Sypniewo, woj. ostrołęckie

Urszula Perlikowska-Puszkarska

Sypniewo, woj. ostrołęckie

Informator Archeologiczny : badania 17, 176-177

1983

п о

-Muzeum A roh » o lo * i ozu* 1 Z tn o g r a n o « / · и L odzi

B a d a n ia p r o w a d z ił п е т M ie o zy elaw O dra / a u t o r s p r a w o z d a n i* /, f in a n s o w a ł t&Z * P io trk o w ie T ry b . D ru g i sszo o badad. Osada o t w a r t a z o k ro su wpływów rz y m sk ic h / I I I w .n. σ . / 1 w czesosgo dwie rn lo w le c z e /X I - X II w . / .

W ie ro o n lz g e o m o rfo lo g ic z n a wokół murów k l a s z t o r u a u lo J o w s k io c » , od Jego p ó łn o c n e j 1 z a c h o d n ie ) s t r o n y i p o z w o liły n dkryó w 1?BL r . - 1 Jamę z o k r e s u w c z e sn o d ra d n Io w ie o z n a g o . Я ro k u bieżącym z n a l e ­ z io n o k o ls ln y o h 6 Jam z XI - Х П winku.

Jamy w czoooodraJj) lo w ieczn a p o s i a d a ł y z n acz n y s to p l a d p o d o b ie ń s tw a . Po z d j ę c i u w arstw y c m a j u k a z a ły s i ę d u ła n i e k s z t a ł t n e e l i p s y o wym iarach £ z 3 a 1 g łę b o k o d o l d o c h o d z ą c e j do 70 - $ 0 co pow ie r z o h a i z ie m i· W y p ełn isk c Jem s ta n o w iła c z a r n a , p r z a p a l o o a p i a s z c z y s t a z ie m i a , w k t ó r e j o e t r e f Ło­ n o n a l l o z n o z a h y t k l ruchom e, n a j w i ę c e j o d k ry to ułomków n ao zy d g l i n i a n y c h , p o le p y 1 k o d o l z w le r z ę - o yoh. Do c ie k a w sz y c h z n a l e z i s k n a le ż y z a l l c z y ó duży k a b łą o z e k b razowy z jamy 2 , o as tę p a l a n o ż y c e 1 ra k Ż e la z n y z Jamy 4 , t r z y o s e ł k i z p ia s k o w c a , oz t a r y p r z ę d l i k i g l i n i a n e . PowyŁszy m a t e r i a ł z a ­ bytkow y d a t u j e o sa d ę n a XI - X II w ie k .

S tan o w laito o s a d n ic z o 4 a a B u le J o w is - F o d k le z z to r z u e ta o o w l w o k o lic y k l a s z t o r u d r u g i e Jud duże s ta n o w is k o w c z e sn o d re d n la w le c z o e o b j ę t e s t a c Jo n e m yml b a d a n ia m i. I b n a jn o w sz e o d k r y c ia n a l e t y w lą - z a ó z £ p rz e k a z a m i źró d ło w y m i z 1445 r i 11?6 r , odnoszącym i s i ę zarów no do osady ■ S u lu g e v " , Ja k 1 p o w s ta o la k l a s z t o r u w S u le jo w ie . C p ie r o ją c s i ę s e d o ty ch czaso w y ch w ynikach badad a r c h e o lo g ic z n y c h ,

a ta k ż e n a p o d s ta w ie o a j s t a r s z y c h z sp isó w h i s t o r y c z n y c h , m oine z c a ł ą pewno d o lę s t w l s r d s i ó , IZ

k l a s z t o r z a ło ż o n o w 1176 r . w o b r ę b ie wo ze d n ie j i s t n i e j ą c e g o z e s p o ł u o s a d n ic z e g o .

Dodatkowym elem en tem i s t o le n l a t r a d y c j i o sa d o l c z e j o a P o d k l a s z to r z u b y ło o d k ry c ie w 15 8 3 r . znikom ych dladów o s a d n ic tw a k u l t u r y p r z e w o r s k i e j , k t ó r a w spółw ystępow ały z o b ie k ta m i woze sn oó redo I o ­ wie с m y m i. Z n a le z io n o tern £ n ie d u ż o Jemy p a le n is k o w e , w r z u c i e p ła s k im k o l i s t e o ó radn le y 1 m 1 g łę b o k o d c i d o o h o d z ą c s j do 70 om od p o w ie r z c h n i z ie m i. Jemy t e z a w ie r a ły Je d y n ie u l o t k i D ecry ó g l i ­ n ia n y c h , w ę g ie lk i drzew n e o ra z zn a c z n a l l o d c l p o le p y , Ha p o d s ta w ie J e d y n ie c e r a m ik i detow aó Je m otna n a I I I s i a k n t e .

