Centrum konsolidacji ładunków dla obsługi logistycznej miasta Processes and costs of load streems cosolidation in city logistics – the basis of design dimensioning

Pełen tekst

(1)PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ z. 76. Transport. 2010. Janusz Fijakowski Politechnika Warszawska, Wydzia Transportu. CENTRUM KONSOLIDACJI ADUNKÓW DLA OBSUGI LOGISTYCZNEJ MIASTA Rkopis dostarczono, grudzie 2010. Streszczenie: W opracowaniu przedstawiono model graficzny Centrum Konsolidacji adunków (CK ) wraz z otoczeniem dostawców i odbiorców wewntrznych, zlokalizowanych w obszarze miasta i zewntrznych, zlokalizowanych w otoczeniu. Cao wpisana jest w model Krajowego Systemu Logistycznego, powizanego wejciami i wyjciami z otoczeniem europejskim. Dla modelowanego graficznie i opisowo CK uksztatowano proces przepywu strumieni adunków i strumieni informacji, w którym zidentyfikowano czynnoci przeksztacajce te strumienie, ze wzgldu na przestrze, posta i czas. Sowa kluczowe: Logistyka miejska, konsolidacja strumieni adunków, procesy przepywu adunków, koszty Logistyczne. 1. MIEJSCE CK W KRAJOWYM SYSTEMIE LOGISTYCZNYM Centrum Konsolidacji adunków to obiekt logistyczny typu magazynowego o specyfice buforowo-rozdzielczo-kompletacyjnej, charakteryzujcej si bardzo maym normatywem zapasu (duej rotacji) oraz zrónicowanymi pod wieloma wzgldami1 strumieniami przepywajcych adunków. Gównym zadaniem tego typu obiektów jest zminimalizowanie uciliwoci wynikajcych z transportów dostawczych i odbiorczych oraz przeadunków, realizujcych dostawy i odbiory do i z miast, a zwaszcza ich centrów, z blokami funkcjonalnymi Krajowego Systemu Logistycznego przedstawionego na rys.2. Schemat ogólny obsugi logistycznej miasta przedstawiaj dwa warianty takiej obsugi przez Centra Konsolidacji adunków: a/ wariant bez obwodnicy miejskiej z lokalizacj CK na kadym z czterech wlotów drogowych do miasta pokazanych na rys.1a, b/ wariant z obwodnic miejsk z minimaln liczb dwóch CK , które poczone s z pozostaymi wlotami poprzez obwodnic miejsk, jak to pokazano na rys.1b.. 1. Ze wzgldu na: asortyment, ksztat, mas, gabarytu, opakowanie, warunki przechowalnicze itp..

(2) 34. Janusz Fijakowski. W wariancie bez obwodnicy miejskiej liczba obiektów typu CK oraz ich wielko , mierzona pojemnoci i dobowym przepywem adunków, moe by róna. W zasadzie na kadym, liczcym si ze wzgldu na przepyw adunków, wje dzie powinien znajdowa. si tego typu obiekt. Skróci to znacznie trasy przejazdowe w miecie oraz zmniejszy obcienie ruchem obwodnic ródmiejskich. W wariancie z obwodnic miejsk liczba centrów konsolidacyjnych moe by mniejsza, ale w niektórych przypadkach mog by potrzebne na zjazdach z obwodnicy tzw. terminale przeadunkowe. W terminalach tych nastpowa bdzie zmiana rodka transportowego dla strumieni przeznaczonych. Schemat obsugi logistycznej centrum miasta przedstawiono na rys.1c do i z centrum miasta (oznaczone na rys.1b liter T). Rys.1a. Schemat obsugi logistycznej miasta przez 4 Centra Konsolidacji adunków – wariant bez obwodnicy miejskiej. Rys.1b. Schemat obsugi logistycznej miasta przez 2 Centra Konsolidacji adunków – wariant z obwodnic miejsk. Rys.1c. Koncepcja przeksztace strumieni adunków dla obsugi towarowej ródmiecia ródo: opracowanie wasne.

