• Nie Znaleziono Wyników

Minshat Abu Omar. Północnowschodnia Delta

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Minshat Abu Omar. Północnowschodnia Delta"

Copied!
4
0
0

Pełen tekst

(1)

Lech Krzyżaniak,Karol

Myśliwiec,Waldemar Jerke

Minshat Abu Omar.

Północnowschodnia Delta

Informator Archeologiczny : badania 13, 282-284

(2)

282

n e l . P o n ie w a ż o p is a n y d o m p o c h o d z i z te g o ż o k r e s u , j e e t b a r d z o w i a r y ­ g o d n e . i e j e g o m ie s z k a ń c y po é m i e r c i b y li g r z e b a n i n a n a jb liż s z y m c m e n ­ t a r z u . P o ls k a A k a d e m ia N auk I n s ty tu t H i s t o r i i K u ltu r y M a t e r i a l n e j w W a r s z a w ie /w r a m a c h C o m b in e d P r e h i s t o r i e E x p e d itio n / B a d a n ia p ro w a d z o n e p r z e z C o m b in e d P r e h i s t o r i c E x p e d itio n /S o u th e r n M e th o d is t U n iv e r s ity , D a lla s T e x a s , Ш К М PA N i G e o lo g ic a l S u rv e y o f E g y p t/ p r z e z n a s t ę p u j ą c e o so b y z e s t r o n y a m e r y k a ń s k i e j : p r o f . d r . F r e d a W e n d o rfa / d y r e k t o r e k s p e d y c j i / i d r A n g e lę C lo s e ; ze s t r o n y p o ls k ie j: d o c , d r» h a b , M ic h a ła K obu s ie w ie z a i p r o f , d r, R o m u a ld a S c h ild a , d o c . d r .H a n n ę W ię c k o w sk ą ; z e s t r o n y e g ip s k ie j: B a h a y a I s s a w i o r a z A c h ille s a G a u t i e r a z U n iw e r ­ s y te tu w G a n d a w ie . S ió d m y s e z o n b a d a ń n a P u s ty n i Z a c h o d n ie j. S ta n o w is k a e p ip a le o lity c z n e i n e o lity c z n e . S k u p io n o s i ę n a p r o w a d z e n iu e k s p l o r a c j i s z e r e g u s ta n o w is k e p lp a ­ le o lity c z n y c h i w c z e e n o n e o lity c z n y c h p o ło ż o n y c h w o k ó ł w c z e s n o h o lo c e ń e k lc h p la j r o z w in ię ty c h u p o d n ó ż a S k a rp y K is e ib a w p o łu d n io w e j c z ę ś c i P u s ty n i Z a c h o d n ie j w E g ip c ie .

S z c z e g ó ło w e j e k s p l o r a c j i w y k o p a lis k o w e j podd an o 9 s ta n o w is k , w ty m p a r ę w ie lo w a rs tw o w y c h . O d k ry to l i c z n e s t r u k t u r y , j a m y , d o m y o r a z w y d o ­ b y to b a r d z o b o g a te m a t e r i a ł y z a b y tk o w e . P r a c e b ę d ą p r o w a d z o n e w s e z o n a c h n a s tę p n y c h . M IN SH A T A BU OM AR P a ń s tw o w e Z b io r y S z tu k i P ó łn o c n o w s c h o d n ia D e lta E g ip s k ie j w M o n a c h iu m S ta c ja A r c h e o lo g ii ś r ó d z i e m n o ­ m o r s k i e j UW w K a ir z e P r a c a m i w y k o p a lis k o w y m i k ie r o w a ł d o c . d r h a b . L e c h K r z y ż a n ia k z M u z e u m A rc h e o lo g ic z n e g o w P o z n a n iu . W p r a c a c h m ię d z y n a ro d o w e j e k s p e d y c ji w z ię li u d z ia ł z e s t r o n y p o ls k ie j d o c . d r h a b . K a r o l M y ś liw ie c / e k s p e r t w z a k r e s i e c e r a m i k i / i W a ld e m a r J e r k e /d o k u m e n ta c ja f o t o g r a f i c z n a / . F in a n s o w a ły P Z S E w M o n a c h iu m . D r u g i s e z o n b a d a ń . N e k r o p o le : z o k r e s u p r e d y n a s ty c z n e g o /o k o ło 3 3 0 0 -3 1 0 0 p, n . e. / o r a z z o k r e s u r z y m s k o - k o p ty je k ie g o / 3 - 5 w . n . e . / . K o n ty n u o w a n o b a d a n ia obu n e k r o p o li o d k r y ty c h w to k u I k a m p a n ii n a r o z le g ły m p ia s z c z y s ty m w z g ó rz u p o c h o d z e n ia a lu w ia ln e g o , p o ło ż o n y m w ś r ó d n a m u łó w n ilo w y c h / t u r t l e - b a c k j , ty p o w y m e le m e n c ie k r a j o b r a z u D e lty . Ł ą c z n ie o d k r y to 119 g ro b ó w . B IR K ISEIB A C e t y n i a Z a c h o d n ia

