHeTa, HBJIJHOTCfl TaKOBbIMH
M BJH
0 6 0
M .UpyTOM,
^ B M J K y m eiiC HOTHOCMTejIbHO
n e p B O M .
B T eO p M M O T H O C M T ejlb H O C T H K a p T H H a M ila n . T e O p H H O T H O C M T ejlb H O C T H MCXO- j i m t M3 c y m e c T B O B a H H H K on e H H O H n p e ije jib H O M C K o p o c T H p a c n p o c T p a H e H M H M a - T e p M a jib H b ix 0 H 3H M e c K H x n p o u e c c o B . n o a T O M y c o S b i r n e , K O T o p o e n p o M 3 0 u iJ io B T O H K e
A
B M O M eH Tt,
M O * e T BJlHHTb H a C o S b IT H e B TOM KeB
H a paCCTO H H H Ml
o tA,
T O JibK o H aM M H afi c M O M e H T at-\-l
/C,
r n e C - n p e ,g e jib H a H C K o p o c T b . C o S b i - TMH, K O T o p b ie n p 0 M3 0 HIJIM B T O H K eB
AO M O M e H T at
—l j c
M O T y T BJIMHTb H aA.
C j i e a o B a T e j i b n o , b T O H K eB
e a x o a jim e H C > i o t M e c T a , r y je n p o H 3 o n u i o c o 6 b iT M eA,
n a p a c c T O H H H H/,
n p o m e jH U H e c o ó b i t h h O T ^ e J ie H b i o t 6 y .a y m H X n o o t h o - m e iiH io k c o S b iT H ioA
H H T e p B a J io M n p e M e i m , n J iH T eJ ib H O C T b K O T o p o r o p a B H a2
l/c.
B c e C o 6 bITH H , K O T o p b ie n p O H U IO ilB T B T O H K eB
B M H T e p B a jie B p e M e H H( t - l/c
,
t
+
l/c),
B n p H H U H n e H e M o r y T M M e T b npMHMHHOM CBH3Mc
c o 6 b i- T H e MA,
K O T o p o e n p o M 3 0 iiiJ io b m o m c h tt
b TO H K eA,
y n a jie H H O M o tB
n a/.
n o a r o M y k j n o S o M y c o G m t m io b TO H K eB
H3 y K a 3 a H H o r o M H T e p B a jia n o iib i- a T H e ” p a H b u ie ”m
n o 3) * e ( n o o T H o m e H M iok coGmtmio
A )
n p o c T O H en p H M eH M M O .M m
BbM CHM JiH, K a n n e c o S b iT H Hb
T O H K eB
n p o M 3 0 HiJiH p a n b u i em
K a K M e n o 3» c e O T H O C M T ejIbH O COÓbITHHA.
B o 3H M K a eT B O n p O C , K a K O e C o S b IT M e rfpO M 3 0 IHJIO B T O H K eB
o / u io B p e M e iiH o c c o 6 b iT H e MA?
B e j i b n p H p o n a H e n a e T o,HH0 3 H a H H o r oK B on p o cy 06
o,
zihoBpeMeHH o
ctmco6biTyM
b$H 3MKe.
89
O T B e T a : c y m e c T B y e T b T O H K e B u e jib iK B p e M e H H o ii M H T e p n a ji, o T ,n e ji.flio m M H n p o m e a u i e e o t 6 y a y m e r o - M H T e p B a j i o t i — l / c a o i - f l / c . I le H T p a jib H O M t o mkom 3 T o r o B p e M e n n o r o n i i T e p n a j i a h b j i h c t c h TO M K a t . H m c h h o e e 0 H H iu T eM H h B b iS p a ji. C j i e ^ o B a T e j i b n o , c o C m t h i o , K O T o p o e n p o M 3 o m J io b T O H K e A b m o m c h t
t , c o o T B e T C T B y e T o n H O B p e M e H iio e e M y c o 6 b iT n e b TO H K e B , n n p o M 3 o m j i o o h o
B T O H K e B B M O M eH T t . 0 H H IH T eH H 0 6 0CH0BaJI CBOM BblBOH C O o 6 pa>KeHM HM H CM M M eTpM M . I l o c j i e B b i S o p a t o m k m o ^ H O B p e M e H H O C T M B c e c o G m t h h b 5 , n p o M c m e a m M e b n o j i y M H T e p B a j r e B p e M e H H ( t — Z / c , t ) ( j i o p M a J i b H O n o j i y n a i o T c T a T y c 6 o n e e p a H H M X n o O T H O I U e H M K D K C o 6 b l T M I O A . T a K * e , B c e C o 6 b I T M H B T O H K e B , n p o - M c m e a u i M e b o B T o p o M n o j i y H i i T e p B a j i e ( t , t + l / c ) , a B T O M a T M H e c K H n o j i y n a i o T C T a T y c S o j i e e n o 3 , a H n x n o o T i i o m e H M i o k A . O a n a K O , n o c K O J i b K y c o 6 b i T M e b T O H K e B M 3 B p e M e H H o r o M H T e p n a j i a ( t — Z / c , t - f l / c ) b n p M i m n n e H e B 0 3 M O > K H 0 n p M H M H H O C B H 3 a T b C C0 6b I T M H B T O H K e A t - M O M e H T H a C T y j I H M H C o 6 b I T H H 6 T O H K e A ) , t o n o i i H T M H ” p a H b i u e - n o 3 > K e ” a j i a c o 6 b i T M M A h B M 3 3 t o t o M H T e - p B a j i a o T H o c M T e j i b H b i , T o r a a K a K a n n c o G m t m m A m B B u e e r o - a 6 c o j n o T H b i .
