Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
RESEARCH PAPERS
of Wrocław University of Economics
307
Redaktorzy naukowi
Jerzy Sokołowski
Grażyna Węgrzyn
Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu
Wrocław 2013
Polityka
Redaktor Wydawnictwa: Dorota Pitulec Redaktor techniczny: Barbara Łopusiewicz Korektor: Barbara Cibis
Łamanie: Beata Mazur Projekt okładki: Beata Dębska
Publikacja jest dostępna w Internecie na stronach: www.ibuk.pl, www.ebscohost.com,
The Central and Eastern European Online Library www.ceeol.com, a także w adnotowanej bibliografii zagadnień ekonomicznych BazEkon http://kangur.uek.krakow.pl/bazy_ae/bazekon/nowy/index.php Informacje o naborze artykułów i zasadach recenzowania znajdują się na stronie internetowej Wydawnictwa
www.wydawnictwo.ue.wroc.pl
Kopiowanie i powielanie w jakiejkolwiek formie wymaga pisemnej zgody Wydawcy
© Copyright by Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Wrocław 2013
ISSN 1899-3192 ISBN 978-83-7695-390-8
Wersja pierwotna: publikacja drukowana Druk: Drukarnia TOTEM
Wstęp ... 13 Franciszek Adamczuk, Produkty tradycyjne i regionalne i ich wykorzystanie
w promocji regionu ... 15
Ewa Badzińska, Perspektywy i bariery rozwoju firm spin-off w Polsce ... 25 Agnieszka Baer-Nawrocka, Arkadiusz Sadowski, Polityczne i strukturalne
czynniki wpływające na przemiany w rozmieszczeniu produkcji trzody chlewnej w krajach Unii Europejskiej ... 35
Agnieszka Barczak, Wykorzystanie metody programowania liniowego do
oceny procesu produkcyjnego grup gospodarstw wybranych typów rolni-czych ... 45
Wioletta Bieńkowska-Gołasa, Odległość gmin wiejskich województwa
ma-zowieckiego od głównych ośrodków gospodarczych a ich poziom przed-siębiorczości ... 56
Alicja Bonarska-Treit, Turystyka szansą rozwoju lokalnego ... 65 Agnieszka Borowska, Wykorzystanie środków w ramach krajowych
progra-mów wsparcia pszczelarstwa w Polsce ... 77
Anna Czech, Bezpieczeństwo energetyczne Polski a odnawialne źródła
ener-gii ... 92
Małgorzata Dolata, Pozycja konkurencyjna obszarów wiejskich Polski
Wschodniej z punktu widzenia ich wyposażenia w infrastrukturę gospo-darczą ... 100
Monika Fabińska, Wybrane czynniki kapitału regionalnego determinujące
rozwój firm z sektora włókienniczo-odzieżowego z województwa łódz-kiego ... 109
Mateusz Folwarski, Wynagrodzenia dyrektorów wykonawczych rady
dyrek-torów największych amerykańskich banków przed i po kryzysie finanso-wym ... 121
Małgorzata Fronczek, Charakter wymiany handlowej Polski z zagranicą po
1990 roku ... 132
Hanna Godlewska-Majkowska, Agnieszka Komor, Uwarunkowania
kon-kurencyjności przedsiębiorstw sektora motoryzacyjnego w Polsce i w Eu-ropie ... 142
Marcin Gospodarowicz, Sektor mikroprzedsiębiorstw w Polsce i jego
wspar-cie ze środków UE w latach 2007-2011 ... 152
Marianna Greta, Ewa Tomczak-Woźniak, Polski sektor rolny a cyfryzacja
– przykład i bariery realizacji projektu wdrażającego technologie informa-tyczne ... 165
6
Spis treściSylwia Guzdek, Znaczenie instytucji otoczenia biznesu dla małych i średnich
przedsiębiorstw w latach 2007-2012 ... 176
Barbara Hadryjańska, Umacnianie przewagi konkurencyjnej przedsiębiorstw
na przykładzie sektora rolno-spożywczego ... 190
Sławomira Hajduk, Instrumenty ekonomiczne zarządzania przestrzenią na
poziomie lokalnym ... 201
Mariusz Hamulczuk, Asymetria w transmisji cen w łańcuchu
żywnościo-wym. Przykład cen drobiu w Polsce ... 212
Tomasz Holecki, Joanna Woźniak-Holecka, Agata Bocionek,
Finansowa-nie świadczeń opieki zdrowotnej osobom Finansowa-nieubezpieczonym na podsta-wie decyzji organu wykonawczego samorządu terytorialnego ... 224
Grażyna Karmowska, Zróżnicowanie rozwoju powiatów województwa
za-chodniopomorskiego ... 233
Wojciech Kisiała, Bartosz Stępiński, Analiza zróżnicowania
przestrzenne-go absorpcji funduszy Unii Europejskiej przez samorządy terytorialne w Polsce ... 247
Joanna Kizielewicz, Polityka gospodarcza rządu i Unii Europejskiej wobec
regionów nadmorskich i jej wpływ na rozwój turystyki morskiej w Polsce 257
Ewa Kołoszycz, Dochody typowych gospodarstw mlecznych w UE
w 2011 roku ... 270
Sylwester Kozak, Efektywność zakładów ubezpieczeń na życie w Polsce w
latach 2002-2011. Czy wielkość i własność zagraniczna zakładów mają znaczenie? ... 280
Mariusz Kudełko, Ocena zasadności budowy elektrowni systemowych
wy-korzystujących nowe złoża węgla brunatnego ... 292
Anetta Kuna-Marszałek, Strategie ekologiczne przedsiębiorstw na rynkach
międzynarodowych ... 305
Piotr Laskowski, Specjalne strefy ekonomiczne jako czynnik rozwoju
re-gionalnego na przykładzie Wałbrzyskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej „INVEST- PARK” ... 317
Wojciech Leoński, Zewnętrzne bariery rozwoju przedsiębiorczości w Polsce .. 330 Edyta Łyżwa, Olga Braziewicz-Kumor, Współpraca przedsiębiorstw
prze-mysłowych z innymi uczestnikami rynku w zakresie działalności innowa-cyjnej ... 341
Agnieszka Malkowska, Strategia rozwoju Euroregionu Pomerania a budowa
konkurencyjnego regionu przygranicznego ... 353
Arkadiusz Malkowski, Wschodnia granica Polski. Od peryferii i izolacji do
współdziałania ... 363
Grażyna Mańczak, Ocena polityki proeksportowej w Polsce ... 373 Antoni Mickiewicz, Bartosz Mickiewicz, Analiza nakładów pracy w
gospo-darstwach rolnych w 2010 roku w porównaniu do 2002 roku ... 384
Dominika Mierzwa, Zastosowanie modelu multiplikacyjnej analizy
dyskry-minacji w ocenie spółdzielczych przedsiębiorstw mleczarskich ... 396
Andrzej Miszczuk, Nowe podejście do regionalnego planowania
strategicz-nego (na przykładzie województwa podkarpackiego) ... 408
Zbigniew Mongiało, Michał Świtłyk, Analiza współczynników
