ŒLIZOWSKI J., LANKOF L., URBAÑCZYK K., SERBIN K. 2017a – Potential capacity of gas storage caverns in rock salt bedded deposits in Poland. J. Nat. Gas Sci. Eng., 43: 167–78.
ŒLIZOWSKI J., SMULSKI R., NAGY S., BURLIGA S., POLAÑSKI K. 2017b – Tightness of Hydrogen Storage Caverns in Salt Deposits. AGH Drilling, Oil, Gas, 34: 397–409.
ŒLIZOWSKI J., URBAÑCZYK K., £ACIAK M., LANKOF L., SERBIN K. 2017c – Efektywnoœæ magazynowania gazu ziemnego i wodoru w kawernach solnych. Przem. Chem., 96: 994–998. d
TARKOWSKI R. 2017a – Wybrane aspekty podziemnego magazynowa-nia wodoru. Prz. Geol., 65: 282–291.
TARKOWSKI R. 2017b – Perspectives of using the geological subsurfa-ce for hydrogen storage in Poland. Int. J. Hydrogen Energy, 42: 347–355. TARKOWSKI R. 2019 – Underground Hydrogen Storage: Characteristi-cs and prospects. Renew. Sust. Energy Rev., 105: 86–94.
TARKOWSKI R., CZAPOWSKI G. 2018 – Salt domes in Poland – potential sites for hydrogen storage in caverns. Int. J. Hydrogen Energy., 43: 21414–21427.
THAYSEN E.M., MCMAHON S., STROBEL G., BUTLER I., NGWE-NYA B., HEINEMANN N., WILKINSON M., HASSANPOU-RYOUZBAND A., MCDERMOTT CH., EDLMANN K. 2020 – Estima-ting Microbial Hydrogen Consumption in Hydrogen Storage in Porous Media as a Basis for Site Selection. Int. J. of Hydrogen Energy. doi: 10.31223/X5HC7H
TOLEUKHANOV A., PANFILOV M., KALTAYEV A. 2015 – Storage of Hydrogenous Gas Mixture in Geological Formations:
Self-Organisa-tion in Presence of Chemotaxis. Int. J. Hydrogen Energy, 40 (46), 15952–15962.
URBAÑCZYK K. 2016 – Wybrane aspekty termodynamiczne magazy-nowania wodoru w kawernach solnych. Prz. Solny, 12: 92–97. VERGA F. 2018 – What’s Conventional and What’s Special in a Reservo-ir Study for Underground Gas Storage. Energies, 11: 1245. doi: 10.3390/en11051245
WANG L.Y.U., ZHANG M.A. 2019 – A Risk Assessment Model of Coalbed Methane Development Based on the Matter-Element Extension Method. Energies, 12 (20): 3931; https://www.mdpi.com/1996-1073/12/20/3931 WEI L., JIE C., DEYI J., XILIN S., YINPING L., DAEMEN JJK., CHUNHE Y. 2016 – Tightness and suitability evaluation of abandoned salt caverns served as hydrocarbon energies storage under adverse geo-logical conditions (AGC). Appl. Energy, 178: 703–20.
wPolityce.pl 2020 – https://wpolityce.pl/gospodarka/528732-obaj-tek-od-transformacji-energetycznej-nie-ma-odwrotu
YEKTA A.E., PICHAVANT M., AUDIGANE P. 2018 – Evaluation of geochemical reactivity of hydrogen in sandstone: Application to geologi-cal storage. Appl. Geochemistry, 95: 182–94.
ZIVAR D., KUMAR S., FOROPOZESH J. 2021 – Underground hydro-gen storage: A comprehensive review. Int. J. Hydrohydro-gen Energy (w dru-ku); https://doi.org/10.1016/j.ijhydene.2020.08.138
Praca wp³ynê³a do redakcji 13.01.2021 r. Akceptowano do druku 12.03.2021 r.