O K a 3biBaeTcn, B c e r a a mohcho n o ^ o S p a T b C KopocTb V no,nmH>KHoj CHCTeMbi
TaK, HTO OTIIOCHTeJIbHblM nOpH^OK Co6blTMM ” paHbLUe-n03»Ce” 6y.HeT H3MeHeH
n a
oSpaTH biii.
B
c a M O M n e n e , n y c T b b o c h o b h o h H H e p u M a j i b H O M c n c T e M e O T c n e T a n p o M 3 0 - h j j i h o n u o B C J i e n 3 a n p y r n M f l B a c o 6 b i t h h : n e p B o e b m o m c h t B p e M e H H H y j i b b n a n a j i e K o o p n M n a T , a B T o p o e b m o m c h t t > 0 b T O H K e A [ x = l , y = 0 , z = 0 ) . M 3 n p e o 6 p a 3 0 B a n H H J l o p e m i a h j i h B p e M e n n c j i e n y e T , h t o b C H C T e M e O T c n e T a , K O T O p a n H B M J K e T C H CO C K O p O C T b I OV
B I i a n p a B J i e H M M O C HX
O T H O C M T e j I b H O O C H O - BH OM C H C T e M b i , 3 T M C o S b I T M H n p 0 M 3 0 I H J I H : n e p B O e - B M O M e H T B p e M e H H T a K * e p a B H b i H n y j i i o , a B T o p o e - b m o m c h tt ' = ł ~ ż l
A A
K a K BHTIHM, M O M eH T t M O * e T 6 b IT b H e TOJIbKO noJIO>KHTeJIbHbIM ( 3 T 0 0 3 I ia H a e T ,
h t o b
/iBM >Kym eHCH C H C T e M e O T c n e T a B T o p o e c o S b iT M e n p o M c x o n M T n o 3» c e ) ,ho h
O T p H i i a T e j i b H b i M . r i o c j i e z i H e e M M e e T M e c T O , e c J in B b in o jiH n e T C H y c J iO B H et < / j l h
0 3 n a H a e T ,h t o b
nBM >Kym eM CH C H C T e M e O T c n e T a B T o p o e c o S b i T n e n p o H c x o ^ H T p a i i b u i e n e p B o r o ,x o t h b o c h o b h o h
C H C T e M e O T c n e T a n e p B o e c o - 6 b iT M e S b iJ io p a i i b u i e B T o p o r o . T a K M M o 6 p a 3 0 M ,b o 3mo>khom
O K a3b iB a e T c n n e - p e c T a n o B K a H e p e n o B a H M Hc o S m th h bo
B p e M e n n B C J ie n cT B M e B b i S o p a C H C T eM b i90
r.
ByraeiiKo W. Wegner
OTcneTa (n o ^ 6 o p a BejiMHMiibi
v).
M Bce »ce, TaKan nepecTanoBKa coBepmeiiHO He n apym aeT npwHHHn npM-
h h h h octh . /IeiłcTBMTeJibiio, M3 neo6xo.nMMoro ycjioBHH
t
<
cjie^yeT, h to
ct
< ^/, a oTcioaa, nocKojibKy
~
< 1 - h to
ct
<
l.
riojiyneH iibiii BbiBoa
ct
<
l
03naMaeT, h to A aw e CMruaji c MaKCHMajibiio bo3mo>khom CKopocTbio pa cn p o-
crpaHeuMH ne ycneBaeT npoMTH paccTomiMe
l
o t Hanajia Koop.n.MHaT a o toh kh
A,
K a .K B3T0M TOHKe y>Ke npOHCXO^MT BTOpOe Co6bITMe. A 3TO H 03HaHaeT,
HTO CoSbITMfl
BTOHKaX
O
M
A
npHHMHHO He CBH3aHbI.
