Jadwiga Chudziakowa
Mogilno, woj. bydgoskie
Informator Archeologiczny : badania 12, 181-182
181
faz ę С i D. O prócz c e ra m ik i znaleziono kości z w ierząt w tym kom pletne sz k ie lety , zabytki z rogu i k o śc i, nieliczne żelazne, fragm enty sz k ła o ra z p rz ę ś lik i, W obrębie wału uchwycono po zostałości drew nianych konstru kcji przekładkow ych. Stw ierdzono, że wał wzniesiono około połowy wieku IX na m iejscu osady o tw a rte j, z fazy B. Funkcjonował do X /X I wieku. Na osad zie Złotowo 5 uchwycono p ozo stało ści dom ostwa o ra z 18 jam w tym jedną z ce ra m ik ą z fazy В 1 17 z c e ra m ik ą z fazy D i C, Ponadto p rz ę ś li к gliniany i paciorek odcinkowy. Ogółem s tw ie r dzono, że początki badanego kom pleksu osadniczego przypadają na VII/ VIII wiek. Jego najintensyw niejszy rozw ój przypada na połowę IX i koniec X wieku. Osadnictwo zanika tu stopniowo w ciągu XI wieku.
MOGILNO U niw ersytet im . M ikołaja
woj. bydgoskie K opernika
Instytut A rcheologii i E tn o g rafii
w Toruniu
P ra c a m i terenow ym i kierow ała d r Jadw iga Chu- dziakowa /a u to rk a sp ra w o zd a n ia /. Finansow ane z kredytów problem u M I II-5. D ziewiąty sezon badań. O sada w czesnośredniow ieczna VIII/IX- X w ., gród w czesnośredniow ieczny X-XII," opactwo benedyktynów XI-XIX w.
Badania skoncentrow ano nad d alszą re k o n stru k c ją układu p rzestrzen n eg o z asied len ia w zgórza klasztornego o ra z nad rozpo zna niem najbliższego zap lecza osadniczego grodu m ogileńskiego i zespołu k lasztornego.
Wykopy założono od południowej etrony zabudowań klasztornych na najdalej na południe wysuniętym cyplu półwyspu. Do szczególnie istotnych odkryć, z uwagi na skąpość uzyskanych w tym z a k re s ie źró d eł, n ależy odsłonięcie fragm entów dwóch półziem ianek. Na ode, 105/113 odkryto półziem iankę zagłębioną w calcu do 90 cm , o n ieregularnym z a ry s ie i w ym iarach 2 , 3 D m i 2, 8Û m . Zachowały s ię ślad y po słupach podtrzym m jących konstru k cję dachową. P rz y południowej ścian ie Z ie m ianki odsłonięto palenisko złożone z kam ieni polnych i polepy. Odkryte w obręb ie dom ostwa znaczne ilo śc i ułamków naczyń m ożna chronologicz nie o dnieść do fazy С w czesnego średniow iecza.
D rugi obiekt m ieszkalny odkryto na ode. 121/120. J e s t to rów nież frag m en t półziem lankl zagłębionej do 40 cm w calcu, W p rze k ro ju two r z y nieckę o n ieregularnym praskim dnie. W c z ęśc i wschodniej dom ostwa u m ieszczo na była piwniczka zagłębiona do 80 cm w calcu. Był to obiekt
182
m ieszkalny znacznych ro zm iaró w . Zachowany Jego fra g m en t, k tó ry e ta nowi około połowę w ielkości, m a 2,90 m x 3,40 m , W te j c z ę ś c i bada nego tere n u o dsłonięte zostały w czesnośredniow ieczne w arstw y kultu row e o m ią ż sz o śc i dochodzącej do 1 ,5 0 m , w których obrębie odkryto d a lsz e frag m en ty palisady^ w yznaczające z a się g p rz e strz e n n y n a jw c ze ś niejszy ch faz osadnictw a.
Uzupełnieniem badań dokonanych w z a k re sie re k o n s tru k c ji p ie r wotnego założenia k ościoła, było szczegółow e przebadanie etyku apsydy tra n se p tu z p re z b ite riu m , gdzie uzyskano n iezap rzeczaln e dowody o jednorodnym założeniu architektonicznym w postaci prawidłowego w iązania północnej ściany p rez b ite riu m z apsydą północnego ra m ie n ia tra n se p tu .
N ajisto tn iejsze o d k ry cia dotyczące późnośredniow iecznych faz osadnictw a, dokonane zostały na ode. 110, gdzie odsłonięto re lik ty fun damentów kam iennych, interp reto w an e jako p ozo stało ści po b a s z c ie , k tó ra stanow iła punkt obronny i widokowy od stro n y przepraw y m ostow ej. Zachowane fundam enty stanow ią w rz u c ie kw aterę wielkoś ci 5,0 m x 4 ,2 0 m /w y m iary w ew nętrzne m u ró w /. Od stro n y południowej zachowane s ą fundam enty p rzypory. N atom iast od stro n y w schodniej o dkryte re lik ty łą c z ą s ię w jeden ciąg obronny z odsłoniętym i w latach ubiegłych funda m entam i k lasztornych m urów obronnych. Obok odkrytych fragm entów b a szty , stw ierd zo n e zostały ślady drogi dojazdowej prow adzącej do p rz e praw y m ostow ej. S zerokość drogi umocnionej po bokach słu p a m i, wyno s iła 3 m . O dkrycia te uzupełniają o b raz późnośredniow iecznych fo rty fik a cji k la sz to ru .
W z a k re sie badań nad bezpośrednim zapleczem o sadniczym z e s połu k laszto rn eg o , kontynuowano badania podjęte w latach poprzednich w rejo n ie je z io ra m ogileńskiego. P ra c e archeologiczne przeprow adzone zostały na cm en tarzu p rzy kaplicy św , K lem ensa, gdzie założono wykopy o c h a ra k te rz e sondażowym. M iejsce to zakwalifikowano do badań ze względu na X II-w ieczną m etry k ę kościoła św. K lem ensa, k tó ry w ym ienio ny je s t w rzekom ym dokum encie fundacyjnym k lasz to ru m ogileńskiego. W wyniku przeprow adzonych p ra c nie stw ierdzono jednak zalegania w arstw kulturowych w cześniejszych n iż nowożytne.
MORA С ZE WO, gm. Łubowo Muzeum A rcheologiczne
woj. poznańskie w Poznaniu
Stanowisko 1
Badania prow adzili m gr C zesław S trzyżew ski i m gr Zbigniew Szułczyński pod kierunkiem d r, W łodzim ierza B łaszczyka. Finansow ał WKZ w Poznaniu, D rugi sezon badań. G rodzisko.
