Uczczenie pamięci trzech współtwórców i profesorów Politechniki Warszawskiej

230 Kronika

„Studia i Materiały z D ziejów Nauki Polskiej“ ) gwarantują przy tym publikację prac z zakresu historii matematyki.

Trzeba przeznaczyć w ięcej czasu na zajęcia w dziedzinie historii matematyki na uniwersytetach. Należy również poświęcić w ięcej uwagi historii matematyki obcej i, do czasu ukazania się prac badaczy polskich, wydawać przekłady odpowied­ nich dzieł z języków obcych. W końcu, powinien zostać stworzony w Polsce ośrodek badań nad historią matematyki w ieków X I X i X X .

Liczny udział w e wrocławskiej sesji przedstawicieli środowisk matematycznych z całego kraju pozwala żyw ić nadzieję, że do pracy nad historią matematyki przy­ łączą się matematycy. Najlepiej do tego przygotowani, zechcą może własnymi przyczynkami pomnożyć naszą wiedzę o dziejach najnowszej matematyki polskiej, która od pierwszej w ojn y światowej zajmuje tak świetną pozycję w nauce mię­ dzynarodowej.

Nasuwa się jeszcze ostatnie pytanie: czy nawiązanie współpracy między K om i­ tetem Historii Nauki i Techniki a Instytutem Matematycznym — dwiema instytu­ cjami Polskiej Akadem ii Nauk — nie przyczyniłoby się do rychłego powstania ośrodka badań nad historią matematyki, o którym mówił doc. Opial w zakończeniu referatu?

Stanisław Dobrzycki

UCZCZENIE P A M IĘ C I TRZECH W SPÓ ŁTW Ó RC Ó W I PROFESORÓW P O L IT E C H N IK I W AR SZ A W S K IE J

W dniu 25 kwietnia 1964 r. odbyła się w Politechnice Warszawskiej uroczystość nadania jednemu z największych jej audytoriów (sala 134 Gmachu Głównego) im ie­ nia inż. Kazimierza Obrębowicza oraz odsłonięcia w tej sali tablic pamiątkowych: pierwszego rektora uczelni, prof. Zygmunta Straszewicza, oraz prof. Witolda Pogo­ rzelskiego.

Kazim ierz Obrębowicz (1853—1913) położył w ielkie zasługi przy organizacji w 1898 r. Instytutu Politechnicznego w Warszawie, uczelni z rosyjskim językiem na­ uczania, której spadkobierczynią stała się w 1915 r. Politechnika Warszawska. Ob­ rębowicz brał też udział w organizacji innej, już polskiej form y wyższego szkole­ nia technicznego — Wydziału Technicznego Towarzystwa Kursów Naukowych. Za tę działalność, za pracę w Stowarzyszeniu Techników oraz za współudział w tw o­ rzeniu polskiego słownictwa technicznego uzyskał Obrębowicz w 1912 r. doktorat honorowy Politechniki Lwowskiej. W 1924 r. jedno z audytoriów Politechniki W ar­ szawskiej otrzymało imię Kazimierza Obrębowicza; na miejscu tego audytorium wzniesiono przy odbudowie gmachów uczelni salę, która nosi obecnie to samo imię.

Obrębowicz zmarł na dwa lata przed otwarciem polskiej uczelni technicznej w Warszawie. Pierwszym jej rektorem został współpracujący dawniej z Obrębowi- czem Zygmunt Straszewicz (1860— 1927), profesor mechaniki teoretycznej na W y­ dziale Mechanicznym, autor wielu prac z zakresu mechaniki oraz ekonomii poli­ tycznej. W ieloletnim zaś profesorem matematyki Wydziału Mechanicznego, a ostat­ nio Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa, był W itold Pogorzelski (1895— 1963)', autor ponad setki prac z zakresu równań różniczkowych i całkowych oraz fizycznych * i technicznych zastosowań matematyki. Obaj ci wybitni profesorowie uczelni zostali obecnie uczczeni tablicami pamiątkowymi w audytorium im. Obrę­ bowicza.