efektywno-ści uczelni publicznych ... 420
Anna Oleńczuk-Paszel, Monika Śpiewak-Szyjka, Gospodarowanie
woje-wódzkim zasobem nieruchomości a dochody województwa ... 431
Piotr Podsiadło, Zagadnienie pomocy publicznej dla przedsiębiorstw w
sek-torze rybołówstwa ... 442
Halina Powęska, Cel przekraczania granicy uczestników handlu
przygra-nicznego a struktura towarowa transgranicznych zakupów na pograniczu polsko-ukraińskim ... 454
Zdzisław W. Puślecki, Nowe zjawiska we Wspólnej Polityce Rolnej Unii
Europejskiej w warunkach perspektywy budżetowej na lata 2014-2020 ... 465
Bogusława Puzio-Wacławik, Samozatrudnienie w okresie spowolnienia
go-spodarczego w Polsce ... 477
Małgorzata Raczkowska, Spółdzielczość socjalna w Polsce ... 489 Joanna Rogalska, Świętokrzyskie jednostki samorządu terytorialnego jako
beneficjenci polityki regionalnej ... 502
Iga Rudawska, Sieć jako pośrednia forma koordynacji gospodarczej na
przy-kładzie zintegowanej opieki zdrowotnej ... 513
Robert Rusielik, Determinanty efektywności technicznej produkcji żywca
wołowego w Europie i na świecie w roku 2011 ... 522
Karolina Sienkiewicz, Karta Praw Studenta a sytuacja absolwentów szkół
wyższych na rynku pracy ... 534
Agnieszka Skoczylas-Tworek, Audyt jako narzędzie optymalizacji
zarządza-nia przedsiębiorstwem w dobie kryzysu ekonomicznego ... 546
Katarzyna Skorupińska, Niezwiązkowe formy reprezentacji pracowników
w polskim systemie stosunków przemysłowych ... 557
Agnieszka Słomka-Gołębiowska, Determinanty niezależności komitetu
wy-nagrodzeń w bankach w Polsce ... 569
Jerzy Sokołowski, Optymalizacja wyboru oferty turystycznej przez klienta
przy wykorzystaniu portalu internetowego holidaycheck ... 581
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina Gałązka, Ocena stopnia
wykorzysta-nia pomocy publicznej przez przedsiębiorstwa województwa lubelskiego na podstawie wyników badań ankietowych ... 590
Marcin Stępień, Elementy zasad podatkowych w aspekcie polskiego
syste-mu podatkowego ... 602
Maciej Szczepankiewicz, Potencjał innowacyjny polskich
8
Spis treściMagdalena Ślebocka, Aneta Tylman, Rola funduszy unijnych w
finansowa-niu zrównoważonego rozwoju na przykładzie gmin województwa łódz-kiego ... 623
Arkadiusz Świadek, Katarzyna Szopik-Depczyńska, Aktywność
innowa-cyjna a wielkość przedsiębiorstw w systemie przemysłowym małopolski 633
Dariusz Urban, Gospodarka polska jako miejsce inwestycji z perspektywy
wybranych państwowych funduszy majątkowych – przyczynek do badań empirycznych ... 644
Piotr Urbanek, Polityka wynagradzania kadry kierowniczej w polskich
ban-kach publicznych na przykładzie spółek indeksu WIG20 ... 654
Adam Wasilewski, Użytki rolne a rozwój pozarolniczej działalności
gospo-darczej w Polsce ... 667
Anetta Waśniewska, Aktywność społeczna i ekonomiczna stowarzyszeń
i fundacji – wybrane zagadnienia na podstawie przeprowadzonych badań 678
Marek Wigier, Sytuacja ekonomiczna przetwórstwa spożywczego w Polsce
w okresie członkostwa w UE – stan i perspektywy ... 688
Edward Wiśniewski, Efekty skali w funkcjonowaniu jednostek samorządu
terytorialnego na przykładzie gmin województwa zachodniopomorskiego 700
Urszula Zagóra-Jonszta, Ruch spółdzielczy i działalność Franciszka
Stef-czyka ... 710
Katarzyna Żak, Diagnoza poziomu innowacyjności polskiej gospodarki ... 721
Summaries
Franciszek Adamczuk, Usage of traditional and regional products in the
region’s promotion ... 24
Ewa Badzińska, Prospects and barriers to the development of spin-off
companies in Poland ... 34
Agnieszka Baer-Nawrocka, Arkadiusz Sadowski, Political and structural
factors affecting the changes in the distribution of pig production in the European Union countries ... 44
Agnieszka Barczak, The use of the linear programming method to assess the
production process of groups of farms of some chosen agricultural types . 55
Wioletta Bieńkowska-Gołasa, Distance of rural communites in Mazovian
Voivodeship from the main economic centres and their level of entre-preneurship ... 64
Alicja Bonarska-Treit, Tourism as a chance for local development ... 76 Agnieszka Borowska, The use of funds under National Programmes for the
Support of Apiculture in Poland ... 91
Anna Czech, Polish energy security and renewable energy sources ... 99
Małgorzata Dolata, Competitive position of East Poland rural areas from the
point of view of economic infrastructure equipment ... 108
Monika Fabiańska, Selected factors of the regional capital determining
investment decisions of the companies from the textile and clothing sector from Łódź Voivodeship... 120
Mateusz Folwarski, Remuneration of executive directors of board of directors
of the biggest American banks before and after the financial crisis ... 131
Małgorzata Fronczek, Character of the Polish foreign trade after 1990 ... 141 Hanna Godlewska-Majkowska, Agnieszka Komor, Conditioning of
auto-motive sector enterprises competitiveness in Poland and in Europe ... 151
Marcin Gospodarowicz, Microenterprises in Poland and their support from
EU funds in the years 2007-2011... 164
Marianna Greta, Ewa Tomczak-Woźniak, Polish agriculture sector vs.
digitization – example and barriers of the computer technologies imple-menting project realization ... 175
Sylwia Guzdek, The importance of business environment for small and
medium-sized enterprises in 2007-2012 ... 189
Barbara Hadryjańska, Strengthening the competitive advantage of
com-panies on the example of the agri-food sector ... 200
Sławomira Hajduk, Economic instruments of space management on the
local level ... 211
Mariusz Hamulczuk, Asymmetric price transmission along the food chain.
