Streszczenie
W dobie globalizacji i konkurencyjnoci sukces przedsibiorstwa uzaleniony jest od inwestycji technologicznych wspierajcych procesy rozwojowe. Wdroenie systemów e-learningowych zwiksza potencjał intelektualny pracowników, wpływa na zarzdzanie wiedza pracownicz oraz wspiera kultur samokształcenia. W arty-kule przedstawiono wpływ rozwiza e-learningu na polityk personaln przedsi-biorstwa zarówno z perspektywy pracodawcy jak i pracownika.
Słowa kluczowe: e-learning, nauczanie zdalne, zarzdzanie szkoleniami, zarzdzanie talentami, kapitał intelektualny, strategia szkoleniowa.
1. Wprowadzenie
Zastosowanie nowoczesnych technologii coraz cz ciej wkracza w róne sfery naszego ycia. Zmienia sposób w jaki yjemy, pracujemy, uczymy si i my limy. W dzisiejszych czasach nowo-czesne przedsibiorstwo musi poda za nowymi trendami i wdraa nowonowo-czesne technologie, gdy jest to kluczowy element, który decyduje o jego sukcesie. To samo dotyczy osób czynnych zawodowo, nie wystarczy jedynie znajomo obsługi komputera, dzisiejszy pracownik musi bez problemów korzysta z dostpnych na rynku rozwiza i narzdzi informatycznych. E-learning, okre lany równie mianem szkolenia elektronicznego, nie jest jedynie modn nowink techniczn, któr przedsibiorstwa i organizacje wdraaj dla uatrakcyjnienia przeprowadzanych szkole. Edukacja wspierana przez technologie informatyczne odgrywa istotn rol w strategiach rozwoju gospodarki wielu potg gospodarczych wiata. Obecnie e-learning jest jedn z najlepiej rozwijaj-cych si gałzi rynku IT na wiecie. W Polsce, pomimo mniejszej dynamiki, liczba odbiorców równie systematycznie wzrasta. Staje si to za spraw nieograniczonych moliwo ci, jakie daje wykorzystanie nowoczesnych technologii. Zarzdy banków i firm zainteresowały si e-learningiem głównie ze wzgldów finansowych. Szybko i skutecznie przeprowadzone szkolenie, zaliczenie testu, certyfikacja i zwizane z tym podniesienie kwalifikacji pracowników to najwa-niejsze zalety, jakie dzisiaj dostrzegaj polscy przedsibiorcy. Ponadto rosnca oferta programów szkoleniowych, dostpnych na rynku oraz stałe jej doskonalenie, jak równie dostp do informacji o tempie rozwoju uczestników i wynikach, jakie osigaj pozytywnie wpływa na decyzj firm dotyczc wprowadzenia systemów e-learningowych.
2. Współczesna definicja e-learningu
Ze współczesnej perspektywy definicja e-learningu obejmuje aspekt socjalny, który jak si okazuje, odgrywa w procesie uczenia si kluczow rol. Ludzie ucz si, poniewa podlegaj oddziaływaniom społecznym, a wprowadzenie czynnika społecznego do nauczania zdalnego po-winno stanowi podstawowy cel rozwoju nowoczesnych technologii edukacyjnych.1 Według Vic-tora Jeurissena, szefa działu rozwoju IBM, wzajemna współpraca, interakcja w połczeniu z inno-wacyjn technologi i modelami nauczania tworzy warto dodan, poprzez nabycie nowych umiejtno ci oraz wzbogacanie bazy wiedzy2. Obecnie w literaturze wiatowej termin e-learning „zastpowany” jest okre leniem Learning 2.03. Według Jeff Cobb jest to proces uczenia, w którym wykorzystywane s technologie Web 2.04. Okre lenia „social learning”, czy te „network lear-ning” tłumaczy moemy, jako proces rozwoju i utrzymywania relacji midzy człowiekiem a informacj oraz jego dystrybucj umoliwiajc wzajemne jej uzupełnianie5. Ewolucj definicji e-learningu i okre lenie aktualnego stanu wykorzystania go w przedsibiorstwach obrazuj bada-nia wykonane przez Josha Bersina.