MAJOROWICZ J. 1971 – Przebieg wartoœci stopnia geotermicznego w Polsce w przedziale g³êbokoœci 200–2500 m. Kwart. Geol., 15 (4): 891–900.
MARSZA£EK H. 2007 – Kszta³towanie siê zasobów wód podziemnych w rejonie Kotliny Jeleniogórskiej. Acta Univ. Wratislav., 2993. M£YÑCZAK A., MALINA G. 1988 – Rozk³ad temperatur wód grunto-wych pierwszego poziomu wodonoœnego o swobodnym zwierciadle wody na przyk³adzie ujêcia infiltracyjnego Reda III. Tech. Posz. Geol., Geos. Geot., 5–6: 53–59.
OJRZYÑSKA H. 2015 – Cyrkulacyjne uwarunkowania przestrzennego rozk³adu temperatury powietrza w terenie zró¿nicowanym morfologicz-nie na przyk³adzie Sudetów. Roz. Nauk. IGRR, 36.
OKOÑSKA M., OLEKSIEWICZ M., MARCINIAK M. 2015 – Oddzia³ywanie termiczne budynku wielkogabarytowego na wody pod-ziemne w rejonie stacji badawczej Uniwersytetu im. Adama Mickiewi-cza w Poznaniu. Prz. Geol., 63 (10/2): 985–991.
PAZDRO Z., KOZERSKI B. 1990 – Hydrogeologia Ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
PLECZYÑSKI J. 1981 – Odnawialnoœæ zasobów wód podziemnych. Wyd. Geol., Warszawa.
PLECZYÑSKI J. 1985 – Temperatura jako wskaŸnik badania zwi¹zków wód powierzchniowych i podziemnych. [W:] Aktualne Problemy Hydro-geologii. Wyd. AGH, Kraków: 513–520.
PLEWA S. 1966 – Regionalny obraz parametrów geotermicznych obsza-ru Polski. Prz. Geof., 1. Wyd. Geofizyka i Geologia. Kraków.
POPRAWSKI L., 1995 – Hydrogeologia doliny Odry miêdzy Krapkowi-cami i ujœciem Nysy K³odzkiej. Pr. Geol.-Miner., 43, Wyd. UWr., Wroc³aw.
PRZYBY£EK J., REMISZ W., THEUSS T. 2011 – Dziesiêciolecie (2002–2011) badañ wód podziemnych sandru Umultowskiego na terenie kampusu WNGiG UAM. Varia. Prace z zakresu geografii i geologii, 39–54.
PRZYBY£EK J., KASZTELAN D. 2017 – Badania zmiennoœci i zale¿-noœci temperatury wód podziemnych od wód rzecznych na ujêciach infil-tracyjnych. Prz. Geol., 65 (11/2): 1356–1362.
PTAK M., NOWAK B., NOWAK D. 2019 – Re¿im termiczny Jeziora Powidzkiego [W:] Nowak B. (red.), Jezioro Powidzkie wczoraj i dziœ. Wyd. IMGW, Warszawa.
RAU G.C., ANDERSEN M.S., MCCALLUM A.M., ACWORTH R.I. 2010 – Analytical methods that use natural heat as a tracer to quantify surface water-groundwater exchange, evaluated using field temperature records. Hydrogeol. J., 18: 1093–1110.
RÓ¯D¯YÑSKI K., PEEK B., BIERNACIK D., JAKUSIK E., PI£-CZYÑSKI K. 2017 – Monitoring wiarygodnoœci pomiarów temperatury powierza z automatycznych stacji meteorologicznych metod¹ okreso-wych pomiarów porównawczych na fragmencie sieci PSHM. Wyd. IMGW, Warszawa.
SAAR M.O. 2011 – Geothermal heat as a tracer of large-scale groundwa-ter flow and as means to degroundwa-termine permeability fields. Hydrogeol. J., 19: 31–52.
