Unijny program ramowy na rzecz konkurencyjnoœci i innowacji (CIP)
Maciej Podemski
1W marcu 2000 r., na posiedzeniu w Lizbonie, Rada Europejska postawi³a sobie za cel uczynienie z Europy najbar-dziej konkurencyjnej i dynamicznej, opartej na wiedzy gospodarki na œwiecie. Podkreœli³a przy tym znaczenie stworze-nia korzystnych warunków do rozwoju ma³ych i œrednich przedsiêbiorstw, a tak¿e uzna³a wagê upowszechniania najlep-szych praktyk w zakresie innowacyjnoœci produktów i us³ug. W czerwcu 2001 r. w Göteborgu Rada Europejska przyjê³a strategiê dzia³añ UE na rzecz zrównowa¿onego rozwoju w celu zapewnienia równomiernego wzrostu gospodarczego, integracji spo³ecznej i ochrony œrodo-wiska.
W celu realizacji Strategii Lizboñskiej i wsparcia inno-wacyjnoœci Komisja Europejska (Dyrekcja Generalna Przedsiêbiorstwa i Przemys³) przygotowa³a Program Ramowy na Rzecz Konkurencyjnoœci i Innowacji (Compe-titiveness and Innovation Framework Programme 2007–2013 — CIP), przyjêty w paŸdzierniku 2006 r. Pro-gram ten przewiduje dzia³ania wspieraj¹ce innowacyjnoœæ, poprawê dostêpu do finansowania takich dzia³añ oraz usprawnienie œwiadczenia us³ug zwi¹zanych z biznesem w regionach. Beneficjentem projektu s¹ ma³e i œrednie przed-siêbiorstwa, a jego bud¿et na lata 2007–2013 wynosi 3631,3 mln euro.
Program CIP ma przyczyniaæ siê do zwiêkszenia kon-kurencyjnoœci oraz potencja³u innowacyjnego Wspólnoty Europejskiej jako spo³eczeñstwa o zaawansowanym poziomie wiedzy, funkcjonuj¹cego zgodnie z zasadami zrównowa¿onego rozwoju, opartego na stabilnym wzro-œcie gospodarczym oraz charakteryzuj¹cego siê wysoce konkurencyjn¹ gospodark¹ rynkow¹ o du¿ym poziomie ochrony oraz poprawy jakoœci œrodowiska.
Najwa¿niejszymi celami tego programu s¹:
zwiêkszenie konkurencyjnoœci przedsiêbiorstw, w szcze-gólnoœci MŒP;
rozwój i promocja wszelkich form innowacji, zw³aszcza ekologicznych;
promowanie efektywnoœci energetycznej i rozwoju wykorzystania odnawialnych Ÿróde³ energii (tak¿e w sektorze transportu);
przyspieszenie rozwoju spo³eczeñstwa informacyj-nego.
Program CIP sk³ada siê z nastêpuj¹cych elementów: Program na Rzecz Przedsiêbiorczoœci i Innowacji
(Entrepreneurship and Innovation Programme — EIP), obejmuj¹cy dzia³ania na rzecz
przedsiêbior-czoœci, ma³ych i œrednich przedsiêbiorców, konku-rencyjnoœci i innowacji;
Program na Rzecz Wspierania Polityki Dotycz¹cej Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych (Information Communication Technologies — Policy Support Programme — ICT-PSP), maj¹cy na celu szybkie wdro¿enie technologii informacyjnych i komunikacyjnych, a tak¿e pobudzenie innowacji poprzez zwiêkszenie zakresu stosowanych technologii; Program dla Europy — Inteligentna Energia (Intelli-gent Energy Europe Programme — IEE), obejmuj¹cy dzia³ania maj¹ce na celu poprawê efektywnoœci energetycznej oraz racjonalne wykorzystanie zaso-bów energetycznych, promowanie nowych i odna-wialnych Ÿróde³ energii oraz wspieranie dywersyfikacji jej Ÿróde³.
Program na Rzecz Przedsiêbiorczoœci i Innowacji
Ma on na celu stworzenie jednolitej europejskiej prze-strzeni informacyjnej i wzmacnianie rynku wewnêtrznego produktów i us³ug informacyjnych. W ramach tego progra-mu przewidziano œrodki finansowe na pobudzanie innowa-cyjnych dzia³añ przedsiêbiorstw i przekszta³canie innowacji w produkty rynkowe oraz œrodki rozwijaj¹ce zarz¹dzanie innowacjami i kulturê innowacji. Dzia³ania Wspólnoty Europejskiej maj¹ na celu wsparcie polityki w zakresie innowacji w pañstwach cz³onkowskich i ich regionach oraz u³atwienie wykorzystania wspó³dzia³ania miêdzy regio-naln¹, krajow¹ i europejsk¹ polityk¹ a dzia³aniami wspie-raj¹cymi. Bud¿et programu wynosi 2170 mln euro, w tym 430 mln euro na ekoinnowacje.
