Małgorzata Kurgan-Przybylska
Samborowice, gm. Pietrowice
Wielkie, woj. katowickie, st. 49
Informator Archeologiczny : badania 22, 22-23
2 2 NEOLIT
1 MAlEW w Łodzi. P ierw szy se z o n b a d a ń . O sa d y k u ltu r y p u c h a ró w lejk o w aty ch 1 z w czesnego o k re s u epoki b rązu .
S ta n o w is k o o d k ry to w tra k c ie AZP w 1984 r. W 1S88 r. stw ie rd z o n o n iszcz nie o b ie k tu p ra c a m i ziem n y m i. Podjęto w ted y decyzję o p rz ep ro w ad zen iu b a d a ń w ykopaliskow ych.
O s a d a um iejscow iona Je s t n a za c h o d n im sk ło n ie płaskiej, rozleglej w ydm y w strefie źródeł m ałego c ie k u w odnego, praw obrzeżnego dopływ u G rabi. Na p odstaw ie rozm ieszczenia m ateriałó w n a pow ierzchni w ielkości o b ie k tu sz a c u je się n a 1,5 h a. W yróżniają się b ard zo w yraźnie sk u p ie n ia zabytków . W 1988 r. p rz e b a d a n o częściowo Jedno z tak ich sk u p ie ń . Na pow ierzchni 3 5 0 m s o d k ry to pozostałości d o m u oraz tow arzyszące m u bardzo liczne zabytki [fragm enty ceram iki, p rzed m io ty k a m ie n n e I krzem ien n e, fragm enty kości zw ierzęcych, polepę). M ateriały te praw ie w całości re p e re z e n tu ją o sad n ictw o k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych z fazy w lóreckiej. D rugim k o m p o n e n te m k u ltu ro w y m s ą śla d y z w czesnego o k re s u epoki b rązu . Nieliczne zabytki zw iązane z tą fazą o d k ry to w tow arzystw ie m ateriałów k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych. Je d n a k ż e , Jak w y n ik a z rozm ieszczenia ceram iki n a pow ierzchni o sad y k u ltu ry p u c h a ró w lejkow atych I z w czesnego o k re s u epoki b rązu tylko frag m en tary czn ie n a k ła d a ją się n a siebie.
M a te ria ły p rzech o w y w an e s ą w M u zeu m A rcheologicznym I E tn o g ra fic z n y m w Łodzi. B a d a n ia t>ędą k o n ty n u o w a n e .
I R om artów , gm . W itonia, woj. płockie, s t. 1 - p a lrz o k re s w pływ ów rzy m sk ich .
R z u c ę w o , g m . P u c k , w o j. g d a ria k ie , a t . L
M u z e u m A rch eo lo g iczn e w G d a ń s k u
B adania prowadziła m gr D an u ta Król. K onsultacja paleogeograflczna - d r h ab . Rom an Gołębiewski. K onsultacja b n d ań - prof, d r h ab . T adeusz Wlś- lańskl. F inansow ał WKZ w G d ań sk u . K onsultacja z b a d a ń z łat 1927-29, 1983-87. O sad a k u ltu ry rzucewsklej.
S ta n o w is k o położone J e s t ok. 1 k m n a p ó łn o cn y - w sc h ó d od z a b u d o w a ń w si R zucew o. b e z p o śre d n io n a d Z ato k ą P u ck ą. P ra c e s k o n c e n tro w a n o w śro d k o w ej części o sad y . Z ałożono dw a w y kopy o łącz n ej p o w ierzch n i 2 arów . W yróżniono 40 o b iek tó w w tym : trzy c h a ty słu p o w e 1 15 p a le n isk . P o w ierzch n ia wykopów l w a rstw a k u ltu ro w a z m a te ria łe m k u ltu r y rzu cew sk lej z n isz c z o n a z o s ta ła w z n a c z n y m s to p n iu przez późniejsze wkopy. P a le n isk a w ydzielono w o b r ę bie c h a t 1 p o za c h a ta m i: d w a z w yróżnionych p a le n is k z b u d o w a n e n a p la n ie p ro s to k ą ta w y ró żn io n o w o b rę b ie c h a t.
W ypełńIsko c h a t s ta n o w ił p ia s e k czarn y , siln ie p rz e m ie sz a n y z w ęglem d rzew n y m . Ś c ia n y c h a t były z b u d o w a n e ze słu p ó w o śre d n ic y ok. 10-20 cm.
W m a te ria le zabytkow ym w ydzielono m a te ria ły k rz e m ie n n e w tym : d ra p a c z e g ład zo n e , g r o d k i, sk ro b a e z e , zgrzebła, 4 siek iery , łu szczn le, fra g m e n ty w iórów, o d łu p k ó w (m iędzy In n y m i z k rz e m ie n ia p asiasteg o ): m a te ria ły k a m ie n n e w tym : 19 sie k ie r, d w a fra g m e n ty toporów , roze le raczę, pły ty szlifiersk ie, m a te ria ły ceram iczn o w tym : frag m en ty m is, am fo r, n ac z y ń ry n le n k o w a ty c h , n a c z y n ia m in iatu ro w e, bryłki b u rs z ty n u .
