Opracowa³a Maja Kowalska
1Przegl¹d wa¿niejszych wydarzeñ
2(15 maja–15 czerwca 2014)
15–16.05. W siedzibie Pañstwowego
Instytutu Geologicznego – Pañstwowe-go Instytutu BadawczePañstwowe-go w Warszawie odby³y siê robocze spotkania przed pla-nowan¹ na czerwiec wizyt¹ kierownic-twa Centrum Badañ Geologicznych i Gór-niczych Demokratycznej Republiki Kon-ga (CRGM). W rozmowach wziêli udzia³ Roger Ngimbi di Makwala – pierwszy sekretarz Ambasady Demokratycznej Republiki Konga, Pawe³ Grotowski – radca ministra spraw zagranicznych i prezes Stowarzyszenia na Rzecz Wspó³pracy Gospodar-czej Polska–Kongo, oraz przedstawiciele PIG-PIB. Oma-wiano m.in. mo¿liwoœæ zorganizowania specjalistycznych szkoleñ z geologii z³o¿owej. Sekretarz Roger Ngimbi di Makwala zasygnalizowa³ rosn¹ce zainteresowanie czo³o-wych kongijskich oœrodków akademickich podjêciem wspó³-pracy z CRGM i PIG-PIB.
15–16.05. W Urzêdzie Miasta Krakowa odby³o siê
X Ogólnopolskie Sympozjum z cyklu Krakowskie Spotka-nia z INSPIRE pod has³em „Od danych i informacji do wiedzy geoprzestrzennej – 10 lat spotkañ z INSPIRE”. Podzielono je na piêæ sesji: „INSPIRE – legislacja i wdro-¿enia”, „Infrastruktura Informacji Przestrzennej z perspek-tywy s³u¿by geodezyjnej i kartograficznej szczebla powia-towego”, „Panel dyskusyjny: problemy, bariery i sukcesy we wdra¿aniu Infrastruktury Informacji Przestrzennej”, „Bazy wiedzy geoprzestrzennej” oraz „Wiedza geoprzestrzenna w praktyce”. Sympozjum zosta³o zorganizowane przez Urz¹d Miasta Krakowa, Urz¹d Marsza³kowski Województwa Ma³o-polskiego, Ma³opolski Urz¹d Wojewódzki, Akademiê Gór-niczo-Hutnicz¹ w Krakowie oraz Okrêgowe Przedsiêbior-stwo Geodezyjno-Kartograficzne w Krakowie.
17.05. W ca³ej Europie obchodzono Noc Muzeów 2014.
W Polsce impreza organizowana jest od 2003 r. i za ka¿-dym razem cieszy siê ogromnym zainteresowaniem. W tym roku obchody odby³y siê równie¿ w Muzeum Geologicz-nym Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwo-wego Instytutu Badawczego w Warszawie. Mo¿na by³o zwiedziæ sta³¹ ekspozycjê minera³ów, ska³ i skamienia³oœci oraz dwie wystawy czasowe: „Islandia – wyspa czterech ¿ywio³ów”, na której prezentowane s¹ zdjêcia i okazy ska³ i minera³ów pochodz¹ce z wyjazdu geologów na Islandiê w 2011 r., oraz „Amonity z kolekcji Adriana Kina”. Dla goœci przygotowano wyk³ad popularno-naukowy „Œlada-mi polskich dinozaurów” autorstwa Gerarda Gierliñskiego
i Tomasza Singera, a tak¿e grê „Œlady ¿ycia”, w której uczestnicy za pomoc¹ wskazówek musieli po³¹czyæ ska-mienia³e œlady i ich sprawców.