(3) Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta. 35. Model procesowy (projektowy) CK (rys.2) tworzony jest w celu odwzorowania pocze materiaowych ukadu logistycznego miasta (punktów nadania i odbioru) z elementami KSL. Odwzorowanie to jest niezbdne do optymalnego uksztatowania procesów przeksztacania strumieni adunków oraz ich zwymiarowania ze wzgldu wydajno i koszty. W CK przeksztaceniu podlegaj strumienie adunków o charakterze „mono-max” w strumienie adunków o charakterze „mini-polo” i odwrotnie. Konsolidacji podlegaj asortymenty wraz z adresami nadawców i odbiorców. Efekty wymiarowania procesów przeksztace, zwaszcza nakady i koszty, s niezbdne do podejmowania decyzji inwestycyjnych w zakresie logistyki miejskiej. Centrum Konsolidacji moe: 1/ by zasilane w adunki: a/ z czterech typów bloków funkcjonalnych KSL – Ai, Bj, Ck, Dm (linie koloru czerwonego). Z bloku importu Ai – bd przychodzi najczciej towary nie podlegajce dugotrwaemu przechowalnictwu (np. wiee owoce, wiee owoce morza itp.) lub inne wyroby przeznaczone do bezporedniego zuycia i zamawiane za granic bezporednio przez CKL. Z bloku wydobycia, rolnictwa i ryboówstwa Bj j.w. lecz z terenu kraju, a najczciej od okolicznych dostawców. Z bloku produkcji i usug Ck bd nadchodzi. wiksze partie towarów, gównie dostawy artykuów spoywczych szybkiego spoycia i to w wikszoci od okolicznych producentów. Z bloku dystrybucji hurtowej Dmk wikszo dostaw artykuów przemysowych i trwaych spoywczych realizowana jest w ramach penego acucha dostaw: wydobycie-przetwarzanie-dystrybucja, b/ z obszaru miejskiego (linie koloru zielonego). Z obszaru miejskiego dostarczane s wytwory przemysu i rzemiosa oraz odpady, 2/ zasila : c/ cztery typy bloków funkcjonalnych KSL – Ai, Bj, Ck, Dm (linie koloru niebieskiego). Z CK g rozprowadzane s do bloków Ai, Bj, Ck, Dm wyroby z obszaru miejskiego. d/ obszar miejski (linie koloru zielono-czerwonego). Z CK g wysyane s przeksztacone i skonsolidowane adunki do OBSZARU MIEJSKIEGO. Dobór rodków transportu uzaleniony jest odbiorcy i regionu miasta.. 2. MODEL GRAFICZNY CENTRUM KONSOLIDACJI ADUNKÓW DLA OBSUGI LOGISTYCZNEJ MIASTA Gównym zadaniem CK , osadzonym w Krajowym Systemie Logistycznym (rys. 2), jest obsuga logistyczna miasta, w którym znajduj si wewntrzni klienci, w postaci dostawców (KDWk, k=1,2,...,K) i odbiorców (KOWm, m=1,2,...,M). CK g stanowi gówny element systemu logistycznej obsugi miasta, który skada si z: funkcjonalnych obszarów i bloków oraz strumieni przepywu adunków i informacji, czcych w/w obszary i bloki. Identyfikacja obszarów i bloków funkcjonalnych Centrum System logistycznej obsugi miasta skada si z nastpujcych obszarów i bloków (rys.3). - Obszar funkcjonalny I-tej liczby POREDNIKÓW – KZLi (i-1,2,...I) - np. operatorów logistycznych bez wasnej infrastruktury i urzdze, stanowicych tzw. klientów zastpczych dla CKLg i reprezentujcych dostawców i odbiorców, zarówno.

