Dietrich Wildung,Lech
Krzyżaniak,Janusz
Wałkuski,Waldemar Jerke,Wanda
Jerke
Minshat Abu Omar (wschodnia Delta)
Informator Archeologiczny : badania 24, 125-126
BADANIA ZAGRANICZNE
B adania zagraniczne C entrum Archeologii Śródziem nom orskiej U niwer s y te tu W arszaw skiego im . P ro feso ra K azim ierza M ichałow skiego w 1990 r.
Pełne spraw ozdania w stępne zamieszczone zostały w „Raportach Wykopaliskowych" II 1990, W arszawa 1991. Dotyczą one:
C ypr — Nea Paphos (Wiktor A. Daszewski)
Egipt — A leksandria — Kom el D ikka (Grzegorz Majcherek); Delr el B ahaii — Św ią
tynia H atszepsut (Janusz Karkowski) sprawozdanie za 1939-1990: Delr el B aharl — Św iątynia Totm esa ΙΠ, (Jadwiga Lipińska); Delr el-Naqlun — (Włodzimierz God lewski 1 Tomasz Derda; sprawozdanie za 1989 O laf E. Kaper); M arin a/el Alamein — (Wiktor A. Daszewski 1 Jaro sław Dobrowolski, sprawozdanie z sezonu 1988 — Wło dzimierz Bentkowski); Oaza Dachla — (Lech Krzyżaniak); Tell A tiib — (Karol Myśli wiec)
Irak — H atra (Michał Gawlikowski) — M 'lefaat (Stefan K. Kozłowski, sezony
1 9 8 9 /1990; dodatkowo sprawozdanie zbiorcze za la ta 1985-89 z Nemrik 9 — S.K. Kozłowski]
Sudan — S ta ra Dongola (Włodzimierz Godlewski)
Palm yra — M iasto antyczne (Michał Gawlikowski). Palm yra — Zam ek arabski (Janusz Bylińskl),
Syria — Tell Abu Hafur; Tell Dżassa Al G harbl (badania Marii Krogulsklej, spraw o
zdanie Piotr Bieliński)
Egipt
M inshat Abu Omar (wscho- d nia Delta)__________________
Ekspedycją kierował prof, d r Dietrich W lldung z ME w Berlinie n a to m iast tokiem b ad a ń terenow ych kierował doc, d r h ab , Lech Krzyżaniak (autor spraw ozdania). Obok niego ze strony polskiej udział wzięli: inż. J a n u s z W alkuski oraz W aldemar 1 W anda Jerkow le (dokumentaliści). Dziesiąty sezon b ad a ń wykopaliskowych. Cm entarzysko z okresu pre- dynastycznego-w czesnodynastycznego i nekropola z okresu salckiego- rzymsklego.
Dokończono eksplorację północnej, skrajnej części cm entarzyska z okresu póżno-predyna- stycznego 1 w czesno-dynastycznego.
Eksplorow ano dw a duże groby wielokomorowe — n r n r 2275 i 2897 — odkryte w toku poprzedniej kam panii, odkryto także kolejny grób — n r 3020 — znacznych rozmiarów, jedno- fcomorowy. W przypadku dwu pierwszych grobów zbadano zaw artość kom ór głównych pierwo tnie zaw ierających szczątki zmarłego (zostały one w yrabow ane jeszcze w starożytności) oraz kom ór bocznych. W komorze głównej grobu 2897 znaleziono narzędzia m iedziane (ostrza piły 1 close!), fragm enty licznych naczyń kam iennych i kości bydła (komorę główną grobu 2275
M uzeum Egipskie w B erlinie (Zach) we w spółpracy ze S tac ją Archeologii Śródziem nom orskiej UW w Kairze 1 M uzeum Archeologicznym w Po znaniu.
126 BADANIA ZAGRANICZNE
w yeksplom w ano jeszcze w poprzedniej kam panii). Komory boczne grobów 2 275 i 2897 zawie rały po kilkadziesiąt naczyń ceram icznych: w grobie 2275 znaleziono także kilka naczyń — im portów pochodzących z Le w anto, m .in. naczynie w kształcie p ta k a z wlewem n a grzbiecie. Zaw artość dużych naczyń, tzw. wine ja rs, zbadano stosując szlam owanie (wet flotation) otrzym ując bogatą próbkę szczątków roślinnych, znaleziono w nich także szczątki zwierząt i fragm enty naczyń ceram icznych tzw. gospodarczych (utility ware). Do tych dużych naczyń najpraw dopodobniej w sypano zaw artość p alenisk (rytualnych ?), W grobie 3020 nie stw ierdzo no szczątków ludzkich; znaleziono w nim kilkadziesiąt naczyń ceram icznych i paciorki z k a m ieni półszlachetnych.