B a d a n ie w y k o p alisk o w e będą kootynuow ane.

3ΤΡΚΙΒΤΓ0 FF P ra o o w n ia K o n s e rw a c ji Zabytków w o j. e s t r o ł ę o k l e P ra c o w n ia A rc h a o lo g ie z n o -X o n se rwa t o r s k a

O d d z ia ł w W arszaw is

B a d a n ia p r o w a d z iła mgr U r s z u l a F e r lik o w s k a - P u s s k a r s k a , f in a n s o w a ł WEZ w O s tr o łę o e . Siódmy se zo n b ad ad . C m entarzysko i ooada pod grodow a / П - Х ГП w /· W t r a k c i e p r z e p r o w a d z a n ia w e r y f i k a c j i te re n o w e j g r o d z is k w ro k u 1959 p r a o с е в ic y Z a k ła d u A t l a s u A ro h e o lo g io z n e g o IHKU PA· o d k r y li n a z a c h ó d od z e h u d o sa d w si S y p n ie w o , n * n i e w ie lk im , p l s s i -

o zy sty m w z n ie s ie n iu omen t e r ż y s k o s z k i e l e t o m o r a z i l ad y o sa d y pod g ro d o m J . Bozp o c z ę ta w tym samym ro k u b a d a n ia w ykopaliskow e o b j ę ł y n a j b a r d z i e j z n is z c z o n ą p a r t i ę c m e n ta r z y s k a o ra z o sa d o pod grodow a. B a d a n ia c m e n ta rz y s k a tr w a ły d o ra k u 1 964. Wy okap l o r o won o 030 grobów / b a d a n i a mgr I r e n y G ó r s k i e j / . S tw ie rd z o n o ogromny p r o c e n t z n i s z c z e n i a pochówków, spowodowany użytkow aniem t e r e n u d l a celó w r o l n ic z y c h .

V c e l u r a to w a n ia n le p r z a b a d a n e ) c z ę d o l cmen ta r z y s k a , s t a l e n i s z c z o n e j p r z e i tg>r*wę p o l e , p o d ­ j ę t o k o n ty n u a c ję b ad ad te g o o ta o o w lo k ą. Ze w zg lęd u n a współwy stępów an la grobów 1 o b ie k tó w o s a d n i­ c z y c h b a d a n ia prow adzono ró w n o le g le n a c m e n ta rz y sk u 1 o s a d z ie p o d g r o d o m j.

Ta go ro c z n e b a d a n ia a r c h e o lo g ic z n a obejm ow ały ó w la r tz e ' p o łu d n io w o -z a c h o d n ią 1 p o łu d n io w o - w sch o d n ią s ta n o w is k a o r a z o zęó clo w o p ó łn o a n o - z s o h o d n lą . P rz e b a d a n o o b s z a r 400 w2 . W yeksplorow ać o 37 grobów o r s z 19 o b ie k tó w z w ią z a n y c h Z o sa d ą pod t r o d ową.

O m en tasy aJco J e s t w ia ło warstwowo. W y stę p u ją t r z y poziom y pochówków. S z k i e l e t y a g ó r n e j m r - stw y ąą b a rd z o Zn l s Z ol on* p r s a z o r k ę . V t a j w a rs tw ie s tw ie rd z o n o w y stę p o w an ie Й le d Ów t n t t l e n - g r ó b s u i s j ( *-iODb usZ T O R ze