(4) 36. Janusz Fijakowski. wewntrznych (miejskich) jak i zewntrznych (otoczenie KSLg). Obszar ten jest w swej funkcji zbliony do pojcia omówionego w p.1 „logistyczne centrum usugowe – LDZ. - Obszar funkcjonalny - G-tej Centrów Konsolidacji adunków – CKLg g=1,2,...G, zbliony w swej funkcji i strukturze do pojcia omówionego w p.1 „terminal tranzytowy TT”, z blokami: - CK-Bg – blok biurowy CKLg z podsystemem informacyjnym, zarzdzajcym strumieniami adunków, wg zlece KZLi, lub bezporednich zamówie dostawców i odbiorców. W bloku dokonywane jest tylko przeksztacanie strumieni informacji. - CK-Mg – blok operacyjny magazynowy, przeksztacajcy strumienie informacji i strumienie adunków, podzielony na podbloki: x CK-ZBMg – obsugujcy strumienie informacji zwizane z dostawcami i odbiorcami zewntrznymi, x CK-WBMg – j.w. lecz z dostawcami i odbiorcami wewntrznymi, x CK-ZMg – obsugujcy strumienie adunków przychodzce od dostawców zewntrznych i wysyane do odbiorców zewntrznych, x CK-WMg – j.w. lecz od dostawców wewntrznych i do odbiorców wewntrznych (spenia funkcje konsolidacji przepywów miejskich z KDWk do KOWm), - CK-Tg – blok podsystemu transportu dostawczo-odbiorczego, realizujcy podwójne cykle transportowe (do odbiorców wewntrznych i od dostawców wewntrznych). x Obszar funkcjonalny KDZj (j=1,2,...,J) – J-tej liczby dostawców (nadawców) zewntrznych. x Obszar funkcjonalny KOZl (l=1,2,...,L) – L-tej liczby odbiorców zewntrznych. x Obszar f. KDWk (k=1,2,...,K) – K-tej liczby dostawców wewntrznych z miasta. x Obszar f. KOWm (m=1,2,...,M) – M-tej liczby odbiorców wewntrznych z miasta. Identyfikacja strumieni informacji zarzdzajcych strumieniami przepywu adunków w modelu centrum konsolidacji CKLg i jego otoczeniu logistycznym Strumienie informacji podzielono na: - strumienie informacji zarzdzajce wejciem strumieni adunków do CK g - strumienie informacji zarzdzajce wyjciem strumieni adunków z CKLg. Kade z w/w strumieni informacji podzielono na trzy rodzaje: - rodzaj PPL – strumienie poprzedzajce (inicjujce) przepyw strumieni adunków, - rodzaj PTL – strumienie towarzyszce przepywowi strumieni adunków, - rodzaj PNL – strumienie nastpujce (potwierdzajce) po przepywie adunków. Strumienie przepywu adunków w CKLg Strumienie zewntrzne: typ I – z KDZl do CK-ZMg z informacj typu 11, typ II – z KDWk do CK-WMg z informacj typu 12, typ III – z CK-ZMg do KOZl z informacj typu 17, typ IV – z CK-WMg do KOWm z informacj typu 21. Strumienie wewntrzne: typ V – z CK-ZMg do CK-WMg zarzdzane wewntrznymi informacjami typu 23, typ VI – z CK-WMg do CK-ZMg zarzdzane wewntrznymi informacjami typu 24. typ VII – wewntrz CK-WMg, zarzdzane wewntrznymi informacjami typu 25. Wewntrzne przepywy strumieni adunków realizowane w ramach wewntrznych procesów, za pomoc technologii typowych dla obiektów typu cross-docking..

(5) Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta. Rys. 2. Centrum konsolidacji adunków CK g (g = 1,2,…,G) dla obszaru miejskiego wkomponowane w Krajowy System Logistyczny ródo: opracowanie wasne.. 37.

(6) 38. Janusz Fijakowski. 3. PROCESU PRZEPYWU ADUNKÓW PRZEZ CKL – KSZTATOWANIE I WYMIAROWANIE Uksztatowanie procesu Pokazany na rys. 3 i 3a model procesu obejmuje najwaniejsze czynnoci przeksztacajce: - zewntrzne strumienie adunków realizowane transportami typu I w wewntrzne strumienie realizowane transportami typu IV, - wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w zewntrzne strumienie realizowane transportami typu III, - wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w wewntrzne strumienie realizowane transportami typu IV. - zewntrzne strumienie adunków realizowane transportami typu I w wewntrzne strumienie realizowane transportami typu IV, - wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w zewntrzne strumienie realizowane transportami typu III, - wewntrzne strumienie realizowane transportami typu II w wewntrzne strumienie realizowane transportami typu IV. - wyadunki na wejciu (czynnoci P1 i P3), - identyfikacja adunków (czynnoci K1 i K3), - rozdzia adunków (czynnoci OP1 i OP2), - przemieszczania adunków midzy blokami w obszarze CKL (PV, PVI, PVII), - tymczasowe skadowanie z przygotowaniem do kompletacji (czynnoci B1 i B2), - kompletowanie poszczególnych adunków i partii wysykowych (KOM1 i KOM2) - kontroli na wyjciu (czynnoci K2 i K4), - zaadunki na wyjciu (czynnoci P2 i P4). W ramach tych czynnoci odbywa si konsolidacja adunków dla towarowej obsugi logistycznej miasta. W przypadku przejcia przez blok funkcjonalny CK-Tg (rys.3) transportu zewntrznego, w zakres procesu wejd transporty zewntrzne typu I, II, III, IV, a do wymiarowania czynnoci zaadunkowe, rozadunkowe, identyfikacyjne i kontrolne u dostawców i odbiorców, pokazane na rys.3 bez oznacze i na rys.3a z opisem). Wymiarowanie procesu przepywu adunków w CKL W rozwizaniach projektowych czy analitycznych (np. audyt logistyczny) wymiarowanie procesu przepywu adunków w CKL dokonywane jest ze wzgldu na: - przestrze „B”(caa infrastruktura potrzebna do realizacji procesu, np. obiekty kubaturowe, drogi itp.), - wydajno mierzon potrzebn do realizacji liczba urzdze „U”, jU- typu i liczb pracowników „L”, jL- kategorii pracy, - nakady „N” i koszty „K”..