Rysunek 1. Ewolucja e-learningu
ródło: Opracowanie własne na podstawie J. Bersin, From E-learning to We-learning, http://joshbersin.com/2009/09/25/from-e-learning-to-we-learning, 12-10-2010.
1
Z. Meger, Podstawy e-learningu. Od Shannona do konstruktywizmu, „E-mentor”, Nr 4(16), 2006: s. 35–42.
2
B. Moeng, IBM tackles learning in the workplace, www.itweb.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id= 18381:ibm-tackles-learning-in-the-workplace&catid, 03-02-2010.
3
Case Western University, Collaboration Technology – Whats Next. http://sciencestage.com/v/27027/collaboration-technology-whats-next.html, 11-10-2010.
4
J. Cobb, Learning 2.0 for Associations,www.slideshare.net/jtcobb/learning-20-for-associations?src=embed, 05-01-2010.
5
S. Downes, Emerging technologies for learning, www.partners.becta.org.uk/page_documents/research/ emerg-ing_technologies07_chapter2.pdf, 02-03-2010.
Według Dawida Mallona dzisiejsza transformacja metod uczenia si podobna jest w skali i za-kresie do rewolucji, jak wniosła ze sob era e-learningu. „We-learning” – zmienia punkt skupie-nia z tradycyjnego uczeskupie-nia si, jednocze nie kreuje potrzeb poznawaskupie-nia i zrozumieskupie-nia nowych dyscyplin, tj. zarzdzania grup, czy te kategoryzacji i analizy architektury informacji6.
3. Kreowanie strategii e-learningu w przedsiĊbiorstwie
W oparciu o raport Brandon Hall Research naley stwierdzi, i rozwój e-learningu postpuje w niezmiennie wysokim tempie, a szkolenia on-line stanowi coraz wikszy odsetek w ród szko-le ogółem.7 Wdroenie e-learningu w korporacjach na terenie Polski polegało głównie na instala-cji systemu informatycznego, co skutecznie zmniejszało szans na powodzenie i pozytywne efek-ty. Wikszo pierwszych projektów zostało zrealizowanych na kiepskich podstawach bez wcz niejszego przygotowania i planu. Brak usług okołowdroeniowych, rezygnacja z propagowania e-learningu w organizacji, a przede wszystkim rozbudzone nadzieje na szybkie zakoczenie projektu sukcesem, doprowadziły do sporego rozczarowania. Wg raportu „The Economist” Polska nie jest liderem w dziedzinie gotowo ci do wykorzystania e-learningu, plasuje si pod tym wzgldem dopiero na 33 miejscu.8 Warto jednak odnotowa, e zainteresowanie aspektami e-learningu wzra-sta, przejawiajc si nie tylko wikszym rozeznaniem w tej materii kadr zarzdczych, lecz take wzrostem zapotrzebowania na takie produkty i usługi. Obecnie to tylko dodatkowa forma nauki, stosowana obok dotychczasowych metod dostarczania wiedzy wykorzystywanych w procesie szkolenia i rozwoju pracowników i powinna zosta ujta w ogólnej strategii oraz w procesach zarzdzania personelem. Jednake na rynku pojawia si coraz wicej firm e-learningowych i wy-daje si, e niemal w kadym branowym magazynie mona odnale artykuły o korzy ciach i problemach zwizanych z e-learningiem. Przy tak agresywnej ekspansji technologicznej ko-nieczne staje si stworzenie i rozwój strategii e-learningowej.
Strategia e-learningowa powinna zakłada łczenie celów e-learningu z celami biznesowymi oraz zapewnienie poparcia ze strony wyszego kierownictwa. Konieczne jest wypracowanie wraz z departamentem IT standardów współpracy oraz planów, które pomog działowi szkole sprosta nadchodzcym zmianom, jak równie okre lenie specyfikacji dotyczcych e-learningu i w jaki sposób bd mierzone rezultaty. Istotne jest przygotowanie planów testowania9. Poprzez powiza-nie strategii e-learningowej i biznesowej nastpuje wzmocpowiza-niepowiza-nie pozycji działu szkole oraz ko-rzystniejsze postrzeganie realizowanych szkole. Zatem powizanie celów e-learningu i celów biznesowych jest niezbdne do zapewnienia ostatecznego sukcesu całego programu e-learningu oraz kluczowym krokiem do zdobycia poparcia wyszego kierownictwa.