Example of poultry prices in Poland ... 223
Tomasz Holecki, Joanna Woźniak-Holecka, Agata Bocionek, Financing
health care services for uninsured individuals under a decision of the executive body of the local government ... 232
Grażyna Karmowska, Differences in the development of poviats of West
Pomeranian Voivodeship ... 246
Wojciech Kisiała, Bartosz Stępiński, Spatial differences in the absorption of
EU funds by the regional and local governments in Poland ... 256
Joanna Kizielewicz, Economic policy of the government and the European
Union towards coastal regions and its influence upon the development of maritime tourism in Poland ... 269
Ewa Kołoszycz, Income of typical dairy farms in the European Union in
2011... 279
Sylwester Kozak, Efficiency of life insurance companies in Poland in the
years 2002-2011. Do size and foreign ownership matter? ... 291
Mariusz Kudełko, Assessment of building of power plants using new lignite
deposits − a systems approach ... 304
Anetta Kuna-Marszałek, Environmental strategies of enterprises on the
10
Spis treściPiotr Laskowski, Special economic zones as a factor of regional
deve-lopment based on Wałbrzych Special Economic Zone “INVEST-PARK” . 329
Wojciech Leoński, External barriers to the development of entrepreneurship
in Poland ... 340
Edyta Łyżwa, Olga Braziewicz-Kumor, Cooperation of industrial
enter-prises with other market participants in terms of innovative activity ... 352
Agnieszka Malkowska, Strategy for the development of Pomerania
Euro-region and building of competitive border Euro-region ... 362
Arkadiusz Malkowski, The eastern border of Poland from outskirts and
isolation to co-operation ... 372
Grażyna Mańczak, Pro-export policy assessment in Poland ... 383 Antoni Mickiewicz, Bartosz Mickiewicz, Analysis of labour output in
agricultural farms in 2010 in comparison to 2002 ... 395
Dominika Mierzwa, Application of multiplication analysis of discrimination
to the evaluation of cooperative dairy companies ... 407
Andrzej Miszczuk, New approach the regional strategic planning (as an
ex-ample of Podkarpackie Voivodeship) ... 419
Zbigniew Mongiało, Michał Świtłyk, Analysis of efficiency coefficients of
public universities ... 430
Anna Oleńczuk-Paszel, Monika Śpiewak-Szyjka, Voivodeship real estate
management vs. voivodeship revenue ... 441
Piotr Podsiadło, State aid for fishing industry companies ... 453 Halina Powęska, The purpose of crossing the border by cross-border traders
and the commodity structure of cross-border purchasing in the Polish-Ukrainian border region ... 464
Zdzisław W. Puślecki, New phenomena in the Common Agricultural Policy
of the European Union in the conditions of a budgetary perspective for the years 2014-2020 ... 476
Bogusława Puzio-Wacławik, Self-employment during the economic
slow-down in Poland ... 488
Małgorzata Raczkowska, Social cooperative movement in Poland ... 501 Joanna Rogalska, Świętokrzyskie local government units as beneficiaries of
regional policy ... 512
Iga Rudawska, Network as an intermediate form of economic coordination
on the example of integrated healthcare ... 521
Robert Rusielik, Determinants of technical efficiency of beef production in
Europe and in the world in 2011 ... 533
Karolina Sienkiewicz, Consequences of signing Student’s Law Card for
university graduates ... 545
Agnieszka Skoczylas-Tworek, Audit as a tool for optimization of company
management in the current economic crisis ... 556
Katarzyna Skorupińska, Non-trade union forms of employee representation
in the Polish system of industrial relations ... 568
Agnieszka Słomka-Gołębiowska, Determinants of compensation committee
independence in banks in Poland ... 580
Jerzy Sokołowski, Optimization of tourist offer selection by using Internet
portal HolidayCheck ... 589
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina Gałązka, Assessment of the use of
public assistance by companies in Lublin Voivodeship based on survey results ... 601
Marcin Stępień, Elements of tax rules in the context of the Polish tax
system ... 611
Maciej Szczepankiewicz, Polish parliamentarians’ innovation potential... 622 Magdalena Ślebocka, Aneta Tylman, The role of EU funds in the financing
of sustainable development on the example of Łódź Voivodeship muni-cipalities ... 632
Arkadiusz Świadek, Katarzyna Szopik-Depczyńska, The impact of
enter-prises’ size on regional innovation systems – Małopolskie case ... 643
Dariusz Urban, Polish economy as a place of investment from the perspective
of selected sovereign wealth funds – a contribution to the empirical analyses ... 653
Piotr Urbanek, Executive remuneration policy in the Polish public banks on
the example of WIG20 companies ... 666
Adam Wasilewski, Arable land and the development of non-agicultural
economic activity in Poland ... 677
Anetta Waśniewska, Social and economic activity of associations and
foun-dations – selected problems based on research ... 687
Marek Wigier, Food processing in Poland in the times of EU membership –
condition and perspective ... 699
Edward Wiśniewski, Economies of scale in the operation of local government
units on the example of communities of Western Pomerania ... 709
Urszula Zagóra-Jonszta, Cooperative movement and activities of Franciszek
Stefczyk ... 720
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 307●2013
ISSN 1899-3192 Polityka ekonomiczna
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina Gałązka
Politechnika Lubelska
OCENA STOPNIA WYKORZYSTANIA
POMOCY PUBLICZNEJ PRZEZ PRZEDSIĘBIORSTWA
WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO
NA PODSTAWIE WYNIKÓW BADAŃ ANKIETOWYCH
Streszczenie: Regionalna pomoc publiczna jest bardzo ważnym bodźcem wspierającym
roz-wój niewielkich przedsiębiorstw funkcjonujących przede wszystkim na lokalnym rynku. Wy-korzystane przez przedsiębiorstwa wsparcie ma prowadzić do wzrostu ich konkurencyjności, wprowadzenia działań inwestycyjnych i realizacji polityki społecznej władz regionalnych. W artykule na podstawie danych statystycznych i badań ankietowych przeprowadzonych w 240 lubelskich przedsiębiorstwach przedstawiono charakter udzielonej podmiotom pomo-cy ze środków publicznych, stopień ich wykorzystania oraz subiektywne odczucia przedsię-biorców związane z dysponowaniem uzyskanymi środkami.
