Marian Marciniak
Brodnica - Szabda Cegielnia, woj.
toruńskie. Stanowisko 1
Informator Archeologiczny : badania 17, 144-145
H «
-Bytu i n i o b n i» n a t r a f i o n o n a d io d y o sa d y . Byó bożs t e i t i l t t a « z n is z c z o n a ■ ( « i l ’ budo·? p o b l i s k i « ! d r o g i ,
S tg n o w Jfjjo ^g “ 1**F D* w ysoozyŹDls ■ c e n t r a l n e j a z ę d o l L««u S e c u l a , * o b r ę b ia d z i a ł k i ł a d n e j n r 2 6 1 . S k ła d « sL? 000 « d v d sh k urhanów p o lo to a v o b w o d le g ło d o l o k o ło 10 л od « l o b i « . H d I s J o t a « 6 ,7 ■ d r o d a lo y 1 0 ,5 a w y aokodol, w ięk szy - 1 3 ,6 a ir e d n l o y l 1 .7 m wysoko d o i .
Badaniem «укор«11 « ко«гm p o d d an o k u rh a n m n ie js z y , Na g łę b o k o d o l 0 ,Z - 0 ,4 в w p o b l i ż u o e n t r i o k u r h a n u w y s tą p iły d u ża k o n c e n t r a c j e w ę g li * b a rd z o drobnym i fra e m a n ta m l p r z e p a lo n y c h k o d e i. N a to m ia s t n a o k . 1 / 0 obwodu k u rh a n u n a g ł . 0 ,7 u / m l a n ą o od p o w ie r z c h n i n a a y p u w p u n k o la o e n tra ln y m m o d ł y / zaobserw ow ano d io d rowka z lic z n y m i ok ru ch am i w ę g li- V i a l oo o k o ło 0 ,2 5 m g łę b o k o d o l 1 o k o ło 0 ,2 в s z a r o k o d o l.
Wydobyto k i l k a d z i e s i ą t fragm entów n a c z y ń w ozssnodrednlD W leoznyoh,
BIAIOOAX) w o j, k o s z a l i ń s k i e S ta n o w is k o 17 ВКОИВША, gm, 3 o b k d a S ta n o w is k o 12 B O tsiff, gm. B o b ra S z o z a o ld a k a w o j, s z c z e c i ń s k i· S ta n o w isk o 1 p a t r z o k r a s wpływów rzy m sk lo h
p a t r z o k r a s wpływów rzym aklnh
p a t r z p a l e o l i t i Baz o i l t
ВВ0Ш1СА - SZABDA CSCilSLHIWU Muzeum S a g lo o a ln e w o j. to r u ń s k i e w B ro d n icy 9 ta n ow lako 1
B a d a n ia p r o w a d z ił a g r M a rle n M aroin la k . F in a n so w a ł FEZ w T o ru n iu , P ie rw sz y se zo n b a d a ń . S ta n o w isk o w i e l o k u l t u row a. Ś la d y o s a d n ic tw a a o z · m c b rą z o w a g o , (o e n to c z y s k o l a t e ń s k l a , o sa d a / 7 / 1 c m e n ta rz y s k o w czesno d ra d n i o w ie c z n a . S ta n o w isk o z lo k a liz o w a n e J e s t 4 km n a p o łu d n lo w y -z a e h d d od B r o d n ic y , n a a ą s k l s J t e r a s i e n a d - z a la s o w e j u в tóp stro m o w z n o s z ą o a j s i ę k ra w ę d z i w ysoczyzny m orenow ej, n a p raw yn b rz e g u D rw ęcy.
Rzeka w ty n m le js o u tw orzy o s t r e z a k o le , s i l n i a a r o d u ją o w y n ie s io n ą n a o k . 4 -5 в k raw ęd ź t e r a s y nadzalew ow e j .
B a d a n ia o oha r a k t a r z e re to w i lorym o b j ę ł y o b s z a r 140 m2 , Ok ze d ia n o J e d y n ie z a c h o d n ią g r a n ic ę a s en t a rż y s k a . P o z o s t a ła o z ę ź d a te n o w la k a z o s t a ł a Ju ź s n i s z o s o n a p r z e z r z e k ę . W yróżniono dw ia va s t wy : I - o rn a o m lą ż s z o d o l ok- 30 om, I I - o a lo o w y , warstwowy Ż w irek d ro b n o - 1 d r e d n i o z l a m l s t y , w k t ó r y z a g łę b io n o b yły o d k r y ta o M a k ty .