Odpowiedzialno za strategi zarzdzania zasobami ludzkimi, kształcenie oraz przekazywanie pracownikom wiedzy potrzebnej do realizacji celów organizacji ley zwykle w gestii dyrektora
6
D. Mallon, High-Impact Learning Practice: The Guide to Modernizing Your Corporate Training Strategy through Social and Informal Learning, Bersin & Associates, Oakland 2009: s. 45.
7
G. Woodill, New Approaches to Delivering Engaging Online Learning Content, http://www.brandon-hall.com/publications/emerging/emerging.shtml 12-04-2010.
8
The Economist Intelligence Unit, Global firms in 2020: The next decade of change for organizations and workers. http://www.eiu.com/report_dl.asp?mode=fi&fi=1357479920.PDF 13-11-2010.
9
P. Pervenanze, Creating Your E-learning Strategy.http://www.e-learningguru.com/wpapers/create_strategy.pdf 14-05-2010.
kadr lub dyrektora ds. szkole. Dlatego osoby te powinny by aktywnie włczone w proces wybo-ru metod i narzdzi pozwalajcych na optymalne kształtowanie polityki edukacyjnej. Aby usyste-matyzowa cele, które powinny by osignite w wyniku wdroenia e-learningu, naley wyróni zakres działania potencjalnej organizacji na dwa obszary: działalno strategiczn – podstawow, pozwalajc jej istnie i odnosi sukcesy, działalno dodatkow – operacyjn, niezbdn do pra-widłowego funkcjonowania wszelkich procesów, ale jednak drugorzdn, podporzdkowan dzia-łalno ci strategicznej.
Rysunek 2. Model strategii E-learningu w procesach korporacyjnych
ródło: Opracowanie własne na podstawie T. Olszewska, E-learning wizja czy konieczno , Strategie Biznesu, Nr 2(21), 2005.
Tylko w momencie przyjcia wdroenia e-learningu, jako integralnego elementu polityki per-sonalnej, moe on efektywnie wspomóc realizacj strategicznej działalno ci organizacji. Wynikaj z niej działania, które umoliwiaj przełoenie celów i strategii firmy na indywidualne cele po-szczególnych osób oraz ich efektywn realizacj. Wspieraj równie optymalizacj procesów zarówno w obszarze działalno ci strategicznej, jak i operacyjnej organizacji. Podstawowym zało-eniem polityki szkoleniowej jest rozwój podanych kompetencji u wskazanych osób. U pracow-ników bezpo rednio odpowiedzialnych za budowanie strategii organizacji jest to np. dbało o wystarczajco wysoki poziom innowacyjno ci i kreatywno ci pracowników, natomiast u pra-cowników realizujcych operacyjn działalno firmy jest to zapewnienie odpowiedniej wiedzy specjalistycznej i sprawno ci10. Dlatego tak wane jest przełoenie strategii organizacji na indywi-dualne cele pracowników oraz zintegrowana z ni polityka edukacyjna.
