Streszczenie
W artykule autor przeanalizowaá moĪliwoĞü zdalej obsáugi klientów urzĊdów gminy1. Dokonano przeglądu warunków funkcjonowania samorządów wraz z
rzą-dowmi projektami dotyczącmi e-administracji w kontekĞcie zdalnej obsáugi beneficjentów. Autor podzieliá siĊ równieĪ swoimi spostrzeĪeniami odnoĞnie przygo-towania samorządów do sytuacji kryzysowej.
Sáowa kluczowe: e-administracja, e-dokument, plan ciągáoĞci dziaáania 1. Wprowadzenie
Inspiracją do poniĪszego artykuáu byáy rozmowy przeprowadzone przeze mnie z samorządow-cami gminnymi odnoĞnie warunków do wprowadzenia zdalnej obsáugi w ich urzĊdach. Praprzycznyną mojego zainteresowania tym tematem byáa sytuacja podczas powodzi w 2010 roku, kiedy to gmina Wilków byáa zalana w ponad 90-ciu procentach. Zalanie UrzĊdu Gminy spowodo-waáo, Īe niemoĪliwe byáo wydawanie zaĞwiadczeĔ o zameldowaniu na terenie gminy i stracie dowodów osobistych potrzebnych do uzyskania pomocy klĊskowej. Sztab kryzysowy zostaá prze-niesiony do Szkoáy Podstawowej, a wydawaniu zaĞwiadczeĔ miaáy pomagaü sąsiednie gminy[12]2. Mimo powyĪszych dziaáaĔ, w wyborach samorządowych duĪy odsetek wyborców nie mógá gáoso-waü ze wzglĊdu na brak w/w dokumentów3. W tak ekstremalnej sytuacji rodzi siĊ pytanie jak
samorządy są przygotowane do zdalnej obsáugi mieszkaĔców i jakie maja ku temu warunki. Inną przesáanką do powstania niniejszego artykuáu byá Raport PaĔstwo 2.0 – Nowy start dla
e-administracji przygotowany przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji4, który wskazywaá na
nieskutecznoĞü organów PaĔstwa we wdraĪaniu projektów informatycznych mających przybliĪyü administracjĊ do zwykáego obywatela. „Przygotowując bilans otwarcia stanĊliĞmy w obliczu szer-szych wyzwaĔ, niĪ tylko porządkowanie prowadzonych projektów. ħródáem sáaboĞci jest sama koncepcja informatyzacji, albo wrĊcz jej brak. Chaotycznie i „silosowo” prowadzone dziaáania, brak wspóápracy, prymat nastawienia typu „hardware” nad modelem zorientowanym na przyjazne dla uĪytkowników aplikacje powodowaáy báĊdy w decyzjach i obniĪaáy jakoĞü rezultatów”[20] – czy-tamy na stronie MAC. Dokument zdaje siĊ byü odpowiedzią na zarzuty KE związane z legalnoĞcią
1 Mówiąc o urzĊdach lub samorządach w dalszej czĊĞci artykuáu autor ma na myĞli urzĊdy gminy.
2Zniszczeniu ulegáa znaczna czĊĞü sprzĊtu komputerowego, którego nie zdąĪono ewakuowaü na I piĊtro szczĊĞliwie pozo-stające niezalane. Przestaáy dziaáaü telefony. Na szczĊĞcie strona internetowa dziaáaáa i moĪna byáo podaü, za jej poĞrednictwem, do wiadomoĞci publicznej nowe numery kontaktowe z urzĊdem.
3OdrĊbną rzeczą pozostaje fakt, Īe niewiele osób miaáo gáowĊ i czas do udziaáu w wyborach kiedy trzeba byáo ratowaü mienie gospodarcze.
i regularnoĞcią wydatków oraz niską efektywnoĞcią zarządzania dofinansowaniem UE. SkoĔczyáo to siĊ wstrzymaniem finansowania niektórych projektów przez UE na 2 miesiące [7].
Ostatnią z przesáanek jest opublikowanie przez MAC Program Operacyjny Polska Cyfrowa
2014–2020 z dnia 5 grudnia 2013 oraz Program Zintegrowanej Informatyzacji PaĔstwa z listopada
2013. Ich zawartoĞü moĪna w kontekĞcie e-administracji skwitowaü jednym zdaniem. Bogaci siĊ dostosują – biednym damy atrapĊ
2. Nowe pojĊcie dokumentu
Pierwszym aspektem problemu jaki powiniem zostaü rozpatrzony w kontekĞcie zdalnej obsáugi jest nowa definicja dokumentu. Do dnia dzisiejszego, zwáaszcza w maáych samorządach poáoĪonych daleko od duĪych oĞrodków, pokutuje przeĞwiadczenie, Īe jedyną formą skutecznego zaáatwienia sprawy jest papier. JednoczeĞnie w myĞl ustawy o podpisie elektronicznym pismo w formie elek-tronicznej opatrzone takimĪ podpisem jest toĪsame z analogicznymw formie papierowej.5
2.1. Dokument elektroniczny w UE
PojĊcie dokumentu w prawodawstwie Uni Europejskiej zostaáo zdefiniowane w trakcie prac na publicznym dostĊpem do dokumentów Rady Europejskiej6
„’Dokument Rady’ oznacza kaĪdy sporządzony tekst, bez wzglĊdu na postaü, zawierający ob-owiązujące dane posiadane przez Komitet (...)”[2]
Komisja Europejska7 oraz Parlament Europejski8 równieĪ przyjĊáy ją jako obowiazującą.
W 2001 roku powyĪsze rozporządzenia zostaáy zastąpione przez jedno okreĞlające publiczny dostĊp do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji.9 Definicja dokumentu zostaáa
umieszczona w art.3:
„Do celów niniejszego rozporządzenia (...) "dokument" oznacza wszelkie treĞci bez wzglĊdu na noĞnik (zapisane na papierze, przechowywane w formie elektronicznej czy jako dĨwiĊk, nagranie wizualne czy audiowizualne)(...)” [22]
Definicja dokumentu elektronicznego zostaáa podana w przepisach Komisji dotyczących doku-mentów elektronicznych i cyfrowych:
„dokument elektroniczny – zbiór danych wprowadzonych lub przechowywanych na dowolnym noĞniku przez system informatyczny lub podobny ukáad, które mogą byü odczytane lub wyĞwietlone przez osobĊ lub przez tego rodzaju system lub ukáad, a takĪe wszelkiego rodzaju prezentacja i wszel-kiego rodzaju przedstawienie tych danych w formie drukowanej lub innej.”10
5 Art. 5 ust. 2 Ustawy o podpisie elektronicznym z dnia 18 wrzeĞnia 2001r., Dz.U. 2001 nr 130 poz. 1450 z dnia 15 listopada 2001 r.