H T a K , T O J I b K O A A A C o 6 b I T M M , K O T O p b i e n p H H M H H O H e C B H 3 a H b I , T . e . n p M H - H M n M a j i b n o H e M o r y T 6 b i T b C B r r c a i i b i M 3 - 3 a o r c y T C T B M H b n p M p o ^ e C M r H a J i O B c o C K o p o c T b i o p a c n p o c T p a H e i i M f l r i p e B b i m a i o m e M C K o p o c T b C B e T a b B a n y y M e , B 0 3 M 0 >K H bI I i e p e C T a H O B K M H e p e ^ O B a i l H H C o S b I T H M B O B p e M e H H . H o 3 T 0 I I H B K a K O M M e p e H e 3 a T p a r M B a e T n p H H U M n n p M H M i i n o c T M , t . k . H 3 M e n M T b B p e M e H H o e H e p e . z i O B a n M e c o C b i T M M , i u i a K O T o p u x n o i i H T M H ” p a i i b m e - n 0 3 » c e ” h b j i h i o t c h a 6 - C O J I I O T H b l M H , I i e 6 o 3 M O > K H O .
3aMeTMM,
HTO n p M (J)MKCMpOBaHHOMCKOpOCTM
V
nO,ZlBH>KHOM CHCTeMbl, Te
MOMeHTbi
t
,
a a hKOTopbix
t
< 0 (T.e. Koi\aa B03M0*Ha nepecTanoBKa n epe-
/lOBaHMH
p a n b i n e - n o 3> K e ), 3anojiHHioT TOJibKO nacTb HHTepmaJia
/ / c ,pasn yR
V/c ■ l/c
(nacTb, a He Beub MiiTepmaji, t.k.
v/c
< 1 ). O^HaKo, yBejiMHHmafl
V, V
—> C,
MO*HO OXBaTMTb h Becb MiiTepBaji
l/c.
3 a B e p m M M T e M y p a c c M O T p e H H e M C B e T O B o r o K O H y c a , . a o n o J i i r a H T p a ^ H H H H H H o e ( J i o p M a J i b H O - r e o M e T p M H e c K o e e r o n p e / i C T a o J i e n n e e m e h ( J ) H 3 M H e c K O M K a p T M H O M . n y c T b b T O H K e
A-
n a n a j i e K O o p a n n a T C H c i e M b iA x y z
- b H a n a J i b H b i M m o - M e H T B p e M e H H n p 0 H 3 0 1 I I J I 0 H e K O T O p O e C o G b l T M e , K O T O p O e o 6 o 3 H a H H M T O M JKe 6 y k b o h A . K M O M e H T y t r p a n n u a o 6 j i a c T H B 0 3 / te M C T B M H ( n p M H H M n H a j i b n o r o B 0 3 / i e M C T B H n ) c o S b i T Msi A
o 6 p a 3 j ' e T b p e a j i b i i O M T e x M e p n o M n p o c T p a H C T B eA x y z
p a 3 a y B a i o m y i o H H c c j i e p y p a ^ M y c a ct c u e i r r p o M b H a n a j i e K o o p ^ H H a T A . B a p y r o i i ^ B M > K y i J i e H C H b p e a j i b H O M n p o c T p a H C T B e H H e p u H a J i b H O H C M C T e M e A ' 1 , 1o T c n e ia
A
x
y
Z
3a.KjiioHeHMe aiiajiorMHno:
r p a H H u aoSjiacTM B03^eMCTBHH-c(})e-
pa p a a n y c a
ct
,
h o cueHTpoM b ,zjBM>KyineMcn n an ajie
A .
B o jie e n o jin a n ,
x o t h m (J io p M a jib H o - r e o M e T p M H e c K a HMHTepnpeTauHH ( c
b k j i u -y n en n eM
B 0 3 ^.eMCTBHH hna coBbiTMe
A )
npono/iMTCH
bBoo6pa»caeM O M neTbi-
pexMepHOM npocTpaH C TB e c npH M oyrojibiibiM M Koop/innaTaMM c i ,
X , y , z .Y p a -
BiieHHe
X 2+
y2 +
Z 2 — C2t 2H 3o6pa>Ka]om ee
bpeajibHOM T p exM ep n oM n p o
cTpaHCTBe c(t>epy,
bH eTbipexM epnoM npocTpaH C TB e
H B JifleTC Jiy
p a B H e H M e MK p y-
r o B o r o KOHyca
cBepuiMiiOM
bn a n a jie
K o o p a M H a T ;o c b io K o n y c a
a b j i r g t c s iocb
BpeMeHH. T a u r e iic y r j i a p a c T B o p a (M ea<ay o c b io K o n y c a
ho 6 p a 3 y io m e M ) paBeH
K B o n p o cy 06 ozmoEpeMemiocTM coSbiTyii b (t>M3MKe.