SAMMEL E.A. 1968 – Convective flow and its effect on temperature logging in small-diameter wells. Geophysics, 33 (6): 1004–1012. STAŒKO S. 1992 – Wody podziemne w wêglanowych utworach triasu opolskiego. Wyd. UWr., Wroc³aw.
SZOSTAKIEWICZ-HO£OWNIA M. 2015 – Sezonowa zmiennoœæ tem-peratur wód podziemnych drenowanych przez wybrane Ÿród³a w Karpa-tach Wewnêtrznych. Prz. Geol., 63 (10/2): 1085–1090.
SZEWCZYK J., GIENTKA D. 2009 – Terrestrial heat flow density in Poland – a new approach. Geol. Quart., 53 (1): 125–140.
TANIGUCHI M. 1993 – Evaluation of vertical groundwater fluxes and thermal properties of aquifers based on transient temperature-depth pro-files. Water Resourc. Res., 29 (7): 2021–2026.
TANIGUCHI M. 1994 – Estimated Recharge Rates From Groundwater Temperatures In The Nara Basin, Japan. Appl. Hydrogeol., 2 (4): 7–14. TOTH J. 1999 – Groundwater as a geologic agent: An overview of the causes, processes, and manifestations. Hydrogeol. J., 7: 1–14. WOJEWODA J. 2020 – Geoatrakcje pogranicza: Góry Sto³owe i Bro-umowskie Œciany. Us³ugi Poligraficzne Bogdan Kokot.
WISIAN K.W., BLACKWELL D.D., BELLANI S., HENFLING J.A., NORMANN R.A., LYSNE P.C., FÖRSTER A., SCHRÖTTER J. 1996 – How hot is it? (A comparison of advanced technology temperature logging systems). Geotherm. Res. Coun. Trans., 20: 427–434. WONICKA M. (red.) 2020 – Rocznik hydrogeologiczny Pañstwowej S³u¿by Hydrogeologicznej. Rok hydrologiczny 2019. Pañstw. Inst. Geol., Warszawa.
Praca wp³ynê³a do redakcji 22.02.2021 r. Akceptowano do druku 30.03.2021 r.
ny Jaskiñ i Obszarów Krasowych Komisji Przyrody
Nie-o¿ywionej Pañstwowej Rady Ochrony Przyrody w latach
90. oraz cz³onkiem elitarnego klubu The Explores Club.
Pe³ni³ funkcjê wiceprezesa ds. naukowych ZG Polskiego
Towarzystwa Przyjació³ Nauk o Ziemi.
Jerzy by³ cz³onkiem kilku zagranicznych i
miêdzynaro-dowych organizacji i towarzystw naukowych. Za wybitne
osi¹gniêcia w speleologii œwiatowej otrzyma³ w 1973 r.
Z³oty Medal Miêdzynarodowej Unii Speleologicznej.
Rozwój speleologii w Polsce, odkrycia nowych jaskiñ
oraz koniecznoœæ ich ochrony, a tak¿e rozwój badañ
przy-rodniczych jaskiñ i ich osadów oraz liczne odkrycia
archeo-logiczne poci¹ga³y za sob¹ potrzebê ich inwentaryzacji.
Jerzy zainicjowa³ i kierowa³ pracami prowadzonymi przez
Oddzia³ Warszawski PTPNoZ nad dokumentacj¹ jaskiñ
Tatr polskich. Doprowadzi³ w 1974 r. do podpisania
umo-wy miêdzy Oddzia³em Warszawskim PTPNoZ i
Tatrzañ-skim Parkiem Narodowym, a wspólnie z Rafa³em
Karda-siem w 1978 r. opracowa³ Instrukcjê wykonywania
do-kumentacji jaskiñ do inwentarzy regionów jaskiniowych
Polski, zastosowa³ j¹ w pierwszych tomach inwentarza
Jaskinie Tatrzañskiego Parku Narodowego (od 1991 r.).