6Art. 1 ust. 2 decyzji Rady nr 93/731/EC z 23 grudnia 1993 r. dotyczącej publicznego dostĊpu do dokumentów Rady, Dz. Urz. UE L 340 z dnia 31 grudnia 1993 r.
7Art. 1 ust. 2 decyzji Komisji nr 94/90/EC z 8 lutego 1994 r. dotyczącej publicznego dostĊpu do dokumentów Komisji, Dz. Urz. UE L 46 z dnia 18 lutego 1994 r.
8Art. 1 ust. 2 decyzji Parlamentu nr 97/632/EC z 10 lipca 1997 r. dotyczącej publicznego dostĊpu do dokumentów Parla-mentu, Dz. Urz. UE L 263 z dnia 25 wrzeĞnia 1997 r
9Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001 z dnia 30 maja 2011 r. w sprawie publicznego dostĊpu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komisji, Dz.Urz. UE L 145 z dnia 31 maja 2001 r.
10Zaáącznik do decyzji Komisji nr 2004/563/WE z 7 lipca 2004 r. zmieniającej jej regulamin wewnĊtrzny, Dz. Urz. UE L 251 z dnia 27 lipca 2004 r.
2.2. Dokument w Polsce
PojĊcie dokumentu w prawodawstwie polskim nie jest jednoznaczne. W Kodeksie Karnym zawarta jest definicja:
„Dokumentem jest kaĪdy przedmiot lub inny zapisany noĞnik informacji, z którym związane jest okreĞlone prawo, albo który ze wzglĊdu na zawartą w nim treĞü stanowi dowód prawa, stosunku prawnego lub okolicznoĞci mającej znaczenie prawne”[8]
Kodeks PostĊpowania Karnego wykorzystuje definicjĊ z Kodeksu Karnego wskazując jedno-czeĞnie na istotne cechy jaki ten powinien posiadaü,czyli: postaü pisemna, wykonanie rĊcznie lub wydruk,wyraĪona myĞl ludzka w postaci oĞwiadczenia woli lub wiedzy, materiaá, na którym doku-ment zostaá wykonany, autor dokumentu.[3][11]
W Kodeksie PostĊpowania Cywilnego brak jest definicji dokumentu jako takiego. WystĊpuje natomiast podziaá na dokumenty urzĊdowe i prywatne.
„Dokumenty urzĊdowe, sporządzone w przepisanej formie przez powoáane do tego organy wáa-dzy publicznej i inne organy paĔstwowe w zakresie ich dziaáania, stanowią dowód tego, co zostaáo w nich urzĊdowo zaĞwiadczone”11[10]
„Dokument prywatny stanowi dowód tego, Īe osoba, która go podpisaáa, záoĪyáa oĞwiadczenie zawarte w dokumencie”12[10]
Cechy istotne dla dokumentu to: oznaczenie wystawcy, data i miejsce sporządzenia, oĞwiad-czenie woli wystawcy, podpis.[3][10]
W Kodeksie PostĊpowania Administracyjnego pojawia siĊ tylko okreĞlenie dokumentu urzĊdo-wego.
„Dokumenty urzĊdowe sporządzone w przepisanej formie przez powoáane do tego organy paĔ-stwowe w ich zakresie dziaáania stanowią dowód tego, co zostaáo w nich urzĊdowo stwierdzone”13[9]
Definicja dokumentu pojawiáa siĊ w projekcie pierwszej ksiĊgi Kodeksu Cywilnego:
„Dokumentem jest informacja obejmująca treĞü oĞwiadczenia woli lub innego oswiadczenia, utrwalona w sposób umoĪliwiający jej zachowanie i odtworzenie.”14
„Dla zachowania formy dokumentowej naleĪy záoĪyü oĞwiadczenie woli w postaci dokumentu w sposób umoĪliwiający ustalenie osoby skáadającej oĞwiadczenie”15.[13]
2.2.1 Dokument elektroniczny w Polsce
Definicja dokumentu elektronicznego pojawiáa siĊ w polskim ustawodawstwie w związku z wejĞciem w Īycie ustawy o informatyzacji dziaáalnoĞci podmiotów realizujących zadania pu-bliczne:
„dokument elektroniczny – stanowiący odrĊbną caáoĞü znaczeniową zbiór danych uporządko-wanych w okreĞlonej strukturze wewnĊtrznej i zapisany na informatycznym noĞniku danych”16.
11 Art. 244 KPC. 12 Art. 245 KPC. 13 Art. 76 § 1 KPA. 14 Art. 105. 15 Art. 106.
W/w ustawa o informatyzacji wprowadzaáa pojecie dokumentu elektronicznego do KPA17.
Jed-noczeĞnie wprowadzony do KPA Art. 391§2 zobowiązywaá ministra wáaĞciwego do spraw
informatyzacji do wydania rozporządzenia opisującego strukturĊ i sposób sporządzania pism w for-mie dokumentów elektronicznych.
Wynikiem powyĪszego byáo opublikowanie rozporządzenia Ministra Spraw WewnĊtrznych i Administracji z dnia 27 listopada 2006 r. w sprawie sporządzania i dorĊczania pism w formie dokumentów elektronicznych. PowyĪsze rozporządzenie posáugiwaáo siĊ dwoma pojĊciami:
„struktura logiczna dokumentu elektronicznego – sposób uáoĪenia informacji w dokumencie elektronicznym zdefiniowany poprzez okreĞlenie elementów informacyjnych tego dokumentu oraz powiązaĔ miĊdzy nimi”18;
„struktura fizyczna dokumentu elektronicznego – wynik przetworzenia, w tym kodowania i szy-frowania, informacji zawartych w dokumencie elektronicznym na dane w ukáadzie bitowym (format danych)”;19
Zgodnie z Art. 3 ust. 1 „pisma w formie dokumentów elektronicznych oraz urzĊdowe poĞwiad-czenie odbioru sporządza siĊ w strukturach fizycznych dokumentów elektronicznych w formie zgodnej z formatami danych, okreĞlonych w przepisach wydanych na podstawie art. 18 pkt 1 ustawy o informatyzacji dziaáalnoĞci podmiotów realizujących zadania publiczne (…) zwana dalej ustawą o informatyzacji i podpisuje bezpiecznym podpisem elektronicznym.”