Słowa kluczowe: pomoc regionalna, małe i średnie przedsiębiorstwa.
1. Wstęp
Przedsiębiorstwa funkcjonujące we współczesnej gospodarce, niezależnie od ich wielkości, położenia czy branży, muszą sprostać wielu wyzwaniom. Do wyzwań tych zalicza się wszechobecną globalizację, wykorzystanie możliwości stwarzanych przez nowe technologie, osiąganie wysokiej efektywności, zapewnienie przewagi konkurencyjnej na rynku oraz konieczność działania w warunkach ciągłych zmian. Niektóre przedsiębiorstwa, a zwłaszcza te, które podejmują nowe inwestycje, tworzą nowe miejsca pracy, zatrudniają określone kategorie pracowników, stają się podmio-tami ważnymi dla funkcjonowania regionu i lokalnego społeczeństwa. Zadaniem państwa i jednostek samorządu terytorialnego jest więc wspomaganie funkcjonowa-nia takich podmiotów przez różnorodną pomoc publiczną.
Pomoc publiczna stanowi instrument polityki państwa i władz lokalnych, pole-gający na wspomaganiu funkcjonowania wybranych przedsiębiorstw poprzez udzie-lenie różnorodnych korzyści, które przedsiębiorcy mogą otrzymać od państwa. Z jednej strony pozwala ona państwu dążyć do osiągnięcia określonych celów go-spodarczych, społecznych i politycznych, z drugiej strony zakłóca swobodną
rencję przedsiębiorstw. Rola państwa polega na wzmacnianiu lub osłabianiu bodź-ców płynących z rynku przez przysporzenie korzyści wybranym przedsiębiorstwom, a także ich tymczasową ochronę.
Celem artykułu jest ocena stanu wykorzystania pomocy publicznej przez przed-siębiorstwa województwa lubelskiego w latach 2007-2011. Podmiotem badań są jednostki gospodarcze korzystające z pomocy publicznej, przedmiotem zaś ocena stopnia wykorzystania tej pomocy.
W pracy wykorzystano dane statystyczne zawarte w raportach i analizach o udzielonej pomocy publicznej sporządzanych przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz badania ankietowe przeprowadzone na grupie 240 przedsię-biorstw mikro, małych i średnich funkcjonujących na terenie województwa lubel-skiego. Uwzględniono regionalną pomoc publiczną, gdyż to ona najlepiej odzwier-ciedla możliwości wspierania własnych przedsiębiorstw. Przyjęta hipoteza badawcza głosi, że wykorzystanie pomocy publicznej w podmiotach województwa lubelskie-go w porównaniu z całym krajem jest na niskim poziomie.
2. Istota pomocy publicznej
Pomoc publiczna często utożsamiana jest z pomocą państwa, stanowiąc jeden z głównych elementów interwencjonizmu w procesy gospodarcze. Jednak nadmier-na ingerencja państwa ograniczać może wolność gospodarczą, co wiąże się w dużym stopniu ze wzrostem obciążeń podatkowych na pokrycie rosnących wydatków blicznych. Pomoc publiczną określić można zatem jako wydatkowanie środków pu-blicznych lub uszczuplanie danin pupu-blicznych w celu wspierania przedsiębiorstw, a co się z tym łączy – podniesienia poziomu przedsiębiorczości na danym obszarze1.
W celu zidentyfikowania form pomocy publicznej należy zapoznać się z jej de-finicją. Zgodnie z art. 107 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE) pomoc publiczna to pomoc udzielana przez państwo członkowskie lub ze źródeł państwowych, w jakiejkolwiek formie, która narusza lub grozi naruszeniem konkurencji przez uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorstw lub produkcji nie-których wyrobów, w zakresie, w jakim wpływa ona negatywnie na wymianę handlo-wą pomiędzy państwami członkowskimi2. Jednak należy mieć na uwadze, iż Traktat
o Wspólnocie Europejskiej nie zawiera precyzyjnie określonej definicji pomocy pu-blicznej. Należy oprzeć się na prawie wtórnym Unii Europejskiej, w tym na boga-tym orzecznictwie Komisji Europejskiej oraz Sądu Pierwszej Instancji i Europej-skiego Trybunału Sprawiedliwości3.
1 D. Korenik, S. Korenik, Podstawy finansów, PWN, Warszawa 2004, s. 152-153.
2 Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE 2010/C 83/01. Zgodnie z art. 5 TFUE
dotychczasowe podstawowe przepisy dotyczące pomocy publicznej, zawarte w art. 87-89 TWE, otrzymały oznaczenie art. 107-109 TFUE.
592
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina GałązkaPomoc publiczna może być udzielana w szczególności w formie4:
– dotacji oraz ulg i zwolnień podatkowych,
– dokapitalizowania przedsiębiorców na warunkach korzystniejszych od oferowa-nych na rynku,
– pożyczek lub kredytów udzielanych przedsiębiorcom na warunkach korzystniej-szych od oferowanych im na rynku,
– poręczeń i gwarancji kredytowych udzielanych za zobowiązania przedsiębior-ców na warunkach korzystniejszych od oferowanych na rynku,
– zaniechania poboru podatku, odroczenia terminu zapłaty, rozłożenia na raty po-datku lub zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę oraz umorzenia zaległości podatkowej bądź odsetek za zwłokę lub opłaty prolongacyjnej, – umorzenia bądź zaniechania ustalania lub poboru należnych od przedsiębiorcy
świadczeń pieniężnych, stanowiących środki publiczne w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych, innych niż podatki, albo odraczania lub rozkła-dania na raty płatności takich świadczeń,
– zbycia lub oddania do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego i ich związków – na warunkach korzyst-niejszych od oferowanych na rynku.
Natomiast przez podmioty udzielające pomocy należy rozumieć organy admini-stracji publicznej oraz inne podmioty, które są uprawnione do udzielania pomocy, w tym przedsiębiorcę publicznego. Udzielenie pomocy następuje najczęściej w wy-niku wydania decyzji lub zawarcia umowy.
Do podstawowych zadań pomocy publicznej należy wspieranie przedsiębiorczo-ści, ograniczenie bezrobocia, a także intensyfikacja działań inwestycyjnych. Tę for-mę wsparcia publicznego odróżnia od innych działań interwencyjnych jej selektyw-ny charakter w odniesieniu do poszczególselektyw-nych podmiotów czy sektorów gospodarki5.