20–25.05. Na Wybrze¿u odby³ siê 12. Ba³tycki Festi -wal Nauki. By³a to kolejna edycja cyklicznej imprezy popularnonaukowej organizowanej od 2003 r. przez wy¿-sze uczelnie województwa pomorskiego, instytuty naukowe Polskiej Akademii Nauk, instytuty bran¿owe oraz zwi¹za-ne z nauk¹ œrodowiska pozauczelniazwi¹za-ne. W tym roku szcze-gólny nacisk po³o¿ono na ukazanie miejsca, jakie morze zajmuje w badaniach naukowych, i wartoœci, jak¹ Ba³tyk ma dla Wybrze¿a. W organizacjê imprezy w³¹czyli siê pracownicy Oddzia³u Geologii Morza Pañstwowego Insty-tutu Geologicznego – Pañstwowego InstyInsty-tutu Badaw-czego, którzy przygotowali dwie prezentacje: „Czy gaz z ³upków jest szans¹ dla Polski?” (dotycz¹c¹ warunków wystêpowania, sposobów poszukiwania i eksploatacji gazu z ³upków w Polsce oraz ochrony œrodowiska w procesie jego pozyskiwania) i „Sk¹d mamy wodê do picia – wody podziemne Gdañska” (maj¹c¹ na celu upowszechnienie wiedzy o wodach podziemnych, stanowi¹cych optymalne Ÿród³o wody pitnej – omówiono zagadnienia obiegu wody w œrodowisku przyrodniczym, wraz ze wskazaniem pocho-dzenia wody w studniach zaopatruj¹cych mieszkañców Gdañska).
22.05. Na ca³ym œwiecie œwiêtowano ustanowiony przez
Organizacjê Narodów Zjednoczonych Miêdzynarodowy Dzieñ Ró¿norodnoœci Biologicznej. Jest on obchodzony w dniu wejœcia w ¿ycie konwencji na temat ró¿norodnoœci biologicznej, która stanowi jedno z najwa¿niejszych przyrod-niczych porozumieñ miêdzynarodowych. Tegoroczne has³o – „Ró¿norodnoœæ wysp” – nawi¹zywa³o do trwaj¹cego obecnie Miêdzynarodowego Roku Ma³ych Rozwijaj¹cych siê Pañstw Wyspiarskich. Miêdzynarodowy Dzieñ Ró¿no-rodnoœci Biologicznej ma na celu zwrócenie uwagi na to, jak wa¿ne jest zachowanie rozmaitoœci gatunków roœlin i zwierz¹t w procesie ewolucji oraz dla utrzymania ¿ycia na Ziemi. Propagowane s¹ dzia³ania na rzecz ochrony zagro-¿onych gatunków i uœwiadamiania ludziom tego, jak ich zachowania mog¹ negatywnie wp³ywaæ na ró¿norodnoœæ biologiczn¹.
26.05. W Pañstwowym Instytucie Geologicznym –
Pañstwowym Instytucie Badawczym odby³y siê warszta-ty „EuroGeoSurveys’s workshop on sharing analytical capabilities and infrastructure”, w których wziêli udzia³
327
Przegl¹d Geologiczny, vol. 62, nr 7, 2014
1
Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa; maja.kowalska@ pgi.gov.pl.
2
Czêœæ Kalendarium dotycz¹ca informacji o przysz³ych wydarzeniach jest dostêpna na naszej stronie internetowej (www.pgi.gov.pl/ prz_geol) w zak³adce Kalendarium wydarzeñ.
przedstawiciele europejskich s³u¿b geologicznych stowa-rzyszonych w EuroGeoSurveys (EGS). Pomys³odawc¹ spotkania by³ dyrektor PIG-PIB prof. Jerzy Nawrocki, bêd¹cy zarazem cz³onkiem Komitetu Wykonawczego EGS. Celem warsztatów by³a dyskusja o wspó³pracy s³u¿b geo-logicznych w zakresie infrastruktury i rozwoju innowacyj-nych technik analityczinnowacyj-nych i metod badawczych, poten-cjale infrastrukturalnym EGS, zasadach dostêpu do infra-struktury i laboratoriów oraz o mo¿liwoœciach tworzenia konsorcjów lub sieci naukowych i wdro¿enia wspólnych projektów.