Kolejnym skutkiem Ustawy o informatyzacji byáo wydanie na podstawie Art. 18 pkt 1 rozporządze-nia Rady Ministrów z drozporządze-nia 11 paĨdziernika 2005 r. w sprawie minimalnych wymagaĔ dla systemów teleinformatycznych. Zaáącznik nr 2 okreĞlaá formaty definiujące zarówno strukturĊ logiczną doku-mentu (przyjmując standard XML sekcja B), jak i jego strukturĊ fizyczną (sekcja A – kodowanie i szyfrowanie informacji – Unicode, XML; dokumenty tekstowe lub tekstowo graficzne – .txt, .rtf, .pdf, .doc, Open Dokument; grafika – .jpg, .gif, .tiff, .png, .svg; kompresja – .zip, .tar, .gz, .rar; tworzenie i modyfikacja stron WWW – HTML, XHTML, CSS, WAP).[24]
Z treĞci rozporządzenia w sprawie sporządzania i dorĊczania pism20 w formie dokumentów
elektronicznych wynikaáo, Īe organ przy tworzeniu pisma w formie dokumentu elektronicznego byá zobowiązany posáugiwaü siĊ juĪ istniejącymi wzorami pism, znajdującymi siĊ w repozytoriach wzo-rów pism w formie dokumentów elektronicznych (prowadzonych bądĨ przez ministra wáaĞciwego do spraw informatyzacji, bądĨ przez same organy przy czym miaáy one obowiązek przekazywania stworzonych wzorów pism do centralnego repozytorium)[24].
W repozytoriach miaáy takĪe byü umieszczane wzory podaĔ, jeĪeli ich okreĞloną formĊ naka-zywaáy odrĊbne przepisy. Takie podanie do publicznej wiadomoĞci wzoru podania byáoby równoznaczne z okreĞleniem wzoru wnoszenia podania, o którym byáa mowa w Art. 63 §3a ust. 2 KPA21[24].
Jak pokazaáa praktyka, realizacja przepisów ustaw i rozporządzeĔ posuwaáa siĊ bardzo powoli. W maju 2008 roku, rok po wejĞciu w Īycie rozporządzenia w sprawie sporządzania i dorĊczania pism, w Centralnym Repozytorium Wzorów Dokumentów Elektronicznych (znajdującym siĊ na
17 Art. 36 ustawy o informatyzacji 18 § 2. pkt 1
19 § 2. pkt 1
20Rozporządzenie Ministra Spraw WewnĊtrznych i Administracji z dnia 27 listopada 2006 r. w sprawie sporządzania i dorĊczania pism w formie dokumentów elektronicznych
platformie ePUAP) znajdowaáo siĊ zaledwie piĊü wzorów22. Przeszkodą byáy takĪe wysokie koszty
posáugiwania siĊ podpisem elektronicznym jako metodą uwierzytelniania (przedziale 279 do400 zá za zestaw do podpisu kwalifikowanego z certyfikatem waĪnym rok – wg cen z 2008 roku).23
Wraz z ustawą o zmianie ustawy o informatyzacji zostala podniesiona ranga formy dokumentu elektronicznego, co zostaáo wyraĪona najdobitniej w nowej treĞci art. 14§1 KPA:
„Sprawy naleĪy zaáatwiaü w formie pisemnej lub w formie dokumentu elektronicznego w ro-zumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaáalnoĞci podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z póĨn. zm.), dorĊczanego Ğrodkami ko-munikacji elektronicznej.”[31]
Bardzo waĪną zmianą byáo uchylenie dotychczas obowiązującego rozporządzenia w sprawie sporządzania i dorĊczania pism i zastąpienie go rozporządzeniem Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 wrzeĞnia 2011 r. w sprawie sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych, dorĊczania dokumentów elektronicznych oraz udostĊpniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektro-nicznych24, wydanym na podstawie art. 16 ust. 3 ustawy o informatyzacji. Rozporządzenie to
uproĞciáo i uporządkowaáo zagadnienia związane z komunikacją na linii strona-organ. Za najwaĪ-niejsze naleĪy uznaü zamieszczenie w centralnym repozytorium ogólnego wzoru do tworzenia pism w postaci elektronicznej25.Wprowadzono moĪliwoĞü dorĊczania dokumentów elektronicznych
po-miĊdzy organami za pomocą Skrzynek Elektronicznych udostepnionych w BIP. Do tej pory nie moĪna byáo wnieĞü pisma w postaci elektronicznej do podmiotu publicznego, jeĞli odbiorca tego pisma nie okreĞliá jego wzoru oraz przepisy prawa nie okreĞlaáy jednoznacznie, Īe jedynym skutecz-nym sposobem przekazania informacji jest jej dorĊczenie w postaci papierowej.Przygotowanie minimalnych wymagaĔ wzoru umozliwia automatyczną rejestracjĊ wpáywu pism do kancelarii elek-tronicznej oraz usprawnia i standaryzuje wymianĊ dokumentów pomiĊdzy podmiotami publicznymi.
Obecnie nie wyróĪnia siĊ podziaáu na strukturĊ logiczną i fizyczną dokumentu elektronicznego. W myĞl §17 rozporządzenia w sprawie sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych „pisma wnoszone są za poĞrednictwem elektronicznej skrzynki podawczej sporządza siĊ w formacie XML na podstawie wzorów dokumentów elektronicznych umieszczonych w centralnym repozyto-rium lub lokalnym repozytorium”[23]. Zrezygnowano jednoczeĞnie z umieszczenia w rozporządzeniu przepisów dotyczących uwierzytelniania dokumentów elektronicznych. W za-mian za to wáaĞciwe dla kaĪdej instytucji wskazania zostaáy umieszczone bezpoĞrednio w odpowiednich przepisach KPA.
Jak widaü z powyĪszego, dopiero w ostatnich latach wprowadzono pojĊcia i rozwiazania umoĪ-liwiające zmianĊ definicji i podejĞcia do dokumentu w samorządach gminnych. Dokument elektroniczny jest traktowany jako odrĊbna obok pisemnej i ustnej forma zaáatwiania spraw, co umoĪliwia jej wprowadzanie do urzĊdów. JednakĪe z moich rozmów przeprowadzonych z decyden-tami w maáych gminach wynika, Īe preferują oni formĊ pisemną i ustną uznając dokument elektroniczny za zbĊdny w ich warunkach.