Wyróżnia się trzy podstawowe kategorie pomocy publicznej: pomoc horyzontal-ną, regionalną oraz pomoc sektorową. Pomoc publiczna, której udzielenie wiąże się z przynależnością biorcy do konkretnego sektora nazywa się pomocą sektorową. Najczęściej pomoc sektorowa kierowana jest do tych gałęzi gospodarki, które prze-żywają długotrwałe problemy strukturalne, takie jak nadmierne zatrudnienie czy nadwyżka mocy produkcyjnych. Pomoc taka ma ułatwić restrukturyzację czy też likwidację tych sektorów6.
Zupełnie inny charakter ma pomoc regionalna, której udzielenie wiąże się z pro-wadzeniem działalności gospodarczej przez beneficjanta na określonym obszarze.
4 Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w roku 2011, UOKIK,
War-szawa 2012, s. 7-8.
5 E. Czerwińska, Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw a konieczność dostosowania prawa
polskiego do prawa Unii Europejskiej, Publikacja Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu, Informacja nr 713
z 2000 r.
6 A. Żołnierska, A. Tokaj-Krzewska, (red.), Pomoc publiczna. Poradnik przedsiębiorcy, PARP,
Warszawa 2003, s. 8.
Pomoc taka ma na celu zmniejszanie dysproporcji w rozwoju ekonomiczno-społecz-nym między poszczególnymi regionami Unii Europejskiej. Jest to pomoc o charak-terze rozwojowym ukierunkowana na dofinansowanie działań inwestycyjnych oraz zwiększanie zatrudnienia7.
Pomoc horyzontalną najłatwiej zdefiniować jako pomoc niezwiązaną z działal-nością beneficjenta w określonym sektorze lub regionie, ukierunkowaną na różnora-kie cele. Należą do nich ochrona środowiska naturalnego, szkolenia, rozwój małych i średnich przedsiębiorstw czy zatrudnienie8.
Reasumując, przez pojęcie pomocy publicznej rozumieć można udzielenie bez-pośrednio lub bez-pośrednio pomocy finansowej określonym przedsiębiorcom. W kon-sekwencji określone podmioty gospodarcze zostaną uprzywilejowane w stosunku do konkurentów. Dokonywane jest to poprzez wydatkowanie na rzecz przedsiębiorców lub za nich środków publicznych lub pomniejszenie świadczeń należnych od nich na rzecz sektora finansów publicznych9. Można zatem stwierdzić, iż pomoc publiczna
jest niewątpliwie jednym z ważniejszych czynników wspierających rozwój przed-siębiorczości w danym regionie.
3. Poziom udzielanej pomocy publicznej
W latach 2007-2010 ogólna wartość pomocy publicznej wykazywała tendencję wzrostową. Jak wskazują raporty przygotowane przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, zmiana ta związana była przede wszystkim z uruchamianiem pro-jektów współfinansowanych z funduszy unijnych. Często wsparcie tych propro-jektów stanowiło pomoc publiczną – będącą głównie regionalną pomocą inwestycyjną. Na-tomiast w roku 2011 w porównaniu z rokiem 2010 odnotowano spadek wartości pomocy o nieco ponad 2,6 mld zł, co stanowiło spadek o prawie 11% w stosunku do roku poprzedniego (tab. 1). Podobną sekwencję zaobserwować można, analizując udział pomocy publicznej w PKB. W latach 2007-2010 zaobserwowano sukcesyw-ny przyrost analizowanego udziału i w roku 2010 osiągnięto wielkość maksymalną wynoszącą 1,7%, podczas gdy w roku 2011 uległa ona obniżeniu o prawie 3 punkty procentowe (1,4%).
Dokonując analizy dynamiki wartości poszczególnych rodzajów pomocy pu-blicznej na przestrzeni lat 2007-2011, należy zauważyć dominującą od roku 2009 pomoc regionalną. W 2009 r. pomoc ta stanowiła nieco ponad 48%, podczas gdy w roku 2010 osiągnęła już poziom prawie 51% (tab. 2).
W ostatnim okresie analizy badana wielkość uległa obniżeniu, jednak nadal wy-kazuje maksymalną wartość wynoszącą prawie 37%. Wysoka kwota pomocy regio-nalnej stała się konsekwencją udzielanej pomocy ze środków unijnych, związana
7 http://www.pomocpubliczna.com.pl/article.php?id=38.
8 I. Postuła, A. Werner, Pomoc publiczna, Wydawnictwa Prawnicze LexisNexis, 2006, s. 10. 9 J. Sokołowski, A. Żabiński, Finanse publiczne, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego
594
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina Gałązkajest również z utrzymującą się możliwością korzystania ze zwolnień z podatku do-chodowego przez przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą na tere-nie specjalnych stref ekonomicznych (1 422,4 mln zł w 2011 r.)10.
Udział pomocy horyzontalnej w ogólnej kwocie wsparcia ze środków publicz-nych był najwyższy w roku 2007 – prawie 66%. W kolejpublicz-nych okresach uległ obni-żeniu i udział wartości pomocy horyzontalnej w ogólnej wartości pomocy od 2009 r. kształtuje się na średnim poziomie – ok. 30%. Pomoc sektorowa odnotowuje co roku niewielkie przyrosty. Jej najwyższą wartość odnotowano w roku 2008, kiedy to sięg- nęła poziomu 2 524,5 mln zł – co stanowiło prawie 20% ogólnego wsparcia publicz-nego. Najbardziej dynamiczny wzrost wystąpił w przypadku pomocy stanowiącej rekompensatę dla przedsiębiorcy z tytułu realizacji zadań publicznych (inne tytuły). Jej udział w ogólnej wielkości pomocy publicznej wzrósł z 0,3% w 2008 r. do 11,3% w 2011 roku.
Dokonując porównania udziału wartości pomocy udzielonej w poszczególnych województwach w całkowitej wartości pomocy publicznej kraju, można zauważyć, że województwo lubelskie osiąga średnią wartość wynosząca prawie 3,5% (tab. 3). Udział ten jest zdecydowanie niższy w porównaniu z województwem mazowieckim (16%) czy śląskim (13%), a nawet łódzkim (11%)11.
10 Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przesiębiorcom w roku 2011, UOKIK,
Warsza-wa 2012, s. 26-28.
11 Tamże, s. 37-38.
Tabela 1. Wartość udzielonej pomocy publicznej w latach 2007-2011
Lp. Wyszczególnienie 2007 2008 2009 2010 2011 1 Wartość pomocy publicznej
w mln zł 6 549,50 14 383,10 19 173,40 24 087,30 21 469,30 2 Dynamika (%) rok poprzedni = 100% 219,61 133,31 125,63 89,13 3 % PKB 0,56 1,13 1,43 1,7 1,41 4 Dynamika (%) rok poprzedni = 100% 201,79 126,55 118,88 82,94 Źródło: opracowanie własne na podstawie: Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej
przedsię-biorcom w latach 2007, 2008, 2009, 2010, 2011.