91
1
-K o rn a C —
1
- n p en ejib iioM
ckopoctm
p acnpocTpaneH M H B03neMCTBMH.
3 t o t
KOHyc Ha3biBaeTCB
cbctobu m .
C jie n o B a T e jib iio , HenonBM>KHbiM K on yc
b
B o o 6 p a -
*a eM O M M eTbipexM epnoM n p ocT p aiiC T B e M w iKO BCKoro
(mjim
pa3nyB aiom aflC H
ccjiepa
b
peajibHOM T p ex M ep n o M ) o r paiiMMMBaioT ” o 6 jia c T b B03neMCTBMH c o -
6biTM.fi
A ”
, KO Topoe npoM30uiJio 6 MOMenT
t =
O b
H a n a jie K oopn H iiaT
A.
Ilp M
n e p e x o n e
o t
onnoM MiiepuMajibiioM CMCTeMbl OTCMeTa
k
n p y r o ii, ^BH>Kymeiicfl
b
TpexMepHOM n p o c T p a n c T B e , m ie e M HOByio cijjep y c
hobhm
u eiiT p oM , nBM»cy-
iummcji
oTHOCHTeJibHO n e p B o ro , T o rn a Han
b
M eTbipexM epnoM
”
M n p e” TanoM y
n e p e x o n y cooTB eTC TB yeT n p o c T o ii n o B o p o T o c e i i , npw nen3M eiinoM nojio»ceHHH
CBeTOBoro K o n y c a , n p o c T M p a io m e ro c fi
b
n n y x HanpaBJieiiM/ix -
b
nanpaBJieuMH
t
> 0 m
t
< 0.
JTioGom
T O M K e B i i y T p n C B e T O B o r o K o n y c a(tom
o6j i a c T M , r n e n p o x o n M T o c b B p e M e i m ) c o o T B e T C T B y e T c o S b i T M e , K O T o p o ejihGo
n p o M 3 0 M n e T n o 3 » c e ( T a n a c T b K o n y c a , r n et
> 0 ), jim5o
y » c e n p o M3o u i J i o p a i i b m e ( e c j i Mt
< 0 )
c o6b i T H HA.
I l M K a K M M B b l G o p O M C M C T e M b l O T C M e T a M 3 M e i I M T b 3 T 0 T l T O p i M O K M e p e n O B a H M H ” p a H b m e - n o 3 » c e ” n e j i b 3 H . 0 6 j i a . c T b B i i y T p M K O H y c a n a 3 b i B a e T C H n p nt
> 0
0 6- j i a c T b i o a6c o j n o T H o 6y n y m e r o , a n p n t < 0 - o6j i a c T b i o a S c o j u o T H o n p o u i e n - m e r o . C o6b i T M eA
M O » c e T 6b i T b n p M M M i m o C B f o a n o(x o t h
6b ib
n p H H U M n e ) c c o - 6b i T H e M , M 3 o 6 p a n < a e M b i Mjiio6om tomkom,
j i e > K a m e M B i i y T p M K o n y c amjim
n a e r o n o B e p x n o c T M .IlpM
9 T 0 Mtomkm,
n p M i i a n j i e > K a i H H e o6j r a c T M a6c o j n o T H O n p o - m e n m e r o C B e T O B o r o K o n y c a , M o r y T S b i T b j i M i i i b npmmmhom coShtm h
A,
M 3 o 6 p a - * a e M o r o B e p m M H O M K o n y c a , T o r n a K a ntomkm
a6c o j n o T i i o S y n y m e r o C B e T O B o r o K o n y c a , M o r y T 6b i T bjimuib
c j i e n c T B M e McoGhtm b
A.
T o M K a w B u e C B e T O B o r oko-
n y c a
(b
T p e x M e p H O M p e a . j i b i i o M n p o c T p H C T B e - B i i e p a 3 / i y B a i o m e M C Bcbctobom
c c l i e p b i ) c o o T B e T C T B y i o Tco6bitmh,
K O T o p u e n p M H U M r i M a j i b i i o n e M o r y T M M e T b n p M M M H H O M C B B 3 M C C O Ó b I T M e MA.
C y m e C T B y i O T C M C T e M b l O T C M e T a , B K O T O p b I X a a H H o e c o6b i T M e M 3 o6j i a c T M B i i e C B e T O B o r o K o n y c a n a c T y n a e T p a i i b u j emjim
n o 3 » c e c o6b i T M HA,
T . e . n J i acoGmtmm
B H e C B e T O B o r o K O H y c a n e p e c r a n o B K a M e p e n o B a H M n n e p e c T a n o B K a M e p e n o B a i m f ibo
B p e M e i i M ( n o o T H o i n e u M i ok
c o - 6b I T M I OA )
B 0 3 M 0 > K H a .J l n T e p a T y p a
3 M K e ;