22 ePUAP - Repozytorium Wzorów Dokumentów - Lista wzorów - Maj 2008 http://epuap.gov.pl/wps/portal/-– 9 lipiec 2014. 23 http://ipsec.pl/problemy/2008/realne-koszty-podpisu-kwalifikowanego.html – 9 lipiec 2014.
24 w tekĞcie okreĞlane jako rozporządzenie w sprawie sporządzania pism w formie dokumentów elektronicznych. 25 § 20.
Innym powodem powstrzymującym samorządowców przed wykorzystaniem dokumentów elektronicznych jest nieodwracalnoĞü wprowadzenia w urzĊdzie Elektronicznego Zbioru Dokumen-tów.
2.3. Elektroniczne Zarządzanie Dokumentacją
Elektroniczne Zarządzanie Dokumentacją (EZD) to system wykonywania czynnoĞci kancela-ryjnych, dokumentowania przebiegu zaáatwiania spraw, gromadzenia i tworzenia dokumentacji w postaci elektronicznej, realizowany w ramach systemu teleinformatycznego, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ust. 2b ustawy z dnia 14 lipca 1983 r. o narodowym zasobie archiwalnym i archiwach (Dz. U. z 2011 r. Nr 123, poz. 698, z póĨn. zm.).[6] ZaáoĪenia systemu EZD zostaáy okreĞlone w Rozporzadzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 18 stycznia 2011 r. w sprawie instrukcji kancelaryjnej, jednolitych rzeczowych wykazów akt oraz instrukcji w spra-wie organizacji i zakresu dziaáania archiwów zakáadowych.
Obawy przed wprowadzeniem EZD potĊguje Instrukcja Kancelaryjna, która okreĞla, Īe „Po wskazaniu systemu EZD jako podstawowego sposobu dokumentowania przebiegu zaáatwiania i roz-strzygania spraw ponowne wskazanie systemu tradycyjnego jest niedopuszczalne”26.
Wielu samorządowców obawia siĊ, Īe po wprowadzeniu czegoĞ co siĊ nie sprawdzi nie bĊdą mogli wróciü do sprawdzonego, w ich mniemaniu, systemu tradycyjnego.
3. Przygotowanie technicze samorządów
Kolejnym problemem, jeĞli chodzi o zdalną obsáugĊ w samorządach gminnych jest ich niejed-nokrotne zacofanie pod wzglĊdem technicznym i programowym. Wójtowie i burmistrzowie wolą wydaü pieniądze na infrastrukturĊ gminy (drogi, gazociągi, itp) niĪ zatrudniü informatyka bądĨ za-kupiü nowe komputery. Tak naprawdĊ w zakresie e-administracji dzieje siĊ coĞ tylko w tych samorządach, w których decydenci są „zafiksowani” na jej punkcie. Pozostali czekają w myĞl za-sady, Īe jeĞli PaĔstwo chce, Īeby coĞ wprowadzili w Īycie to musi im to dostarczyü gotowe do uĪycia.
Próba stworzenia kompleksowego rozwiązania dla administracji w Polsce siĊga roku 1991 kiedy to zostaá opracowany na zlecenie rządu przez Polskie Towarzystwo Informatyki raport
Pro-pozycja strategii rozwoju informatyki i jej zastosowaĔ w Rzeczypospolitej Polskiej. W rozdziale 6.
Informatyzacja administracji paĔstwowej przedstawiono zaáoĪenia oraz zalecenia komputeryzacji a nastĊpnie w kolejnych latach informatyzacjĊ administracji. Przez komputeryzacjĊ rozumiano za-kup sprzĊtu a nastĊpnie tworzenie ad hoc systemów informatycznych. InformatyzacjĊ rozumiano natomiast jako zaprojektowanie systemu speániającego zapotrzebowanie, a nastĊpnie zakup odpo-wiedniego dla niego sprzĊtu komputerowego[19]. Wskazywano równieĪ na niedostateczne wyszkolenie kadr i sáabą jakoĞü oferowanych szkoleĔ.
W 1998 roku podczas II Kongresu Informatyki Polskiej zostaá przedstawiony Pakt na rzecz
budowy spoáeczeĔstwa informacyjnego
, którego sygnatariusze stwierdzają miĊdzy innymi: „…Nie
mamy juĪ wątpliwoĞci, Īe powinniĞmy wáączyü siĊ w proces budowy SpoáeczeĔstwa Informacyj-nego przygotowując do tego zarówno spoáeczeĔstwo jak i teĪ rozwiązania techniczne. Podobnie jak w krajach UE, wiąĪe siĊ to z szeregiem zadaĔ dla administracji paĔstwowej i jednostekbadawczych. Wiele do zrobienia mają teĪ firmy i sami uĪytkownicy systemów informatycznych. W procesie budowy SpoáeczeĔstwa Informacyjnego ogromną rolĊ mają teĪ do speánienia media, odpowiedzialne za prezentowanie trendów, problemów i przykáadów rozwiązaĔ”[25].
14 lipca 2000 roku Sejm podjąá uchwaáĊ w sprawie budowania podstaw spoáeczeĔstwa informacyj-nego w Polsce. 28 listopada 2000 roku w odpowiedzi na powyĪszą uchwaáĊ Rada Ministrów przyjĊáa dokument programowy Cele i kierunki rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce.
W przypadku administracji zostaáy postawione dwa cele:
„Stworzenie przejrzystych i przyjaznych obywatelowi struktur administracji publicznej na miarĊ otwartego spoáeczeĔstwa informacyjnego za pomocą narzĊdzi teleinformatycznych. Usprawnienie dziaáania administracji poprzez szersze zastosowanie teleinformatyki…
Stworzenie warunków dla trwaáego i zrównowaĪonego rozwoju regionalnego z uwzglĊdnieniem nowoczesnych technik teleinformatycznych i jego monitorowanie…”[1]
Ministerstwo Gospodarki opracowaáo szczegóáową strategiĊ ePolska – Plan dziaáaĔ na rzecz
roz-woju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce na lata 2001–2006. Do gáównych celów
postawionych w dokumencie dotyczących administracji naleĪaáo:
Stworzenie, za pomocą narzĊdzi wykorzystujących technologie informacyjne i komunikacyjne, przejrzystej i przyjaznej obywatelowi komunikacji z administracją publiczną
– Zapewnienie obywatelom powszechnego dostĊpu do informacji sektora publicznego, przy zachowaniu odpowiedniego poziomu bezpieczeĔstwa.
