• Nie Znaleziono Wyników

„Kolano” (1995-2001) – czasopismo literacko-kulturalne z Berlina

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "„Kolano” (1995-2001) – czasopismo literacko-kulturalne z Berlina"

Copied!
13
0
0

Pełen tekst

(1)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika Anna Marcol Uniwersytet l!ski w Katowicach

e-mail: anna.marcol@op.pl

„Kolano” (1995–2001) – czasopismo

literacko-kulturalne z Berlina

Wprowadzenie

O

!"#$%&'() *%'() +,%,-+,-#.'() /0.(*+,%1"2'() 1) 324#5) &%,) 678) 9"'"2'(: ;2)+,5&(#"%)/0.(.)<(/%0,%9(',)=2'+5&%0'-)")>-#?2*@+,1%)A"'"+,(0: +,1%)B/0%1)C%;0%'"#.'-#?)+.%#21%D-E)F()G2&2'"%)'"(9"(#3%)&"#.-)2*)HEI)*2) J)9&')2+KLH8)M%$&"#.'"($)L-D%)0(/0(.(',21%'%)/0.(.)N%&()(9";0%#$")/212$(': '($)")O+2&"*%0'2P#"21($QE)1)1-'"35)3,K0-#?)'%),(0-,20"59)M"(9"(#)/0.-L-D2) 2*)H)*2)HER)9&')&5*."8)S3%.5$()+"T)$(*'%3E)F()9"92),%3)*5F($)&"#.L-)/2,(': #$%&'-#?) #.-,(&'"3K1) /2) 0235) H6U6E) '%) 0-'35) '"(9"(#3"($) /0%+-) /2&2'"$: '($),05*'2)L-D2)/0.(,01%V)'"(),-&32),-,5D29)/0295$W#-9),(9%,-3T)?"+,2: 0-#.'2:'"(/2*&(;D2P#"21WE)3,K0%)/0.(+,%D%)L-V)"',(0(+5$W#%)*&%)G2&2'"").() 1.;&T*5)'%)/0.(9"%'-)*232'5$W#()+"T)1)X502/"()Y02*3212:>+#?2*'"($8) >K1#.%+) 1) ,05*'($) +-,5%#$") .'%&%.D-) +"T) 0K1'"(F) '212) /21+,%D() /"+9%) 2)/02!"&5)&",(0%#32:35&,50%&'-9E)3,K0-9),05*'2)L-D2)32'35021%V).)#"(+.W: #-9") +"T) '%$1"T3+.-9) .%"',(0(+21%'"(9) 1-*%1'"#,1%9") 2) #?%0%3,(0.() "'N209%#-$'2:02.0-1321-9)20%.)/0.(*053%9").)/0%+-)30%$21($J8 ) Z#.(+,'"#.3%)+,5*"K1)*23,20%'#3"#?).).%30(+5)L"L&"2&2;""E)/021%*.2'-#?)'%)>-: *."%&()["&2&2;"#.'-9)Z'"1(0+-,(,5)Y&W+3"(;2)1)=%,21"#%#?8)G2*)3"(05'3"(9)*0)?%L8)A%: 0"")=%&#.-4+3"($)/0.-;2,215$()/0%#T)*23,20+3W)*2,-#.W#W)/2&+32:'"(9"(#3"($)/0%+-)*15: $T.-#.'($)/5L&"321%'($)/2)H6U6)08 H) M2,%,3%)'%),(9%,)G2&2'"")1)M"(9#.(#?)\)<(/%0,%9(',5)=2'+5&%0'(;2)")>-#?2*@: +,1%).)&"/#%)H66U)08E)2/5L&"321%'%)/0.(.)]"502)^'N209%#$")")<2359(',%#$")B('%#3"($)=%': #(&%0"")B('%,5)_A`JaIb8

(2)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika M%)/0.(+,0.('")*15*."(+,5)3"&35)&%,)5/%*D-),-,5D-)2)/02!"&5)35&,50%&'2: :+/2D(#.'-9E),%3"()$%3)OG2;&W*Qa)")Oc0#?"/(&%;QdE)1-*%1%'()1)](0&"'"()C%:

#?2*'"9)/0.(.)(9";0%',K1)/2&",-#.'-#?E)20%.)/2&+32:'"(9"(#3"()#.%+2/": +92)'"(.%&(F'()OCL&"F('"%Q).)<20,95'*5R8)C)/2&2'"$'(;2)0-'35)/0%+21(;2) .'"3%D-),%3F()_&5L).%1"(+.%D-)+12$W)*."%D%&'2PVb)/(0"2*-3")/2/5&%0-.5$W: #()1+/KD#.(+'W)/2(.$TE)/02.T)")/5L&"#-+,-3TE)/2'"(1%F)L-D-),2)"'"#$%,-1-) '"(329(0#-$'(E),120.2'()1).%&(F'2P#")2*)/2.-+3%'-#?)P02*3K1)!"'%'+2: 1-#?)")#.%+5E)3,K0-9)*-+/2'21%&")"#?)0(*%3,20.-8)M%&(F-),5,%$)1-9"('"Ve) /5L&"321%'-)'"(0(;5&%0'"()31%0,%&'"3)O]5'*(++,0%++()HQ)_O]HQb)=0.-+.,2: N%)A%0"")C%D5+3"(;2IE)'"(0(;5&%0'"3)O>^f8)X*-#$T)g",(0%#3WQ)X1-)A%0"")B&%: +3"($h)20%.)/(0"2*-3)O=2&%'2Q)`).).%D2F('"%)9"(+"T#.'"3E)1)0.(#.-1"+,2P#") 53%.5$W#-)+"T)'"(0(;5&%0'"(UE)0(*%;21%'-)/0.(.)G"2,0%)A20*(&%)")g(+.3%) SP1"T#"9+3"(;2E)3,K0(;2)/5L&"3%#$%).2+,%D%).%1"(+.2'%68

„Kolano” i jego Nieudacznicy

N

59(0)O.(021-Q)L(0&"4+3"(;2)O=2&%'%Q)53%.%D)+"T)1)H66R)08E)*1%)&%,%) /2) /5L&"3%#$") /"(01+.(;2) .(+.-,5) 31%0,%&'"3%) O]HQ) .) <20,95'*58)

a) <15,-;2*'"3) =29",(,5) SL02'-) B2&"*%0'2P#") OG2;&W*Q) 53%.-1%D) +"T) 1) &%,%#?)

H6UJ`H6678)i(;2)0(*%3,20(9)'%#.(&'-9)L-D)X8)=&"9#.%38

d) Oc0#?"/(&%;Q) _H6Ua`H6UhbE) /(0"2*-3) '"(.%&(F'-E) 0(*%;21%'-) /0.(.) c8) >"T#321:

+3"(;28)B,%'21"D)'"(2!"#$%&'().%/&(#.()*&%),1K0#K1)(9";0%#-$'-#?)")30%$21($)2/2.-#$"8)

R) OCL&"F('"%Q)/5L&"321%'2)'"(0(;5&%0'"(E)1)&%,%#?)H6Ud`H66R8)f(*%;21%D)$()i8)G02:

+.21+3"8)B.(0.($).2L8)A8)=%&#.-4+3%E)g8)G%+.(3E)Niemieckie polonica prasowe (ostatnie