Tabela 2. Pomoc publiczna według kategorii otrzymanego wsparcia w latach 2007-2011
Lp. Rodzaj pomocy 2007 2008 2009 2010 2011
1 Pomoc regionalna 24,86 35,05 48,15 50,46 36,79 2 Pomoc sektorowa 9,25 21,91 16,55 15,95 19,63 3 Pomoc horyzontalna 65,52 42,70 33,35 29,27 32,31 4 Inne tytuły 0,37 0,34 1,95 4,32 11,28 Źródło: jak w tab. 1.
Podsumowując analizę poziomu i struktury udzielonej pomocy publicznej, moż-na stwierdzić, iż od roku 2007 mamy do czynienia ze stopniowym wzrostem warto-ści udzielanej pomocy publicznej. Związane jest to przede wszystkim z uruchomie-niem projektów finansowanych z funduszy unijnych, polegających na udzielaniu wsparcia objętego zasadami pomocy publicznej. Jednak otrzymane wsparcie w wo-jewództwie lubelskim jest nadal na dosyć niskim, wręcz niezadowalającym pozio-mie w porównaniu z innymi województwami w kraju.
4. Charakterystyka próby badawczej
W celu przeanalizowania stopnia wykorzystania pomocy publicznej przeprowadzo-no badania ankietowe pośród przedsiębiorców województwa lubelskiego. Badania-mi objęto 240 jednostki gospodarcze – z tego 37 przedsiębiorstw (co stanowiło zale-dwie 15% całej próby badawczej) skorzystało lub nadal korzysta z pomocy publicznej. Tak niski odsetek jest potwierdzeniem wcześniejszej analizy, wskazują-cej na niski poziom wykorzystywanego wsparcia publicznego w województwie lu-belskim. Pośród jednostek korzystających z tego źródła finansowania działalności odnotowano: 24 indywidualne działalności gospodarcze, 11 spółek oraz 2 przedsię-biorstwa państwowe. Pośród spółek najliczniejszą grupę stanowią spółki z o.o. Na dalszej pozycji znajdują się spółki cywilne, a kolejno spółki akcyjne (tab. 4).
Tabela 4. Forma organizacyjno-prawna analizowanych przedsiębiorstw
(udział w stosunku do ogółu)
Lp. Forma organizacyjno-prawna Udział w % 1 Działalność gospodarcza, 63,89 2 Przedsiębiorstwa państwowe 5,56 3 Spółki, w tym: 30,55 4 Spółka z o.o. 54,55 5 Spółka cywilna 36,36 6 Spółka akcyjna 9,09
Źródło: opracowanie własne na podstawie badań ankietowych przeprowadzonych w województwie lubelskim w 2012 roku.
Tabela 3. Pomoc publiczna w województwie lubelskim w latach 2007-2011
Lp. Wyszczególnienie 2007 2008 2009 2010 2011
1 Ogółem Polska (%) 100 100 100 100 100
2 w tym: woj. lubelskie (%) 2,72 3,71 4,16 3,06 3,69 Źródło: jak w tab. 1.
596
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina GałązkaBiorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności, największą popularność w grupie jednostek korzystających z pomocy publicznej zdobyły przedsiębiorstwa działające w sektorze handlu (11 firm – 27,78%). Na drugim miejscu ukształtowały się jednostki usługowe (9 firm – 25,00%), a na trzecim produkcyjne (8 firm – 22,22%), kolejne miejsce zajmuje połączenie dwóch najpopularniejszych, czyli działalności handlowo-usługowej (4 firmy – 11,11%).
Zróżnicowanie form organizacyjno-prawych podmiotów korzystających z po-mocy publicznej jest na dosyć wysokim poziomie, o czym świadczy wartość współ-czynnika zmienności znacznie przekraczająca 60% (współczynnik zmienności 1,165).
W okresie 2000-2011 odnotowano, iż średnio dwie spółki rocznie korzystają z pomocy publicznej. Zróżnicowanie przedsiębiorstw korzystających z tego rodzaju źródeł finansowania działalności w przedstawionym okresie jest silne, o czym świadczy wysoki poziom wskaźnika zmienności mieszący się w przedziale 40-60% (0,503).
W dążeniu do wzrostu przedsiębiorczości niewątpliwie ważną rolę odgrywa po-moc samorządów, a co za tym idzie interwencjonizm państwa. Należy pamiętać, że pomoc publiczna możliwa jest także dzięki wsparciu ze strony Unii Europejskiej. Strategia rozwoju województwa lubelskiego zawiera liczne bezpośrednie i pośred-nie odpośred-niesienia do funduszy strukturalnych Unii Europejskiej12. To właśnie one
sta-nowią najważniejszą część wspierania regionalnej przedsiębiorczości.
5. Wykorzystanie pomocy publicznej
w badanych przedsiębiorstwach
W badaniach przeprowadzonych w 2012 r. na 240 losowo wybranych przedsię-biorstw funkcjonujących na terenie województwa lubelskiego wykorzystano dwie podstawowe metody: ankietową i statystyczną.
Podczas analizy zebranych danych okazało się, że liczba podmiotów korzystają-cych z pomocy publicznej w latach 2000-2011 ulegała nieustannym zmianom. Z danych zawartych w tab. 5 wynika, że liczba podmiotów korzystających z pomocy publicznej sukcesywnie wzrasta. W okresie 2000-2003 jednostki te stanowiły pra-wie 9% pośród ankietowanych podmiotów, natomiast w latach 2010-2011 odpo-wiednio prawie 44%, co oznacza przyrost aż o 35 punktów procentowych. Najwię-cej spółek korzystających z pomocy publicznej zaobserwowano w roku 2010.
Na pytanie zadane respondentom: Z jakiej formy pomocy publicznej
skorzysta-no? najczęściej udzielaną odpowiedzią były dotacje (prawie 47%). Na drugiej
pozy-cji znalazły się pożyczki i kredyty preferencyjne (21%) (tab. 6). Najmniejszym zain-teresowaniem natomiast odznaczają się poręczenia, odroczenia i rozłożenia na raty płatności wobec budżetu (1-2%).
12 K. Głębocki (red.), Wpływ funduszy strukturalnych Unii Europejskiej na planowanie rozwoju
województw, Wydział Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2005, s. 64-65.