– Usprawnienie dziaáania administracji poprzez szersze zastosowanie narzĊdzi wykorzystują-cych technologie informacyjne i komunikacyjne, w tym zastĊpowanie papierowego obiegu informacji obiegiem elektronicznym.
– Zapewnienie zgodnoĞci technicznej systemów wprowadzanych w róĪnych instytucjach – Zastosowanie technik spoáeczeĔstwa informacyjnego do opracowywania nowych aktów
prawnych.
– Usprawnienie realizacji systemów teleinformatycznych dla sektora publicznego w ramach systemu zamówieĔ publicznych.[4]
Kolejnym etapem budowania e-administracji byáo utworzenie w grudniu 2001 roku nowego dziaáu administracji rządowej pod nazwą Informatyzacja.
W 2002 roku Ministerstwo Infrastruktury przygotowaáo kontynuacjĊ i aktualizacjĊ dotychczasowej strategii ePolska 2006 – Plan dziaáaĔ na rzecz rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce, w którym administracja samorządowa po raz pierwszy pojawia siĊ jako oddzielny punkt. Podkre-Ğlana jest jej kluczowa rola w poprawie funkcjonowania urzĊdów, pobudzenia rozwoju gospodarczego regionów, záagodzenia skutków bezrobocia oraz podniesienia poziomu edukacji spo-áeczeĔstwa. Miaáoby to byü realizowane poprzez przedsiĊwziĊcia podejmowane w ramach opracowywanych lokalnie planów rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego.[5]
NastĊpną byáa Strategia Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska opublikowana przez Komitet BadaĔ Naukowych w marcu 2003 roku. Dokument oparty byá na zaáoĪeniach Strategii Li-zboĔskiej oraz inicjatywy e-Europe. WyodrĊbniono w niej cztery obszary o najwaĪniejszych dla Polski celach:
– powszechny Internet szerokopasmowy dla szkóá,
– Wrota Polski (administracja publiczna dla spoáeczeĔstwa informacyjnego), – polskie treĞci w Internecie,
Aktualizacją powyĪszego dokumentu byáa opublikowana w grudniu 2003 roku Strategia
informa-tyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska na lata 2004–2006. Wskazuje ona obszary i priorytety
informatyzacji Polski, wytyczając kierunek rozwoju informatyzacji, zgodny z planami Unii Euro-pejskiej. Celem byáo stworzenie konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy oraz poprawa jakoĞci Īycia mieszkaĔców naszego kraju. OsiągniĊcie tych zaáoĪeĔ miaáo byü moĪliwe dziĊki podejmowa-niu priorytetowych dziaáaĔ w trzech obszarach, jakimi są:
– powszechnoĞü dostĊpu do treĞci i usáug udostĊpnianych elektronicznie,
– tworzenie szerokiej i wartoĞciowej oferty treĞci i usáug dostĊpnych w Internecie, – powszechna umiejĊtnoĞü posáugiwania siĊ teleinformatyką.[15],[26]
We wrzeĞniu 2004 r. Ministerstwo Nauki i Informatyzacji opracowaáo dwa dokumenty: Plan dziaáaĔ
na rzecz rozwoju elektronicznej administracji (eGovernment) na lata 2005 – 2006 oraz raport Pro-ponowane kierunki rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku. W pierwszym
z dokumentów zawarta jest ocena stanu dziaáaĔ prowadzonych w obszarze elektronicznej admini-stracji w aspekcie adminiadmini-stracji centralnej oraz regionalnej, a w szczególnoĞci káadziony jest nacisk na postrzeganie projektów administracji publicznej w kategoriach modelu biznesowego oraz warto-Ğci publicznej technologii informacyjnych (Public Value of IT – PVIT), która ocenia, jak inwestycje technologiczne wpáywają w odpowiednim horyzoncie czasowym na jakoĞü obsáugi na kluczowe obszary polityczne. Drugi z dokumentów, czyli raport Proponowane kierunki rozwoju spo áeczeĔ-stwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku skupia siĊ gáównie na prognozach dotyczących okresu 2007–2013.[14],[18],[26]
W roku 2005 zostaá opracowany dokument Strategia kierunkowa rozwoju informatyzacji Polski do
roku 2013 oraz perspektywiczna prognoza transformacji spoáeczeĔstwa informacyjnego do roku 2020. Wyznaczyá on m.in. nastĊpujące priorytety informatyzacji:
– zapewnienie wszystkim obywatelom i przedsiĊbiorstwom infrastruktury dostĊpu do usáug drogą elektroniczną,
– powszechna edukacja na rzecz spoáeczeĔstwa informacyjnego.[28]
27 czerwca 2007 roku ukazaáa siĊ Strategia rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce na lata
2007–2013, którego celem byáo ustalenie priorytetowych dziaáaĔ rządu w zadaniach informatyzacji
Polski w okresie 2007–2013. Byáy to m.in.:
– usuwanie barier prawnych i wspieranie budowy i wykorzystania infrastruktury telekomuni-kacyjnej oraz dostĊpowej do Internetu,
– usprawnienie dziaáania instytucji rządowych i samorządowych przy wsparciu technologii in-formacyjnych i telekomunikacyjnych,
– koordynacja procesu informatyzacji administracji publicznej.[30]
W grudniu 2008 roku Ministerstwo Spraw WewnĊtrznych i Administracji wydaáo dokument
Stra-tegia rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce do roku 2013. Wyznaczaáa ona kierunki
strategiczne i cele Polski w zakresie rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego do roku 2013: – obszar ‘Czáowiek’ – szybszy rozwoju kapitaáu intelektualnego i spoáecznego,
– obszar ‘Gospodarka’ – wzrost efektywnoĞci, innowacyjnoĞci i konkurencyjnoĞci firm, – obszar ‘PaĔstwo’ – rozwój usáug administracji publicznej przez wykorzystanie technologii
in-formacyjnych i komunikacyjnych do przebudowy procesów wewnĊtrznych administracji i sposobu Ğwiadczenia usáug[29].