dwu-dziestolecie XX wieku)E)S/2&()J77dE)+8)H7h8 I) G"+92)O]HQ)53%.-1%D2)+"T)1)&%,%#?)H66a`H66U8)G02921%D2)9D2*W)&",(0%,50T)_/2: (.$T)")/02.Tb)20%.),(9%,-3T)35&,50%&'WE)+/2D(#.'W)")/2&",-#.'W8)<2DW#.%'2)*2)'"(;2)0(/02: *53#$()/0%#)/&%+,-#.'-#?8)G2#.W,3212)/2/5&%0-.21%D2)/0.(*()1+.-+,3"9),1K0#K1)1-: 12*.W#-#?)+"T).()P02*21"+3)/2&2'"$'-#?)_'"(),-&32)'"(9"(#3"#?bE)#?2V).)L"(;"(9)#.%+5)'%) D%9%#?)3%F*(;2)'59(05)/2$%1"%D2)+"T),-&(F)+%92)%5,20K1)9"(+.3%$W#-#?)1)30%$5)#2).%) ;0%'"#W8)G(0"2*-3),(')53%.-1%D)+"T)'"(0(;5&%0'"(E)1)'%3D%*."()&"#.W#-9)238)H777)(;.(9: /&%0.-j)L-D)*2+,T/'-)1)M"(9#.(#?)")1)G2&+#(8)>"T#($)"'N209%#$").2L8)A8)=%&#.-4+3%E)g8)G%: +.(3E)Niemieckie polonica…E)+8)ah\aU8 h) <15$T.-#.'-)'"(0(;5&%0'"3)O>^fQ)/21+,%D)1)H66R)08)]-D)1-*%1%'-)/0.(.)>^f)G2&: +32:M"(9"(#3"()k21%0.-+,12)g",(0%#3"()1)](0&"'"(8)B.(0.($).2L8)A8)=%&#.-4+3%E)g8)G%+.(3E) Niemieckie polonica…E)+8)H7a8 U) =2&($'()'59(0-)O=2&%'%Q)53%.-1%D-)+"T).)L%0*.2)*5F-9)2/K@'"('"(9E)3,K0()+"T;%: D2)'%1(,)$(*'(;2)02358 6) g(+.(3)SP1"T#"9+3")_02#.'"3)H6R6b)\)/5L&"#-+,%)")0(*%3,20E)/2#?2*.").)=2+.%&"'%8) B,5*"21%D)/2&2'"+,-3T)'%)Z'"1(0+-,(#"()l*%4+3"9)20%.)+&%1"+,-3T)")?"+,20"T)1+#?2*'"2:) ")P02*3212(502/($+3W)1)](0&"'"(8)S*)H6UU)08)9"(+.3%)1)M"(9#.(#?8)B.#.(;KD21-)L"2;0%9) .2L8)A8)=%&#.-4+3%E)Polsko-niemiecki leksykon biograficznyE)S/2&()J77HE)+8)JHa8

(3)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika C%*%'"(9) ,-#?) ,-,5DK1) L-D%) /0292#$%) 9D2*($) ,1K0#.2P#") (9";0%#-$'($E) %#.32&1"(3)+.-L32)"#?)D%9-).%#.TD-)1-/(D'"%V),%3F()'%.1"+3%)%5,20K1) 9"(+.3%$W#-#?)1)G2&+#(8 SL-*1%) /(0"2*-3") /21+,%D-) .) 9-P&W) 2) 9D2*+.-#?) ;('(0%#$%#?) #.-: ,(&'"3K1E)3,K0.-)/2*2L'"()$%3)"#?),1K0#-E)2/5P#"&")G2&+3T).()1.;&T*5)'%) OP1"%*292PV).%93'"T#"%)1)+,05/"(+.%D($)32'!";50%#$")+/2D(#.'2:/2&",-#.: '($E)*5+.('"()+"T)1)/021"'#$2'%&'($)%,92+N(0.()X502/-)>+#?2*'"($E)#.T: +,2)L0%3)$%3"#?32&1"(3)/(0+/(3,-1)L-,21-#?E)10(+.#"()#?TV)1(0-!"3%#$"E) N5'3#$2'5$W#(;2)1).L"2021($)1-2L0%@'"E)9",5).%#?2*'"(;2)(&*20%*2QH78) i%332&1"(3)0(*%3,20.-).)](0&"'%E)/2.%)/0292#$W)&",(0%,50-E)+.,53")")/5L&": #-+,-3")/21+,%$W#($)'%)(9";0%#$"E).%*L%&"),%3F()2)+,120.('"()20-;"'%&'(;2) /02;0%95)+12$($)*."%D%&'2P#")")2;D2+"&")+"T)L(0&"4+3"9")M"(5*%#.'"3%9"8 O=2&%'2Q)53%.%D2)+"T).)"'"#$%,-1-)/2&+3"#?)(9";0%',K1e)G"2,0%)A20*(: &%E)g(+.3%)SP1"T#"9+3"(;2E)>2$#"(#?%)B,%99%HHE)^.%L(&&")G20,-35+HJ)")G"2,0%) =2''%3%Ha8)C%/0.-$%@'"2'-).)0(*%3#$W)")/5L&"35$W#-)'%)D%9%#?)/"+9%)=0.-+.: ,2N)M"(10.T*%Hd)+.#.(;K&'().%+D5;").1"W.%'().)/21+,%'"(9),(;2),-,5D5E)/5: L&"321%'(;2)O1).%&(F'2P#")2*)#?T#"E)'%+,02$5E),(3+,K1)")/"('"T*.-QHRE)/0.-: /"+%D)/0.(*()1+.-+,3"9)G8)A20*(&21"E)g8)SP1"T#"9+3"(95)")>8)B,%9921"HI8 m(&(9),1K0#K1)O=2&%'%Q)L-D%)/2#?1%D%)O'"(5*%#.'2P#"QE)3,K0%)\)"#?) .*%'"(9)\)'"()$(+,)2L#%)/2&+3"9)(9";0%',29)9"(+.3%$W#-9)1)M"(9#.(#?8) m.T+,2)L21"(9),05*'"W)+"T)/0%#%9"E)1)3,K0-#?)'"()92;W)+"T)1-3%.%V)+12: "9") 31%&"!"3%#$%9"E) 9"(1%$W) /02L&(9-) !"'%'+21() &5L) #"(0/"W) .) /212*5) 02.+,%'"%).)02*."'W)02./%*%$W#W)+"T)/2*)1/D-1(9)F-#"%)'%)(9";0%#$"8)i%3) .%51%F-D)g(2'%0*)G%+.(3e

H7) n=8)A8)C%D5+3")")"'8oE)B1: almanach literacki polonijnych "rodowisk twórczychE)<20,:

95'*)H66aE)+8)R8

HH) >2$#"(#?)B,%99)_02#.'"3)H6IRb)\)/2(,%E)*0%9%,50;E)/02.%"3E)%5,20)+#('%0"5+.-)

,(&(1".-$'-#?) ") !"&921-#?8) C'%'-) +.(0+.($) /5L&"#.'2P#") $%32) g2/(.) A%5+(0(8) >) &%,%#?) H6U6`H66R)9"(+.3%D)1)C%;DTL"5)f5?0-8)B.(0.($).2L8)A8)=%&#.-4+3%E)*.8)#-,8E)+8)Jh6`JU78

HJ) ^.%L(&&%) G20,-35+) _02#.'"3) H6hab) \) /2(,3%) /2#?2*.W#%) .) G2920.%) _=%0,5:

.-b8) >) H6U6) 08) 1-$(#?%D%) *2) M"(9"(#) C%#?2*'"#?8) B.(0.($) .2L8) A8) =%&#.-4+3%E) *.8) #-,8E) +8)JJd`JJR8

Ha) k%9F(E)+8)JHa8

Hd) =0.-+.,2N)M"(10.T*%)_02#.'"3)H6Idb)\)/02.%"3E)/2(,%E)/5L&"#-+,%8)>)H6U6)08)1-$(:

#?%D)*2)M"(9"(#)C%#?2*'"#?8)B.(0.($).2L8)A8)=%&#.-4+3%E)*.8)#-,8E)+8)H6J`H6d8

HR) g8)G%+.(3E)U „polskich nieudaczników”. Jest taki Klub w Berlinie8)B%92)p-#"()n2':&"'(o

J77RE)'0)Ja)n*2+,T/)a7)&"+,2/%*%)J776o8)<2+,T/'-)1)>20&*)>"*()>(Le)?,,/eqq1118r/2&8 *(q/0%+%q+%92.-#"(:'"(5*%#.'"#-8?,9&8

HI) =8)M"(10.T*%E)Nieudacznicy)n2':&"'(o8)[209%8)G0%#21'"%)G02$(3,21%)")>-*%1'"#:

,12)n*2+,T/)a7)&"+,2/%*%)J776o8)<2+,T/'-)1)>20&*)>"*()>(Le)?,,/eqq1118//"1:N209%8 /&q/"%+,21hRqJRs7dsJ77Js32&%'2qJRs7dsJ77Js./'s3'8?,98