27.05. W Pañstwowym Instytucie Geologicznym –
Pañstwowym Instytucie Badawczym w Warszawie odby³y siê obchody 95. rocznicy powo³ania Pañstwowego Instytu-tu Geologicznego. W tym dniu dokonano tak¿e oficjalnej inauguracji dzia³alnoœci Pracowni Mikrosondy Jonowej PIG-PIB, najnowszej jednostki badawczej instytutu, orga-nizacyjnie zwi¹zanej z Laboratorium Analiz w Mikro-obszarze PIG-PIB. Uruchomiona w instytucie mikrosonda jonowa SHRIMP IIe/MC jest czwart¹ na œwiecie w tej konfiguracji.
29–31.05. Na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Tech -nicznych Pañstwowej Szko³y Wy¿szej w Bia³ej Podlaskiej odby³ siê LXXXIII Zjazd Naukowy Polskiego Towarzystwa Geologicznego pod has³em „Wyzwania geologii regionu lubelskiego w XXI wieku”. Zorganizowano cztery sesje plenarne: „Stan i perspektywy górnictwa wêglowego w Pol-sce”, „Problematyka gazu ³upkowego w PolPol-sce”, „Wy-brane zagadnienia geologiczno-in¿ynierskie na Lubel-szczyŸnie” oraz „Stratygrafia, tektonika i hydrogeologia regionu”, a tak¿e dwie terenowe: „Budowa geologiczna i walory geoturystyczne po³udniowego Podlasia” i „Surow-ce energetyczne regionu lubelskiego”. Pierwszego dnia odby³ siê równie¿ Zjazd Delegatów PTG, podczas którego prof. dr hab. Petro Gozhik i prof. dr hab. Tadeusz Peryt zostali przyjêci w poczet honorowych cz³onków PTG. Gospodarzem zjazdu by³a Pañstwowa Szko³a Wy¿sza im. Papie¿a Jana Paw³a II w Bia³ej Podlaskiej, która na Wydziale Nauk Ekonomicznych i Technicznych urucha-mia nowy (wspó³tworzony z Pañstwowym Instytutem Geologicznym – Pañstwowym Instytutem Badawczym) kierunek studiów – in¿ynieriê geologiczn¹, a wspó³or-ganizatorami: warszawski i lubelski oddzia³ Polskiego Towarzystwa Geologicznego, Pañstwowy Instytut Geo-logiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy i Wydzia³ Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Marii Curie-Sk³odowskiej w Lublinie. W spotkaniu wziê³o udzia³ prawie 100 osób, specjalizuj¹cych siê g³ównie w geologii, obecni byli tak¿e goœcie z Ukrainy – prof. dr hab. Petro Gozhik (Instytut Geologiczny Ukraiñskiej Akademii Nauk w Kijowie) oraz dr Ludmy³a Hafycz (Ukraiñskie Towa-rzystwo Geologiczne).
31.05. Na Stadionie Narodowym w Warszawie odby³
siê 18. Piknik Naukowy zorganizowany przez Centrum Nauki Kopernik i Polskie Radio. Has³em przewodnim spotkania by³ „Czas”. Na stoiskach licznych wystawców mo¿na by³o zapoznaæ siê z osi¹gniêciami z ró¿nych dzie-dzin nauk przyrodniczych, œcis³ych i humanistycznych. Muzeum Geologiczne Pañstwowego Instytutu Geologicz-nego – Pañstwowego Instytutu Badawczego przygotowa³o m.in. zabawê pt. „Kto mi da³ nogi”, która polega³a na
od-bijaniu na mokrym i suchym piasku „stempelków” ze œladami zwierz¹t wspó³czesnych i kopalnych.