Wobec widocznych opóĨnieĔ w realizacji projektów. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji przy-gotowaáo Raport PaĔstwo 2.0 – Nowy start dla e-administracji. Raport ma dwa cele. Po pierwsze,
przedstawia syntetyczną informacjĊ na temat stanu realizacji projektów dotyczących informatyzacji i cyfryzacji wchodzących w zakres kompetencji nowo utworzonego MAC. Po drugie, prezentuje kierunki dalszych dziaáaĔ w obszarze informatyzacji i cyfryzacji Polski, ze szczególnym uwzglĊd-nieniem dziaáaĔ na rzecz rozwoju i poprawy e-administracji.[20]
Pokáosiem powyĪszego raportu są przygotowane przez MACdwa programy. Pierwszy z nich to
Pro-gram Zintegrowanej Informatyzacji PaĔstwa z listopada 2013. Jego realizacja ma siĊ odbywaü
w czterech kierunkach:
1. ĝwiadczenie e-usáug publicznych
2. Otwarty rząd i wspierania rozwoju spoáeczeĔstwa obywatelskiego
3. Wyznaczania standardó i tworzenie warunków dla efektywnej i bezpiecznej e-admini-stracji
4. Informatyzacja urzĊdów [17]
W programie zawarta jest równieĪ koncepcja ePUAP2.
Drugi, to Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014–2020 z dnia 5 grudnia 2013. Jedną z osi prio-rytetowych jest E-Administracja i otwarty rząd. W jej ramach mają byü realizowane nastĊpujące cele:
– Priorytet inwestycyjny „Wzmacnianie zastosowania technologii komunikacyjno-infor-macyjnych dla e-administracji, e-learningu, e-integracji, e-kultury i e-zdrowia” – Cel 2: Podniesienie dostĊpnoĞci i jakoĞci e-usáug publicznych
– Cel 3: Poprawa cyfrowej efektywnoĞci urzĊdów
– Cel 4: ZwiĊkszenie dostĊpnoĞci i wykorzystania informacji sektora publicznego[16]
Wg Programu samorządy mające juĪ u siebie rozwiązania z zakresu e-administracji dostaną narzĊ-dzie do dostosowania siĊ do nowych wymagaĔ, a pozostali nie mający doĞü pieniĊdzy rozwiązanie oferujące podstawowe funkcje.
3.1. Realizowane projekty dla administracji samorządowej
3.1.1. elektroniczna Platforma Usáug Administracji Publicznej (ePUAP)
W 2004 roku szczególny nacisk poáoĪono na realizacjĊ koncepcji „Wrota Polski”. Wtedy teĪ opracowano zaáoĪenia projektu ePUAP. Na początku 2005 roku koncepcjĊ przeksztaácono w spójny program, a w roku 2006 przystąpiono do jego realizacji. Projekt oficjalnie zostaá zakoĔczony 10 listopada 2008 roku27 jednak platforma dla beneficjentów zostaáa uruchomiona dopiero 2011roku.
Po piĊciu miesiącach dziaáania profile zaufane zaáoĪyáo zaledwie niespeána 25 tys. osób, po roku dziaáania, jest ich niespeána 52tys., a na dzieĔ dzisiejszy jest to ok. 274 tys. Przyczyną jest maáy odsetek spraw, które moĪna za pomocą tej platformy zaáatwiü. Przykáadowo wymianĊ prawa jazdy oferują tylko 42 starostwa. Mimo pokáadanych w nim wielkich nadziei ePUAP nie speánia roli kor-dynującej i certyfikującej, co stanowi kolejną barierĊ w rozwoju e-administracji. Samorządowcy bardzo krytycznie wypowiadają siĊ o tej platformie. RównieĪ projekty regionalne realizowane w ramach „Wrót Polski” nie speániáy pokáadanych w nich nadziei i zamiast zachĊciü, to zniechĊciáy samorządowców do brania udziaáu w przedsiĊwziĊciach z zakresu e-administracji.
Obecnie trwają prace nad ePUAP2. Projekt planowano zakoĔczyü do koĔca 2013 roku. W
Pro-gramie Zintegrowanej Informatyzacji PaĔstwa zdefiniowano PlatformĊ e-PUAP jako fundament
umoĪliwiający wdroĪenie ponadsektorowych rozwiązaĔ informatycznych w nastĊpujących obsza-rach:
WdroĪenia zintegrowanych usáug e-administracji, obejmujących szereg e-usáug obecnie reali-zowanych niezaleĪnie, przez urzĊdy o róĪnym umiejscowieniu w strukturze administracyjnej, jak
9 zintegrowany system rejestracji firm (KRS/CEIDG, REGON, CRP KEP) powiązany z rejestrami PESEL oraz systemami ewidencyjnymi ZUS, KRK;
9 usáugi Zintegrowanego Systemu Informacji o NieruchomoĞciach (NKW, EGiB, gminne systemy podatku od nieruchomoĞci) powiązane z rejestrami PESEL i TERYT; 9 usáuga zapewniająca przedsiĊbiorcom moĪliwoĞü zgáoszenia realizacji prac
geodezyj-nych i kartograficzgeodezyj-nych oraz gotowoĞci do przekazania efektu prac i przyjĊcia dageodezyj-nych do paĔstwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego;
9 platforma elektronicznych zamówieĔ publicznych (powiązana z rejestrami KRS, RE-GON, CEIDG) a takĪe systemami ewidencyjnymi ZUS, KRK i podatkowymi prowadzonymi przez Ministerstwo Finansów.
