POLEMIKI, RECENZJE, SPRAWOZDANIA
52&=1,.,36<&+2/2*,&=1( QU
209
jako sytuacji trudnej w Īyciu człowieka. Radzenie sobie w sytuacjach bezrobocia spro-wadza siĊ do poszukiwania pracy lub teĪ załoĪenia swojej firmy. Poszukiwanie pracy jest pewnego rodzaju procesem realizacji celu, który zawiera w sobie sposób postrzegania celu, intencjĊ realizacji celu oraz planowanie działaĔ prowadzących do osiągniĊcia celu. AutorkĊ badaĔ interesowały przekonania prowadzące do osiągniĊcia celu. Tymi przekona-niami były: ogólna samoocena, przekonanie o własnej skutecznoĞci, nadzieja, optymizm. NastĊpnie przedstawiła ona model zaleĪnoĞci pomiĊdzy przekonaniem a procesem reali-zacji celu. W badaniu wykorzystała kilka narzĊdzi badawczych, które wskazały na istotne zaleĪnoĞci pomiĊdzy przekonaniami a procesem realizacji celu.
Na koniec trzeciej sesji został zaprezentowany interesujący materiał sekcji badawczej Koła Naukowego Studentów Psychologii z Uniwersytetu Kardynała Stefana WyszyĔ-skiego na temat „Postawy wobec miłoĞci a radzenie sobie z kryzysem wywołanym ocze-kiwaniem na narodziny pierwszego dziecka”. Bogactwo poszukiwaĔ w tej problematyce nie tylko było dobrze wsparte materiałem teoretycznym i duĪą wiedzą na ten temat, ale równieĪ własnymi badaniami, przeprowadzonymi na grupie osób oczekujących dziecka.
Na zakoĔczenie sympozjum prof. UKSW dr hab. H. Gasiul podziĊkował wszystkim prelegentom oraz uczestnikom za udział w sympozjum. Wyraził nadziejĊ, Īe poszukiwa-nia dotyczące zagadnieposzukiwa-nia kryzysu bĊdą nadal kreatywne.
Dariusz Buksik Katedra Psychologii Religii, Instytut Psychologii UKSW
SPRAWOZDANIE Z SYMPOZJUM
PT. „SPOŁECZNE I RELIGIJNE KONTEKSTY
FUNKCJONOWANIA CZŁOWIEKA”,
ZORGANIZOWANEGO Z OKAZJI 30-LECIA
KATEDRY PSYCHOLOGII SPOŁECZNEJ
I PSYCHOLOGII RELIGII KUL
W dniu 21 paĨdziernika 2009 roku odbyło siĊ sympozjum z okazji 30-lecia powstania Katedry Psychologii Społecznej i Psychologii Religii, którą zorganizowali pracownicy Katedry. Sympozjum rozpoczĊła Msza Ğw. w koĞciele akademickim, odprawiona przez ordynariusza diecezji zielonogórsko-gorzowskiej – ks. bp. Stefana Regmunta. Ksiądz Biskup wygłosił kazanie, w którym nawiązywał do swojej obecnoĞci w Katedrze jako doktorant i wspomniał swojego promotora – ksiĊdza prof. Władysława PrĊĪynĊ.
POLEMIKI, RECENZJE, SPRAWOZDANIA
210
NastĊpnie w Collegium Jana Pawła II rozpoczĊła siĊ naukowa czĊĞü sympozjum. Uczestników spotkania przywitał dziekan Wydziału Nauk Społecznych – prof. dr hab. Andrzej SĊkowski, oraz dyrektor Instytutu Psychologii – dr hab. Iwona Niewiadomska.
W czĊĞci referatowej zadbano o to, aby – zgodnie z nazwą Katedry – w miarĊ rów-nomiernie rozłoĪyü głoszone wykłady miĊdzy zagadnienia psychologii społecznej i psy-chologii religii. TĊ czĊĞü otworzył kierownik Katedry Psypsy-chologii Społecznej i Psycho-logii Religii – dr hab. Jacek ĝliwak, prof. KUL. Tematem jego wystąpienia była „Histo- ria i współczesnoĞü Katedry Psychologii Społecznej i Psychologii Religii”. Autor za-prezentował zgromadzonym historiĊ Katedry, nawiązując do jej twórcy i pierwszego kierownika – ks. prof. Władysława PrĊĪyny. Przypomniał teĪ wszystkie osoby, które od momentu powstania Katedry do chwili obecnej bądĨ były zatrudnione w Katedrze, bądĨ tylko prowadziły zajĊcia dydaktyczne z psychologii społecznej, religii czy psychologii pastoralnej. Dalej zaprezentowana została obecna działalnoĞü Katedry, współpraca z oĞrodkami zagranicznymi i aktualnie prowadzone przez pracowników Katedry progra-my badawcze.