(7) Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta. Rys. 3. Model przepywu strumieni adunków i informacji dla obsugi logistyki miejskiej. Omówienie modelu, bloków, strumieni i symboli w tekcie. 39.

(8) 40. Janusz Fijakowski. Rys 3a. Model procesu przepywu adunków w Centrum Konsolidacji adunków. Konsolidacja odbywa si w ramach czynnoci K1,K2,K3,K4,PR-V, PR-VI, PR-VII, B1,B2,KOM1 i KOM2. Czynnoci P5–P8 i K5-K8 s wymiarowane w ramach CK g gdy realizuje ono transport zewntrzny.

(9) Centrum konsolidacji adunków dla obsugi logistycznej miasta. 41. Np. roczne koszty operacyjne mona policzy z nastpujcych wzorów:. KUR0 K LR0. K Ro KUR0. r. ¦ ¦. OiU jU tiUjU d iUjU k jU. [z/rok]. (2). np. OiL jL tiLjL d iLjL k jL. [z/rok]. (3). D. jU 1 iU 1. K LR0 R gdzie: KU 0/ L. nr. (1). p. ¦ ¦. D. jL 1 iU 1. – roczne koszty operacyjne wynikajce z pracy urzdze/ludzi [z/rok],. Miernik kosztowy dla oceny projektu CK Ocen czstkow KCL, ze wzgldu na koszty operacyjne, mona dokona za pomoc wska nika, kosztu przejcia jednostki adunku przez obiekt, wyliczanego ze wzoru:. J kpCKL. R [z/jednostk adunku] K R0 / PWE. (4). R WE. gdzie: P – roczny przepyw adunków na wejciu [z/rok]. Zadanie logistyczne dla CK Zadanie logistyczne dla CK g w ujciu syntetycznym mona, korzystajc z dotychczasowych opisów i schematów, zapisa jak niej: x Przyj z KSL zamówione strumienie adunków (T-I), dokona kompletacji artykuów wg zamówie z miasta (OP1), skonsolidowa adunki w optymalne ich strumienie (KON 1) i wyekspediowa odpowiednimi do stref pojazdami do miasta (T-IV). x Przyj z miasta zamówione przez KSL strumienie adunków (T-II), skompletowa. artykuy (OP2), skonsolidowa adunki w optymalne strumienie (KON 2) oraz: o wysa odpowiednimi do lokalizacji zamawiajcych pojazdami do KSL (T-III), o przekaza strumieniem PR-VII do KON-1 dla skonsolidowania wysyek do miasta strumieniami T-IV”. Artyku jest efektem prac realizowanych w ramach grantu rozwojowego R10 002706/2009 nt. ”Model systemu logistycznego Polski, jako droga do komodalnoci transportu w Unii Europejskiej”. Realizacja projektu zostaa dofinansowana przez Narodowe Centrum Bada i Rozwoju. Bibliografia 1. Fijakowski J.: Transport wewntrzny w systemach logistycznych. Wybrane zagadnienia, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2003. 2. Fijakowski J.: Technologia Magazynowania, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 1995 3. Fijakowski J.: Czynnik kosztów w wymiarowaniu procesów przepywu adunków w systemach logistycznych. Rocznik nr 5 (2008), Wybrane Zagadnienia Logistyki Stosowanej, PAN Komitet Transportu, Oficyna Wydawnicza TEXT, Kraków 2008..

(10) 42. Janusz Fijakowski. PROCESSES AND COSTS OF LOAD STREEMS COSOLIDATION IN CITY LOGISTICS – THE BASIS OF DESIGN DIMENSIONING Abstract: The paper presents a graphical model of the Cargo Consolidation Centre (CKL), together with the surrounding of internal suppliers and customers located within and outside the city area. The model is a part of the Logistics System of Poland which is associated with the environment of European Logistic System. For graphically and descriptively modeled CKL the process of cargo and information flow was identified by a series of steps transforming these streams according to space, form and time. Keywords: Urban logistic, consolidation of material streams, material flow processes, logistic costs. Recenzent: Tomasz Ambroziak.

(11)