WdroĪenia mechanizmów integracji danych przechowywanych w systemach caáej administra-cji, bazujących na podejĞciu procesowym do usáug administracji, co w szczególnoĞci oznacza:
9 stworzenie Elektronicznego Konta Obywatela i Firmy (nazwa robocza)
9 rozbudowĊ istniejących i stworzenie nowych mechanizmów (rozumianych jako plat-forma referencyjna dla wszystkich systemów ewidencyjnych i rejestrowych administracji) zapewniających spójnoĞü danych i interoperacyjnoĞü systemów telein-formacyjnych
WdroĪenia jednolitych mechanizmów otwartego dostĊpu do danych zgodnie z wytycznymi Unii Europejskiej w zakresie tzw. powtórnego wykorzystania informacji publicznej, co w szczegól-noĞci obejmuje:
9 przebudowĊ obecnego systemu informacji publicznej i urzĊdowego publikatora, jakim jest Biuletyn Informacji Publicznej w kierunku jednolitego i spójnego zasobu referen-cyjnego informacji publicznej administracji;
9 zorganizowanie udostĊpniania informacji publicznych, które mogą podlegaü dalszemu przetworzeniu w szczególnoĞci za pomocą zintegrowanego systemu udostĊpniania tego typu informacji (Centralnego Repozytorium Informacji Publicznej). [33]
3.1.2. Zintegrowany Moduá Obsáugi KoĔcowego UĪytkownika (ZMOKU)
O ile ePUAP sáuĪy do interakcji pomiĊdzy beneficjentami, a urzĊdami i urzĊdami miĊdzy sobą, to ZMOKU byáo przeznaczone dla urzĊdów gmin w celu automatyzacji ich funkcji. ZMOKU za-projektowane zostaáo jako element projektu pl. ID (PESEL2). Uruchamianie systemu miaáo siĊ rozpocząü 1 kwietnia 2011 r. i zakoĔczyü 30 czerwca 2012. W tym celu w 2010 r. do gmin trafiáo niezbĊdne wyposaĪenie (6328 zestawów komputerowych, 4370 czytników kart PINPad oraz 12 252 czytników kart inteligentnych)28. W związku z przesuniĊciem na 1 stycznia 2015 roku wejĞcia w
Īy-cie nowych przepisów dotyczących ewidencji ludnoĞci i dowodów osobistych projekt zarzucono,
a 7 paĨdziernika 2013 MSW wystosowaáo w tej sprawie list do gmin, informujący je, Īe sprzĊt jest moĪliwy do powszechnego wykorzystania.
Projekt wzbudziá wiele kontrowersji, miĊdzy innymi z uwagi na rozbieĪne interpretacje, co do obowiązkowoĞci korzystania z niego w gminach oraz braku przeprowadzenia z nimi konsultacji ze strony Centrum Projektów Informatycznych MSWiA. Zwracano takĪe uwagĊ na ograniczoną liczbĊ funkcji oraz koniecznoĞü implementacji braków przez gminy we wáasnym zakresie.
Sposób realizacji projektu wpisuje siĊ raczej w koncepcjĊ komputeryzacji niĪ informatyzacji urzĊdu. Nieudany ZMOKU ma zastąpiü aplikacja ħRÓDàO29
Stracono kolejną szansĊ na przekonanie samorządowców do sáusznoĞci idei e-administracji. 4. Zapewnienie CiągáoĞci Dziaáania
Na koniec chciaáem poruszyü temat, który bywa pomijany w e-administracji. W Art. 3. Ustawy z dnia 26 kwietnia o zarządzaniu kryzysowym jest mowa o zapewnieniu ciągáoĞci dziaáania admi-nistracji publicznej. W praktyce jednak plany zarządzania kryzysowego nie obejmują sytuacji przeniesienia urzĊdu tymczasowo w inne miejsce, jeĪeli nie mamy do czynienia z wojną lub innym zagroĪeniem bezpieczeĔstwa PaĔstwa. Do takich, z pewnoĞcią, nie naleĪy sytuacja wyáączenia z uĪytkowania budynku urzĊdu w wyniku np. zniszczeĔ dokonanych przez poĪar lub wybuch gazu. W takiej sytuacji powinny byü zastosowane zarządzanie problemem zapewnienia ciągáoĞci dziaáania urzĊdu.
Moje dotychczasowe rozmowy z decydentami w gminach utwierdziáy mnie w przekonaniu, Īe zapewnienie ciągáoĞci dziaáania urzĊdu w jak najwiĊkszym zakresie schodzi na dalszy plan, jeĪeli w ogóle siĊ ktoĞ na ten temat zastanawia. O ile przeprowadzane są üwiczenia ewakuacyjne na wy-padek poĪaru to juĪ brak jest ich z zakresu przeniesienia funkcjonalnoĞci urzĊdu do innej lokalizacji. Wyjątek stanowią urzĊdy zagroĪone skaĪeniem chemicznym, czy poáoĪone przy ruchliwych trasach, ale i ich przypadku o ile moĪe zapasowa lokalizacja jest wyznaczona, to infrastruktura informa-tyczna nie jest do takiej operacji dostosowana, a jej odtworzenie w przypadku zniszczenia dáugotrwaáe.
5. Podsumowanie
W Ğwietle powyĪszych faktów samorządy gminne, a zwáaszcza te maáe, nie są gotowe i zainte-resowane zdalną obsáugą beneficjentów.
Dopiero ostatnie 2–3 lata stworzyáy warunki do implementacji rozwiązaĔ z zakresu e-admini-stracji w urzĊdach gmin. Zdalna obsáuga beneficjentów jest technicznie moĪliwa juĪ od dawna jednak pokutuje brak jednolitej i konsekwentnie realizowanej wizji jak to zrobiü.
Do tej pory brakuje jednolitej definicji dokumentu, a kaĪdy kodeks wprowadza swoje. Wpro-wadzenie dokumentu elektronicznego jest tylko pierwszym krokiem do zmiany postrzegania moĪliwoĞci zaáatwienia sprawy nie tylko w formie pisemnej i ustnej. W wielu niewielkich gminach forma pisemna bĊdzie wiodąca jeszcze przez lata. Brak moĪliwoĞci wycofania siĊ w razie poraĪki z Elektronicznego Zarządzania Dokumentacją stanowi tutaj dodatkowy problem.
29 http://serwisy.gazetaprawna.pl/samorzad/artykuly/793340,zrodlo-klopotow-czyli-nowy-e-system-dla-samorza-dow.html– 9 lipiec 2014.
Kolejnym problemem jest brak oprogramowania wspomagającego pracĊ urzĊdu dla samorzą-dów, których nie staü na jego samodzielne stworzenie. PoraĪka ZMOKU, problemy z „Wrotami Polski” oraz niedopracowanie ePUAP dodatkowo wpáywają negatywnie na postrzeganie rozwiązaĔ z zakresu e-administracji przez decydentów zasiadających w samorządach gminnych.
