Leon Sikorski
"O ekonomii po polsku : podręcznik
języka polskiego dla cudzoziemców
: poziom średniozaawansowany",
Magdalena Szelc-Mays, Paweł
Długosz, Kraków 1999 : [recenzja]
Acta Universitatis Lodziensis. Kształcenie Polonistyczne Cudzoziemców 12,
159-161
A C T A U N I V E R S I T A T I S L O D Z I E N S I S
KSZTA ŁC EN IE PO LO NISTYCZNE CU DZOZIEM CÓ W 12, 2002
L e o n S ik o rs k i
M a g d a le n a S zelc-M ays, P aw eł D łu g o sz, O eko n o m ii p o p o lsku . P o d rę czn ik
j ę z y k a p o lskieg o dla cudzoziem ców . P o zio m średnio za a w a n so w a n y, K r a k ó w
1999, W y d aw n ic tw o i P o lig ra fia K u rii P ro w in cjo n a ln e j Z a k o n u P ija ró w .
1. P o d rę c z n ik z a w ie ra b a rd z o szero k i m a te ria ł e k o n o m ic z n y - je s t to p r ó b a o b ję c ia cało ści z a g a d n ie ń , w łącznie z te m a ta m i d o ty c z ąc y m i p rz e m ia n g o s p o d a rc z y c h w P o lsce. T e k s ty są dłu g ie, liczą śre d n io 5 0 -7 0 w e rsó w , w ersy są p o n u m e ro w a n e . I n te g ra ln ą częścią k a ż d e g o ro z d z ia łu s ą ró ż n e ćw iczen ia: n a ro z u m ie n ie te k s tu , s ło w n ik o w e i r e d a k c y jn e (k re a ty w n e ). D o m in u je n a tu ra ln ie słow nictw o ekonom iczne. D o k ażd e g o ro zd ziału d o p isan o stały seg m en t p o d n a zw ą E ko n o m iczn ie o ję z y k u ...., n ie zaw sze je s t on le k sy k a ln ie z w iąz a n y z te k ste m b a zo w y m , służy raczej realizacji w y b ra n y c h z a g a d n ie ń g ra m a ty c z n y c h (o celow ości teg o p o m y słu w części szczegółow ej).
B a rd z o w a rto ś c io w e e le m e n ty s k ry p tu s ta n o w ią : d a n e s ta ty s ty c z n e , d ia g ra m y , w y k resy , ta b e le o ra z d efin icje p o ję ć e k o n o m ic z n y c h c y to w a n e z ró ż n y c h o ry g in a ln y c h p u b lik a c ji. P o z y ty w n y m u z u p ełn ien ie m c ało ści są listy p o d rę c zn ik ó w d o g ra m a ty k i, d o ek o n o m ii, listy sło w n ik ó w i en cy k lo p ed ii o r a z w y k a z p o d rę c z n ik ó w sp ec ja listy cz n y c h , słu ż ą c y c h d o o p a n o w a n ia te rm in o lo g ii fach o w ej. O m a w ia n a p u b lik a c ja je s t w ięc n ie ja k o p rz e d łu ż en ie m tej listy.
2. P rz e d sta w io n y p o w y żej p o d rę c z n ik je s t n a n a sz y m ry n k u g lo tto d y d a k - ty c z n y m p o z y cją g o d n ą u w ag i z racji je g o p io n ie rsk ie g o c h a r a k t e r u — je s t p ierw szy m sk ry p te m p rz y g o to w u ją c y m cu d zo ziem có w d o stu d ió w e k o n o m ic z n y ch w P olsce. B liższa le k tu ra z aw a rto śc i tej p u b lik a c ji s k ła n ia j e d n a k d o g łęb szy ch refleksji i z m u sz a d o s fo rm u ło w a n ia k ilk u u w a g o c h a ra k te r z e z a r ó w n o o g ó ln y m , j a k i szczegółow ym .