1.06. Projekt Ministerstwa Œrodowiska – GreenEvo –
zosta³ wyró¿niony jedn¹ z Europejskich Nagród Najlep-szych Praktyk 2014 przyznanych przez Europejskie Towa-rzystwo Badañ na Jakoœci¹ (ESQR). Nagrodê otrzymuj¹ instytucje, organizacje i firmy z ca³ego œwiata za wyj¹tko-we osi¹gniêcia, dynamiczny rozwój i innowacyjne strate-gie zarz¹dzania. ESQR samo bada poszczególne pañstwa, nominuje laureatów i wy³ania zwyciêzców. Tegoroczna nagroda stanowi kolejny, po Certyfikacie Najlepszych Praktyk Europejskiego Instytutu Administracji Publicznej (EIPA) i uznaniu ze strony Organizacji Wspó³pracy Gospo-darczej i Rozwoju (OECD), dowód na wyj¹tkowoœæ nagro-dzonego projektu. GreenEvo s³u¿y wspieraniu polskich producentów zielonych technologii na zagranicznych ryn-kach. O wysokiej jakoœci GreenEvo œwiadczy m.in. rozwój firm – laureatów konkursu organizowanego w ramach pro-jektu, w tym wzrost wartoœci ich obrotów o ponad 35% i eksportu o ponad 50%.
4–7.06. W Narodowym Muzeum Morskim w Gdañsku
(wczeœniej: Centralne Muzeum Morskie w Gdañsku) odby³a siê konferencja „Ba³tyk Morzem Œródziemnym Europy Pó³nocnej w œwietle badañ geograficznych, przyrodniczych, archeologicznych i historycznych. Okres staro¿ytnoœci do wczesnego œredniowiecza (XI/XII w.)”. Uczestniczyli w niej paleobotanicy, geolodzy, geografowie, archeolodzy i historycy, celem by³a wymiana informacji naukowych i doœwiadczeñ, jak równie¿ poszerzenie zakresu wspó³pra-cy interdyswspó³pra-cyplinarnej. Konferencja zosta³a zorganizowa-na przez Stowarzyszenie Naukowe Archeologów Polskich Oddzia³ w Gdañsku, Muzeum Archeologiczne w Gdañsku, Narodowe Muzeum Morskie w Gdañsku i Pañstwowy Instytut Geologiczny – Pañstwowy Instytut Badawczy.
5.06. Na ca³ym œwiecie obchodzono Œwiatowy Dzieñ
Ochrony Œrodowiska. Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych ustanowi³o to œwiêto w 1972 r. w celu zwrócenia uwagi na bardzo wysoki stopieñ degrada-cji œrodowiska i uœwiadomienia ludziom ich odpowiedzial-noœci za stan przyrody. Dnia 5 czerwca 1972 r. odby³a siê w Sztokholmie pierwsza œwiatowa konferencja na temat stanu œrodowiska pod has³em: „Tylko jedna Ziemia”, na której podkreœlono znaczenie wspó³pracy miêdzynarodo-wej ze wzglêdu na transgraniczny charakter wielu proce-sów degradacji œrodowiska naturalnego. W tym roku has³o Œwiatowego Dnia Ochrony Œrodowiska brzmia³o „Podnieœ swój g³os, a nie poziom morza”, a gospodarzem g³ównych uroczystoœci by³ Barbados.
9–10.06. W Centrum Nauki Kopernik w Warszawie
odby³a siê III Konferencja ShaleScience pt. „Ewolucja wyobra¿eñ o stymulacji ³upkowych ska³ zbiornikowych” zorganizowana przez ORLEN Upstream. Spotkania Shale-Science stanowi¹ platformê miêdzynarodowej wspó³pracy naukowej ukierunkowanej na wprowadzenie najnowszych osi¹gniêæ nauki i techniki w poszukiwaniach i eksploatacji niekonwencjonalnych z³ó¿ wêglowodorów w Polsce. W tym roku dyskusja dotyczy³a porównania polskich formacji geologicznych dolnego paleozoiku z tymi wystêpuj¹cymi w Ameryce Pó³nocnej. G³ównym tematem by³o zastoso-wanie nowego podejœcia do projektowania i prowadzenia zabiegów intensyfikacyjnych w ska³ach o umiarkowanych 328
w³aœciwoœciach kolektora z³o¿owego. Program konferen-cji obejmowa³ nastêpuj¹ce zagadnienia: geologia polskich ska³ ³upkowych dolnego paleozoiku – doœwiadczenia polskie i amerykañskie, wiercenie i stymulacja otworów w kolektorach ska³ ³upkowych o umiarkowanej jakoœci oraz wyzwania œrodowiskowe zwi¹zane z wykonywaniem zabiegów szczelinowania.