Ostatnim i byü moĪe najwaĪniejszym z problemów jest brak planów ciągáoĞci dziaáania w urzĊ-dach. Prowadzone są, co prawda, üwiczenia przeciwpoĪarowe, ale juĪ nikt nie myĞli o symulacji przeniesienia pracy urzĊdu do innej lokalizacji. WĞród decydentów panuje przeĞwiadczenie, Īe prze-rwa w dziaáaniu urzĊdu na kilka dni nie jest czymĞ, czym naleĪy siĊ przejmowaü, a pieniądze zawsze moĪna wydaü na coĞ bardziej poĪytecznego. Rozwiązaniem wydaje siĊ jedynie zmiana mentalnoĞci osób odpowiedzialnych za funkcjonowanie urzĊdów.
Bibliografia
[1] Cele i kierunki rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce, [Online]. DostĊpne: http://kbn.icm.edu.pl/ (2.07.2014).
[2] Decyzja Rady nr 93/731/EC z 23 grudnia 1993 r. dotyczącej publicznego dostĊpu do
doku-mentów Rady, Dz. Urz. UE L 340 z dnia 31 grudnia 1993 r
[3] Dokument, czyli co?, [Online]. DostĊpne: http://kraj24.pl/ (2.07.2014).
[4] e-Polska – Plan dziaáaĔ na rzecz rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce na lata
2001–2006, [Online]. DostĊpne: http://kbn.icm.edu.pl/ (2.07.2014).
[5] ePolska 2006 – Plan dziaáaĔ na rzecz rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce, [Online]. DostĊpne: http://archiwum-ukie.polskawue.gov.pl/ (2.07.2014).
[6] EZD informacje ogólne [Online]. DostĊpne: http://www.archiwa.gov.pl/ (2.07.2014).
[7] KE wstrzymuje Ğrodki UE na polskie projekty e-administracji. Teraz kaĪą zwróciü co dali plus kara, [Online]. DostĊpne: http://blogmedia24.pl (2.07.2014).
[8] Kodeks Karny, [Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
[9] Kodeks PostĊpowania Administracyjnego, [Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
[10] Kodeks PostĊpowania Cywilnego, [Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
[11] Kodeks PostĊpowania Karnego, [Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014). [12] Kropla w morzu, [Online]. DostĊpne: http://www.samorzad.pap.pl (2.07.2014).
[13] Pierwsza KsiĊga Kodeksu Cywilnego – Projekt z Uzasadnieniem Komisja Kodyfikacyjna Prawa Cywilnego dziaáająca przy Ministrze SprawiedliwoĞci, Warszawa 2008.
[14] Plan dziaáaĔ na rzecz rozwoju elektronicznej administracji (eGovernment) na lata 2005 –
2006, [Online]. DostĊpne: http://www.epractice.eu (2.07.2014).
[15] Polska w drodze do spoáeczeĔstwa informacyjnego, [Online]. DostĊpne: http://www.ead-ministracja.net (2.07.2014).
[16] Program Operacyjny Polska Cyfrowa 2014–2020, [Online]. DostĊpne:
http://www.mac.gov.pl/ (2.07.2014).
[17] Program Zintegrowanej Informatyzacji PaĔstwa, [Online]. DostĊpne:
http://www.mac.gov.pl/ (2.07.2014).
[18] Proponowane kierunki rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce do 2020 roku, [Online]. DostĊpne: http://www.ezdrowie.lodzkie.pl (2.07.2014).
[19] Propozycja strategii rozwoju informatyki i jej zastosowaĔ w Rzeczypospolitej Polskiej, [Online]. DostĊpne: http://bcpw.bg.pw.edu.pl/ (2.07.2014).
[20] Raport PaĔstwo 2.0 – Nowy start dla e-administracji, [Online]. DostĊpne: http://www.mac.gov.pl/ (2.07.2014).
[21] Rozporządzenie Ministra Spraw WewnĊtrznych i Administracji z dnia 27 listopada 2006 r.
w sprawie sporządzania i dorĊczania pism w formie dokumentów elektronicznych,
[Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
[22] Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady nr 1049/2001 z dnia 30 maja 2001 r.
w sprawie publicznego dostĊpu do dokumentów Parlamentu Europejskiego, Rady i Komi-sji, Dz.Urz. UE L 145 z dnia 31 maja 2001 r.
[23] Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 14 wrzeĞnia 2011r. w sprawie
sporządza-nia pism w formie dokumentów elektronicznych, dorĊczasporządza-nia dokumentów elektronicznych oraz udostĊpniania formularzy, wzorów i kopii dokumentów elektronicznych. [Online].
Do-stĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
[24] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 paĨdziernika 2005 r. w sprawie minimalnych
wymagaĔ dla systemów teleinformatycznych, [Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/
(2.07.2014).
[25] SpoáeczeĔstwo Informacyjne w Polsce –Przegląd programów rozwoju 1995–2005,
[Online]. DostĊpne: http://www.silesia.org.pl/ (2.07.2014).
[26] Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska na lata 2004–2006, [Online].
DostĊpne: http://www.epractice.eu (2.07.2014).
[27] Strategia Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej – ePolska, [Online]. DostĊpne:
http://www.cie.gov.pl (2.07.2014).
[28] Strategia kierunkowa rozwoju informatyzacji Polski do roku 2013 oraz perspektywiczna prognoza transformacji spoáeczeĔstwa informacyjnego do roku 2020, [Online]. DostĊpne:
http://www.ezdrowie.lodzkie.pl (2.07.2014).
[29] Strategia rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce do roku 2013, [Online]. Do-stĊpne: http://www.msw.gov.pl (2.07.2014).
[30] Strategia rozwoju spoáeczeĔstwa informacyjnego w Polsce na lata 2007–2013, [Online]. DostĊpne: http://www.cyfrowyurzad.pl (2.07.2014).
[31] Ustawa z dnia 12 lutego 2010 r. o zmianie ustawy o informatyzacji dziaáalnoĞci podmiotów
realizujących zadania publiczne oraz niektórych innych ustaw, [Online]. DostĊpne:
http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
[32] Ustawa z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaáalnoĞci podmiotów realizujących zadania publiczne, [Online]. DostĊpne: http://isap.sejm.gov.pl/ (2.07.2014).
IS LOCAL GOVERNMENT READY TO REMOTE ATTENDANCE?
Summary
The purpose of this article is to find out if a local government in Poland can work remotely.The author of this article made a review of a factors that are important to allow a local government work remotely and e-government projects in Poland. He also made some remarks about Business Continuity Plans in it.
Keywords: e-government, e-documents, business continuity plan (BCP)
Zbigniew Stachowiak
Katedra Informatyki Ekonomicznej Uniwersytet àódzki