O d k ry to a »0 ze mi od r a d n i o w ieczny oh pDohówków s z k ie le to w y c h , Jenowy g ró b c i a ł o p a l n y o n i e j a s n e j c h r o n o l o g i i o r a z o b sta w ę k o a lo a n ą n iv z a o h cwanego g ro b u p o p ie l n i c owa g o . P o z a t y a z b a d a n o к l i k a - n o d o ia o b ie k tó w i s g ł ę b i o n y o h » o a la o od k i l k u n a s t u do ok* IDO cm od p a w la r z o h n l.
W w y p iło le k a c h w azyw tkloh o b ie k tó w i grobów s t w i e r d z a m obecnodó IL a sn y o h w ę g li d r z e a iy o h o ra z B O laJ lu b b a r d z i e j l n t e n syiwią s p a l a ń I z n ę . W o k o llo y obstaw y k a m le n o a j z n a l e z i o n o l i o s n a f r a g a a n t y c a r m i k i l a t e ń s k i e j , n a t o m i a s t w p o z o s t a ł y c h o b i s k t a o h 1 g ro b a c h p o z a pod o to l a d ato w an ą c e ra m ik ą wy 1 tą p I ł y d ro b n a u ło m k i n a c z y ń woza sn Dbrązowyoh o r a z d u k a i l o d d ca r a z i k l w o z s a n rir e d n lo w ieczn e J , o z ę a to w tó r n ie p r z s p w ł o n e j , Ka uwagę z a s ł u g u j o c i a ł o p a l n y g ró b jamowy / k o b i e t a o k . 25 l a t / w k tó ry m p o a a p rz e p a lo n y m i kodóml a tw la z d z o o o fra g m e n t g l i n i a n e g o p r a ę d l t k a o r a z fra g m e n ty o s ram i k i l a t e ń s k i e j 1 dw ie s k n r tp y d a to w an e п а X w.
Wdród в poohóWków a z k la le te w y o h w y ró żn io n o 4 k o b la o a 1 g m ę s k ie . S s k l e l a t y s a l e g a t y n a g łę b o k o d o l od 60 do 115 om Od p aw ia r a c h ń l . M ę żczy źn i u k ł a d a n i b y l i głow am i W k i e r u n k u w sohodntm ,
146
-ko b u t ? w к i* r u i k u zachodnim * l o ś o l p r z e d r a m ie n ia n a j o z ę ś c i a j u ło ż o n e b y ty o « a U d a l o j lu b w y p ro a to - мало w zdłuż o l a ł a . Z a ry s y jam grobow ych aą sto su n k o w o re g u la rn y m i p ro ato o k ątam i o w y a la ra c h ok, 120 * 2*0 om* W yposażenia poohówków a ta o o w iły k a b l ą o z k l sk roniow o /w y ją tk o w o m at» /* k r z e s i w a , p r z ę Ś - l i k i · д о 1* f g r o t s t r z a ł y do Łuku 2 z a d z io r a m i 1 t u l e j ą *
Jo d a n a grobów ад l a ï c » on у o h p r z e z przypadkow ych odkrywców / c i a ł o p a l n y ? / z a w i e r a ł 2 n a c z y n ia d a to w a ć · д а IX 1 τ wtok*
M ę żczy zn a a g ro b u 7 u sy tu o w a n eg o n a z a c h o d n ia k r a ń c u c ® e n ta rc y a k a , pozbaw iony w y p o s a ż a n ia , sp o c zy w ał o a lewym boku z p o d k u r z a n y m i nogam i l rękam i»
Pochówkom to w a r z y s z y ły o b ia k ty Łd ta rp ra to w a n a ja k o p o z o s t a ł o ś c i o ę a l s k p o lo n y oh p rz ó d z t syp t - Δ 1№ grobów*
00rarnikę so z e a o o ś r a d n io w ie c a n ą z n a l e z i o n ą w w y p e łn isk a o h jam grobow ych i o g n is k a c h można d a to * waó n a okraw od V III od p o c z ą tk ó w H I w iek u .
