Dobór środków transportu samochodowego w odkrywkowych kopalniach surowców mineralnych z uwzględnieniem aspektów techniczno‐ekonomicznych
Rozwój budownictwa, prognozuje dalszy wzrost zapotrzebowania na surowce skalne. Z drugiej zaś strony, globalna gospodarka boryka się trudnościami oraz fluktuacją cen paliw. Transport samochodowy, jest dominującym rodzajem transportu technologicznego w kopalniach surowców skalnych, jego opłacalność jest ściśle powiązana ze zużyciem oleju napędowego.
Racjonalne rozwiązanie systemu transportowego z wykorzystaniem wozideł technologicznych, powinno wynikać z dokładnej analizy aspektów techniczno-ekonomicznych - zarówno inwestycyjnych związanych z zakupem pojazdów, jak również eksploatacyjnych, gdyż one w decydującym stopniu mogą wpłynąć na koszty pozyskiwania kopaliny użytecznej. Ponadto wozidła technologiczne powinny być dobierane z uwzględnieniem wszystkich istotnych parametrów w określonych warunkach eksploatacyjnych, a nawet preferencji eksploatatora. Dobór ten powinien uwzględniać, dotychczas pomijane kryteria, takie jak energochłonność wozideł, parametry niezawodnościowo-eksploatacyjne oraz ergonomię środowiska pracy kierowcy.
Zważywszy na powyższe aspekty, podjęto w niniejszej pracy próbę opracowania nowych, uniwersalnych kryteriów oraz metody oceny i doboru środków transportu samochodowego dla odkrywkowych kopalń surowców skalnych.
Celem pracy było także opracowanie i aplikacja nowej metodyki wielokryterialnego doboru środków transportu samochodowego w kopalniach surowców skalnych, opartej na procedurach Wielokryterialnego Wspomagania Decyzji (WWD), co w dużej mierze przyczyni się do racjonalizacji procesów transportowych w eksploatacji tych surowców
Przedstawiona w pracy metodyka obrazuje praktyczne zastosowanie wielokryterialnej metody wspomagania decyzji (WWD) i jednej z metod tego kierunku - ELECTRE III, do rozwiązania problemu oceny wozideł technologicznych w konkretnych warunkach eksploatacyjnych odkrywkowej kopalni surowców skalnych. Zastosowane narzędzie pozwoliło na uszeregowanie (rankingowanie) alternatywnych propozycji rozwiązań (wariantów) występujących w analizowanej populacji pojazdów. Zaproponowana metodyka ma charakter uniwersalny, dlatego może być aplikowana w innych zakładach górniczych.
Selection of automotive means of transport in mineral resource open‐pit mines with consideration of technical and economic aspects
Development of building industry effects further increase in demand for rock materials. On the other hand, presently the world economy is struggling with difficulties and fluctuation in gas prices. Automotive transport is a dominant type of technological transport in rock mines. Its profitability is strictly dependent on diesel oil consumption.
Rational solution for transport system based on the use of haul trucks should result from thorough analysis of technical and economic issues – both cost-related (relating to the purchase of vehicles) and exploitational – which can have a crucial impact on the cost of minerals extraction. Morover haul trucks should be selected with consideration for all vital parameters in specific exploitational conditions and even the exploiter’s preferences. This selection should consider hitherto disregarded criteria, such as level of energy consumption by the trucks, technical infallibility, exploitational parameters and ergonomy of driver’s working environment. Considering the above issues, the following dissertation is an attempt to develop new, universal criteria as well as a method of evaluation and selection of means of automotive transport for mineral resource open-pit mines.
The object of this dissertation is also the development and application of the new methodology of multicriteria selection of automotive transport in rock mines, based on Multicriteria Decision Support (MDS) procedures, which will considerably contribute to rationalization of transport processes in exploitation of the resources. Methodology presented in the dissertation illustrates practical application of Multicriteria Decision Support and one particular method of this type – ELECTRE III – for resolving the problem of haul trucks evaluation in specific exploitational conditions of mineral resource open-pit mine. The methods applied allowed for classification (ranking) of alternative solutions present in analyzed vehicle population. The proposed methodology has a universal quality, consequently it may be applied in different mine plants.