10
T. Olszewska, E-learning - wizja czy konieczno, Strategie Biznesu, Nr 2(21), 2005: s. 66–68.
Nowe produkty Przewaga kon-kurencyjna Strategia orga-nizacji oparta o edukacj i mo-tywacje pra-cowników Standaryzacja i automatyzacja procesów Symulacja kosztów oso-bowych Pomiar realiza-cji celów i ra-portowanie
4. Wykorzystanie rozwiązaĔ e-learningu w procesie kształcenia
Zakres korzy ci, jakie płyn z procesu zaangaowania pracowników w nauk oraz rozwój do- wiadcze opisał na pocztku lat 90-tych Jack Philips, wymieniajc midzy innymi: oszczdno czasu i pienidzy, generowanie nowych umiejtno ci oraz popraw klimatu pracy. Czynniki te przyczyniaj si do wzrostu konkurencyjno ci przedsibiorstwa a tym samym jego sukcesu na rynku.11 Longworth i Davis umiejscawiaj LL (Lifelong Learning) jako form inwestycji kreuj-cej nowe systemy warto ci. Uczenie si na poziomie organizacji ujmowane jest, jako inwestycja w przetrwanie, podnoszca efektywno procesów poprzez kreowanie i podtrzymanie nowych umiejtno ci pozwalajcych poradzi sobie w szybko zmieniajcym si otoczeniu. Wyodrbni mona take narodowy i społeczny wymiar inwestycji, która odzwierciedla koncepcje Druckera ekonomii wiedzy, gdzie wiedza wykorzystywana jest do tworzenia korzy ci ekonomicznych. Wy-korzystanie IT w procesie uczenia si przez całe ycie ma, według autorów, take wymiar indywi-dualny, gdzie beneficjentem inwestycji jest sam pracownik. Podnoszenie kwalifikacji zawodo-wych i rozwój potencjału pracownika, przekłada si na jego konkurencyjno oraz konkurencyj-no przedsibiorstwa.12 Podobne konkluzje nasuwaj si z analizy modelu Alana Rogersa, który umiejscawia LL zarówno na płaszczynie globalnej ekonomi, społecznej jak i indywidualnej doda-jc, i ekonomia oparta na masowej produkcji nie wymaga wysoko wykwalifikowanej kadry pra-cowniczej, jednake organizacje o duej wydajno ci, płaskiej strukturze, opartej na pracy grupo-wej wymuszaj wykorzystanie całego potencjału ludzkiego opartego głównie na umiejtno ciach i kreatywno ci13.
4.1. Perspektywa pracodawcy
Minły cztery dekady od czasu, gdy znany historyk biznesu z Harvardu Alfred Handler stwier-dził, e firma moe odnie sukces tylko wtedy, gdy jej struktura pod za strategi opart na wiedzy14. Zdecydowana wikszo poszukiwa nowych sposobów zarzdzania koncentruje si na optymalnym wykorzystaniu IT w zarzdzaniu procesami zachodzcymi w organizacji, ze szcze-gólnym uwzgldnieniem procesów wspierajcych nauk i samokształcenie. Longworth i Davis zwracaj uwag na instrumentalny charakter kultury uczenia si w organizacji sugerujc, i „dla pracownika nauka zapewnia zatrudnienie a zatrudnienie gwarantowane jest poprzez nauk. Dla organizacji nauka zapewnia przetrwanie, a przetrwanie gwarantowane jest poprzez nauk. Zarów-no dla pracownika jak i organizacji nauka zapewnia permanentny zarobek”15. Smith i Spurling dodaj, i „motywowanie do nauki pracowników przynosi zmiany na warstwie ekonomicznej, społecznej jak i politycznej”16. Z bada przeprowadzonych w skandynawskich firmach wynika, i 11
J. Philips, Handbook of Training Evaluation and Measurement Methods, Gulf Publishing, Huston 1991: s. 65.
12
N. Longworth, K. Davies, Lifelong Learning, Kogan Page, London 1996: s. 35.
13
A. Rogers. Adults Learning for Development, Cassell Education, London 1996: s. 11.
14
A. Handler, Strategy and Structure: Chapters in the History of American Industrial Enterprise, MIT Press Cambridge 1962, s. 91.
15
N. Longworth, K. Davies, Lifelong Learning…, op. cit: s. 64.
16
wykorzystanie technologii e-learningu do wspierania procesów kształcenia przyczynia si do znacznych oszczdno ci finansowych. Według autorów e-learning wspiera nie tylko procesy szko-leniowe, ale przyczynia si do rozwoju funkcjonalno ci organizacji poprzez wspieranie procesów produkcyjnych i zarzdczych17. Jane Simmons konkluduje, i czynniki zewntrzne tj. uwarunko-wania prawne, konkurencja rynkowa, uwarunkouwarunko-wania polityczne jak i postp technologiczny, wywieraj duy wpływ na organizacje zmuszajc poniekd do zmiany strategii funkcjonowania opartej na wiedzy. Zmiana taka generuje istotne korzy ci dla organizacji wzbogacajc potencjał rozwojowy przedsibiorstwa.
