Maria Prussak
"Szewcy" - świat totalnie groteskowy,
Lech Sokół, "Litteraria" VI, Wrocław
1974 : [recenzja]
Biuletyn Polonistyczny 18/3 (57), 94
( I I ) SOKÓŁ Lech: "Szewcy" - świat t o t a ln ie groteskowy. " L i t t e r a r i a " V I, Wrocław 1974, s.7 -2 6 .
0 t o t a ln ie groteskowym charakterze "Szewców" decyduje zaprezentowana w tym utworze w iz ja św ia ta, na k tó rą skład ają s i ę , zdaniem sutora, następują ce elem enty: m etafora ś w ia ta -te a tru ; kosmiczny charakter świata p rze d sta wionego, k tó ry s p r z y ja narastaniu groteskow ej atmosfery i .potęgowaniu s ię u o g ó ln ien ia ; p rzy s z ło ś ć jako czas a k c ji; wyglądy p o s ta c i; połą czen ie pro blem atyki p o lit y c z n e j i sek su aln ej, ’ifykorzystane p rzez Witkacego motywy "ow a d zie" p o d k reśla ją determinizm, oddziaływ anie s i ł nadrzędnych - ubezwłas nowolniony czło w iek z o s te je sprowadzony do r o l i m arion etki. Ewolucja świata prowadzi - p rze z rew o lu cje i przew roty - do ostateczn ego chaosu i dekaden
c j i , zakończonych m echanizacją, która je s t bezruchem.
BP/57/53 Mar.P.
( I I ) SPASOWSKA H a lin a : "Kronika dn ia" i "Na p rzyk ła d " Tedeusza Peipera wobec k o n cep cji " lit e r a t u r y fa k tu " i "nowej r z e c z y w is t o ś c i". " L i t t e r a r i a " V I, Wrocław 1974, s . 29-40.
Tezą pracy je s t k o n s ta ta cja , i ż i s t n i e j ą w lit e r a t u r z e p o ls k ie j okresu międzywojennego (a ś c i ś l e j - w la ta c h t r z y d z ie s t y c h ) co najmniej dwa rozu mienia " l i t e r a t u r y fa k t u " : 1/ rozumienie awangardowe - w p e łn i odpowiadają ce osiągnięciom i potrzebom epoki ,i 2/ rozum ienie autentystyczne - będące, zdaniem a u to rk i, miernym odbiciem , p a ra fra zą bez zrozumienia is t o t y r z e c z y . Przykładem pierw szego są utwory p o etyck ie i wypowiedzi programowe Tadeusza P e ip e ra , drugiego natomiast - Stanisława Czernika.