Osi¹ganie celu programu bêdzie realizowane m.in. przez nastêpuj¹ce dzia³ania:
– u³atwianie dostêpu do finansowania przeznaczonego na rozpoczêcie i rozwój dzia³alnoœci MŒP, w tym zwiêkszanie wysokoœci inwestycji kapita³u podwy¿szonego ryzyka oraz instrumentów inwestycyjnych oferowanych przez tzw. „anio³y biznesu”, zapewnianie efektu dŸwigni finansowej instrumentom finansowania wierzycielskiego MŒP oraz poprawê otoczenia finansowego i gotowoœci inwestycyjnej MŒP;
– zacieœnianie wspó³pracy MŒP obejmuj¹cej: rozwój us³ug wspieraj¹cych dzia³alnoœæ MŒP; dzia³ania na rzecz œrodków umo¿liwiaj¹cych MŒP
wspó³pracê z innymi przedsiêbiorstwami i innymi podmiotami innowacyjnymi za granic¹, w tym zaan-ga¿owanie MŒP w dziedzinie przygotowywania norm europejskich i miêdzynarodowych;
promowanie i u³atwianie miêdzynarodowej wspó³-pracy przedsiêbiorstw na poziomie regionalnym i
542
Przegl¹d Geologiczny, vol. 57, nr 7, 2009
W UNII EUROPEJSKIEJ
1EuroGeoConsulting, ul. Jesionowa 36A, 05-816 Micha-³owice; maciej.podemski@egconsulting.com.pl
poprzez sieci MŒP sprzyjaj¹ce koordynacji ich dzia³alnoœci gospodarczej i przemys³owej;
– dzia³ania innowacyjne obejmuj¹ce:
promowanie innowacji charakterystycznych dla danego sektora, klastrów, sieci innowacji, partner-stwa publiczno-prywatnego oraz promowanie wspó³pracy z organizacjami miêdzynarodowymi; wspieranie krajowych i regionalnych programów na
rzecz innowacji gospodarczych;
wspieranie wykorzystania innowacyjnych technolo-gii i koncepcji;
rozwijanie us³ug wspieraj¹cych miêdzynarodow¹ wymianê wiedzy i transfer technologii, a tak¿e ochronê w³asnoœci intelektualnej i przemys³owej; opracowywanie i badanie nowych rodzajów us³ug
innowacyjnych;
rozwój technologii i wiedzy poprzez archiwizacjê i transfer danych;
– dzia³ania w zakresie innowacji ekologicznych obej-muj¹ce:
wykorzystanie technologii œrodowiskowych i inno-wacji ekologicznych;
wspó³inwestowanie w fundusze kapita³u podwy¿szo-nego ryzyka, które zapewniaj¹ kapita³ m.in. przedsiê-biorstwom inwestuj¹cym w innowacje ekologiczne; promowanie sieci i klastrów innowacji
ekologicz-nych oraz partnerstw publiczno-prywatekologicz-nych w dzie-dzinie innowacji ekologicznych;
opracowywanie innowacyjnych us³ug dla przedsiê-biorstw oraz wspieranie innowacji ekologicznych; promowanie nowych, zintegrowanych sposobów
rozwoju innowacji ekologicznych w takich dzie-dzinach, jak zarz¹dzanie œrodowiskiem i przyjaz-ne dla œrodowiska projektowanie produktów, procesów i us³ug, z uwzglêdnieniem ich ca³ego cyklu ¿ycia;
– promowanie kultury przedsiêbiorczoœci i innowacji poprzez:
kszta³towanie postaw, umiejêtnoœci i kultury przed-siêbiorczoœci;
równowa¿enie ryzyka i korzyœci wynikaj¹cych z przedsiêbiorczoœci, w szczególnoœci w przypadku kobiet i m³odych ludzi;
wspieranie otoczenia gospodarczego sprzyjaj¹cego innowacji i rozwojowi przedsiêbiorstw;
wspieranie polityk oraz wspó³pracy miêdzy podmio-tami, w tym wspó³pracy ponadnarodowej pomiêdzy zarz¹dzaj¹cymi programami na poziomie krajowym i regionalnym w celu promowania programów i œrodków przyjaznych dla MŒP;
zachêcanie do tworzenia i transferu przedsiêbiorstw; – reformy administracyjne i gospodarcze zwi¹zane z przed-siêbiorczoœci¹ i innowacyjnoœci¹ obejmuj¹ce:
gromadzenie danych, analizê i monitorowanie reali-zacji oraz opracowywanie i koordynacjê polityk; wsparcie rozwoju definiowania i promowania
strate-gii konkurencyjnoœci zwi¹zanych z sektorami prze-mys³owym i us³ugowym;
wspieranie wzajemnej edukacji w administracji kra-jowej, regionalnej i lokalnej.