M a te ria ły p rzech o w y w an e s ą w M uzeum A rcheologicznym w G d a ń s k u . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
I S a m b o r o wice. gm. Pietrow ice W lk., woj. katow ickie, s t. 1 /Л /A Z P - p a trz e p o k a b rą z u
Som borow ice,
gm . Pietrow ice W ielkie. w o j. k a to w ic k ie , • t . 4 9
M u zeu m Ś lą s k ie w K ato w icach
B a d a n ia pro w ad ziła m gr M ałgorzata K u rg a n -P rzybylska. F in a n so w a ł WKZ w K atow icach. D rugi sezo n b a d a ń . O s a d a n eo lity czn a.
B a d a n ia były k o n ty n u a c ją p ra c z 1987 r. O d sło n ięto łącznic o b s z a r 1,5 a r a , z a k ła d a ją c d w a w yk o p y o p o w ierzch n i 10 к 10 m (w ykop IV] I o p o w ierzch n i 2 m x 2 0 m + 2 m x 5 m (w ykop V). W ykop IV był ro zszerzen iem w y kopu I z 1987 r., n a to m ia s t w ykop V założono około 5 0 m n a p o łu d n io w y w sc h ó d od w y kopu IV. w m iejscu p rzejàcla łagodnego w y p łaszczen ią w o p a d a ją c y k u d o lin ie Troi cy p el, n a k tó ry m leży stan o w isk o . Ł ącznie o d k ry ło 9 o b iek tó w arch eo lo g icz n y c h , w ty m 1 d o łek posłupow y, 5 J a m tw orzących s k u p is k o . I d u ż a 1 1 m a ła Jam y o tra p e z o w a ty m p rz e k ro ju . M ateriał z obiektów łączy się z k u ltu r ą p u c h a ró w lejk o w aty ch I k u ltu r ą le n d z lc łs k ą . W w ięk szo ści s ą to w yroby k rz e m ie n n e i fra g m e n ty n a c z y ń . W y stąp iły p o n a d to :
Informator Archeologiczny 1988
2 3
fra g m e n ty k a m ie n n y c h toporków , o d iu p e k radiolarytow y, p rzęślik l g lin ia n e , a ta k ż e g lin ia n y p acio rek .
U zy sk an y m a te ria l k rz e m ie n n y c h a ra k te ry z u je się sto s u n k o w o d u ż ą ilością rd z e n i {w w ię k sz o ś c i w y p ad k ó w w iórow ych, je d n o piętow ych), w iórów I o d tu p k ó w la k zw an y ch te c h n ic z n y c h (zatępce, p o d lęp ce , odnaw kl). S u ro w iec k rz e m ie n n y to m iejscow y k rz e m ie ń n a rz u to w y .
P o z y sk a n y m a te ria l 1 d o k u m e n ta c ję złożono w D ziale A rcheologii M u zeu m Ś lą sk ie g o w K a tow icach,
Z a m ie rz * s i ę p ro w a d z ić d a ls z e b a d a n ia .
S a n d o m i e r z , w o j. t a r n o b r z e s k i e , » t. W z g ó rz e Z a w ic h o j» k lc
Polska A kadem ia N auk In sty tu t 1 lis torii K ultury M aterialnej w W arszawie Zak- ład Metodologii B adań Archeologicznych
B a d a n ia p ro w ad ziła m g r H a n n a K o w alew sk a-M arszałek przy u d z ia le m gr D oroty C yngot. F in a n so w a ł U rząd M iasta w S a n d o m ie rz u o ra z II [KM PAN. Ó sm y sezo n b a d a ń . O sa d a neolityczna cyklu lendzlelsko-pol e r s k ie g o : śla d y o sad n ictw a z w czesnego o k re s u epoki brązu.
C elem p ra c było rozpoznanie zasięgu stanow isk:) w k ie ru n k u zach o d n im (po zew nętrznej s tro n ie k o p a n y c h w ubiegłych la ta c h rowów) oraz dokończenie ek sp lo racji ob. 32 133. P lanow ano leż u z u p e łn ie n ie p ra c archeologicznych b ad an ia m i geograficznym i, zm ierzającym i do r e k o n s tru kcji daw nego środow iska n a tu ra ln e g o I zachodzących w n im p rzem ian w najbliższym otoczeniu wzgórza - za d a n ie to nie mogło Jed n ak zo stać w ykonane w sezonie 1988; odłożono Je w ięc na lala n a stę p n e .