9–13.06. We W³adys³awowie odby³y siê XVI
Tere-nowe Warsztaty Sedymentologiczne pt. „Ewolucja œrodo-wisk sedymentacyjnych regionu Pobrze¿a Kaszubskiego” poœwiêcone ró¿nego typu œrodowiskom sedymentacyjnym kenozoiku. Towarzyszy³y im wycieczki terenowe, piesze (W³adys³awowo – sedymentacja strefy podbrze¿a i pla¿y, œrodowisko eoliczne; Ch³apowo – utwory fluwialne mioce-nu i plejstocemioce-nu, wspó³czesne procesy pla¿owe; Karwia – sto¿ki spiêtrzeñ sztormowych, wydmy nadmorskie i torfo-wiska; Jastrzêbia Góra – œrodowisko glacigeniczne i glaci-limniczne, wspó³czesne procesy osuwiskowe w strefie klifowej) oraz autokarowe (Kêpa Pucka–Kêpa Oksywska– skarpa Pradoliny Redy-£eby, podczas której uczestnicy zapoznali siê z ró¿nymi osadami i procesami sedymenta-cyjnymi w Rzucewie, Gdyni-Babich Do³ach i w ¿wirow-niach Zamostne i Mrzezino, oraz wycieczka na klif or³ow-ski, w trakcie której zaprezentowano wspó³czesne procesy abrazyjne klifu). Organizatorami imprezy byli: Uniwersy-tet Gdañski, Oddzia³ Geologii Morza Pañstwowego Instytu-tu Geologicznego – Pañstwowego InstyInstytu-tuInstytu-tu Badawczego i Komitet Badañ Czwartorzêdu Polskiej Akademii Nauk.
10.06. Sejm przyj¹³ nowelizacjê prawa geologicznego
i górniczego wprowadzaj¹c¹ istotne zmiany dotycz¹ce poszu-kiwania i wydobycia gazu z formacji ³upkowych w Polsce. Ustawa upraszcza proces wydawania koncesji i procedury œrodowiskowe zwi¹zane z poszukiwaniem wêglowodo-rów, a jednoczeœnie zwiêksza kontrolê nad wydawaniem pozwoleñ podmiotom z kapita³em zagranicznym. Noweli-zacja zostanie poddana pod g³osowanie w Senacie (wiêcej informacji na str. 336, w „Aktualiach ropy naftowej i gazu ziemnego”).
10.06. W Warszawie, z okazji 25-lecia utworzenia
Narodowego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej, odby³o siê spotkanie przedstawicieli NFOŒiGW i instytucji wspó³pracuj¹cych w finansowaniu, wspieraniu oraz prowadzeniu projektów s³u¿¹cych ochronie œrodowi-ska. Podczas uroczystej gali minister œrodowiska Maciej Grabowski wrêczy³ zas³u¿onym wspó³pracownikom odzna-czenia. Jubileusz otrzyma³ specjalne wyró¿nienie: „Patro-nat Prezydenta RP Bronis³awa Komorowskiego. 25-lecie Wolnoœci”. Jest ono nadawane dla uhonorowania przedsiê-wziêæ i inicjatyw nawi¹zuj¹cych do wspólnego œwiêtowa-nia zwyciêstwa wolnoœci i solidarnoœci w naszym kraju.