IT7

-a r № . W n l i n z y o h w -axstw -aoh n i e -a t wio rd z on o il-a d ó w t run i « п . S z k i e l e t y w ystępow -ały w J-am-ach g ro b o ­ wych. l a a r l t b y l i u k ła d a n i n a w znak, w p o z y c j i w y p ro sto w a n a ], w zd łu ż o s i w sch ó d -za ch ó d , rę o o wy­ p ro sto w a n e w zd łu ż t u ł o w i a . Z d e rz a ją s i ę o d c h y la n ia od t a j z a s a d y . U n ie k t ó r y c h pochówków s t w i e r ­ d z a m u ło ż e n ie k o ź o l p r o m ie n io w e j, ł o k c i o w e j , n a d g a r s t k a , I ró d r ę c z a 1 p a lc ó w n a k c ó c la o h b io d ro * wy o h lu b pod n lm i-^

U g ro b a c h k o b ie c y c h n o j c z ę ń c l e ) w ystępow ały n o że ż e l a z n e , k t ó r e l e ż a ł y w o k o lic y k l a t k i p i e r s i o w e j , z j e j lew ego boku l u b p r a y le w e ] d ł o n i - g ro b y n r 0 3 9 , 0 5 1 . S tw ie rd z o n o wywtępowenle I g i e ł k o ó o lr a nyoh i ż e la z n y c h . Ozdoby w g ro b a c h k o b ie c y c h n a j l i c z n i e j re p re z e n to w a n a są p r z e z k a b ł ą o z k l ekron lo ­ co z d r u t u b rą z o ra c o , p l e r ó o i o n k l o ra z d u że l l o ź c l p a e io rk ó w s z k la n y c h różny oh k s z t a ł t ó w 1 barw y.

O sada pod grodow e o b ejm u ją fi i w i e l k i e w z n ie s ie n ie r o z o l ą g a j ą c e s i ę w zdłuż w schodniego o d o in k a w ału g ro d u . Gród od o sa d y o d d z i a ł a f o s a . C z ęió o sa d y z o s t a ł a Z n is z c z o n a p r z e z m ło d sz ą f a z ę em anto­ r s y s k a , 00 ró w n ie ż p o t w i e r d z i ł y te g o r o c z n e b a d a n ia w y k o p a lis k o m .

Z n io k ttn o n to n an o 19 o b ie k tó w z w iąza n y ch z zabudow ą m ie s z k a ln ą , g o sp o d a rc z ą o ra z o b ie k ty zw ią z a n e z wytopem Ł o b ró b k ą ru d y ż e l a z n e j . H a le ż y p r a y p u sz o z a ó , że c z ę ó ó ozdób wykonana b y ła n a u l e J a o u ; o czym ńw lacczy c z ę ó c io s o niew ykończony p i e r ź o l o o e k z o b ie k tu n r 4 .

H o b lo k ta c h o s a d n ic z y c h n a j o z ę ó o l e j w y atępbw ały duża i l o ó c i frag m en tó w n a c z y ń g l i n i a n y c h , fra g m e n ty p r a ż c i e , k n ń c i z w le r z ę o e , z i a n i a i b ó ż , ł u a k l r y b i e , p r a ę ó l t k i , l i c z n e n z y d ła k o ó c la n e 1 ro g o w a, g r o ty s t r z a ł , p l e r ó c t o n k i i p o je d y ń o z e p s o l o r k i s z k lo n o . Z o b ie k te m n r 1 z c i ą z s n a J e s t ż e la z n a E ra p ln k e p o d k o n la s te .

Na p o d s ta w ie u zy sk an eg o m a t e r i a ł u zab ytkow ego p rz e b a d a n a w tym ro k u częó ó oman t a n y а к т noże byó dotow ana w s tę p n ie n a D I 1 U H w ie k ,

a

M a t e r i a ł y l dokum entno]* z n a j d u j ą a l ę w P ra c o w n i 1 ro h eo lo g U zno-Moo so rw at o r s k i e j PP P D O /W u rsza m .

Badania będą kom ty duo won*.

SZŻMMUŁT p a t r z p ó źn a ó re d n io w i* o z * w o j. pożn e ó e k l ·

7 m ak Oórków

S Z a flis i p a t r a o k r e s now ożytny w o j. c ie c h a n o w s k i· ' S ta n o w isk o Zamak - D z ia d z in le o /тлтгг/т n ó m T p a t r a o k r e s l a t e ń s k i w o j. ł ó d z k i e Stftjjow iako 2 » » O W I W , a . Tarnów p a t r a o k r e s p ły w ó w rz y m sk i oh w o j, ta rn o w s k ie TOZWW - S t a r e M ia s to S e k t o r С