Rysunek 3. E-learning w organizacji – perspektywa pracodawcy
ródło: Opracowanie własne na podstawie J. Simmons, E-learning and Earning: The impact of Lifelong E-learning on Organizational Development in an Adverse Economy. W: U. Ber-nath, A. Szucs [Red.] Distance and E-learning in Transition. ISTE Ltd., London 2009: s. 768
Podnoszenie kwalifikacji pracowników, wzbogaca firm w zasoby niezbdnej wiedzy. Szcze-gólnie na płaszczynie wiedzy technologicznej, marketingowej, zarzdczej uwidacznia si klu-czowa rola systemów e-learningu, których implementacja zwiksza potencjał intelektualny pra-cowników, wpływa na zarzdzanie wiedz pracownicz oraz wspiera kultur samokształcenia. Pomimo upływu 20 lat aktualna wydaj si by teza postawiona przez Petera Senge głoszca, i organizacja rozwija si dziki wiedzy pochodzcej od pracowników, którzy w sposób cigły roz-wijaj swoje zdolno ci i umiejtno ci18.
17
P. Tanjälaä, P. Häkkinen, E-learning at work: theoretical underpinnings and pedagogical challenges. The Journal of Workplace Learning, 5(17), 2005: s. 318–335.
18
4.2. Perspektywa pracownika
Biorc pod uwag szybki rozwój technologii oraz postp nauki wydaj si koniecznym podj-cie działa niwelujcych dystans pomidzy wiedz nabyt, a wiedz niezbdn do funkcjonowania w dzisiejszym społeczestwie, czy miejscu pracy. Kształcenie ustawiczne przekłada si na wyso-kie i stale aktualizowane kwalifikacje, w połczeniu z wysokim poziom motywacji do pracy, sta-nowi moe o sukcesie na płaszczynie zawodowej jak i społecznej. Według Lindy Maund czyn-niki wewntrz organizacji oraz personalne predyspozycje decyduj o stopniu zaangaowania si pracownika w proces samokształcenia. W perspektywie długofalowej osoby z wyszym poziomem kompetencyjnym, znacznie cz ciej ni pozostałe s aktywne zawodowo, co zapewnia im lepsz pozycj na rynku pracy oraz stabilizacj zawodow19. Motywacja jest sił napdow procesu sa-mokształcenia i warunkuje jego trwało , przyczyniajc si do wzrostu standardu ycia, zapewnia-jc pełni uczestnictwa w yciu społecznym i politycznym kraju20. Według autora modelu learning pozwala utrzyma lub rozwija zdolno do zatrudnienia. Wykorzystanie systemów e-learningu pozwala w sposób cigły wzbogaca kompetencje pracownicze oraz wspomaga proce-sy zarzdzania zmian wystpujce w miejscu pracy21.
Rysunek 4. E-learning w organizacji – perspektywa pracownika
ródło: Opracowanie własne na podstawie J. Simmons, E-learning and Earning: The impact of Lifelong E-learning on Organizational Development in an Adverse Economy. W: U. Ber-nath, A. Szucs [Red.] Distance and E-learning in Transition. ISTE Ltd., London 2009: s. 770.
19
L. Mound, An Introduction to Human Resource Management, Palgrave Macmillan, Basingstoke 2001: s. 34.
20
E. Solarczyk – Ambrozik, Kształcenie ustawiczne w procesie tworzenia społeczestwa uczcego si i gospodarki opartej na wiedzy, http://www.e-mentor.edu.pl/artykul_v2.php?numer=2&id=12. 12-04-2010.
21
R. Ladyshewsky, J. Ryan, Peer Coaching and Reflective Practice In Authentic Business Contexts: A Strategy to Enhance Competency In Post-Graduate Business Studies, W: T. Herrington, J. Herrington [Red.] Authentic Learning Environments In Higher Education, Information Science Publishing, Hershey 2006: s. 62.