2.1. D o b ó r te k stó w . S ta n o w ią o n e n a g ro m a d z e n ie in fo rm a c ji często z aledw ie z asy g n a liz o w an y c h i d la te g o m o g ą być czasem n iejasn e, w y m ag ające k o m e n ta rz a n a u cz y c ie la p rz y g o to w a n e g o m e ry to ry cz n ie . U k ła d te k stó w je s t
160 Leon Sikorski
n ie k o n se k w e n tn y , u tru d n ia ją c y u sy ste m a ty z o w an e n a u c z a n ie te rm in o lo g ii, n p . w p o d rę c z n ik u w y stę p u ją ro z d z ia ły w n a stę p u ją c e j k o le jn o ści: G ielda(5),
In fla cja (9 ), P i e n ią d z ( \\) . T y m c z a se m p o p ra w n y m e to d y c z n ie u k ła d je s t
o d w ro tn y : 1. P ie n ią d z , 2. In flac ja , 3. G ie łd a .
2.2. M a te ria ł g ra m a ty c z n y p o d w zględem s to p n ia tru d n o ś c i m a ło je s t d o s to s o w a n y d o te k s tó w - w ła śc iw ie p o w in ie n b y ć o p a n o w a n y p rz e z s tu d e n tó w p rz e d p rz y stąp ien ie m d o p ra c y z p o d rę c zn ik iem . W ćw iczen iach w b lo k u ję z y k o w y m w w iększym sto p n iu p o w in n o b yć w y k o rz y sty w a n e sło w n ictw o specjalistyczne.
U d e rz a ją c a je s t n ie ró w n o ść p o szczeg ó ln y ch p a rtii w stały m segm encie
E ko n o m ic zn ie p o p o ls k u .... N ie zaw sze A u to rz y d b a ją o k o n se k w e n tn ie
e k o n o m ic z n ą leksykę. O b o k w ręcz w zo rco w y ch ćw iczeń p rz y te m a cie R ó w
n o w a żn ik i z d a ń (p raw id ło w o d o b ra n e sło w n ictw o ) w in n y c h ro z d z ia ła c h te g o
se g m e n tu s p o tk a m y le k sy k ę b a n a ln ą , ja k : za czn ie p a d a ć , zo b a c zę J o lę ,
rozchoruję się (s. 118).
B ra k p rz e cin k ó w w ćw iczeniu 2A , B, C (s. 88) je s t d o p ra w d y d r o b iazg iem - a m o ż n a b y ło p o lecen iem zachęcić słu ch aczy d o ich p o s ta w ien ia. P o m in ięcie n a liście sp ó jn ik a to te ż to ró w n ie ż d ro b ia z g (s. 86). D z iw n e ty lk o , że n ie z au w a ż o n y p rzez p ierw szeg o re c e n z e n ta (lu b k o re k to ra ).
W ćw iczeniu 2 (s. 123) n ie p o ra d n ie s fo rm u ło w a n o p o lecenie, b o c y to w an e fra g m e n ty z d a ń n ie są z w ro ta m i. O w szem , m y śl je s t g e n eraln ie słu sz n a , ale w y k o n a n ie n ie p ro fe s jo n a ln e . M o ż n a b y ło (a n a w e t trz e b a ) z g ro m a d z ić sp ecja listy cz n ą te rm in o lo g ię w ro d z a ju : regionalna integracja g o sp o d a rcza ,
zró w n o w a żen ie bilansu p ła tn ic zeg o , św iatow a w ym ia n a handlow a itp ., ale
p rz y k ła d y z n u m e ra m i 1, 2, 3, 4 z n alazły się w ćw iczeniu p rz y p a d k o w o , n ie s ta n o w ią bo w iem trw a ły c h w y ra ż eń sp ecjalisty czn y ch (a ju ż n a p e w n o n ie s ą z w ro ta m i).