(3)

283

Na n e k r o p o li p r e d y na e ty c z n e j o d k r y to 60 g ro b ó w . R e g u łą o b rz ą d k u b y ło g r z e b a n ie zw łok u ło ż o n y c h na b o k u , z n o g a m i s i l n i e p o d k u rc z o n y m i i g ło w ą s k ie r o w a n ą n a p ó łn o c . W te j p a r t i i s ta n o w is k a n a j l i c z n i e j o d k r y w a ­ no p o ch ó w k i s to s u n k o w o u b ogo w y p o s a ż o n e /w p r z e c iw ie ń s tw ie do s y tu a c ji o b s e rw o w a n e j w c z a s ie I k a m p a n i i / . R zadziej-· tu ta j o d k ry w a n o b o g a ts z e g r o ­ by; je d y n ie w y ją tk o w ą p o z y c ję - z u w a g i n a sw e w y p o s a ż e n ie - z a j ą ł g r ó b 160. P o c h ó w k i u b o g ie n a o g ó ł z a w ie r a ły ty lk o 1 -2 n a c z y n ia c e r a m i c z n e m a ły c h r o z m ia r ó w i o f o r m ie k u l i s t e j . B o g a ts z e g r o b y z a w ie r a ły n a c z y n ia c e r a m i c z n e " s to ło w e " , b a r d z o r z a d k o n a c z y n ia k a m ie n n e , a t a k i e s p o r a ­ d y c z n ie ty lk o o z d o b y o s o b is te /n a s z y j n i k i i b r a n s o l e t y z p a c io rk ó w z k a r - n e o l u / , e fe k to w n e n o ż ę k r z e m ie n n e , o s t r z a i z b r o jn ik i k r z e m ie n n e o r a z h ip o te ty c z n e " g r y " . G ró b 160 n ie w ą tp liw ie z a jm u je c z o ło w ą p o z y c ję w z b a d a n e j c z ę ś c i te j n e k r o p o li. Z a w ie r a ł on s z k i e l e t d o r o s łe j k o b ie ty i w y p o sa ż o n y b y ł m . i n . w k il k a n a ś c i e n a c z y ń c e r a m ic z n y c h " s to ło w y c h " , k il k a n a ś c i e p ię k n y c h n a ­ c z y ń k a m ie n n y c h / a l a b a s t e r , łu p e k , p o r f i r / i u n ik a to w y d ia d e m s k ła d a ją c y s i ę z p a c io rk ó w z ło t y c h i k a r n e o lo w y c h . N a b r z u ś c u je d n e g o z d u ż y c h n a ­ c z y ń z a c h o w a ło s i ę w y r y te ta m " i m i ę H o r u s o w e " k r ó l a S k o rp io n a , z a g a d k o ­ w eg o w ła d c y p a n u ją c e g o n a k r ó tk o p r z e d o s ta te c z n y m z je d n o c z e n ie m E g ip tu , G ró b 160 na te j n e k r o p o li m a sw ó j o d p o w ie d n ik je d y n ie w g r o b ie 44, o d k r y ­ ty m w to k u I k a m p a n ii, w k tó r y m n a je d n y m z n a c z y ń - d a ró w g ro b o w y c h z a ­ c h o w a ło s i ę w y r y te " im i ę H o r u s o w e " k r ó l a N a r n e r a , u w a ż a n e g o n a j c z ę ś ­ c ie j z a p o p r z e d n ik a /m o ż e o j c a / k r ó l a Н о г -A h a , z je d n o c z y c i e l ą E g ip tu i z a ­ ło ż y c ie la I d y n a s tii o k o ło 31 0 0 p . n . e.