Tabela 5. Przedsiębiorstwa korzystające z pomocy publicznej
według okresu otrzymanej pomocy (udział w stosunku do ogółu) Lp. Okres udzielenia pomocy publicznej Udział (%)
1 2011-2010 43,86
2 2009-2007 31,58
3 2006-2004 15,79
4 2003-2000 8,77
Razem: 100,00
Źródło: jak w tab. 4.
Tabela 6. Przedsiębiorstwa według formy udzielonej pomocy publicznej (udział w stosunku do ogółu)
Lp. Forma udzielonej pomocy publicznej Udział (%)
1 Dotacje 46,55
2 Zwolnienie z podatku 6,90
3 Subsydia kapitałowo-inwestycyjne 0,00
4 Pożyczki i kredyty preferencyjne 20,69
5 Odroczenie lub rozłożenie na raty płatności podatku lub zaległości
podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę 5,17
6 Poręczenia 1,72
7 Gwarancje kredytowe 6,90
8 Kredyty warunkowo umorzone 0,00
9 Wniesienie kapitału do spółki 3,45
10 Odroczenia i rozłożenia na raty płatności wobec budżetu 1,72 11 Odroczenia i zaniechania płatności na rzecz funduszu celowego 0,00 12 Sprzedaż ziemi przedsiębiorstwu poniżej jej ceny rynkowej 0,00
13 Inne 6,90
Razem: 100,00
Źródło: jak w tab. 4.
Nie ulega wątpliwości, iż interwencja państwa poprzez udzielanie pomocy pu-blicznej może wpływać pozytywnie na poszczególne podmioty gospodarcze, jak też może powodować nadmierne wsparcie i wzmocnienie wybranych grup przedsię-biorstw. W rezultacie skutkuje to nieuprawnioną przewagą konkurencyjną. Dlatego też istotne staje się monitorowanie efektywności i korzyści wynikających z udzielo-nej pomocy publiczudzielo-nej. Ponad 20% przebadanych podmiotów wskazuje, iż główną korzyścią otrzymania pomocy publicznej jest rozwój danego przedsiębiorstwa (tab. 7). W dalszej kolejności wskazywano lepszą płynność finansową (prawie 16%), wzrost konkurencyjności (prawie 13%) czy zmniejszenie kosztów przedsiębiorstwa (11%).
598
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina GałązkaZaskoczeniem może się wydawać fakt, iż najmniej podmiotów wskazało na korzyść w postaci możliwości zainwestowania kapitału w nowe przedsięwzięcie.
Na pytanie zadane respondentom o dynamikę rozwoju przedsiębiorstwa w wy-niku otrzymanej pomocy publicznej większość przebadanych jednostek wskazywała na porównywalność w stosunku do głównych konkurentów, branży oraz oczekiwań właścicieli (średnio 70%) (tab. 8). Można zatem stwierdzić, iż stopień wykorzysta-nia pomocy publicznej jest na niewystarczającym poziomie, gdyż średnio zaledwie 20% podmiotów wskazuje na rosnącą przewagę konkurencyjną w okresie ostatnich trzech lat korzystania z pomocy publicznej.
Tabela 8. Przedsiębiorstwa korzystające z pomocy publicznej według formy udzielonej pomocy
(udział w stosunku do ogółu)
Lp. Wyszczególnienie Porównywalna Wyższa Niższa 1 W stosunku do głównych konkurentów była 66,04 26,42 7,55 2 W stosunku do branży, w której działa była 75,47 22,64 1,89 3 W stosunku do oczekiwań właścicieli/kierowników
najemnych 62,26 11,32 26,42
Źródło: jak w tab. 4.
Udzielana pomoc publiczna powinna służyć określonym celom, takim jak roz-wój przedsiębiorstw, zmniejszenie dysproporcji ekonomicznych (gospodarczych) między regionami kraju, a tym samym między jednostkami gospodarczymi. Dlatego też istotna staje się celowość udzielanej pomocy publicznej. Połowa przebadanych podmiotów wskazuje, iż głównym celem otrzymanego wsparcia była działalność inwestycyjna przedsiębiorstw (tab. 9). W dalszej kolejności jako cel otrzymanej
po-Tabela 7. Przedsiębiorstwa korzystające z pomocy publicznej według uzyskanych korzyści
(udział w stosunku do ogółu)
Lp. Korzyści wynikające z otrzymanej pomocy publicznej Udział (%)
1 Wzrost zatrudnienia 11,01
2 Wzrost konkurencyjności 12,84
3 Zmniejszenie kosztów przedsiębiorstwa 12,84
4 Lepsza płynność finansowa 15,60
5 Możliwość zainwestowania kapitału w nowe przedsięwzięcie 5,50
6 Zdobycie nowego doświadczenia 11,01
7 Zmniejszenia ryzyka prowadzonej działalności 11,01
8 Rozwój przedsiębiorstwa 20,18
Razem: 100,00
Źródło: jak w tab. 4.
mocy wskazywano przyrost zatrudnienia oraz szkolenia dla pracowników. Naj-mniejszym zainteresowaniem natomiast obdarzono cel, jakim jest ochrona środowi-ska.
Dokonując analizy sytuacji rynkowej przedsiębiorstw korzystających z pomocy publicznej, można było zaobserwować, że u większości podmiotów zauważa się znaczną poprawę. Otrzymana pomoc niewątpliwie wpływa na większe zaintereso-wanie klientów oferowanymi produktami czy usługami (tab. 10). Stało się to konse-kwencją zwiększonych działań inwestycyjnych zwłaszcza w nowe technologie w przypadku przedsiębiorstw produkcyjnych, powodujących poprawę jakości ofero-wanych produktów i usług.
Tabela 10. Wpływ pomocy publicznej na poprawę sytuacji rynkowej przedsiębiorstw
(udział w stosunku do ogółu)
Lp. Wyszczególnienie Stały poziom Spadek Wzrost
1 Zyski 28,30 26,42 45,28 2 Przychody 30,19 16,98 52,83 3 Koszty 30,19 7,55 62,26 4 Inwestycje 35,85 11,32 52,83 5 Zatrudnienie 39,62 20,75 39,62 6 Liczba klientów 28,30 13,21 58,49
Źródło: jak w tab. 4.
W świetle przeprowadzonych analiz oprócz pozytywnych stron pomocy pu-blicznej, jakimi są m.in. poprawa sytuacji ekonomicznej podmiotów oraz wzrost działań inwestycyjnych, pojawiły się również jej wady. Zniechęcają one przedsię-biorców do starań o pomoc publiczną. Zwrócono uwagę przede wszystkim na sfor-malizowanie procedur (38,89%) oraz trudność w dostępie do pomocy publicznej (25,93%). Jednak mimo tych przeszkód prawie 15% badanych jednostek stwierdzi-ło, iż pomoc publiczna przyniosła im znaczne korzyści.
