Zbigniew Czarnuch
Towarzystwo Przyjaciół Archiwum i
pamiątek Przeszłości. Sprawozdanie
z działalności za okres 1.01.1993 –
30.09.1994
Nadwarciański Rocznik Historyczno-Archiwalny nr 2, 221-224
Zbigniew Czarnuch
Witnica
TOWARZYSTWO PRZYJACIÓŁ ARCH IW UM
I PAMIĄTEK PRZESZŁOŚCI.
SPRAW OZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI
ZA OKRES 1.01.1993 - 30.09.1994
W la tach 1993-94 Tow arzystw o skupiło sw ą uwagę n a n astęp u ją-cych kierunkach program ow ych:
a) redagow aniu pierwszego num eru N adw arciańskiego R ocznika H istoryczno-A rchiw alnego;
b) kom pletow aniu w ydaw nictw regionalnych ze szczególnym uw zględ nieniem opracow ań Vereins für Geschichte der N eum ark;
c) rozw ijaniu w spółpracy z niem ieckim i stow arzyszeniam i p o d ejm u jący m i problem atykę b a d a ń regionalnych naszego terenu.
P ra ce red ak cy jn e
N asza inicjatyw a w ydaw ania N adw arciańskiego Rocznika Histo- ryczno-A rchiwalnego sp o tk a ła się z przychylnością U rzędu W ojew ódz kiego, zainteresow aniem regionalnych badaczy, którzy nadesłali swe tek sty oraz m aterialn y m w sparciem sponsorów z holdingu G O B E X .
W efekcie ukazał się pierwszy num er naszego periodyku, k tó rem u W y dawnictwo A rchiw um Państw ow ego w Szczecinie zapew niło wysoki po ziom edytorski. N aw iązaliśm y liczne k o n tak ty z au to ram i, k tórzy obiecali nadesłać n a m swe opracow ania do kolejnych num erów Rocznika.
K o m p leto w a n ie w yd a w n ictw
W celu stw orzenia badaczom w arunków ułatw iający ch prace nad dziejam i Regionu, p rzy stąp iliśm y do kom pletow ania opracow ań książek i m aszynopisów - zarów no polskich ja k i niemieckich. W iele w ysiłku
222
Zbigniew Czarnuch
włożyliśm y w odszukanie w bibliotekach krajow ych i niem ieckich kom p letu w szystkich w ydaw nictw Verein fü r die G eschichte der N eum ark. W ydaw nictw a tego tow arzystw a - razem przeszło 90 to m ó w - są bardzo rozproszone, a ich kom pletu n ajp raw d o p o d o b n iej nie m a ż ad n a biblio teka w Polsce. U dało n a m się zgrom adzić praw ie w szystkie w ydaw nic tw a VGN i w ykonać ich kserokopie (n a 97 w ydanych pozycji brakuje n a m jeszcze 2). D rugi egzem plarz wszystkich zgrom adzonych przez nas w ydaw nictw VGN w ykonała n a swoje potrzeby W ojew ódzka B iblioteka Publiczna.
N a podkreślenie i szczególne podziękow ania zasługuje pom oc, ja kiej w tej spraw ie udzielili n a m k ie r o w n ik A r c h i w u m M ie js k ie g o w e F r a n k f u r c i e p . R a l f - R ü d i g e r T a r g ie l o r a z p . C h r i s t i a n A s- s e n b a u m z B i b l i o t e k d e r S t i f t u n g B r a n d e n b u r g w S t u t t g a r c i e . Z obu tych m iejsc otrzym aliśm y b ezp łatn ie wiele kserokopii b ra k u ją cych n am pozycji. Podziękow ania za życzliwość i udostępnienie do kse row ania rzadkich przecież w ydaw nictw skład am y także B i b l i o t e c e I n s t y t u t u Z a c h o d n ie g o w P o z n a n i u o r a z B i b lio te c e U n i w e r s y t e t u im . M . K o p e r n i k a w T o r u n i u .
W e w rześniu 1994 r. u d a ło n a m się pozyskać wiele roczników cza sopism a „ H e im a tb la tt” . Je st to pism o ziomków - landsberczan, które zaw iera wiele niezw ykle ciekawych m ateriałów historycznych. Tow arzy stw o nasze p o siad a ak tu aln ie kom pletne lub praw ie kom pletne roczniki tego w ydaw nictw a z la t 1962-94. Do skom pletow ania całości b rak u je n a m la t pięćdziesiątych. Z grom adzenie w szystkich tych czasopism było m oż liwe dzięki uprzejm ności p. D i e t r i c h a H a n d t a , jednego z landsberczan, k tó ry przekazał n a m 121 num erów „ H e im a tb la tt” .