N ie u le g a k w e s t i i , ż e o d k r y c ie in s k r y p c j i / c h o ć b a r d z o p r o s t y c h / z w ią z a n y c h z k r ó le m S k o rp io n e m i N a r m e r e m w tej c z ę ś c i E g ip tu m a d o ­ n io s łe z n a c z e n ie d la b a d a ń n a d p o c z ą tk a m i p a ń s tw o w o ś c i s t a r o e g l p s k i e j ; b a d a n ia te j n e k r o p o li m a ją ta k ż e w a ż n e z n a c z e n ie d la stu d ió w n a d k s z t a ł t o ­ w a n ie m e ię n a j s t a r s z e g o o s a d n ic tw a we w e c h o d n ie j D e lc ie , W o d ró ż n ie n iu b o w ie m od d o ty c h c z a s o w e j e w id e n c ji a r c h e o lo g ic z n e j, now e in f o r m a c je z M in eh a t A bu O m a r p o c h o d z ą 2 b a d a ń m a ją c y c h ju ż p e łn ą d o k u m e n ta c ję , w y k o n an ą z g o d n ie z o b e c n y m i w y m o g a m i w ty m w z g lę d z ie , Z z a w a r to ś c i g ro b ó w p r e d y n a s ty c z n y c h p o b ra n o p r ó b k i do b a d a ń s p e c ­ ja lis ty c z n y c h / С - 1 4 i T L / n ad c h r o n o lo g ią b e z w z g lę d n ą . N a n e k r o p o li z c z a s ó w rz y m s k o -k o p Ç jÿ e k ic h o d k r y to 59 g r o b ó w ,k t ó r e m o ż n a d a to w a ć n a o k r e s p o c z ą tk ó w u p o w s z e c h n ia n ia s i ę id e o lo g ii c h r z e ś c i ­ j a ń s k ie j w te j c z ę ś c i E g ip tu i je d n o c z e ś n ie k o n ty n u a c ji n ie k tó r y c h e le m e n tó w s ta r o e g i p s k i e g o r y tu a łu p o g rz e b o w e g o . C e c h ą c h a r a k t e r y s t y c z n ą o b rz ą d k u p o g rz e b o w e g o n a te j n e k r o p o li b y ło u k ła d a n ie zw ło k w p o z y c ji n a w z n a k , g ło ­ w ą n a z a c h ó d . N a o g ó ł do g ro b ó w n ie w y k ła d a n o ż a d n y c h p r z e d m io tó w . R z a ­ d z ie j ty lk o z n a jd o w a n o w n ic h n p . m o n e ty , w ś r ó d k tó r y c h z id e n ty fik o w a n o m o n e tę r z y m s k ą z k o ń c a 4 w . n . e . Z w ło k i d z ie c i c z ę s t o g r z e b a n o w n a c z y ­ n ia c h c e r m ic z n y c h , m . i n , w a m f o r a c h . W n ie k tó r y c h w y p a d k a c h z w ło k i p o ­ g r z e b a n o w g r o b ie o b u d o w an y m e u s z o n y m i c e g ła m i, p r z y c z y m c a ł a ta k o n ­ s t r u k c j a m ia ła k s z t a ł k r z y ż a k o p ty js k ie g o . W k ilk u n a s tu p r z y p a d k a c h z a n o to w a n o e le m e n ty r y tu a łu s t a r o e g i p s k l e - go. M o żn a tu ta j w y m ie n ić np. g r z e b a n ie zw łok p r z y k r y ty c h c e r a m i c z n ą t r u m ­ n ą / b e z d n a / , p o ch ó w k i w g r o b ie z b io ro w y m / " m a u z o l e u m " / zb u d o w an y m

