Recenzje 259
od czerw ca do listopada 1920 r. A utorzy przedstaw ili także udział opisyw anych przez siebie oddziałów w w ojnie polsko-sow ieckiej. O m aw iane studia s ą efek tem żm udnej kw erendy archiw alnej prow adzonej przez autorów w arch iw ach rosyjskich ukraińskich, litew skich oraz polskich w ram ach realizacji, finan so w a nego p rzez K om itet B adań N aukow ych, projektu zatytułow anego: Ja zd a p rzec iw n ikó w Wojska P olskiego w okresie w alk o gra nice D ru giej R zeczyp o sp o
litej w latach 1 9 1 8 -1 9 2 1 . K siążka zaopatrzona je s t ró w nież w indeksy osobow y i geograficzny.
L eszek K u ź n i c k i : Protozoologia w P olsce 1861-2001. W arszaw a 2003 309 s., ind. Problem y N aukow e W spółczesności.
W om aw ianej pracy autor analizuje drogi rozw oju badań dotyczących p ier w otniaków . W pierw szych dw óch rozdziałach zostały przedstaw ione: geneza protozoologii i zm iany jej zakresu w X IX i X X w., proces w yo dręb niania się protozoologii spośród innych nauk biologicznych, m iędzynarodow e sto w arzy szenia, kongresy i czasopism a protozoologiczne. W dalszych rozdziałach autor przedstaw ił charakterystykę dziejów protozoologii w Polsce oraz jej p ro b lem a tykę bad aw czą i dokonania w latach 1919-2001. N a końcu sw ojego o p raco w a nia autor zam ieścił w układzie alfabetycznym biogram y najw y bitniejszy ch p o l skich protozoologów . K siążka je s t także zaopatrzona w streszczenie w ję z y k u angielskim oraz skorow idze nazw isk i nazw łacińskich.
P olscy Nobliści. Stulecie przyznan ia p ierw szej N agrody N obla M arii S kło dow skiej-C urie. D w udziesta rocznica przyzn a n ia P oko jow ej N agrody N obla L e chow i Wałęsie. M ateriały pokonferencyjne, 8 - 9 grudnia 2003 r, P ałac Staszica. W arszaw a 2004 M uzeum M arii S kłodow skiej-C urie, A rchiw um P olskiej A k a dem ii N auk, M uzeum Woli, 79 s., il.
Książka jest zbiorem referatów wygłoszonych podczas odbywającej się w dniach 8 -9 grudnia 2003 r. w P ałacu Staszica m iędzynarodow ej konferencji. We W stę p ie do om aw ianej publikacji M ałgorzata S obieszczak-M arciniak zaznaczyła, że
pierw szy dzień konferencji, z udziałem zaproszonych gości z W ielkiej B rytanii, Francji, Szw ecji, A ustrii i Polski, adresow any był do specjalistów z dziedziny chem ii, onkologii i fizyki, przy czym w szystkie referaty w ygłaszane były w tym dniu w ję z y k u angielskim . N atom iast referaty prezentow ane podczas drugiego dnia konferencji m iały bardziej popularnonaukow y charakter i w yg łaszan e były w języku polskim. W książce zamieszczono cztery referaty angielskojęzyczne i sześć re feratów polskojęzycznych. W pierw szym z wygłoszonych po angielsku referatów K arin B lanc p rz ed staw iła lau reató w (1903), N ag ró d N o b la z za k re su fizyki.
260 Recenzje
W kolejnym referacie A ndrzej K ułakow ski opisał historię, założonego w 1921 r. pod honorowym patronatem Marii Skłodowskiej-Curie, Instytutu Radowego w War szaw ie, przekształconego po w ojnie w Instytut O nkologii. W następnym artyku le Irm gard W im m ler zestaw ił biografie oraz osiągnięcia naukow e M arii Skło- dow skiej-C urie i am erykańskiego w ybitnego fizyka - J. R oberta O ppenheim era. W ostatnim referacie Izabela K w iatkow ska przed staw iła h isto rię ufund ow an ia w 1991 r., wypłacanej rokrocznie, nagrody za najw ybitniejsze osiągnięcia w dzie dzinie polskiej nauki, zw anej P olską N ag ro d ą N obla. W pierw szym opublikow a nym w om aw ianej książce po polsku artykule H anna K rajew ska przedstaw iła kró tk ą biografię A lfreda N obla oraz h istorię ufundow anej przez niego nagrody. W następnym , zatytułow anym M aria Skłodow ska-C urie, laureatka dw óch N a g ró d N obla, M ałgorzata Sobieszczak-M arciniak przedstaw iła obszerną bio grafię M arii Skłodow skiej-C urie. Ż ycia i działalności tej uczonej dotyczył rów nież referat Jana Piskurewicza, zatytułow any Wątki edukacyjne w życiu i dzia łalności M arii Skłodow skiej-C urie. Jego krótkie streszczenie zostało zam iesz czone w om aw ianej publikacji. A utor zaznaczył w nim , że brak je s t w polskiej literaturze takich opracow ań na tem at M arii Skłodow skiej-C urie, „które pokazy w ałyby j ą w roli uczącej się i nauczającej innych, w roli uczennicy i studentki, nauczycielki i profesora uniw ersytetu” . W kolejnym artykule, P oko jo w a N agro da Nobla. L ech Wałęsa, Joanna A rvaniti przedstaw iła nie tylko okoliczności przyznania Pokojow ej N agrody N obla Lechow i W ałęsie, ale także historię jej ustanow ienia oraz sylw etki najw ybitniejszych jej laureatów z lat 1901-1983. W kolejnym referacie L idia Św ierczek przedstaw iła sylw etki Polskich laureatów L iterackiej N agrody Nobla. N atom iast w ostatnim zam ieszczonym w om aw ianej książce artykule, zatytułowanym Literacka Nagroda Nobla. Czesław M iłosz i Wies ława Szym borska, D orota Pietrzkiew icz przedstaw iła nie tylko okoliczności p rzyznania tej nagrody M iłoszow i i Szym borskiej, ale także stosunek A lfreda N obla do literatury oraz w spom niała w cześniejszych jej laureatów i w ybitniej szych kandydatów do niej. U zupełnieniem książki są, dołączone do po sz czególnych artykułów, liczne portrety i zdjęcia rodzinne prezentow anych nob listów oraz fotografie m iejsc zw iązanych z ich pracą.
Szkoła w społeczności lokalnej. P od redakcją D zierżym ira J a n k o w s k i e g o . K alisz 2003 W ydział P edagogiczno-A rtystyczny U A M , 305 s., ind.
K siążka zaw iera m ateriały z ogólnopolskiej konferencji naukow ej, pt. Szkoła w sam orządnej społeczności lokalnej. Z nalazło się w niej 25 referatów , w któ rych: C zesław B anach rozpatryw ał w spó łczesn ą i przyszłą szkołę ja k o system społeczny i organizacyjny, A licja K argulow a om ów iła zadania szkoły w ko n tekście dylem atów w spółczesności, K rystyna Ferenz przedstaw iła Wizje i m isje