(4)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika M"(5*%#.'"3) ,2) 3,2P) 9%D2) #"(3%1-E) 9%D2) .%0%*'-E) 3,K0(95) /2) /02+,5) '"#)1)F-#"5)'"()1-#?2*."8)G0.(+"(*&(4#29)")(9";0%',29).)G2&+3")32$%: 0.-)+"T).)3"9PE)3,2)'"()/2,0%!"D).'%&(@V)+"T)1)12&'20-'321($)0.(#.-1": +,2P#"8)nto)i(*'%3)'"(5*%#.'"#,12)'"()95+")1#%&()32$%0.-V)+"T)'(;%,-1: '"(8)M"(5*%#.'"3"(9)92F()L-V)3,2PE)3,2)'"()#?#(E)'/8).%)1+.(&3W)#('T) 5&(;%V)1-92;29)329(0#$")"),0('*298)m?#()'%,29"%+,)/2.2+,%V)+2LW8) C%)1+.(&3W)#('THh8 OM"(5*%#.'"#,12Q)/02921%'()/0.(.)/(0"2*-3)92F'%).%,(9)51%F%V) .%)/02123%#$TE),-9)L%0*."($)F()'"(9"(#3"()+D212)Ou(0+%;(0Q)9%)+"&'"($+.W) 1-921T)'"F)/2&+3")O'"(5*%#.'"3Q8)M%)N%3,),(').10K#"D)51%;T)=8)M"(10.T: *%8)>)$(*'-9).)(+($K1)+,1"(0*."DE)F( 5#?2*."V) 1) M"(9#.(#?) .%) '"(5*%#.'"3%) ,2) 0.(#.) L%0*.2) '"(L(./"(#.: '%8)nto)'"(5*%#.'"3)/2L0.9"(1%)/2LD%F&"12P#"WE)%)'%1(,)/(1'W)/"(+.: #.2,&"12P#"WE) u(0+%;(0) '%,29"%+,) ,2) $(*'2.'%#.'() .*-+30(*-,21%'"(E) 10T#.) 2+3%0F('"() nto8) k0.(L%) 9"(V) .%,(9) +/202) 2*1%;"E) L-) 9"T*.-) S*0W)")f('(9)+%9(95)'%.1%V)+"T)'"(5*%#.'"3"(98)c)$%3L-),2)'"()1-: +,%0#.%D2E)'%.1%V)+"T)*2),(;2)$(+.#.()'"(5*%#.'"3"(9)/2&+3"9)")5.'%V),T) '%.1T).%)+1K$).'%3)02./2.'%1#.-HU8 f(*%3,20.-)/"+9%)")$(;2)+-9/%,-#-)1)J777)08)2!"#$%&'"().%0($(+,021%: &")+12$W)*."%D%&'2PVE).%3D%*%$W#)C1"W.(3)G2&+3"#?)M"(5*%#.'"3K1)1)](0: &"'"(E)*2)3,K0(;2)9K;D)/0.-+,W/"V)3%F*-E)L(.)1.;&T*5)'%)1-3+.,%D#('"(E) 3,2)*2P1"%*#.-D)1)+12"9)F-#"5)#2)'%$9'"($)*1K#?)OF-#"212:+,0%,(;"#.: '-#?Q)'"(/212*.(4)'%)/D%+.#.-@'"().%12*21($)&5L)/0-1%,'($)").%$95$() +"T) ,120.('"(9) 0.(#.-) ;D5/"#?E) '"3295) '"(/2,0.(L'-#?H68) G2) 0($(+,0%#$") C1"W.35)O=2&%'2Q)+,%D2)+"T)$(;2)20;%'(9)/0%+21-98) >%0,2) .%.'%#.-VE) F() %5,20.-) 1-12*.W#-) +"T) .() P02*21"+3%) L(0&"4: +3"#?) M"(5*%#.'"3K1) /02921%&") +12$W) ,1K0#.2PV) '"() ,-&32) '%) D%9%#?) '"(0(;5&%0'"3%)O=2&%'2Q8)i(+.#.()1)&%,%#?)678)/21+,%D%)+(0"%)O]"L&"2,(3%) =SgcMcQE)0(*%;21%'%)/0.(.)g8)SP1"T#"9+3"(;28)>)$($)0%9%#?)53%.%D-)+"T) 98"'8) iK.(N%) B.2+,%321"#.%) Wiersze z listów) _](0&"') H66dbE) ^.%L(&&") G20: ,-35+ Moje szcz#"liwe liczby) _](0&"') H66IbE) ]0-;",,-) v(&L";:A"+#?(1+3")

Hh) g8)G%+.(3E)*.8)#-,8 HU) =8)M"(10.T*%E)*.8)#-,8 H6) G208)g8)G%+.(3E)*.8)#-,8

(5)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika

Wiersze Ja miny !"#$%&' ())*+,-. /012&#234 564774 Menu !"#$%&' ())*+

& 8''9 :#;<0 Wiersze !"#$%&' ,--,+=

Redakcja i autorzy

O

> ,--( $= $#>4<214 2?4;0@&;74 ;@069<4A4 ;&B C# CA4;'97 D%EF&# G0%H ;<&23 I&#E>42?'&<JC,(= G0 >?&#K >?&;&#1;?9 0>F9C41L ;&B C '&7 %&2?H

'# &7@$#?9 <E%6E$4%'#. C <6J$923 '&#1#>'0<$06'&# E2?#;6'&2?9 C&B2#1 I&#72JC '&M G0%4<JC,,= /0<JA F#$%&K;<&#N0 '&#$#NE%4$'&<4 <0'2#'6$0H

C4%& ;&B '412&#<4C;& 7A0>?& 6CJ$29 @0%;<&#N0 @0230>?#'&4 ?47&#;?<4%& C ;60%&29 I&#7&#2= G0 06C4$2&E D%EFE ;@069<4%& ;&B C 1#N0 JC2?#;'#1 ;&#H >?&F&#,O. <6J$4 7&#P2&A4 ;&B @$?9 Q0$;6$= RR,S= G0;&#>?#'&4 ?#;@0AE $#>4<H

291'#N0 0>F9C4A9 ;&B C P$0>9= T0 @$4C>4. C ;60@2# $#>4<291'#1 @&;74 '&# @0>4C4'0 &'U0$7421& 0 $#>4<60$?# '42?#%'97. 1#>'4< F4>42?# @$4H ;9 @0%0'&1'#1 E;64%&%&. M# UE'<214 64 @$?9@4>A4 := VPC&B2&7;<&#7E. <6J$9 ;@#214%&?0C4A ;&B C <C#;6&423 >0692?L2923 %&6#$46E$9,W= X?&#%&A 1L ? G= Y0$H

>#%#7. 0>@0C&#>?&4%'97 ?4 ;6$0'B N$4Z&2?'L & #>921B 2?4;0@&;74. 0$N4H '&?421B C9;64C 0$4? @EF%&2 $#%46&0';,R= I4 A47423 @&#$C;?923 'E7#$JC

[D0%4'4\ @0>4C4%& 0'& ;C01# @;#E>0'&79 0F0< '4?C&;<4 G= D0''4<4. 20 ;@$4C&A0. M# C '&#<6J$923 C9<4?423 & &'U0$7460$423 '&#;AE;?'&# @$?9@&H ;4'0 7E ;64'0C&;<0 $#>4<60$4 '42?#%'#N0,*=

]#>4<214 E6$?979C4A4 <0'64<6 ?# ;C0&7& 2?96#%'&<47&. <6J$?9 <&#$0H C4%& ;C01# %&;69 '4 @$9C46'# 4>$#;9 $#>4<60$JC & C;@JA@$420C'&<JC @&H ;74= ^'U0$7421# 4>$#;0C#. >$E<0C4'# C ;60@2# $#>4<291'#1. 2?B;60 E%#H N4A9 ?7&4'&#= G014C&4A9 ;&B C '&#1 >4'# 0;JF 7&#;?<41L2923 C "#$%&'&#.