(4)

284 z s u s z o n y c h c e g ie ł / k o n s t r u k c j a w z a s a d z ie w z i e m n a / o r a z n a k ry w a n ie głów i c z ę ś c io w o g ó rn y c h p a r t i i tu ło w ia z m a r ły c h p la s ty c z n ą m a s k ą p o ­ g r z e b o w ą w y k o n a n ą z m a lo w a n e g o s tiu k u - p r z y je d n o c z e s n y m m u m if l- k o w a n iu z w ło k . P o d o b n ie ja k w p rz y p a d k u n e k r o p o li p r e d y n a s ty c z n e j, ta k ż e n e k r o p o la w c z e s n o c h r z e ś c i j a ń s k a w M in s h a t Abu O m a r j e s t p i e r w ­ s z y m , s y s t e m a t y c z n i e b a d a n y m o b ie k te m te g o ty p u w e w s c h o d n ie j D e lc ie , P o ls k a S ta c ja A r c h e o lo g ii Ś r ó d z ie m n o m o r s k le j w K a ir z e P P P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji Z ab y tk ó w B a d a n ia m i k i e r o w a ł in ż . Z y g m u n t W y so c k i. W p r a c a c h u c z e s t n i c z y l i r ó w n ie ż z r a m i e n i a P o l s k i e j S ta c ji A r c h e o lo g ii Ś r ó d z ie m n o m o r s k ie j w K a i r z e : d r J a n u s z K a rk o w s k i / k i e r u j ą c y p r a ­ c a m i e p i g r a f i c z n y m i / , d r W ło d z im ie r z G o d le w s k i, m g r F r a n c i s z e k P a w lic k i, m g r K r y s ty n a P o la c z e k , m g r M a c ie j W itk o w sk i o r a z f o to g r a f Z b ig n ie w D o­ l i ń s k i ; P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji Z ab y tk ó w b y ły r e ­ p r e z e n to w a n e p r z e z a r c h ite k tó w in ż . W , P o ło c z a n in a 1 in ż . A . S te fa n o w ic z a , e le k tr y k a K. B ie le n i ę o r a z k a m i e n i a r z a W. S u r z y n a . F in a n s o w a ł r z ą d e g ip s k i. XDE k a m p a n ia b a d a w c z o - k o n s e r w a to r e k a . Ś w ią ty n ia H a ts z e p s u t. P r a c e r e s t a u r a t o r s k ie s k o n c e n tr o w a n e b y ły n a o d b u d o w ie p l a t f o r ­ m y o sło n o w e j n a d z a c h o d n ią c z ę ś c i ą ś w ią ty n i o r a z w G ó rn y m P o r ty k u , g d z ie k o n ty n u o w a n o r e k o n s t r u k c j ę w e w n ę tr z n e g o r z ę d u k o lu m n . P o łu d n io ­ w ą c z ę ś ć p o rty k u p r z y k r y to a r c h i t r a w a m i , p ły ta m i s tr o p o w y m i i c ią g a m i g z y m s ó w .