Z bada przeprowadzonych w USA wynika, i pracownicy chtnie korzystaj ze szkole e-learningu, poniewa pozwalaj na kontrol materiału i czasu przeznaczonego na szkolenia22. Po-dobne badania przeprowadzone w Polsce pokazały, i e-learning jest najbardziej efektywnym sposobem doskonalenia zawodowego. Coraz wiksza dostpno szerokopasmowych łcz interne-towych pozwala na urozmaicenie formy przekazu oraz zmniejszenie kosztów logistycznych. Za najwaniejsze w procesie kształcenia respondenci uznali wybór metody i dobór tematyki zaj, zastosowanie praktyczne, dobór osób prowadzcych szkolenie, wymian do wiadcze. Zdecydo-wana wikszo ankietowanych zdeklarowała gotowo po wiecenia czasu wolnego na systema-tyczne dokształcanie.23 Proces konstruowania wiedzy moe by postrzegany, jako proces społecz-ny, gdzie wspólnoty praktyków ułatwiaj uczenie si. Tynjala i Hakkinen utrzymuj, e wspólnoty praktyków s nieformalnie i naturalnie tworzone przez ludzi, którzy razem pracuj i współdziała-j24. Becker dodaje, i e-learning stwarza moliwo ci interakcji midzy uytkownikami, co moe sprzyja wspólnocie, która usprawnia proces uczenia si i zwiksza indywidualn motywacj tworzc model kształcenia ustawicznego, wspieranego e-learningiem, w którym pracownicy s zaangaowani w działania e-learnigowe i ewolucyjne, aby zapewni sobie cigło zatrudnienia25.
Znaczce zarówno dla perspektywy pracodawcy jak i pracownika jest zwrócenie uwagi na spo-łeczny i ewolucyjny charakter procesów kształtowania wiedzy opartych o narzdzia e-learningu. Rosenberg podkre la, i efektywna adaptacja rozwiza e-learningu, wymaga opracowania indy-widualnych rodowiskowych modeli wsparcia procesów implementacyjnych uwzgldniajcych czynniki organizacyjne oraz kulturowe26. Według Celiny Olszak rozkwit narzdzi jak i społecze-stwa Web 2.0 pociga za sob konieczno przewarto ciowania strategii kształtowania kapitału ludzkiego, poprzez wdroenie w organizacj nowoczesnych modeli e-learningu, pozwalajcych na optymalizacj procesów biznesowych27.
5. Podsumowanie
Zastosowanie systemu e-learningowego jako integralnego elementu polityki personalnej, przedsibiorstwa przynosi wiele korzy ci zarówno z perspektywy pracodawcy jak i pracownika. Wdroenie systemów e-learningowych zwiksza potencjał intelektualny pracowników, wpływa na zarzdzanie wiedza pracownicz oraz wspiera kultur samokształcenia. Dodatkowo pozwala utrzyma i rozwija zdolno do zatrudnienia pracowników, zwikszajc ich kompetencje i umie-jtno ci oraz motywacj. Nie bez znaczenia jest zmniejszenie kosztów zwizanych z kształceniem pracowników oraz wiksza konkurencyjno na rynku dziki zwikszonemu kapitałowi ludzkie-mu. Dla pełnego sukcesu adopcji systemu e-learningowego w organizacji wskazuje si takie czyn-22
L. Johnson, A. Levine, R. Smith, S. Stone, The 2010 Horizon Report, The New Media Consortium, Austin 2010: s. 8.
23
J. Szandurski, Doskonalenie e-learningowe wsparciem dla e-biznesu w sektorze MSP,
http://www.e-mentor.edu.pl/32,700,Doskonalenie_e-learningowe_wsparciem_dla_e-biznesu_w_sektorze_MSP.html. 15-04-2010.
24
P. Tanjälaä, P. Häkkinen, E-learning at work..., op.cit.: s.320.
25
G. Becker, The Age of Human Capital.W: H. Lauder, P. Brown [Red.] Education, Globalization & Social Change, Oxford University Press, Oxford 2002: s. 294.
26
M. Rosenberg, Beyond E-learning. Pfeiffer, San Francisco 2006: s. 185.
27
C. Olszak, Wyzwania ery wiedzy. W: C. Olszak, E. Ziemba [Red.] Strategie i modele gospodarki elektronicznej, Wydaw-nictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007: s.17.
nik jak tre , zaangaowanie, motywacja czy strategia. Konieczna jest inwestycja w infrastruktur techniczn, analiza potrzeb uczestników szkolenia czy zmiana kultury kształcenia. Istotnym aspek-tem pozytywnego wdroenia sysaspek-temów e-learnigowych wydaje si by przede wszystkim stwo-rzenie strategii e-learningowej, która bdzie łczy cele biznesowe i dba o poparcie zarzdu fir-my. Ponadto musi by ci le zintegrowana ze strategi zarzdzania zasobami ludzkimi, tak aby osoby które maj wzi udział w szkoleniu e-learningowym ci le współpracowały w procesie jego projektowania. Nastpnie naley opracowa strategi technologiczn, dziki której zostanie wybrana najlepsza forma i narzdzia szkolenia tak, aby uczestnicy szkolenia nie tylko je rozumieli, ale byli równie z niego zadowoleni.