,- "$9N&664 _#%F&NHY&;23#C;<& !$02?'&< ()RO+ ` @0#6<4. %&6#$46E$0?'4C24. @$420C'&<

'4E<0C9= V> ()aO $= 7&#;?<4 C I&#72?#23= 5?#$?#1 ?0F= Y= D4%2?9K;<4. >?= 296=. ;= )Ob)S=

,( 5?#$?#1 ?0F= Club der polnischen Versager c0'H%&'#d c>0;6B@ O- %&;60@4>4 ,--)d= X0H

;6B@'9 C /0$%> /&># /#Fe 366@effCCC=@0%'&;23#g#$;4N#$=>#f=

,, h0F= Y= DC&46<0C;<4. Nieudacznicy? 24U#F4F#%=207= Y4N4?9' iE$0@#1;<& c0'H%&'#d

? >'= ,) ;&#$@'&4 ,--* $= c>0;6B@ O- %&;60@4>4 ,--)d= X0;6B@'9 C /0$%> /&># /#Fe 366@eff CCC=24U#F4F#%=207f@0%f4$6&2%#f,R*Rf'&#E>42?'&29=367%=

,O VF#2'4 ;&#>?&F4 D%EFE ?'41>E1# ;&B @$?9 82<#$;6$= (Ra= ,S h0F= c560@<4 $#>4<291'4d. [D0%4'0\ ,--(. '$ ( !(R+. ;= cO,d= ,W G0$= Y= D4%2?9K;<4. := G4;?#<. Niemieckie polonica…. ;= RRbR*= ,R QB 0;646'&L UE'<21B >?&#%&A ? /= 56477#7=

,* h0F= Polonijny Bank Danych c0'H%&'#d= jC&46 G0%0'&&= /&6$9'4 560C4$?9;?#'&4

[/;@J%'064 G0%;<4\ c>0;6B@ O- %&;60@4>4 ,--)d= X0;6B@'9 C /0$%> /&># /#Fe 366@eff CCC=C;@0%'064H@0%;<4=0$N=@%f&'>#k=@3@l&>mCn@F>So;6$0'4m(-RoCmR-(Oo;%0C0<=

(6)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika

7=&'=e G= D0''4<4 !V'2<#';6$= ,)+. G= Y0$>#%4 !G&%%'&6?#$ /#N ,,+. ]074H '4 :&@;<&#N0,a !"#$'4E#$ 56$= aW+= T?B;60 @0>4C4'0 $JC'&#M 'E7#$9 6#%#H

U0'JC FL>p #H74&%# $#>4<60$JC !'@= :=V;C&#2&7;<&q207@E;#$g#=207+= / 6#' ;@0;JF ?4@$4;?4'0 >0 C;@JA@$429 0$4? ?423B24'0 >0 C97&4'9 0@&'&& & ;@0;6$?#M#K=

h F#$%&K;<&7 '&#$#NE%4$'&<&#7 F9A9 ?C&L?4'# 0;0F&;60P2& 0F#2'&# >0H F$?# $0?@0?'4C4%'# C '&#7&#2<&23 P$0>0C&;<423 @0%0'&1'923= G0?4 $#H >4<60$47& '42?#%'97& '4 EC4NB ?4;AENE1Le "$9N&664 _#%F&NHY&;23#C;<&. D$?9;?60U I&#C$?B>4. /012&#23 56477 & ^?4F#%%4 G0$69<E;= 5C01L 0F#2H '0Pr ?4?'42?9%& 64<M# 7=&'=e 8>47 8ENE;60C;<& ` 0>@0C&#>?&4%'9 ?4 @$0H 70C4'9 @$?#? @#$&0>9< [5470>?&#%'9 V$N4' :&6#$42<& D8]QVI\. G&06$ G4@&#$? ` $#>4NE1L29 >?&4A Y4N4?9' 8]st5. 0$4? 8'60'& 50234 ` ;@#214%&H ?E1L29 ;&B C U#%&#60'423 3&;60$92?'923=

G02?L6<0C0 A479 [D0%4'4\ C9@#A'&4A9 '4?C&;<4 7A0>923 @0%;<&23 %&H 6#$46JC & 4$69;6JC 7&#;?<41L2923 '4 ;64A# C "#$%&'&#= h F&#N&#7 2?4;E >0H AL2?9%& >0 '&23 6CJ$29 @0%0'&1'& ? &''923 $#N&0'JC I&#7&#2 !'@= D= I&#H C$?B>4 7&#;?<41L29 CJC2?4; C "$#7&#+. 4E60$?9 @&;?L29 >%4 <$410C#N0 ["$E%&0'E\ !7=&'= s$?#N0$? /$JF%#C;<&. u42#< G0>;&4>A0. D$?9;?60U u4C0$H ;<&+ 0$4? %&6#$42& &''923 '4$0>0C0P2&. 0 2?97 PC&4>2?9 @014C&#'&# ;&B '4 A47423 [D0%4'4\ 6CJ$2?0P2& Y&%#'9 Y&23&<0 v%4w4$=

/4$60 ?4EC4M9r. M# C&#%E 6CJ$2JC @&;?L2923 CJC2?4; >%4 := VPC&BH 2&7;<&#N0 & G= Y0$>#%4 C;@JA@$420C4A0 1#>'02?#P'&# ? $#>4<21L ["(\= I4 A47423 <C4$64%'&<4 D= Y= h4AE;<&#N0 @014C&A9 ;&B 7=&'= '4?C&;<4e /= 5647H 74. D= I&#C$?B>9 & "= _#%F&NHY&;23#C;<&=

Tematyka zawarto ci

P

#$&0>9< [D0%4'0\. @0>0F'&# 14< ["(\. F9A @&;7#7 '&#<07#$291'97. C9H $JM'&41L297 ;&B 7A0>?&#K2?L F#?<07@$07&;0C0P2&L. @079P%4'97 14<0 6$9FE'4 7A0>#N0 @0<0%#'&4 6CJ$2JC #7&N$4291'923= u4<<0%C&#< ?4$JC'0 6#<;69. 14< & ;?464 N$4Z&2?'4 '&#$#NE%4$'&<4 ? "#$%&'4 2#230C4A9 ;&B 1#;?2?#

,a ]074' :&@;<& !$02?'&< ()R)+ ` 74%4$?. 4E60$ ;2#'0N$4Z&& 6#46$4%'923 0$4? @$01#<H

6JC 0<A4>#< & &%E;6$421& @EF%&<0C4'923 '4 A47423 <;&LM#< & 2?4;0@&;7= G0230>?& ? I0C#N0 XC0$E s>4K;<&#N0x C ()a) $= C9#7&N$0C4A >0 "#$%&'4 h4230>'&#N0. N>?&# ;6E>&0C4A 74H %4$;6C0. $9;E'#< & ;2#'0N$4Z&B= 5?#$?#1 ?0F= Zwi!zek Polskich Nieudaczników. Roman Lipski c0'H%&'#d= v0$74= G$420C'&4 G$01#<60C4 & /9>4C'&26C0 c>0;6B@ O- %&;60@4>4 ,--)d= X0H ;6B@'9 C /0$%> /&># /#Fe 366@effCCC=@@&CHU0$74=@%f@&4;60C*Wf,Wn-Sn,--,n<0%4'0 f,Wn-Sn,--,n?@'n$074'y,-%&@;<&=367=

(7)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika

C&B<;?L &$0'&L. ;4$<4?7#7 & F$4<&#7 @0%&692?'#1 @0@$4C'0P2&= t6C0$9 C9@#A'&41L2# A479 [D0%4'4\ 234$4<6#$9?0C4A4 <@&'4 & @0#69<4 '0';#'H ;E. <6J$#1 2#%#7 1#;6 C@$0C4>?#'&# 2?96#%'&<4 C FAL>= u4< ?4EC4M9%& "$9H N&664 _#%F&NHY&;23#C;<& & Y4$#< s$4;?#C&2?. I&#E>42?'&29 C ;C0&23 C9H @0C&#>?&423 ?4@$?#2?4%& ;4797 ;0F&#. ? 1#>'#1 ;6$0'9 C4%2?9%& F0C&#7 ? '#N469C'97 C90F$4M#'&#7 G0%;<& & G0%4<JC C I&#72?#23. 4 ? >$EH N&#1 ;C0F0>'&# M0'N%0C4%& C;?#%<&7& ;6#$#069@47&. '&# >F41L2 0 @0%&692?H 'L @0@$4C'0Pr,)= I4C&L?9C4%& [?4$JC'0 >0 6$4>921& 4C4'N4$> ? @02?L6H

<E zz C&#<E !>4>4&?7. UE6E$9?7. ;E$$#4%&?7+. 14< & @0%;<&23 ;EF<E%6E$ %46 a-H6923 & )-H6923. ?CA4;?2?4 64< ?C4'#1 @0#69<& F4'4%&?7E\O-=

I4 A47423 @&;74 @EF%&<0C4'0 @$?#># C;?9;6<&7 6#<;69 @0C;64H A# @0?4 <$41#7. @0'&#C4M [D0%4'0\ F9A0 6$9FE'L 7A0>923 6CJ$2JC #7&H N$4291'923. %&6#$46JC [@&;?L2923 ;@0> ;#$24\O(= G$070C4'0 ?46#7 E6C0$9

