Izabela Jarosińska
"Inteligencja i rewolucja", Andrzej
Mencwel, "Miesięcznik Literacki"
R.VI (1971) : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 14/42, 184
/11/ ZIEJKA Franciszek: Młodopolski chłop "kolorowy b a je c z n ie " a polska trad ycja lite r a c k a . W: Tradycja i nowoczes ność. /Dziewiąta konferencja te o re ty czn o litera c k a w U stro niu/. Red. Jan Trzynadlowski. Oss. Wrocław 1971, s. 27-53. Praca o charakterze h isto ry czn o litera ck im - przynosi fa k to g ra fic zn y i an alityczn y opis zaplecza lite r a c k ie g o jednego z mo tywów "W esela" Wyspiańskiego: " '»weselnego4£ bohatera > k o lo - rowego b a j e c z n i e j " . Autor odwołuje s ię do całego szeregu tek stów lit e r a c k ic h - renesansowych i oświeceniowych - których t e matem b y ły : "u ro k i ży cia w ie js k ie g o ", "arkadia w ie js k a ", posta c ie oraczy i żeńców, i u stala genezę sielankowego wizerunkn chło pa w lit e r a t u r z e m łod op olsk iej. Obraz wsi bronow ickiej z drama tu Wyspiańskiego je s t - zdaniem autora - podsumowaniem konwen c j i sielankow ej, obecnej w naszej "c h ło p s k ie j" lit e r a t u r z e , i zarazem j e j kompromitacją i odrzuceniem.
BP/42 ' E .Sz.
/11/ MENCWEL Andrzej: In te lig e n c ja i rew olucja. I I . "Mie s ię c z n ik L ite r a c k i" R. V I: 1971 nr 5 s. 62-69.
Kontynuacja banan dotyczących wpływu re w o lu c ji 1905 r . na myśl Stanisława Brzozowskiego. W "Legendzie Młodej P o ls k i" p i sarz przeciwstawia Młodą %Po‘'skę wymogom, ja k ie przed świadomoś c ią społeczną stawia w ystąpienie p ro le ta r ia tu na arenę d z ie jo wą. Jest to pumtt w yjścia k ry ty k i Młodej P o ls k i, w k tó r e j Brzo zowski dostrzega id e o lo g ię u c ie c zk i od r z e c z y w is to ś c i i id e o lo g ię wyzwolenia zastępczego, co zarazem prowadzi do u c ie c zk i od problemów społecznej pracy w stronę ponadhistorycznej świadomo ś c i e s te ty c z n e j.