Równolegle naw iązaliśm y k o n ta k ty z redakcjam i czasopism ziomkow- skich, byłych m ieszkańców L andsberga (G orzow a), M eseritz (M iędzyrze cza) i A rnsw alde (C hoszczna) w celu skom pletow ała roczników ich pism , w których z n a jd u je się wiele cennych m ateriałó w źródłow ych i o p raco wań.
I n n e f o r m y w s p ó ł p r a c y z N ie m c a m i
Tow arzystw o w spółpracuje z d ziałający m we Frankfurcie n ad O d rą
P rojektem H isto rii N iem iecko-P olskiej uczestnicząc w przedsięw zięciach
tego stow arzyszenia. Zaw artość pierwszego num eru R ocznika je s t tej w spółpracy w yrazem . O d roku 1993 członkiem Z arządu P. H. N. P. je s t re p re zen ta n t naszego Tow arzystw a, Zbigniew C zarnuch.
Towarzystwo P rzyjaciół A rchiw um i P a m ią te k Przeszłości
223Od roku 1992 w spółpracujem y także z k rajo w ą s tru k tu rą organiza cji ziomkowskich Niemiec o nazw ie L and sm a n n sch a ß B erlin-M ark B ran
denburg, org an izu jącą doroczne konferencje niem iecko-polskie. Ze strony
polskiej w spotkaniach tych uczestniczyli d o tą d reprezentanci w ładz sa morządowych i stow arzyszeń regionalnych, nie m ogąc ty m sam ym być dla strony niemieckiej rów norzędnym p a rtn e re m rozmów. D latego po d czas konferencji ja k a m ia ła m iejsce w F ü n f Eichen koło E ise n h ü th en stad t delegaci polscy postanow ili utw orzyć p o n a d g m in n ą s tru k tu rę organiza cyjną.
4 g ru d n ia 1993 roku n a zebraniu w Skw ierzynie delegaci polskich stowarzyszeń uczestniczących w tych konferencjach podjęli w tej spraw ie dwie uchwały. Ich treść p rzy taczam y w p ełn y m brzm ieniu.
U chw ała p rogram o w a P O R O Z U M IE N IA T O W A R Z Y S T W P O G R A N IC Z A p o w z ię ta n a ze b ra n iu z a ło ż y c ie lsk im w S k w ie rzynie w d n iu 4 g ru d n ia 1993 roku.
Obecni na zabraniu delegaci Towarzystwa P rzyja źn i P olsko-N iem ieckiej ze Skw ierzyny, Sulechowskiego Towarzystwa K u ltu ry, Gorzowskiego To warzystwa Naukowego, Towarzystwa P rzyja ció ł A rchiw um i P am iątek Przeszłości w Gorzowie oraz Towarzystwa P rzyja ció ł W itnicy postana wiają powołać P O R O Z U M IE N IE P O G R A N IC Z A , jako partnera w kon taktach z organizacją skupiającą byłych niem ieckich mieszkańców dawnej Nowej M archii o nazwie Landsm annschaß B erlin -M a rk Brandenburg.
P orozum ienie stawia sobie za cel koordynację działań w przezw ycięża niu narodowych uprzedzeń, poprzez organizowanie i rozwijanie kontaktów między daw nym i i obecnymi m ieszkańcam i m ia st i wsi, podejm owanie wspólnych inicjatyw w dziele opieki nad zabytkam i kulturowego dziedzic twa oraz opracowywanie i popularyzację dziejów Regionu.
Dla realizacji powyższych celów powołuje się Z arząd Porozum ienia, w skład którego wchodzą delegaci Tow arzystw tw orzących Porozum ienie. Na tymczasowego przewodniczącego P orozum ienie wybrało Zbigniewa Czar nucha z W itnicy. Zadanie prowadzenia sekretariatu powierzono Towa rzystwu P rzyja ció ł A rchiw um i P am iątek P rzeszłości w Gorzowie, m a jącem u swą siedzibę w A rchiw um P aństw ow ym w Gorzowie W L K P przy
ulicy Grottgera 2Ą.
Na posiedzeniu p o d jęto uchw ałę u p ełn o m o cn ia jącą Zarząd Porozu m ienia do po d jęcia s ta ra ń ukierunkow anych n a zorganizow anie kolejnego spotkania z LBM B przez stronę polską. Zaleca się, by te m a te m sp o tk a
224
Zbigniew Czarnuch
n ia były dzieje tej ziem i i opieka n ad zabytkam i. F o rm ą sp o tk a n ia w inna być sesja naukow a historyków n a te m a t historii zakonów tem plariuszy, jo an itó w i cystersów oraz opieki nad p o zo stały m i po nich zabytkam i.