FB>L2# [6CJ$2?0P2&L '4 7&4$B '&#E>42?'923 70M%&C0P2&\. C923C4%41L2L ['&#E>426C0\ & '4&C'0Pr= /9230>?0'0 F0C&#7 ? ?4A0M#'&4. M# @0@$?#? 64<&# @0>#1P2&# >0 %&6#$46E$9 70M'4 @0<4?4r 2?96#%'&<07 20P ?E@#A'&# '0C#N0O,= Q#7469<4 @EF%&<0C4'923 6#<;6JC C&L?4A4 ;&B NAJC'&# ? M9H

2&#7 '4 #7&N$421&= G$#?#'60C4'0 1# C U0$7&# %&6#$42<&#1 & @EF%&29;692?'#1. 4 &23 &'6#N$4%'L 2?BP2&L F9A9 2?B;60 @$42# @%4;692?'#. ?47&#;?2?4'# 64<M# C >?&4%# s8:i]^8 [D0%4'4\=

G#$&0>9< 6#' CA4P2&C&# '&# F9A P2&P%# @0>?&#%0'9 '4 ;64A# 2?BP2&. 42?H <0%C&#< ? F&#N&#7 2?4;E '4 1#N0 A47423 ?4N0P2&A9 64<&# >?&4A9 & $EF$9H <&. 14<e D8]QVI. 8:v8"iQ _i]Y8I8. vi:^iQVI. XVX8QiD Dt:Qt]8:H I{ 2?9 Y4N4?9' 8]st5= I&#74% C <4M>97 'E7#$?# @EF%&<0C4'0 @0#?1B & @$0?B. U#%&#60'9 3&;60$92?'#. $0?70C9. N$4Z&<& & ;469$9. 74'&U#;69. 2?4H ;#7 %&;69 2?96#%'&<JC. 4 @Jp'&#1 $JC'&#M &'U0$7421# ?C&L?4'# ? >?&4A4%'0H P2&L D%EFE= I4 EC4NB ?4;AENE1L C9C&4>9 ? G4CA#7 [D0'10\ D0''4<&#7OO

? s$E@9 Q$4'?960$91'0HY#64Z&?92?'#1 QVQ8]Q & := VPC&B2&7;<&7 !@0>@&H

,) "= _#%F&NHY&;23#C;<&. Y= s$4;?#C&2?. „Wyg"upy zachwyci"y Berlin” czyli jak Klub

Nieudaczników Polskich wprawia w zak"opotanie niemieck! pras# c0'H%&'#d= GX X$= 34H

F&%= "$&N&664 _#%F&NHY&;23#C;<& c/#F;&6#d c>0;6B@ O- %&;60@4>4 ,--)d= X0;6B@'9 C /0$%> /&># /#Fe 366@effCCC=3#%F&NH7&;23#C;<&=>#fg#$;4N#$H@%=@>U=

O- Q47M#=

O( h0F= Ma"y manifest. [D0%4'0\ ())R. '$ O !R+. ;= c(d=

O, G0$= _#$74' c:= VPC&B2&7;<&d. $wiat, jak go widzi ma"y Mareczek. [D0%4'0\ ())).

'$ ( !(O+. ;= c(Od=

OO G4C#A D0''4< !$02?'&< ()RR+ ` @#$U0$7#$. $#M9;#$ Z&%70C9. <0'U#$4';1#$. >?&#''&H

<4$? & @0#64= /;@JA6CJ$24 N$E@9 QVQ8]Q & <4F4$#6E $02<0C#N0 :8:8Y^XV= 5?#$?#1 ?0F=

Pawe" KONJO Konnak c0'H%&'#d c>0;6B@ O- %&;60@4>4 ,--)d= X0;6B@'9 C /0$%> /&># /#Fe

(8)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika

;E1L297 ;&B 6#M 14<0 _#$74'+. <6J$9 C ;C0&23 C9@0C&#>?&423 & 74'&U#H ;6423 @$?#>;64C&4A 2?96#%'&<07 @$0N$47 hC&L?<E G0%;<&23 I&#E>42?'&H <JC= VPC&B2&7;<& F9A 1#>'97 ? '41F4$>?&#1 @A0>'923 4E60$JC [D0%4'4\. @0'&#C4M ?4170C4A ;&B 64<M# @EF%&29;69<L <E%6E$4%'L & <$969<L %&6#$42<L. @&;4A 4$69<EA9 0 564'&;A4C&# G$?9F9;?#C;<&7 & /&60%>?&# s07F$0C&2?E 0$4? @EF%&<0C4A >$0F'# 6#<;69 %&6#$42<&#=

Strona edytorsko-wydawnicza

N

&#$#NE%4$'&< [D0%4'0\ F9A @EF%&<0C4'9 @$?#? Y0$>#%%E; G$#;; |#$H %4N. '41C&B<;?# C9>4C'&26C0 @0%0'&1'# C I&#72?#23. <6J$#N0 ?4H A0M92&#%#7 & CA4P2&2&#%#7 1#;6 G= Y0$>#%= VZ&29'4 64. @0?4 2?4;0@&;7#7. C9>4C4A4 CJC2?4; $JC'&#M >$E<& F&F%&0Z&%;<&# & C9>4C'&26C4 ?C4$6#. C <6J$923 ;@#214%&?E1# ;&B @0 >?&#K >?&;&#1;?9OS=

/4$60 ?4?'42?9r. M# @#$&0>9< >$E<0C4'0 C D0;?4%&'&#. ?4@#C'# ?# C?N%B>E '4 23Br 0F'&M#'&4 <0;?6JC. C '4<A4>?&# (---b,--- #N?#7@%4H $?9OW. '4 @4@&#$?# 0 ;60;E'<0C0 C9;0<&#1 N$4746E$?#= [D0%4'0\ C9$JMH

'&4A0 ;&B >EM97 U0$746#7 !?4?C92?41 OS } ,W 27+ 0$4? F0N46L & 0$9N&H '4%'L ;?46L N$4Z&2?'L. @$?9@07&'41L2L '&#20 2?4;0@&;74 7A0>0@0%;<&#. E6$?974'L C 2?4$'0HF&4A#1 <0%0$9;692#= u#1 6C0$?#'&#7 ?4170C4%& ;&B NAJC'&# G= Y0$>#% & ]= :&@;<&= Q#' 0;646'&. @0?4 ;C0&7& @$4247& & 6#<;64H 7& @EF%&<0C4'97& '4 A47423 @&;74. @$01#<60C4A $JC'&#M 0<A4><& >0 ;#H $&& ["&F%&06#<4 DV:8I8\=

G0;?2?#NJ%'# 'E7#$9 '&#$#NE%4$'&<4 C9N%L>#7 0$4? F$4<&#7 ?;?9H 2&4 @$?9@07&'4A9 69@0CL N4?#6B= T?B;6# ?7&4'9. <6J$# '4;6B@0C4A9 C 1#N0 C&'&#2&#. 70NL ;@$4C&4r @$0F%#79 F&F%&06#<4$?07 @$?9N060CEH 1L297 0@&;9 <464%0N0C# 6#N0 696EAE= G#C'# 6$E>'0P2& @0C0>E1# $JC'&#M F$4< <0';#<C#'6'#1 'E7#$421& @#$&0>9<E 0$4? U4<6. M# C;@JA@$42E1L29 ? '&7 4E60$?9 '&#1#>'0<$06'&# '&# @0>@&;9C4%& ;&B CA4;'97& '4?C&;<4H 7&= Q4<4 U0$7EA4 @&;74 >0;<0'4%# C;@JAN$4A4 1#>'4< ? 1#N0 ;469$92?'97. <@&4$;<&7 & &$0'&2?'97 234$4<6#$#7=

[h#$0C9\ 'E7#$ @#$&0>9<E %&2?9A ?4%#>C&# R ;6$0'= D0%#1'# ?#;?9H 69 F9A9 F4$>?&#1 0F;?#$'#. %&2?9A9 0> a >0 O, ;6$0'= Q#<;69 ;<A4>4'0 ?4H ?C92?41 C >CJ23 <0%E7'423. C9<0$?9;6E1L2 2?2&0'<& 0 ?$JM'&20C4'97 <$01E & ;60@'&E @&;74= "9A9 60 NAJC'&# 4$69<EA9 & E6C0$9 '4@&;4'# C 1BH