10–12.06. W Bydgoszczy, w Hali
Sportowo-Widowi-skowej „£uczniczka”, odby³y siê II Targi ¯eglugi Œród-l¹dowej i Gospodarki Wodnej – WaterWays EXPO 2014. WaterWays to cykliczne wydarzenie o zasiêgu miêdzy-narodowym, organizowane we wspó³pracy z administracj¹
rz¹dow¹ i samorz¹dow¹. Celem targów jest pobudzenie aktywnoœci inwestycyjnej i przedsiêbiorczoœci zwi¹zanej z wykorzystaniem œródl¹dowych dróg wodnych. Wœród wystawców by³o m.in. Ministerstwo Œrodowiska, na które-go stoisku mo¿na by³o uzyskaæ informacje o reformie które- gos-podarki wodnej. Jej najwa¿niejszym efektem jest uporz¹d-kowanie w³adztwa wodnego i oddzielenie gospodarowania zasobami wodnymi od zarz¹dzania maj¹tkiem wodnym. Zmiany maj¹ siê tak¿e przyczyniæ do usprawnienia finan-sowania inwestycji wodnych. W ramach targów Pañstwo-wy Instytut Geologiczny – PañstwoPañstwo-wy Instytut Badawczy zorganizowa³ sesjê naukow¹ pt. „Zagro¿enia geologiczne w dolinach rzecznych i w gospodarce wodnej”. Specjaliœci z instytutu przedstawili m.in. wyniki badañ osuwisk, erozji zboczy i zanieczyszczenia osadów w dolinach rzecznych, a tak¿e mo¿liwoœci oceny stanu wa³ów przeciwpowodzio-wych za pomoc¹ prostych i tanich metod geologiczno--in¿ynierskich i geofizycznych.
12–14.06. W Muzeum Rolnictwa im. ks. Krzysztofa
Kluka w Ciechanowcu odby³o siê XI Podlaskie Forum GIS pod has³em „Jak promowaæ GIS, czyli marketing i edu-kacja w geoinformacji”. Celem spotkania by³a wymiana doœwiadczeñ i dyskusja nad wymaganiami stawianymi administracji publicznej w zakresie implementacji i utrzy-mania systemów informacji przestrzennej. Tematyka doty-czy³a dobrych praktyk jednostek samorz¹du terytorialnego w utrzymaniu istniej¹cych systemów GIS, marketingu sys-temów informacji przestrzennej jako motoru skutecznego wdra¿ania, korzyœci i s³abych stron w edukowaniu odbior-ców geoinformacji oraz nowoœci oferowanych przez firmy z sektora geoinformacyjnego. Spotkanie zosta³o zorgani-zowane przez Wojewódzki Oœrodek Dokumentacji Geo-dezyjnej i Kartograficznej w Bia³ymstoku, Urz¹d Marsza³-kowski Województwa Podlaskiego oraz Stowarzyszenie Geodetów Polskich Oddzia³ w Bia³ymstoku.
13.06. W Domu Humboldta w Muzeum
Przyrodni-czym im. Senckenberga w niemieckim Görlitz odby³o siê seminarium podsumowuj¹ce „TransGeoTherm – energia geotermalna dla transgranicznego rozwoju regionu Nysy. Projekt pilota¿owy”. By³o ono skierowane do przedsta-wicieli lokalnych i regionalnych jednostek administracji rz¹dowej i samorz¹dowej, producentów, instalatorów oraz u¿ytkowników tzw. pomp ciep³a, a tak¿e wszystkich zain-teresowanych ich praktycznym zastosowaniem w budyn-kach biurowych, przemys³owych i mieszkalnych. Przedsta-wiono prezentacje dotycz¹ce projektu, korzyœci p³yn¹cych z wykorzystania p³ytkiej geotermii w rejonie Zgorzelca i Görlitz, geologicznego modelowania przestrzennego (3D) na potrzeby kartografii geotermalnej oraz bezp³atnego korzystania z rezultatów projektu – zbioru map geotermal-nych. Spotkanie zosta³o zorganizowane przez Oddzia³ Dol-noœl¹ski Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwo-wego Instytutu Badawczego we Wroc³awiu oraz Saksoñski Urz¹d Krajowy ds. Œrodowiska, Rolnictwa i Geologii we Freibergu. Projekt TransGeoTherm jest wspó³finansowany ze œrodków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regional-nego w ramach Programu OperacyjRegional-nego Wspó³pracy Trans-granicznej Polska–Saksonia 2007–2013.
329