2.3. C o d o s k ró tó w i s k ró to w c ó w (s. 111-112): w a r to w k o le jn y m w y d a n iu u z u p ełn ić listę. O to ew id en tn e b ra k i: P K B (p e k a b e), S G H (esgieha). K o n se k w e n tn ie n ależy p o d a w a ć w ym ow ę, a w ięc O N Z (o en zet) itd . S ensow ne b y ło b y p o d p o w ie d zieć c u d zo z ie m c o m , że n ie k tó re s k ró ty m o g lib y sam i s tw o rz y ć i sto so w a ć , co się przecież w p ra k ty c e często ro b i, a w ięc: m p p - to m ię d zy n a ro d o w y p o d z ia ł p ra cy, p p ip - to p ra w o p o p y tu i p o d a ż y , sb h - t o saldo bilansu handlow ego itp . Są to z n a n e śro d k i m n e m o te c h n ic z n e , u ła tw ia ją c e i e k o n o m iz u ją c e u czenie się.
2.4. K a ż d e n a u c z a n ie ję z y k a o b c eg o je s t z ab ieg ie m s k o re lo w a n y m , z in te g ro w a n y m i sen so w n y m . N ie p o w in n y z d a rz a ć się ju ż A u to ro m ta k ie w p ad k i, ja k ta w rozdziale P o lityka gospodarcza państw a. O to o b o k słow nictw a z p o z io m u I (n a u c za n ie p o d staw o w e ): chorow ać, iść na spacer, g ra ć w k o
s z y k ó w k ę (s. 147), s p o tk a m y ćw iczenie z p o z io m u II , a te k s t z p o z io m u III
M . Szeic-M ays, P. D ługosz O ekonomii p o polsku - Recenzja 1 61
2.5 . N ie w ia d o m o też, d la c ze g o w s ta ły m s eg m e n c ie E k o n o m ic zn ie
o ję z y k u ... (s. 158) g o d n y m i u w ag i stały się ty lk o p re fik sy o b c o ję zy c z n e (re-, a n ty - i in n e ) - c h o ć słu szn ie - a p o m in ię to ta k ie fo rm a c je z te k s tu , ja k : przebudow ać (prze- 3 je d n o stk i), uruchom ić (u- 4 je d n o stk i), isto tn ie stw arzające
re a ln e tru d n o ś c i słu ch aczo m .
3. P rz y w n ikliw ej le k tu rz e m o g ą z ro d z ić się p y ta n ia o o b ra z P o lsk i w p o d rę c z n ik u . C zy o to n ie m o ż n a m ieć w ą tp liw o śc i, g d y c z y ta m y n ie k tó re info rm acje przynoszące cudzoziem com wiedzę o o b cy m k ra ju , k ied y sp o ty k am y z d a n ia n a stę p u ją c e : M in iste rstw o za m k n ę ło dochodzenie w sp ra w ie k o ru p c ji (s. 36) (a d la c ze g o n ic p r o k u r a tu r a lu b N IK ? ); a lb o d la c ze g o to : K się g o w y
u k r y l pra w d ziw e dane o dochodach f i r m y lu b : U rzą d zm a rn o tra w ił c za s p e te n tó w . W sz y stk ie p rz y k ła d y p o c h o d z ą z je d n e g o ć w icz e n ia z b lo k u E k o n o m ic zn ie o ję z y k u ... i z d aje się, że je s t to n a jsłab sz e o g n iw o p o d rę c z n ik a ,
n a jm n ie j, a czasem w cale, n ie z in teg ro w an e z te k sta m i e k o n o m ic zn y m i. G w o li p rz y p o m n ie n ia w a r to p rz y w o ła ć p o d s ta w o w ą z a s a d ę g lo tto d y d a k - ty k i: ćw iczen ia ję z y k o w e k a ż d e g o ty p u i p o z io m u m u s z ą b y ć in te g ra ln ie z w iąz a n e z te k ste m , n ie m o g ą sta n o w ić d o w o ln e g o d o d a tk u , b o w te d y z ac z y n a m y u c zy ć „ n ie ek o n o m ic z n ie o ję z y k u ” .