OS h0F= Y= D4%2?9K;<4. >?= 296=. ;= (a(=

(9)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika

?9<E @0%;<&7. 230r C '&#<6J$923 'E7#$423 @014C&A0 ;&B <&%<4 6#<;6JC '&#7&#2<01B?92?'923 %EF >CE1B?92?'923 !@0%;<0H'&#7&#2<&23+= / 6#' ;@0;JF $#>4<214 '&#$#NE%4$'&<4 70NA4 C#1Pr C >&4%0N ? 0>F&0$247& '&#H 7&#2<&7&. <6J$?9 @0 >?&#K >?&;&#1;?9 23B6'&# 0>C&#>?41L D%EF G0%;<&23 I&#E>42?'&<JC=

I4 @0;?2?#NJ%'923 ;6$0'423 [D0%4'4\ C9$JM'&4A9 ;&B 0NA0;?#'&4 >0H 692?L2# C9>4$?#K <E%6E$4%'923 & <0'<E$;JC %&6#$42<&23 '4 E6C0$9 [;@0> ;#$24\ 0$4? ?4@0C&#>?& C9>4C'&2?#= 8E60$47& $#<%470C4'923 C9>4CH '&26C 0$4? 0$N4'&?460$47& &7@$#? & <0'<E$;JC F9%& ?4?C92?41 $#>4<60$?9 & C;@JA@$420C'&29 @&;74 0$4? &';696E21# & 0;0F9 C;@JA@$42E1L2# ? D%EH F#7= I4 EC4NB ?4;AENE1# U4<6. M# '4 A47423 @#$&0>9<E 0NA4;?4A ;&B '4C#6 ^';696E6 G0%;<& C "#$%&'&#OR=

Q#<;69 @EF%&<0C4'# C '&#$#NE%4$'&<E. AL2?'&# ? 746#$&4A#7 &%E;6$4H 291'97. C9$JM'&#'&47& & @$?#$9C'&<47& N$4Z&2?'97& 0$4? 0$9N&'4%'L U0$H 7L 696E%46E$9 @0;?2?#NJ%'923 E6C0$JC & 4$69<EAJC. '4>4C4A9 24A0P2& >9'47&2?'9 234$4<6#$= 5?464 N$4Z&2?'4 ?>$4>?4A4. M# @&;70 60 F9A0 $#>4H N0C4'# @$?#? %E>?& 7A0>923 & 4>$#;0C4'# >0 0>F&0$2JC C @0>0F'97 C&#<E= I4 7A0>?&#K2?L F#?<07@$07&;0C0Pr C;<4?E1L 64<M# @$0C0<EH 1L2#. >0C2&@'#. ;469$92?'# & <@&4$;<&# &%E;6$421#. U060N$4Z&# & $JM'0$0>'# 746#$&4A9 N$4Z&2?'#. <6J$# E?E@#A'&4A9 6#<;69=

Kolporta! i popularyzacja

P

&;70 [D0%4'0\ '&# 7&4A0 Y&B>?9'4$0>0C#N0 h'0$74%&?0C4'#N0 IEH 7#$E /9>4C'&26C T&LNA923 !^55I+. 20 ;@$4C&A0. M# '&# F9A0 @#$&0>9H <&#7 C @#A'& 0Z&214%'97O*. 42?<0%C&#< 7&70 1#N0 F$4<E ?0;64A0 0>'060H

C4'# C <464%0N423 <&%<E F&F%&06#<Oa= I4 &23 @0>;64C&# 70M'4 E;64%&r. M#

2?4;0@&;70 60 F9A0 N$074>?0'# 7=&'= @$?#? 56446;F&F%&063#< C "#$%&'&#= / G0%;2# <0%#<21L C;?9;6<&23 'E7#$JC 6#N0 696EAE >9;@0'E1L s4F&'#6

OR h0F= '@= [D0%4'0\ ())R. '$ O !R+. ;= c,dx [D0%4'0\ ())R. '$ W !a+. ;= cSd=

O* VZ&214%'4 $#1#;6$4214 @&;74 ?C&B<;?4 1#N0 ;?4';# '4 @014C&#'&# ;&B C ?F&0$423 F&H

F%&06#<. @0'&#C4M 0F%&NE1# C9>4C2B >0 '4>;9A4'&4 6?C= #N?#7@%4$?9 0F0C&L?<0C923 >0 <;&LM'&2. <6J$# E?9;<4A9 64<& @$?9C&%#1=

Oa T#''923 &'U0$7421& >0;64$2?41L @$?#># C;?9;6<&7 <464%0N& 2#'6$4%'# >0;6B@'#

0'H%&'#. <6J$# ;L C;@J%'97& <464%0N47& C&#%E F&F%&06#<. 0@$420C9C4'97& C#>AEN 0<$#H P%0'#1 7#60>9= G#$&0>9< ? "#$%&'4 ?0;64A 0>'060C4'9 7=&'= @$?#? s|D ` s#7#&';47#$ |#$H FE'><464%0N !366@effN;0=NFg=>#+. "|" ` "&F%&063#<;g#$FE'> "49#$' !366@eff0@42=F&FHFgF= >#+ 0$4? 3F? ` |#$FE'> X46#'F4'< !366@effCCC=3F?H'$C=>#+=

(10)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika !"#$%"&"&'()!*&'+,!%"-.&/&0"-123-24&53")6).#2*&7(3*&')8!9/+/*1&:;!9*< 9=2"-&0)=%+/*1&>&:;!9*9=2"-&?,#!%"1&/&@7+,=&+()3&5(&A);&B+,!%"&3&C3-< !3+/)DEF

G+%=1-;9)2."& H +,);)I& !7(3*.)6+& 3)7-/;-& ;"-+576)9;-& (+3!*6);"-& 7(3-3&(-5)%2.J&7+!323-KL,;*24&;=1-(L/&5+&.-K+&!*17)9*%L/M&1"-!3%)< .#2*24&7+&+N*5/=&!9(+;)24&@5(*F&C-!39J&;)%6)5=&7(+1+/);+&"&!7(3-5)< /);+&/& ,=N"-&'+,!%"24&0"-=5)23;"%L/&/&O-(,";"-M&/&2-;"-&P&-=(+&3)&-K< 3-17,)(3QRM& ,=N& 7(3-%)3*/);+& 5*!9(*N=9+(+1F& S*9=6& 9-;& %+,7+(9+/)6*&

"&7+7=,)(*3+/)6*&";!9*9=2.-&53")6).#2-&;)&9-(-;"-&1")!9)M&9)%"-&.)%&:;!9*< 9=9&'+,!%"QPF&O*6&+;&(L/;"-$&+N-2;*&7+523)!&T"J53*;)(+5+/*24&S)(KL/& !"#$%"&/-&U();%V=(2"-&;)5&T-;-1&/&WRRR&(FM&7+523)!&%9L(*24&7(+1+/)< ;+&7+,!%#&,"9-()9=(JF&A-5;)%M&.)%&7+5);+&/-&/!9J7;*1&V-,"-9+;"-&5+&;=< 1-(=&PXM&HN*6)&9+&)%2.)&;"-,-K),;)&"&1+K6)&!"J&!%+823*Y&/"J3"-;"-1&,=N& /*5),-;"-1&;)!&Z(-5)%9+(L/[&5+&'+,!%"IQWF :;V+(1+/);"=&+&;"-(-K=,)(;"%=&!7(3*.)&:;9-(;-9F&0+9%"&;)&.-K+&9-1)9& 1+$;)&3;),-\Y&;)&!9(+;)24&7=N,"%=.#2*24&)(9*%=6*QD&+()3&/*%)3*&7+,!%"-.& 7()!*&=%)3=.#2-.&!"J&;)&9-(-;"-&0"-1"-2QQF&:;V+(1)2.-&+&7"]1"-&3&O-(,";)&