NastĊpnie wykład pt. „MojĪesz Michała Anioła i Siegmunda Freuda” wygłosił prof. Ryszard Stachowski. W roku 1914 Freud opublikował anonimowo eseje, w których prze-prowadził interpretacjĊ psychoanalityczną znanej rzeĨby MojĪesza, której twórcą jest Michał Anioł. Autor referatu szukał potwierdzenia wypowiedzi Paula Ricouera, Īe interpretacja Freuda była błĊdna. Prof. Stachowski, odwołując siĊ do relacji biblijnej zawartej w KsiĊdze WyjĞcia, mówiącej o dwóch spotkaniach MojĪesza z Bogiem na górze Synaj, wykazuje, Īe Freud posługuje siĊ metodą interpretacji nawet tego, czego naprawdĊ nigdy nie było.
Kolejny mówca, prof. Adam Biela, przedstawił referat pt. „Zgromadzenia agoralne jako nowa forma zachowania kolektywnego”. Autor zaprezentował pojĊcie zgromadzenia agoralnego jako najlepiej nadającego siĊ do wyjaĞniania zjawiska psychospołecznego towarzyszącego masowym zgromadzeniom pokojowym, takim jak wizyty papieskie. Przeciwstawił teĪ pojĊcie zgromadzenia agoralnego, mającego konotacjĊ pozytywną, takim pojĊciom o konotacji negatywnej, jak tłum, masa, publiczne zachowania, które do tej pory funkcjonowały w literaturze społecznej, szczególnie upowszechnione przez Le Bona i jego pracĊ Psychologia tłumu. Prof. Biela pokazał, Īe zgromadzenia agoralne to dobrowolne spotkania o masowej skali, zainspirowane jakimiĞ wyĪszymi wartoĞciami moralnymi lub społecznymi.
Ks. dr Jerzy Szymołon, adiunkt Katedry Psychologii Społecznej i Psychologii Religii, zatytułował swój referat: „Kulturowe uwarunkowania wybranych zachowaĔ społecz-nych”. Zaprezentował dwie róĪne strategie prowadzenia badaĔ miĊdzykulturowych wła-Ğciwe dla psychologii róĪnic miĊdzykulturowych i psychologii kultury. Wskazał na zna-czenie uzyskanych wyników badaĔ dla wyjaĞnienia społecznego funkcjonowania czło-wieka. Zwrócił uwagĊ, Īe badania miĊdzykulturowe pomagają lepiej zrozumieü, w jakim zakresie kultura modyfikuje zachowania społeczne i w jakim zakresie zachowania te mają charakter uniwersalny, czyli ponadkulturowy. PodkreĞlił, Īe testowanie prawdziwoĞci powszechnie przyjmowanych w psychologii prawidłowoĞci na próbach wielokulturowych dostarcza cennej wiedzy zarówno psychologii społecznej, jak i psychologii religii.
Wystą-POLEMIKI, RECENZJE, SPRAWOZDANIA
211
pienie ks. dra Szymołona koĔczyło pierwszą czĊĞü sympozjum, po której nastąpiła krótka przerwa na kawĊ.
Drugą czĊĞü sympozjum rozpoczął ks. prof. Józef Makselon z Uniwersytetu Papie-skiego w Krakowie, absolwent Katedry Psychologii Społecznej i Psychologii Religii i długoletni jej współpracownik. Prof. Makselon mówił na temat: „Współczesne trendy w tanatopsychologii”. Autor referatu, odnosząc siĊ do najnowszych badaĔ i teorii dotyczą-cych psychologicznych problemów Ğmierci, wyakcentował na początku swego wystąpie-nia, Īe inspiratorem badaĔ nad tą problematyką był jego Mistrz – ks. prof. Władysław PrĊĪyna.