By³ to pocz¹tek szeroko zakrojonej pracy wielu zespo³ów
taterników jaskiniowych, która mia³a na celu opracowanie
inwentarzy jaskiñ z ca³ego obszaru Polski z zastosowaniem
tych samych zasad sformu³owanych w instrukcji (zosta³a
ona zatwierdzona przez ówczesne Ministerstwo Ochrony
Œrodowiska). Jerzy, nawet bêd¹c ju¿ na emeryturze,
stymu-lowa³ prace inwentaryzacyjne i redagowa³ kolejne tomy
inwentarzy. Wynikiem jego starañ i ujednolicenia zasad
powsta³ tak¿e oparty na tych samych materia³ach
interneto-wy serwis Jaskinie Polski w Centralnej Bazie Danych
Pañstwowego Instytutu Geologicznego – Pañstwowego
Instytutu Badawczego. Jest to bogate Ÿród³o informacji dla
badaczy jaskiñ, reprezentuj¹cych ró¿ne specjalnoœci.
Wyda-no i przygotowaWyda-no do druku 35 tomów tej serii, ostatni tom
Jerzy Grodzicki redagowa³ kilka tygodni przed œmierci¹.
Pozosta³ych do zakoñczenia serii dwóch tomów nie zd¹¿y³
opracowaæ do koñca.
Jerzy Grodzicki opublikowa³ ponad 100 prac, a wœród
nich 56 oryginalnych opisów jaskiñ opracowanych w
ra-mach inwentaryzacji. Kilka z nich zamieœci³ pierwotnie
w piœmie Speleologia, a wszystkie w kilku tomach
inwen-tarzy. Inne jego prace dotycz¹ metod kartograficznych, s¹
to samodzielne oraz wspó³autorskie artyku³y i rozdzia³y
w podrêcznikach, artyku³y dotycz¹ce tektoniki i jej wp³ywu
na procesy krasowe, a tak¿e tych problemów, którymi
zaj-mowa³ siê w ramach wyjazdów ekspedycyjnych w ró¿ne
zak¹tki œwiata. Te ostatnie publikowa³ po polsku i w
ró¿-nych jêzykach, samodzielnie i we wspó³autorstwie, czêsto
jako materia³y konferencyjne. Jest wspó³autorem dzie³a
M. i J. Kie³kowskich: Wielka Encyklopedia Gór i
Alpini-zmu (2003), autorem prac popularno-naukowych, np.
arty-ku³ów do prasy, m.in. do Taternika i klubowego biuletynu
Wiercica. Czêsto by³ konsultantem naukowym wielu
przy-rodniczych opracowañ popularnych,
naukowo-dydaktycz-nych, filmów przyrodniczych i wystaw (m.in. w PIG-PIB).
Spis publikacji Jerzego Grodzickiego bêdzie
do³¹czo-ny do wspomnienia w kolejdo³¹czo-nym tomie inwentarza jaskiñ
Polski.
Teresa Madeyska, Izabella Luty, Jerzy Gi¿ejewski
RUBINOWSKI Z. (kier. naukowy), JUSZCZYK A., NOWAK M., ŒLUSAREK W., MOSZCZYÑSKA T. 1995 – Kompleksowa kwalifika-cja sozologiczna z³ó¿ kopalin w województwie kieleckim z uwzglêdnie-niem klasyfikacji ich zasobów. Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Kielce, 1659. SZCZEPANIK Z. 2015 – Surowce skalne w murach klasztoru na £ysej Górze – walory edukacyjne i estetyczne – propozycja wycieczki geolo-gicznej. Prz. Geol., 63 (8): 485–499.
SZUNKE M., KOWALCZEWSKI Z. 2006 – Zjazdy Polskiego Towarzystwa Geologicznego w regionie œwiêtokrzyskim. Prz. Geol., 54 (6): 509–512. TRELA W., FIJA£KOWSKA-MADER A. 2013 – Geoparki na horyzon-cie. Sur. Masz. Budow., 562 (6): 92–96.