7+.)/"6*&!"J&9)%$-&/& )9),+K=&^3)!+7"!1& =,9=(),;*24M&K53"-&5+6#23+;+&

DE& _)N";-9& !"#$%"&"&'()!*&'+,!%"-.&/&0"-123-24&=9/+(3+;+&/&!"-(7;"=&WRRX&(F&3&";"<

2.)9*/*&5(&4)NF&TF& ),23*8!%"-.M&7()2+/;"%)&`)%6)5=&O)5)8&a"!9+(*23;*24&"&0"-12+3;)/< 23*24&':0&b&:?M&+()3&cF&')!3%)M&53")6)23)&3;);-K+&/&](+5+/"!%=&7+,+;".;*1F&A-K+&2-,-1&.-!9& K(+1)53-;"-&5+(+N%=&%=,9=(+/-K+&'+,)%L/&1"-!3%).#2*24&7+&3)24+5;"-.&!9(+;"-&@5(*& +()3&3)24+/);"-&5,)&;)!9J7;*24&7+%+,-8&2-;;*24&/*5)/;"29/M&5+%=1-;9L/&"&7)1"#9-%& 3&$*2")&'+,+;""M&%9L(-&23J!9+&;"-&N*6*&/&;),-$*9*&!7+!LN&7(3-24+/*/);-&"&/*%+(3*!9*/)< ;-F&G3"J%"&!9)();"+1&3)6+$*2"-,"&3+!9)6*&+;-&!7(+/)53+;-&5+&@7+,)M&K53"-&!6=$#&+!+N+1& 3)";9-(-!+/);*1&7(+N,-1)9*%#&7+,+;".;#&"&7+,!%+<;"-1"-2%"1"&%+;9)%9)1"&%=,9=(+/*< 1"M&7(3-5-&/!3*!9%"1d&N)5)23+1M&!9=5-;9+1M&;)=23*2"-,+1&"&N"N,"+9-%)(3+1F&G3")6),;+]Y& 9-.&";!9*9=2."&!7(3*.)&(L/;"-$&";V+(1+/);"=&](+5+/"!%)&7+,!%"-K+&+&/"-,=&/)$;*24&7=< N,"%)2.)24&-1"K()2*.;*24&"&7+,+;".;*24&3;).5=.#2*24&!"J&;)&9-(-;"-&0"-1"-2F&e3-(3-.&3+NF& fF&T)(2+,M&Gabinet Ksi !ki i Prasy Polskiej w Niemczech powsta" przy Pa#stwowym

Instytu-cie Naukowym – InstytuInstytu-cie $l skim w OpoluM H?,#!%&@7+,!%"I&WRRgM&;(&WM&!F&ZgE[bhPF

QR& '+(F&TF& ),23*8!%)M&cF&')!3-%M&Niemieckie polonica…M&!F&ggbghF QP& `+NF&H +,);+I&PEEgM&;(&D&igjM&!F&Zk[F

QW& H +,);+I&WRRRM&;(&W&iPXjM&!F&ZP[F

QD& `+NF& ;7F& OF& S/)(5+24,-NM& Poszukiwacze nagiej prawdy: Nieudacznicy na dachu&

Z+;<,";-[F& S();!+5()& @;,";-& Z5+!9J7& DR& ,"!9+7)5)& WRRE[F& G+!9J7;*& /& B+(,5& B"5-& B-Nd& 4997dll9();!+5()<+;,";-F;-9l5-l;+5-lPkkhm&AF&S(-;%;-(M&Ubogo, cho% ambitnieF&S*K+5;"%& '+/!3-24;*F& )9+,"2%"-& '"!1+& e7+6-23;+< =,9=(),;-& Z+;<,";-[& WRRDM& ;(& WP& iWkPPj& Z5+< !9J7&DR&,"!9+7)5)&WRRE[F&G+!9J7;*&/&B+(,5&B"5-&B-Nd&4997dll///WF9*K+5;"%F2+1F7,l 97lWkPPl%().RhF747F

QQ& `+NF&;7F&TF& ),23*8!%)M&cF&')!3-%M Aktualnie ukazuj ca si& prasa polonijna i

polsko-j&zyczna w Niemczech&Z+;<,";-[F&n7+,&";V+(1)2.-&7+,+;".;-&/&0"-123-24&Z5+!9J7&DR&,"!9+<

(11)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika 5+&;"24&!7"!*&9(-]2"&5/L24&+!9)9;"24&;=1-(L/&iPX&"&PgjQXF&B"-,%"-&3)!6=< K"&/&7(+1+2."&";"2.)9*/&7+5-.1+/);*24&7(3-3&'F&T+(5-,)&"&cF&@]/"J2"1< !%"-K+&1).#&9-$&7()!)QgM&()5"+&"&9-,-/"3.)QhF @&7+7=,)(*3)2.J&H +,);)I&5N).#&N)5)23-M&1F";F&OF&a-,N"K<T"!24-/!%"M& %9L()&9-1)9*%J&3/"#3);#&3&;"-(-K=,)(;"%"-1&"&9/L(23+]2"#&7=N,"%+/);#& ;)&.-K+&6)1)24&+1)/")&7+523)!&3).JY&)%)5-1"2%"24&3&3)%(-!=&7+,!%"-.&,"< 9-()9=(*&"&%=,9=(*&-1"K()2*.;-.&/&0"-123-24F&O)5)23%)&.-!9&9)%$-&)=9+(%#& %",%=& 9-%!9L/& 5+9*23#2*24& ,=N=& '+,!%"24& 0"-=5)23;"%L/M& +7=N,"%+/)< ;*24&/&7()!"-&"&;)&7+(9),)24&";9-(;-9+/*24F&O-(,"8!2*&0"-=5)23;"2*&3;).< 5=.#&!"J&9-$&/&%(JK=&3)";9-(-!+/)8&;)=%+/*24&A);)&B+,!%"-K+&3&:;!9*9=< 9=&U",+,+K""&'+,!%"-.&p;"/-(!*9-9=&C3-!3+/!%"-K+M&%9L(*&.-!"-;"#&WRRk&(F& 7(3*K+9+/)6& /*!9)/J& 7+7=,)(*3=.#2#& /*5)/;"29/)& +q"2*;*& T+(5-,,=!& '(-!!&/&1=()24&(3-!3+/!%"-.&=23-,;"F&A-.&3/"-53);"-&3+!9)6+&=/3K,J5;"+< ;-&/&7(+K()1"-&1"J53*;)(+5+/-.&%+;V-(-;2."&;)=%+/-.&HG"),+K&7+K();"< 23)&%=,9=(+/-K+&i+5(JN;+]Y&>&/*1");)&>&7(3-;"%);"-jI&3+(K);"3+/);-.& 7(3-3&:;!9*9=9*&U",+,+K""&'+,!%"-.M&U",+,+K""&_-(1)8!%"-.&"&U",+,+K""&f;K"-,< !%"-.&pCQkF

`)!6=K"& /& 7(+1+/);"=& H +,);)I& 7(3*7)56*& (L/;"-$& T)(""& ),23*8< !%"-.& "& c-+;)(5+/"& ')!3%+/"M& %9L(3*& 3-N(),"& ";V+(1)2.-& +& 9*1& 9*9=,-& /&!/+"24&%!"#$%)24&;)=%+/*24M&1F";F&/&7()2*&N"N,"+K()q"23;-.&Niemiec-kie polonica prasowe&(ostatnie&dwudziestolecie XX wieku)M&+()3&7+7=,)(*< 3=.#&K+&/&:;9-(;-2"-M&7(3-5-&/!3*!9%"1&3)&7+](-5;"29/-1&!9(+;*&_)N";-< 9=& !"#$%"&"&'()!*&'+,!%"-.&/&0"-123-24&i///F7+,+;"2)F+7+,-F7,jF

B)(9+&3)=/)$*YM&$-&H +,);+I&;)5),&.-!9&9*9=6-1&5+N(3-&(+37+3;)/),< ;*1&/&;"-1"-2%"24&%(JK)24&7+,+;".;*24M&7+;"-/)$&!%=7"6+&!"J&/+%L6&;"-< K+&](+5+/"!%+&)=9+(L/M&%9L(3*&;),-$#&5+& ,=N=&'+,!%"24&0"-=5)23;"%L/& /& O-(,";"-F& ,=N& 9-;& 7(3*2"#K)& =/)KJM& H!9)6& !"J& 1"-.!2-1& 7+7=,)(;*1M&

QX& `+NF&Kolano&Z+;<,";-[F& )9),+K&23)!+7"!1&%=,9=(),;*24&Z5+!9J7&DR&,"!9+7)5)&WRRE[F&

G+!9J7;*&/&B+(,5&B"5-&B-Nd&4997dll%)9),+KF23)!+7"!1F7,l";5-oF747l +,);+F

Qg& `+NF&;7F&TF&r=%)!3-/"23M&W Berlinie dzia"a prywatny polski klub artystyczny, w

któ-rym zakochali si& niemieccy fani sztuki niezale!nej i krytycyM& H0-/!/--%& '+,!%)I& WRRWM&