Z ałożono trz y o d rę b n e wykopy: 1/88 - u s y tu o w a n y w śro d k o w ej części w zgórza, b e z p o śre d n io n a z a c h ó d od rowy zew n ętrzn eg o (ob. 4): 11/88 - o b e jm u ją c y cz ę ść d z ia łk i X U b k o p an ej w se z o n ie 1986; 111/88 - n a k raw ęd zi o b ry w lsk a po s tro n ie zach o d n iej w zgórza. Ł ączna pow ie rz c h n ia w ykopów w y n o siła SO,2 5 m 2; g łęb o k o ść n ic p rz e k ra c z a ła 1 m . E k sp lo ro w a n o p o z o s ta ło śc i 7 J a m o raz d użego, elip so id aln eg o z aciem n ien ia.
W w ykopie 1 /8 8 o d sło n ięto cz ę ść rozległego, n ieckow a tego zag łę b ien ia, w y p ełnionego w a r s tw ą c z a rn o b r u n a t n ą - p ra w d o p o d o b n ie re s z tk a m i d aw n ej p ró c h n ic y - z a w ie ra ją c ą m a te ria ł a rc h eo lo g iczn y (an alo g iczn e z a c ie m n ie n ie wc w sch o d n iej części sta n o w is k a k o p a n o w 1986 roku). Na zach ó d od niego zn ajd o w ały się 3 Ja m y - niew ielkie o w aln e z a c ie m n ie n ia z Jed n o lity m w y p cłn lsk lem . z a w ie ra ją c e głów nie m a te ria ł ceram iczn y . C zw arty z o d k ry ty c h w tej części ob iek tó w [ob. 68), o d sło n ię ty tylko częściow o l d o ty c h c z a s n ie e k sp lo ro w an y , Je s t - być m oże - p o czątk o w y m o d c in k ie m kolejnego ro w u . położonego n a zachód od po zo stały ch .
W w ykopie 11/88 w y ek sp lo ro w an o pozostaw ione w 1986 ro k u połów ki Jam 3 2 13 3 . W o b rę bie w y kopu 111/88 b a d a n o w idoczną w profilu o b ry w lsk a d u ż ą Ja m ę g ru s z k o w a tą , k tó ra o k a z a ła się o b iek tem z w czesnego o k re s u epoki brązu.
W ykopy d o sta rc z y ły m n iejszej niż w ta ta c h p o p rz e d n ic h Ilości m a te ria łu . P rzew ażała w n im zd ecy d o w an ie c e ra m ik a , w sw ej głów nej m a s ie zw iązan a - p o d o b n ie Jak p o p rz e d n io - z cy k lem len d zlelsk o - po Iga rs k tm . M aterial k rz e m ie n n y obejm ow ał, p o d o b n ie J a k p o p rz e d n io , głów nie w y ro b y z k rz e m ie n ia czekoladow ego 1 św lcclcchow sklego. M aterial o rg a n ic z n y (kości zw ierząt) p o chodził głów nie z Ja m y “w ezesnobrązow ej".
B a d a n ia u z u p e łn iły Info rm acje o zach o d n iej części sta n o w is k a . Potw ierdziło się w y stę p o w an ie o b iek tó w c y k lu le nd zielsko -po Iga rs k lego po zew n ętrzn ej s tro n ie d u ż y c h rowów, Ich zag ęszczen ie Je s t J e d n a k niew ielkie. In te re s u ją c o p rz e d sta w ia się o b. 68 - d o m n ie m a n y frag m e n t kolejnego, trzeciego Już, d u żeg o row u. N adal tr u d n o Je s t n a to m ia s t u s ta lić g ra n ic ę z a c h o d n ią o s a d y cyklu le n d zielsko-po Iga rs k lego.
M ateria ły z teg o ro czn y ch b a d a ń s ą przech o w y w an e w Z ak ład zie M etodologii B a d a ń A rcheo log iczn y ch IHKM PAN w W arszaw ie.
B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e .
I S llan lec-B io n le, gm . Z am o ść, woj. zam ojskie, st. 4 - p a trz o k re s w pływ ów rzy m sk ich .
SI o n ow i c e ,
g m . K a z im ie r z a W ie lk a , w o j. k i e l e c k i e ,
a t. "O "
P o lsk a A k a d e m ia N a u k I n s ty tu t H i sto rii K u ltu ry M a te ria ln e j Z a k ła d A r cheologii M ałopolski P ra c o w n ia A r cheologiczni! w Igołom i_____________
B a d a n ia prow adził d r K rzysztof T u n la . F in a n s o w a ł WOAK w K ielcach I IHKM PAN. S ió d m y s e z o n b a d a ń . S y ste m n e o lity czn y ch u m o c n ie ń o b ro n n y c h 1 o s a d a ze sta rsz e g o o k re s u e p o k i b rą z u .
C elem w y k o p a lis k w S ło n o w lcach było ro zp o zn an ie p rzeb ieg u z a c h o d n ie j p a rtii u m o c n ie ń neolity czn eg o zało żen ia o b ro n n eg o , o d k ry teg o n a s ta n o w is k u "G" w 1979 r. W o b ręb ie w y k o p u