TRELA W., SALWA S. 2013 – Œcie¿ki geoturystyczne Kielc. VI Œwiêto-krzyskie Spotkania Geologiczno-Geomorfologiczne, 17–18 maja 2011 r., Ameliówka k. Kielc. Inst. Geogr. UJK, Kielce: 39–42.
TRELA W., WOJTYNA H. 2009 – Walory geoedukacyjne stanowisk przyrody nieo¿ywionej w Dolinie Œwiœliny (NE obrze¿enie Gór Œwiêto-krzyskich), Geopark Dolina Kamiennej. [W:] Trela W., Z³onkiewicz Z. (red.), Perspektywy rozwoju geoparków w regionie œwiêtokrzyskim. Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce, Oddzia³ Œwiêtokrzyski Pol-skiego Towarzystwa Geograficznego: 55–68.
TRELA W., Z£ONKIEWICZ Z. (red.) 2009 – Perspektywy rozwoju geoparków w regionie œwiêtokrzyskim. Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Oddzia³ Œwiêtokrzyski Polskiego Towarzystwa Geograficz-nego, Kielce: 145.
UBERNA J. 1992 – Mapa geologiczno-gospodarcza Polski w skali 1:50 000, arkusz Wierzbica 743, z objaœnieniami. Pañstw. Inst. Geol. Polska Agencja Ekologiczna S.A., Warszawa.
URBAN J. 1989 – Chronione i godne ochrony obiekty przyrody nieo¿y-wionej w regionie œwiêtokrzyskim i nidziañskim. Chroñmy Przyr. Ojcz., 45 (2): 66–72.
URBAN J. 1990 – Ochrona obiektów przyrody nieo¿ywionej w krainie Gór Œwiêtokrzyskich. Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce. Rocz. Œwiêtokrzyski PWN, 17: 47–79.
URBAN J., G¥GOL J. 1987 – Metodyka opracowania sozologicznej inwentaryzacji z³ó¿ kopalin w ujêciu gminnym na przyk³adzie wybranej gminy. Etap I: Projekt instrukcji dla opracowania sozologicznej inwenta-ryzacji z³ó¿ kopalin. Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa, R/3277. URBAN J., G¥GOL J. 1994 – Kamienio³omy piaskowców w dawnych oœrodkach górnictwa kamiennego pó³nocnej czêœci regionu œwiêtokrzy-skiego jako zabytki techniki i przyrody. Prz. Geol., 42 (3): 193–200. URBAN J., G¥GOL J. 2008 – Geological heritage of the Œwiêtokrzyskie (Holy Cross) Mountains (Central Poland). Prz. Geol., 56 (8/1): 618–628. URBAN J., WRÓBLEWSKI T. 1999 – Representative geosites of the Góry Œwiêtokrzyskie (Holy Cross Mts.) and Nida Basin, Central Poland. Pol. Geol. Inst., Spec. Pap., 2: 61–69.
URBAN J., WRÓBLEWSKI T. 2004 – Chêciny–Kielce Landscape Park – an example of officially not proclaimed geopark. Pol. Geol. Inst. Spec. Pap., 13: 131–136.
URBAN J., BUGAJSKA-PAJ¥K A., DERÊGOWSKI Z., G¥GOL J., KASPRZYK A., MALEC J., NOWAK M., RUBINOWSKI Z., ZBROJA S. 1986 – Inwentaryzacja stanu ochrony przyrody nieo¿ywionej wraz z pro-pozycjami tworzenia dalszych rezerwatów i pomników geologicznych na obszarze województwa kieleckiego (cz. I i II). Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa, 4032/2020.
URBAN J., RUBINOWSKI Z., G¥GOL J. 1990 – Instrukcja sporz¹dza-nia gminnych inwentaryzacji lokalnych z³ó¿ kopalin i ujêæ wód z uwzglêdnieniem ochrony œrodowiska. Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, War-szawa, 181/91.