Podczas uroczystości w Politechnice Warszawskiej działalność i zasługi K. Obrę­ bowicza omówił prorektor, prof. K. Kolbiński, działalność Z. Straszewicza —

kie-Kronika 231

równik Katedry Mechaniki Ogólnej, prof. F. Janik, a działalność W. Pogorzel­ skiego — jego następczyni w kierownictwie katedry, prof. J. Wolska-Bochenkowa. Wspomnieniami o wszystkich trzech zasłużonych dla uczelni postaciach podzielił się prof. B. Stefanowski.

E. O.

450-l e c i e Śm i e r c i a d a m a z b o c h y n i a

Wieś Bocheń w powiecie łowickim, w ojewództwie łódzkim, powiązała jubileusz 600-lecia Uniwersytetu Jagiellońskiego z uroczystością nacechowaną własną, m iej­ scową tradycją: z 450-lecielm śmierci Adama z Bochynia. Obchód pod protektoratem marszałka Sejmu zorganizował Pow iatow y Kom itet Frontu Jedności Narodu w Ł o ­ wiczu przy współudziale władz Uniwersytetu Jagiellońskiego.

W zakrojonej na dużą skalę uroczystości w dniu 5 kwietnia 1964 r. w zięli udział: marszałek Sejmu, przedstawiciele najwyższych władz państwowych oraz kierow ­ nictwa PZPR, rektorzy —■ Uniwersytetu Warszawskiego, Łódzkiego i prorektor U ni­ wersytetu Jagiellońskiego. Szkole w Bocheniu nadano imię Adama z Bochynia i wmurowano tablicę pamiątkową ku jago czci, Jednocześnie w pałacu w Niebo­ rowie otwarto interesującą wystawę rękopisów, druków i materiałów ikonograficz­ nych, związanych z postacią Adama, lekarza Aleksandra Jagiellończyka i Jana Olbrachta, wybitnego humanisty — medyka, filozofa i przyrodnika, poszukiwacza złóż metali w Polsce.

W związku z tym niew ątpliw ie pięknym obchodem nasuwają się dwa drobne pytania. Dlaczego Polska Agencja Prasowa w sprawozdaniach, które zamieściła zresztą cała prasa, nadała uczonemu nazwisko „A dam z Bochenia“ , choć jego rze­ czywiste miano, używane po dziś dzień w literaturze naukowej, było Adam z Bo­ chynia (nie mogła bowiem wpłynąć na nie zmianą brzmienia nazwy rodzinnej m iej­ scowości Adama w ciągu kilkuset późniejszych lat)? Zarówno Polski słownik bio­ graficzny, jak ¡i najnowsze wydanie bibliografii Korbuta podają wyłącznie: Adam z Bochymia. Dlaczego ta sama Agencja bezapelacyjnie przesądziła pochodzenie spo­ łeczne doktora Adama: „mąż, wywodzący się z chłopskiej rodziny” , choć w Polskim słowniku biograficznym prof. H. Barycz podaje, że Adam z Bochynia „pochodził prawdopodobnie ze środowiska mieszczańskiego” ?

B. P.-O.

D W U SETN A R O C ZN IC A U RO D ZIN M R Ą G O W IU S ZA

Tradycyjny doroczny Tydzień Ziem Zachodnich w 1964 r. objął swoim programem dwusetną rocznicę urodzin Krzysztofa Celestyna Mrągowiusza (1764— 1855), ostat­ niego nauczyciela języka polskiego w gdańskim Gimnazjum Akademickim, leksyko­ grafa i gramatyka, a zarazem pierwszego badacza, który zainteresował się gw a­ rami kaszubskimi, członka towarzystw naukowych: w W arszawie (od 1823 r.), Szczecinie (od 1827 r.), Krakow ie (od 1828 r.) i Towarzystwa Historyczno-Literac­ kiego w Paryżu (od 1852 r.).

10 maja podczas akademii w Gdańsku, zorganizowanej przez Towarzystwo Rozwoju Ziem Zachodnich wraz z innymi organizacjami społecznymi, popularny odczyt o Mrągowiuszu w ygłosił doc. Andrzej Bukowski; 23 maja w Olsztynie odbyła się sesja naukowa Ośrodka Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego Stowarzyszenia Społeczno-Kulturalnego „Pojezierze“ , z referatami: dra Wiesława Bieńkowskiego Zycie i twórczość Mrągowiusza, mgra Edwarda Martu,szewskiego