Ksiądz Zenon Uchnast – profesor KUL, dziekan Wydziału Psychologii w WyĪszej Szkole Biznesu w Nowym Sączu – zaprezentował wykład pt. „Koncepcja synergii spo-łecznej w psychologii A. Maslowa”. W referacie przedstawił pojĊcie synergii spospo-łecznej, które zostało utworzone przez Ruth Benedict, profesora antropologii Columbia University w Nowym Jorku. Jej uczeĔ, Abraham Maslow, wprowadził kategoriĊ synergii do psycho-logii społecznej i psychopsycho-logii osobowoĞci. Prof. Uchnast zwrócił szczególną uwagĊ na osobiste wyznanie Maslowa, iĪ jego załoĪenia odnoĞnie do potrzeby rozwoju osobowoĞci ku samoaktualizacji, pełni człowieczeĔstwa moĪna równieĪ ujmowaü w terminach wyso-kiej i niswyso-kiej synergii, zarówno w wymiarze indywidualnym, jak i w relacjach interperso-nalnych. Mając na uwadze współczeĞnie formułowane załoĪenia podejĞcia synergetycz-nego, autor przyjmuje, iĪ synergiczna aktualizacja siebie moĪe byü indywidualnym osiąg-niĊciem w zakresie wzrostu zdolnoĞci do ekspresji i aktualizacji własnych potencjalnoĞci poprzez adekwatne współuczestniczenie i współdziałanie w relacjach interpersonalnych i społecznych.
„ReligijnoĞü jako relacja interpersonalna” – to temat rozwaĪaĔ ks. dra Romualda Jaworskiego z Uniwersytetu Kardynała Stefana WyszyĔskiego, wczeĞniej pracownika Katedry Psychologii Społecznej i Psychologii Religii. Autor opisuje funkcjonujący w ju-daizmie, chrzeĞcijaĔstwie i islamie model religijnoĞci rozumianej jako relacja (wiĊĨ) osobowa łącząca człowieka z Bogiem. Stawia tezĊ, Īe – pomimo podobieĔstw komunika-cji interpersonalnej w religijnoĞci i relakomunika-cji interpersonalnej miĊdzy ludĨmi – relacja łą-cząca osobĊ Boga i osobĊ ludzką charakteryzuje siĊ pewną odrĊbnoĞcią i specyfiką.
Dwa ostatnie wystąpienia prezentowali pracownicy Katedry – ks. dr Marek Jarosz i dr Michał Wiechetek. Ksiądz dr Jarosz omówił temat: „ToĪsamoĞü religijna a funkcjo-nowanie jednostki”. Odwołując siĊ do koncepcji toĪsamoĞci społecznej Tajfela dowodzi, Īe tak samo moĪna mówiü o toĪsamoĞci religijnej. W swoim referacie wysunął tezĊ, Īe toĪsamoĞü religijna jako struktura osobowoĞci moĪe byü waĪnym Ĩródłem funkcjonowa-nia jednostki. Doktor Wiechetek wygłosił referat pt. „ToĪsamoĞü społeczna a gotowoĞü podejmowania zachowaĔ migracyjnych”. W prezentacji skoncentrował siĊ na wyznacz-nikach gotowoĞci podejmowania zachowaĔ migracyjnych. Swoje analizy przygotował, opierając siĊ na badaniach trzech grup wiekowych: licealistów, studentów kierunków medycznych oraz niestudiujących osób dorosłych. Autor referatu dowodzi, Īe zgodnie z przedstawionymi wynikami osoby deklarujące chĊü opuszczeniu rodzimego kraju ce-chuje specyficzna struktura toĪsamoĞci społecznej. Dominuje w niej słaba emocjonalna przynaleĪnoĞü do grupy narodowoĞciowej, niewielkie zaabsorbowanie własną nacją, a takĪe brak zainteresowania sprawami grupy społecznej, do której jednostka przynaleĪy.
POLEMIKI, RECENZJE, SPRAWOZDANIA
212
Czynniki toĪsamoĞciowe okazały siĊ silniejszym predykatorem gotowoĞci wyjazdu z własnego kraju niĪ sytuacja materialna, samoocena i percepcja sytuacji w Polsce oraz kraju, do którego osoba chciałaby siĊ udaü.
Sympozjum zakoĔczyło siĊ uroczystym rautem, na którym była okazja do wspomnieĔ i wymiany zdaĔ.
Jacek ĝliwak Katedra Psychologii Społecznej i Psychologii Religii KUL