WRÓBLEWSKI T. 1994 – Okreœlenie wp³ywu na œrodowisko odkryw-kowej eksploatacji kopalin w obszarach leœnych na podstawie wybra-nych przyk³adów z³ó¿ w Górach Œwiêtokrzyskich. Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Warszawa, 34/95.
WRÓBLEWSKI T. 1996 – Intencje powo³ania Chêciñsko-Kieleckiego Geologicznego Parku Krajobrazowego – jego potencja³ edukacyjny i funk-cje. [W:] Rubinowski Z., Wróblewski T., Nowak M., Gagol J. (red.), VIII Konferencja sozologiczna. Funkcjonowanie Chêciñsko-Kieleckiego Geologicznego Parku Krajobrazowego w systemie obszarów chronio-nych w Górach Œwiêtokrzyskich, Kielce, 16–17 maja 1996. Pañstw. Inst. Geol. Oddz. Œwiêtokrzyski, Kielce: 18–21.
WRÓBLEWSKI T. 1997 – Góry Œwiêtokrzyskie. Przewodnik. Wyd. Sport i Turystyka, Warszawa: 243.
WRÓBLEWSKI T. 2000a – Ochrona georó¿norodnoœci w regionie œwiêtokrzyskim (z map¹ chronionych obszarów i obiektów przyrody nieo¿ywionej 1:200 000). Wyd. Kartograficzne Polskiej Agencji Eko-logicznej S.A., Warszawa.
WRÓBLEWSKI T. 2000b – Ogólna koncepcja organizacji i programu funkcjonowania Centrum Geoedukacji w Kielcach. Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Kielce, 2106.
WRÓBLEWSKI T. (red.) 2003 – Ochrona przyrody nieo¿ywionej w Górach Œwiêtokrzyskich, Kielce, 12.12.2002 r., mat. konf., Pañstw. Inst. Geol., Warszawa.
WRÓBLEWSKI T., WRÓBLEWSKA E. 1996 – Góry Œwiêtokrzyskie. Mapa geologiczno-krajoznawcza 1:20 000. Wyd. Kartograficzne Pol-skiej Agencji Ekologicznej S.A., Warszawa.
WRÓBLEWSKI T. (kier.), G¥GOL J., HERMAN G., JUSZCZYK A., NOWAK M., RUBINOWSKI Z., ŒLUSAREK W., WRÓBLEWSKA E. 1995 – Atlas geologiczno-sozologiczny zachodniej czêœci Gór Œwiêto-krzyskich (obszar Przedborsko-Ma³ogoski). Nar. Arch. Geol. PIG-PIB, Kielce, 1806.
ZBROJA S., KULETA M., NOWAK M., MALEC J., SALWA S., TRELA W. 2006 – Propozycje nowych geologicznych stanowisk dokumentacyj-nych w regionie œwiêtokrzyskim. Pos. Nauk. Pañstw. Inst. Geol., 62: 72–75.
Z£ONKIEWICZ Z. 2009 – Zjawiska geologiczne w rezerwacie przyrody nieo¿ywionej Wietrznia im. Z. Rubinowskiego. [W:] Trela W., Z³onkie-wicz Z. (red.), Perspektywy rozwoju geoparków w regionie œwiêtokrzy-skim. Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Oddzia³ Œwiêtokrzyski Polskiego Towarzystwa Geograficznego, Kielce: 87–104.
Z£ONKIEWICZ Z., FIJA£KOWSKA-MADER A. 2018 – Kamieñ w architekturze zespo³u koœcielno-klasztornego na Karczówce w Kielcach (Góry Œwiêtokrzyskie). Prz. Geol., 66 (7): 421–435.
Z£ONKIEWICZ Z., MADER A. 2018 – Walory geoedukacyjne kamie-nio³omu Zache³mie w Górach Œwiêtokrzyskich (Polska Po³udniowa). Geotourism, 54–55 (3–4): 11–26.
Praca wp³ynê³a do redakcji 26.11.2020 r. Akceptowano do druku 16.04.2021 r.
