Hanna Filipkowska
"Adresat ballad Leśmiana",
Eugeniusz Czaplejewicz, Warszawa
1971 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/41, 138
/ 1 / CZAPLE JEWICZ E u geniusz: A dresat b a lla d Leśm iana. W: S tu d io o L eśm ianie. Pod re d a k c ją M.Głowińskiego i J . S ł a w iń sk ie g o . PIW. Warszawa 1971» IBL PAN. H is to r ia i Teo r i a L i t e r a t u r y . S tu d ia . 23, s* 352-365.
W b a lla d a c h ze z b io ru " Łąka" a u to r w yróżnia dwa typy od b io rc y p rz e d sta w io n e g o . P ierw szy ty p , odpow iadający k la s y c z nej f a z i e k u ltu r y lu d o w ej, r e p r e z e n tu je gromada lu d o w a,k tó ra j e s t je d n o c z e ś n ie nadawcą i o d b io rc ą ; d ru g i - gromada ludo wa, k tó r a j e s t ju ż je d y n ie o d b io rc ą ; te n ty p odpowiada f a z i e ro z k ła d u k u lt u r y lu dow ej. C ałkow icie inny typ a d r e s a t a , na le żąc eg o do " e l i t y " k u l t u r a l n e j , wpisany j e s t w b a lla d ę "Dziewczyna” . Ze w zględu na odmienną k o n s tru k c ję a d r e s a ta i zmianę je g o m ie jsc a i r o l i w utw orze b a lla d a ta o tw ie ra nową fa z ę tw ó rc z o ś c i Leśm iana.
BP/41 H.F.
/ 1 / GŁOWIŃSKI M ichał: Słowo i p ie ś ń . /Leśm iana p o ezja o p o e z j i / . W: S tu d ia o L eśm ian ie. Pod r e d a k c ją M. Głowiń sk ie g o i J .S ła w iń s k ie g o . PIW. Warszawa 1 9 7 1 .IBL PAN.His- t o r i a i T e o ria L i t e r a t u r y . S tu d ia . 2 8 , 3 . 184-200.
Przedm iotem rozpraw y s ą Leśmianowskie w ie rsz e o p o e z j i. N a jc z ę ś c ie j używane p rz e z Leśmiana nazwy czyn no ści tw órczych - to "śp ie w ", "śp iew ak ", " p ie ś ń " . O k re śle n ia t e , mimo pozo rów k o n w en cjo n a ln o ści, s ą u niego wyrazem pewnego rozum ienia p o e z j i. "Śpiew" - to n a j d a le j p o s u n ię te przeciw staw ienie p ro zy, pojmowanej jak o wypowiedź r a c jo n a ln ie uporządkow ana;poe- t a - "śpiew ak" n ie w y stęp u je jak o k r e a t o r czy tw órca p ro g ra mów - j e s t je d n ą z p o s t a c i z a lu d n ia ją c y c h ś w ia t poetycki Leś m iana. Rozprawę zamyka a n a l iz a w ie rsz a "Słowa do p ie ś n i bez 3 łów" - jak o summy p o e z j i Leśm iana.