P r z e p r o w a d z o n o s tu d ia e g ip to lo g ic z n e n ad z a c h o d n ią ś c i a n ą G ó r n e ­ g o P o r ty k u , g łó w n ie n a d tz w . " te k s te m k o r o n a c y jn y m H a t s z e p s u t 11, k t ó r y po ś m i e r c i k r ó lo w e j p r z e k u ty z o s t a ł n a s c e n ę i t e k s t T o tm e s a 1. W o p a r ­ ciu o a n a lo g ie z o p u b lik o w a n y m i n ie d a w n o f r a g m e n ta m i te k s tu H a ts z e p s u t n a b lo k a c h tz w . " ś w ią ty n i b a r k i " z K & rnaku o s ią g n ię to z n a c z n y p o s tę p w r e k o n s t r u k c j i f r a g m e n t a r y c z n i e z a c h o w a n e j w e r s j i te g o ż te k s tu w D e ir e l - B a h a r i . Z lo k a liz o w a n o p o n a d 20 d u ż y c h fr a g m e n tó w t e k s t u n a b lo k a c h z " l a p i d a r i u m " . P o n a d to d r J . K a rk o w s k i o k r e ś l i ł na p o d s ta w ie bloków z D e ir e l - B a h a r i m i e j s c e ty c h fra g m e n tó w t e k s t u , k tó r y c h n i e u d a ło s i ę z lo k a liz o w a ć f r a n c u s k im e g ip to lo g o m w o p a r c iu o b lo k i z K a r n a k u . K o n ty ­ n u a c ja b a d a ń n a d ś c ia n a m i s a n k tu a r iu m s ło n e c z n e g o d o p r o w a d z iła d o id e n ­ ty f ik a c ji k ilk u n a s tu d u ż y c h fra g m e n tó w p r z e d s ta w ia ją c y c h s c e n ę o f i a r n ą i z a w ie r a ją c y c h t e k s t , k tó r e g o in n e k o p ie z a c h o w a n e s ą w L u k s o r z e i K a rn a k u . W r a m a c h s z e r o k ie g o p r o g r a m u p u b lik a c ji p o s z c z e g ó ln y c h c z ę ś c i ś w ią ty n i p rz e p r o w a d z o n o w te j k a m p a n ii n a s tę p u ją c e p r a c e : 1 . B a d a n o h i s t o r i ę budow y ś w ią ty n i z e s z c z e g ó ln y m u w z g lę d n ie n ie m z m ia n w p ie rw o tn y c h z a ło ż e n ia c h , w p ro w a d z o n y c h ju ż po c z ę ś c io w y m w y k o n a ­ D E IR E l-B A H A R I Ś w ią ty n ia H a ts z e p s u t

Cytaty

Powiązane dokumenty

Ale myślenie wywodzące się z przesłanek naukowych, także zaintereso­ wane postępem moralnym, usiłujące metodologicznie utwierdzić intuicje do­ tyczące tego

Pomieszanie zaś, w które popadają ludzie chcący ją poznać, stąd się bierze, że nie zadowala ich to, co poznają bez trudu, a mianowicie, że dusza jest

Otóż kontra Regamey m ożna by powiedzieć, że treści życiowe dają się jednak scał- kować niezależnie od całkowania formalno-muzycznego i dlatego można je okre­

Autor prezentuje zestaw swoich licznych wypowiedzi opublikowanych wcześniej w popular­ nych czasopismach. W ielka szkoda, że podejmując tematy interesujące i

Particularly and from an analysis of the Chinese and Japanese martial arts articles that were published in different Spanish illustrated magazines starting from 1899 to the

Znany ówczesny propagator sztuk walki Jan Plas z Holandii udał się w 1975 roku do Japonii, aby uczyć się w dōjō K.. Kurosaki (w tokijskiej dzielnicy

W planie był prostokątny, dłuższy bok miał ok«3 m długości, szerokości na skutek zniszczenia nie dało się uchwycić« Obudowany był drewniano-gllnianą

Dimgl zezom