Bibliografia
[1] Becker G., The Age of Human Capital.W: H. Lauder, P. Brown [Red.] Education, Globa-lization & Social Change, Oxford University Press, Oxford 2002.
[2] Clark A., E-learning – nauka na odległo, Wyd. Komunikacji i Łczno ci, Warszawa 2007.
[3] Handler A., Strategy and Structure: Chapters in the History of American Industrial En-terprise, MIT Press Cambridge 1962.
[4] Johnson L., Levine A., Smith R, Stone S., The 2010 Horizon Report, The New Media Consortium, Austin 2010.
[5] Keegan D., Foundations of Distance Education. Routledge, London 1999.
[6] Ladyshewsky R., Ryan J., Peer Coaching and Reflective Practice In Authentic Business Contexts: A Strategy to Enhance Competency In Post-Graduate Business Studies. W: T. Herrington, J. Herrington [Red.] Authentic Learning Environments In Higher Education. Information Science Publishing, Hershey 2006.
[7] Longworth N., Davies K., Lifelong Learning, Kogan Page, London 1996.
[8] Mallon D., High-Impact Learning Practice: The Guide to Modernizing Your Corporate Training Strategy through Social and Informal Learning. Bersin & Associates, Oakland 2009.
[9] Meger Z., Podstawy e-learningu. Od Shannona do konstruktywizmu, E-mentor, Nr 4(16), 2006.
[10] Mound L., An Introduction to Human Resource Management, Palgrave Macmillan, Ba-singstoke 2001.
[11] Olszak C., Wyzwania ery wiedzy. W: C. Olszak, E. Ziemba [Red.] Strategie i modele go-spodarki elektronicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.
[12] Olszewska T., E-learning – wizja czy konieczno, Strategie Biznesu, Nr 2(21), 2005. [13] Philips J., Handbook of Training Evaluation and Measurement Methods, Gulf Publishing,
Huston 1991.
[14] Rogers A., Adults Learning for Development, Cassell Education, London 1996. [15] Rosenberg M., Beyond E-learning, Pfeiffer, San Francisco 2006.
[16] Senge P., The Fifth Discipline: The art and Practice of The Learning Organization. Doub-leday, New York 1990.
[17] Smith J., Spurling A., Understanding Motivation for Lifelong Learning, NIACE, Leicester 2002.
[18] Tanjälaä P., Häkkinen P., E-learning at work: theoretical underpinnings and pedagogical challenges, The Journal of Workplace Learning, Nr 5(17), 2005.
[19] Woniak J., E-learning w biznesie i edukacji, Wyd. Akademickie i Profesjonalne, War-szawa 2009. [20] www.brandon-hall.com [21] www.eiu.com [22] www.e-learningguru.com [23] www.e-mentor.edu.pl [24] www.itweb.co.za [25] www.partners.becta.org.uk [26] www.sciencestage.com [27] www.slideshare.net
E-LEARNING AS AN INTEGRAL PART OF COMPANY PERSONNEL POLICIES Summary
The aim of this article is to pint lots of benefits of using of e-learning as an inte-gral part of company personnel policy. There are benefits from the perspective of the employer and employee. Implementation of e-learning enhances the intellectual potential of employees, affects the management of employee knowledge and pro-motes a culture of self-education. In addition, it sustains and develops the employa-bility of workers through increasing of their competence, skills and motivation. It is significant to reduce the costs associated with training employees and to increase competition in the market thanks to increased human capital.
Keywords: e-learning, distance learning, training management, talent management, intellectual capital, training strategy
Łukasz ołdziewski
Pastwowa Wysza Szkoła Zawodowa w Elblgu ul. Wojska Polskiego 1, Elblg