Tabela 9. Przedsiębiorstwa korzystające z pomocy publicznej
według celu otrzymanej pomocy (udział w stosunku do ogółu)
Lp. Cel otrzymanej pomocy publicznej Udział (%)
1 Inwestycje 50,00
2 Ochrona środowiska 8,70
3 Zatrudnienie 23,91
4 Szkolenia 17,39
Razem: 100,00
600
Małgorzata Sosińska-Wit, Karolina Gałązka6. Podsumowanie
We współczesnej gospodarce wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw jest ściśle związany z ich zdolnością do wprowadzania innowacyjnych rozwiązań, podnosze-nia jakości oferowanych produktów i usług, a także z możliwością zaspokojepodnosze-nia specyficznych potrzeb odbiorców. Stosowanie pomocy publicznej narusza podsta-wową zasadę gospodarki rynkowej, według której korzyści, jakie osiąga przedsię-biorstwo, powinny zależeć wyłącznie od jego rynkowej użyteczności, nieustannie potwierdzanej przez kontrahentów i weryfikowanej przez konkurentów. Pomoc pu-bliczna wpływa na zakłócenie tego mechanizmu. Beneficjent pomocy publicznej uzyskuje bowiem korzyści niezależnie od skuteczności prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. W praktyce bardzo często zdarza się, że wsparcie ze źró-deł publicznych kierowane jest do przedsiębiorstw, które są nieefektywne i znajdują się w trudnej sytuacji finansowej. Istnieją jednak sytuacje, w których pozytywne efekty pomocy państwa mogą zdecydowanie przewyższać skutki negatywne. Wów-czas udzielanie przez państwo wsparcia przedsiębiorstwom jest jak najbardziej uza-sadnione i dopuszczalne.
Celem przeprowadzonego badania było dokonanie oceny stanu wykorzystania pomocy publicznej przez podmioty gospodarcze na terenie województwa lubel-skiego w latach 2007 -2011. W próbie badawczej znalazły się przedsiębiorstwa reprezentatywne, według autorów artykułu, dla charakteru prowadzonych badań i regionu.
Podsumowując, stwierdza się, iż w latach 2007-2011 w Polsce zmniejszył się udział pomocy horyzontalnej na rzecz wzrostu udziału pomocy regionalnej do po-ziomu prawie 51% w 2010 roku. Na podkreślenie zasługuje fakt, iż do najczęściej stosowanych instrumentów pomocy w regionie należały dotacje oraz pożyczki i kre-dyty preferencyjne. W związku z tym można zauważyć, że w województwie lubel-skim pomoc publiczna jest realizowana głównie w formie różnorodnych preferencji fiskalnych.
Pomoc publiczna może w istotny sposób wpłynąć na wzrost konkurencyjności przedsiębiorstw, zwłaszcza tych mniejszych, które mogą się spotkać z silną konku-rencją lepiej dokapitalizowanych i dobrze funkcjonujących większych firm. Pomoc publiczna udzielana przedsiębiorstwom w regionie wpłynęła na systematyczną po-prawę ich funkcjonowania. Wskazuje na to deklarowany przez właścicieli wzrost w analizowanym okresie: przychodów, zysków, liczby klientów i poziomu inwesty-cji. Udzielona pomoc nie przyczyniła się jednak do wzrostu zatrudnienia, chociaż 24% podmiotów podało je jako cel udzielanej pomocy.
Przyjęta hipoteza badawcza głosi, że poziom wykorzystania wsparcia ze strony państwa w podmiotach województwa lubelskiego w porównaniu do całego kraju jest dosyć niski. Mimo stopniowej poprawy konkurencyjności przedsiębiorstw nadal in-westują one w swój rozwój jedynie w ograniczonym zakresie. Przyczyn ograniczonej skali działalności inwestycyjnej należy upatrywać m.in. w ograniczonym kapitale,
jaki mogą przeznaczyć na rozwój, oraz w odczuwanym braku potrzeby inwestowa-nia w nowe technologie.
W przypadku finansowania inwestycji ze środków publicznych zarysowuje się tendencja do coraz częstszego wykorzystywania tej możliwości finansowania przez przedsiębiorstwa. Dotyczy ona w szczególności przedsiębiorców, dla których pozy-skiwanie środków przeznaczonych na innowacje będzie postrzegane jako podstawa wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw na rynkach lokalnych i międzynarodo-wych oraz jako najważniejsza szansa rozwojowa.
Literatura
Czerwińska E., Pomoc publiczna dla przedsiębiorstw a konieczność dostosowania prawa polskiego do
prawa Unii Europejskiej, Publikacja Biura Studiów i Ekspertyz Sejmu, Informacja nr 713 z 2000 r.
Głębocki K. (red.), Wpływ funduszy strukturalnych Unii Europejskiej na planowanie rozwoju
woje-wództw, Wydział Zarządzania Politechniki Częstochowskiej, Częstochowa 2005, s. 64-65.
http://www.pomocpubliczna.com.pl/article.php?id=11.
Korenik D., Korenik S., Podstawy finansów, PWN, Warszawa 2004.
Postuła I., Werner A., Pomoc publiczna, Wydawnictwa Prawnicze LexisNexis, 2006.
Raport o pomocy publicznej w Polsce udzielonej przedsiębiorcom w roku 2011, UOKIK, Warszawa
2012.
Sokołowski J., Żabiński A., Finanse publiczne, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wro-cławiu nr 247, Uniwersytet Ekonomiczny, Wrocław 2011.
Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, Dz.Urz. UE 2010/C 83/01.
Żołnierska A., Tokaj-Krzewska A. (red.), Pomoc publiczna. Poradnik przedsiębiorcy, PARP, Warszawa 2003.
ASSESSMENT OF THE USE OF PUBLIC ASSISTANCE BY COMPANIES IN LUBLIN VOIVODESHIP BASED ON SURVEY RESULTS
Summary: Regional aid is an important stimulus to support the development of small
enterprises that operate primarily on a local market. Assistance that is used by the companies has lead to their competitiveness increase, the introduction of investment and implementation of regional social policy. This article based on statistical data and surveys conducted in 240 companies in Lublin shows the character of assistance granted to operators from public funds, the extent of their use and subjective feelings of entrepreneurs associated with the disposal of received funds.