Program na Rzecz Wspierania Polityki Dotycz¹cej Technologii Informacyjnych i Komunikacyjnych
Program ten propaguje szybkie wdro¿enie technologii informacyjnych i komunikacyjnych, a tak¿e s³u¿y pobu-dzaniu innowacji poprzez zwiêkszanie zakresu stosowania technologii informacyjnych i komunikacyjnych oraz zwiê-kszanie inwestycji w te technologie. Technologie informa-cyjne i komunikainforma-cyjne stanowi¹ podstawê gospodarki opartej na wiedzy. Przypada na nie oko³o po³owy wzrostu wydajnoœci w nowoczesnych gospodarkach i dostarczaj¹ one rozwi¹zania dla wa¿nych wyzwañ spo³ecznych. Bud¿-et programu wynosi 730 mln euro.
Program ten bêdzie tak¿e realizowany poprzez reformy administracyjne i gospodarcze zwi¹zane z przedsiêbior-czoœci¹ i innowacyjnoœci¹, obejmuj¹ce gromadzenie danych, analizê i monitorowanie realizacji zadañ oraz opracowywanie i koordynacjê polityk unijnych. Istotnym bêdzie równie¿ wspieranie wzajemnej edukacji admini-stracji krajowej, regionalnej i lokalnej. Bêd¹ w nim wyko-rzystane wyniki poprzednich programów: e-TEN, Modinis i e-Content. Jednoczeœnie bêdzie wspiera³ cele strategii i2010 — European Information Society 2010.
Strategia i2010 posiada trzy priorytety:
1. Ukoñczenie budowy Europejskiej Przestrzeni Informacyjnej (Single European Information Space), która promuje otwarty, konkurencyjny, wewn¹trzeuropejski rynek spo³eczeñstwa informacyjnego i mediów;
2. Wzmocnienie innowacyjnoœci i zwiêkszenie inwestycji w rozwój technologii informacyjnych i komuni-kacyjnych;
3. Stworzenie Europejskiego Spo³eczeñstwa Infor-macyjnego, rozwijaj¹cego siê w sposób zrównowa¿ony i dzia³aj¹cego na rzecz poprawy us³ug publicznych i oraz generalnie, jakoœci ¿ycia mieszkañców.
Program dla Europy — Inteligentna Energia
Obejmuje on dzia³ania maj¹ce na celu propagowanie rozwi¹zañ charakteryzuj¹cych siê lepsz¹ efektywnoœci¹ energetyczn¹ oraz przyspieszenie ich absorpcji, a tak¿e zwiêkszenie inwestycji w promowanie odnawialnych Ÿró-de³ energii. Celem programu jest poprawa efektywnoœci energetycznej oraz racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych. Czêœci¹ programu s¹ m.in. takie projekty, jak SAVE, ALTENER, czy STEER.
Pod koniec marca 2009 r. Komisja Europejska og³osi³a w ramach programu IEE kolejny konkurs na projekty rozwi-jaj¹ce wykorzystywanie odnawialnych Ÿróde³ energii oraz upowszechniaj¹ce nowe sposoby efektywniejszego wyko-rzystywania energii. Bêd¹ to dwu- i trzyletnie projekty, przygotowane przez konsorcja z³o¿one z minimum trzech partnerów, pochodz¹cych z trzech ró¿nych krajów. Mog¹ one uzyskaæ finansowanie pokrywaj¹ce do 75% kosztów. ród³a: http://ec.europa.eu/cip/index_pl.htm http://ec.europa.eu/cip/docs/factsheets_en.pdf http://ec.europa.eu/cip/eip_pl.htm http://ec.europa.eu/information_society/activi-ties/ict_psp/index_en.htm http://ec.europa.eu/energy/intelligent/index_en.htm 543