TTarto z a z n a c z y ć , że pomimo zn acz n eg o u d z i a ł u c e ra m ik i d a to w a n e j n a T ITL i Ц wM v zachow anaJ c z ę ś c i s ta n o w is k a , w wykopach 1 w t r a k c i e p e n e t r a c j i p o w ie rz c h n io w y c h p r z y l e g ł e g o t e r e n u n i e o d k ry te ż ad n y ch śla d ó w o sa d y z te g o o k re su *
M a te r ia ły z n a j d u j ą s i ę w M uzom R egionalnym w B ro d n ic y , B a d a n ie zakończono* GEDÏHli p a t r z p ó śn e Ś re d n io w ie o z e woj* a z o Ł a c iń s k ie 3 ban o wis ko 2 OHSŁa-BIBLAWlH p a t r z pÓŚne ś re d n io w ie c z a woj* c h e łm s k ie s ta n o w is k o 1
02EKANÔÏÏ Państwow o M uzom A ro b e o lo g lo k n e woj* s i e d l e c k i e w fîa ro z a w is
S ta n o w isk o I - * Tu re c k i® m o g iły * S ta n o w isk o I I I * Osady o tw a r te
B a d a n ia p r o w a d z iła m gr B a rb e r a Z aw adzka· Ant o s i k p r z y w s p ó łp ra c y H gr, Ludom ira L eśnego* F in a n so w a ła F&à
a W arszaw ie* T rz y n a s ty se zo n badad* C b c n ta x zy ak a a * t i a l a to we / z X I-X II w * /, osado l o t Tło / z T l I - V I I I i Χ·ΧΙ w*/* B a d a n ie prow adzono b y ły n a s ta n o w is k a c h I 1 I I I p rz » z a ty g o d n i* Z ało ż o n o 5 wykopy badaw cze o p o w ie r z c h n i 51**5 g d z ie w yeksplorow ano 41 o b ie k tó w : 30 grobów s z k ie le to w y c h z X I - H I w ieku Ł 11 Ja n «- 2 z VLI-VTII w*, 3 jwo? в X^XI w*, 6 - ζ Χ Ι Ι - Χ Ι Ι Ι wieku* Wydobyto 67 k g c e r a m i k i , 25В p r z e d n i o t 6a z ż e l a z a , b rą z u * с у д у , s z k ła » s r e b r a , k o ś c i » g lin y i surowców o rg a n ic z n y oh*
S ta n o w isk o I · * Tu r e c k i e M o g iły 0 * C m en tarzy sk o s z k i e l e t ó w · z Π Έ Ι wieku*
Wykop I z o s t a ł z a ło ż o n y w p ô ln o e n o - z s c h o d n ie J p a r t i i c m e n ta rz y sk a n a t e r e n i e z n a jd u ją c y m s i ę pod 4p r a e ą , pozbawionym j u ż o b sta w 1 bruków kam ien n y ch i obejm ował p r z e s t r z e ń pom iędzy wykopami I I I , IV 1 V z 1901 r o k u .
S p o śró d 30 w yeksplorow ać j o b grobów» 6 r e p r e z e n t u j e ty p grobów p ł y t k i c h » p o z o s t a ł e Jamowyoh» g łę b o k i c h , 5 z o s t a ł o u sz k o d z o n y c h p r z e z o rk ą i w c z e ś n ie js z e wydobywania k a s i en 1 , 1 3 grobów b y ło d z i e c i ę c y c h , 9 k o b ie c y c h , 5 m ąekiob» 3 osobników d o r o s ły c h n i e o k r e ś l o n y eh*
2 5 zm arły oh z o s t a ł o pochow any oh głowami n a z a c h ó d , 1 n a wschód» 1 w n ie ty p o w e j o r i e n t a c j i n a p o łu d · c l e * O r i e n t a c j i 3 z n is z c z o n y c h grobów n i e m ożna b y ło u s t a l l ó *
S z k i e l e t y w ystępow ały n a ró ż n y o h g łę b o k o ś c ia c h od 2 0 do 150 om p o n i ż e j p o w ie r z c h n i. Jamy grobow e a a o g ó ł d o b rz e e ï y t e î a e p r o s t o k ą t ne l u b o w aln e, o wy t i a r a c h 4 0 -2 6 0 co d ł u g o ś c i 1 4 0 -1 6 0 n s z e r o k o ś c i t
w y p ełn io n e b yły ettarym p ia s k ie m * P o z y c ja z m a rły c h p ra w id ło w a , s ta ć з e c h o w a n ia k o ś c i a a o g ó l dobry* I n w e n ta r z s tw ie rd z o n o w 2 0 grobach* W ydobyto: 120 p a c io rk ó w s z k la n y c h , 39 K a b łą e z k ó * sk ro n io w y ch