;(&QDM&!F&PPPm&3+NF&9-$&O'wi&cimski Leszek&Z+;<,";-[F&:;!9*9=9&?,#!%"&/&@7+,=&Z5+!9J7&DR&,"< !9+7)5)&WRRE[F&G+!9J7;*&/&B+(,5&B"5-&B-Nd&4997dll///F7+,+;"%)F+7+,-F7,l491,l7s,=< 53QsDWF491F

Qh& 'F& T+(5-,& "& BF& e9)11& (-7(-3-;9+/),"& ,=N& 1F";F& /& 9),%<!4+/& HO+=,-t)(5& O"+I&

fF&O"+,%)M&%9L(*&2"-!3*&!"J&/&0"-123-24&9)%#&7+7=,)(;+]2"#&.)%&@F&B";V(-*&/](L5&7=N,"23< ;+]2"&)1-(*%)8!%"-.F

Qk& '+(F&Konferencje w roku 2008&Z+;<,";-[F&p;"/-(!*9-9&C3-!3+/!%"&Z5+!9J7&DR&,"!9+<

7)5)&WRRE[F&G+!9J7;*&/&B+(,5&B"5-&B-Nd&4997dll///F=;"tF(3-!3+/F7,l;)=%)l%+;V-(-;< 2.-lWRRkF747u"5v5"),+Ks7+K();"2)s%=,9=(+/-K+F

(12)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika 1+5;*1M&)&1+$-&;)/-9&%=,9+/*1F&Zw[&35#$*6&/9+7"Y&!"J&/&1)7J&1")!9)& "&3)!6*;#Y&+5N*/).#2*1"&!"J&/&.-K+&/;J9(3)24&!7+9%);")1"&3&9/L(2)1"M& /*!9)/)1"&"&9+/)(3*!3#2#&9*1&"17(-3+1&)91+!V-(#IQEF&T"-.!2-&9+&24J9< ;"-&+5/"-53).#&;"-&9*,%+&'+,)2*&1"-!3%).#2*&/&!9+,"2*&0"-1"-2M&),-&9)%$-& (+5+/"2"&0"-12*F&e9)6+&!"J&+;+&+N+/"#3%+/*1&7=;%9-1&7+523)!&3/"-< 53);")&O-(,";)&7(3-3&,=53"&3/"#3);*24&3&!3-(+%+&7+.J9#&%=,9=(#F&G+& ,=< N=&23J!9+&3)24+53#&7+,!2*&"&;"-1"-22*&53"-;;"%)(3-&7()!+/"M&()5"+/"&"&9-< ,-/"3*.;"&>&H/&2"#K=&.-5;-K+&/--%-;5=&.-K+&+q"2.),;#&!"-53"NJ&+5/"-53)& Zw[&/"J2-.&0"-12L/&;"$&'+,!%"&:;!9*9=9& =,9=(*&/&2"#K=&(+%=IXRF

Podsumowanie

W

,)9)24& PEEXbWRRP& =%)3)6+& !"J& Ph& ;=1-(L/& H +,);)I& i/,"23).#2& ;=1-(&H3-(+/*IjXPF&@N-2;"-&9*9=6&9-;&1)&!9)9=!&7-("+5*%=&3)/"-<

!3+;-K+F& A-K+& 5),!3-.& 7=N,"%)2."& ;"-& !7(3*.)6)& 3)7-/;-& !3-(+%+& 3)%(+< .+;)&53")6),;+]Y&`/"#3%=&"& ,=N=M&/&%9L(#&3));K)$+/),"&!"J&(-5)%9+(3*F& B&(-5)%2."&5+24+53"6+&(L/;"-$&5+&%+;q,"%9L/&"&;"-7+(+3=1"-8F&B&-V-%2"-& cF&@]/"J2"1!%"&+5!3-56&+5&0"-=5)23;"%L/&"&3)6+$*6& ,=N&'+,!%"24& "-6< N+,=5L/M&%9L(*&.-5;)%&;"-&+5;"L!6&!=%2-!=XWF&B&9-;&+9+&!7+!LN&H +,);+I&

7+53"-,"6+&,+!&%/)(9),;"%)&HOPI&"&HB:C<=F&x5*2."&c"9-()2%"-.IF&:24&9()5*2.J& %+;9*;==.-&+N-2;"-&1)K)3*;&%=,9=(),;*&H`)(*!IM&%9L(*&7+.)/"6&!"J&;)&(*;< %=&;"-1"-2%"-.&7()!*&7+,+;".;-.&/&WRRP&(F

“Kolano” (1995–2001) – a literary-cultural periodical from Berlin

Abstract

y +,);+I& /)!& )& '+,"!4& 7-("+5"2),& -5"9-5& );5& 7=N,"!4-5& ";& O-(,";& N*& c-!3-%& @]/"J2"1!%"&);5&'"+9(&T+(5-,F&O-9/--;&PEEX&);5&WRRP&94-*&7=N,"!4-5&Ph&"!< !=-!&+V&94-&1)K)3";-F&:9!&!=N.-29&1)99-(!&2+;2-;9()9-5&+;&7+-9(*M&7(+!-M&.+=(;),< "!1&);5&";V+(1)9"+;&+;&)29"t"9"-!&+V&94-&f!!+2")9"+;&+V&'+,"!4&c+!-(!F&S4-&7-("+5< "2),&7(+1+9-5&-!7-2"),,*&*+=;K&'+,"!4&)=94+(!&);5&)(9"!9!&/4+&,-V9&'+,);5&";&kRF& QE& F&0"-/(3J5)M&53F&2*9F XR& S)1$-F

XP& TF& ),23*8!%)M&cF&')!3-%M Niemieckie polonica…M&!F&ggF

XW& a-(1);& ZcF& @]/"J2"1!%"[M& Alfabet Hermana Club Polskich EgotystówM& H +,);+I&

(13)

© Copyright by Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Miko aja Kopernika );5&ERF&)V9-(&94-&e+,"5)("9*&(-t+,=9"+;F&e+1-&"!!=-!&+V&y +,);+I&/-(-&";&7)(9&N"< ,";K=),&i'+,"!4<_-(1);jF&0+/)5)*!&94-&1)K)3";-&"!&4)(5,*&)t)",)N,-&";&'+,);5F& f,,&t+,=1-!&)(-&+;,*&";&7+!!-!!"+;&+V&T)(")& ),23*8!%)&V(+1&@7+,-&);5&A);&B+,< !%"&V(+1&C3-!3L/F&S4-&)(9"2,-&";2,=5-!&";V+(1)9"+;&)N+=9&94-&2(-)9+(!&+V&94-&7-< ("+5"2),M&"9!&!=N.-29&1)99-(!M&94-&7=N,"!4";K&7(+q",-M&94-&V+(1&+V&5"!9("N=9"+;&);5& "9!&7(+1+9"+;F

Cytaty

Powiązane dokumenty

Jeśli nawet niejedną nową inicjatywę przypisać trzeba tej prostej okoliczności, że Polacy stają się bogatsi i nie boją się już ani komer- cyjnej porażki, ani sukcesu (tak!) –

– Aha – Misia coś zaczyna sobie przypominać, ale nie wie, czy to na pewno to, czy może tylko silna chęć, żeby jej się przypomniało, kim jest pan Zenek!. – pan Władek

W nowym ujęciu podmiotowość jest nie tylko czymś dla mnie, ale także ma wymiar zewnętrzny – jest dla Innego, tak jak Inny staje się podmiotem dla mnie.. Łatwo być

Filmy, które prezentujemy na festiwalu bardzo często są nagradzane na renomowanych festiwalach i prze- glądach w Europie (Cannes, Berlin, Rzym itp.) i na świecie. Ich jedyną

– Książę, może zapalisz z nami? – zaproponował Lemurek. Przez spędzony tutaj czas nauczyłem się nazw kilkunastu gietów, ale nie chciałem palić. Zdecydowałem się wziąć

Wygląda się przez okno, sprawdzając, czy na horyzoncie wszystko w porządku, lubi się, mniej lub bardziej te już oswo- jone widoki, dba się, by nikt ich nie

waren die Früchte der Segelleidenschaft und Seemannsarbeit meines Vaters. „Stettin, Stet- tin, ist meine geliebte Stadt / hier möchte ich lernen und spielen, hier bleibe ich für

Podczas tych warszawskich dwóch dni na opu- stoszałym polu rozlegała się już tylko samotna trąbka, samotny werbel spóźnionych doboszy usiłujących wmówić przybyłym,