K onstrukcja tych grobów, zbudow anych n a planie p ro sto k ąta (groby 2275 i 2897 zbudow a no z cegła suszonej, grób 3020 zbudow ano z gliny], wykazuje znaczne podobieństw a do a rc h itek tu ry grobowej znanej z rejonu Memfls i z górnego Egiptu (Abydos, Hierakonpolis). Nie ulega kw estii, że w szystkie trzy groby przeznaczone były dla osobników należących do elity lokalnej grupy społecznej, D atuje się Je n a początki I dynastii staroegipskiej {około 3100 — 3000 p.n.e.).
H iszpania
II
Grana Prowincja La Co rana U n iw e rs y te t Łódzki U n iw e rs y te t w S antiago de Com postela K atedra Archeologii D ep artam en t Archeolo gii 1 Historii S tarożytnejOsiedle obronne k ultury C astro (Vw, p.n.e. — IV w. n.e.). Czwarty sezon b ad ań . Finansow ały uniw ersytety w Łodzi i Santiago de Com postela. B adania prowadzili prof. F ernando A cuna 1 d r d r Gonzalo Meijide i T a d eusz G rabarczyk (autor sprawozdania).
Prace były kon ty n u acją poprzednich sezonów. Odkryto kolejne fu ndam enty kam iennych domów w kształcie prostokątnym stwierdzając przy tym. że poniżej tych fundam entów w s t ę puje sta rs z a w arstw a kulturow a, być może zw iązana ze schyłkiem epoki brązu. O dkryte fragm enty ceram iki naleĄ* wiązać z początkiem k u ltu ry Castro. Odsłonięto także fragm enty m u ru otaczającego cale osiedle oraz zniszczoną bram ę. Potwierdzono wcześniejsze przypu szczenia, że m am y do czynienia z dw om a rodzajam i domów, starszym i okrągłymi 1 młodszymi prostokątnym i.
D okum entacja znajduje się w Katedrze Archeologii U.Ł.
Badania będą kontynuow ane i mają na c e la o d słon ięcie całej osady,
Kam bodża
PP Pracownie K onserwacji Zabytków w W arszawie
B adania prowadzili Tomasz Celewicz (architekt) i m gr Zbigniew Borcow- sk i (archeolog z M uzeum Archeologicznego w G dańsku). Pierwszy se zon b ad a ń i prac dokum entacy)no-konserw atorskich.
Celem b a d a ń było rozpoznanie obiektu, określenie jego sta n u zachow ania oraz kondycji technicznej, a także opracowanie założeń metod konserwacji. Badaniam i objęto obszar o po w ierzchni 110 m 2. Założono siatkę pom iarową i wytyczono 6 sektorów.
Wykopy lokalizowano z m yślą uchw ycenia relacji chronologicznych.
Odkryto północną kraw ędź posadzki przed głównym wejściem św iątyni i fragm ent jej w schodniej krawędzi. Posadzka pochodzi z okresu D żajerw erm ana VII i Je st przecięta przez środek k o n stru k cją z piaskow ca i lateiytu stanow iącą praw dopobodnie m u r opasujący św iąty nię. M ur pow stał zapewne w późniejszym okresie. Na odcinku zachodnim wykop m iał głębo kość 2,40 m ale nie osiągnięto calca. Odkryto m.in. m ateriał ceram iczny z okresu w cześniej szego niż św iątynia.
Pozyskano zn aczn ą ilość miejscowej ceram iki khm erskiei ja k i im portowanej, co m a isto tn e znaczenie dla określenia chronologii stanow iska. W śród zabytków ruchom ych zw raca uw agę m oneta z brązu z w izerunkiem ptaka.
Uzyskano w rezultacie względną stratygrafię stanow iska i rozpoznano ślady 8 faz-wydarzeń. Pobrano próbki 2 do analizy С 14, 1 antropologicznej i 1 m etalurgicznej.
Prace architektoniczne polegały n a dokładnej analizie obiektu i odczyszczeniu niektórych fragm entów oraz stem plow aniu partii zagrożonych.
M ateriały z w ykopalisk złożono w magazynie Conservation d ’Ankgor.
Pełne spraw ozdanie z prac w: „Informacje Bieżące" 5 /9 0 Wyd. PKZ (do uż. wewnętrznego). Tom asz Celewicz — Św iątynia Bayon, Kambodża. Pierwszy sezon p rac archeologiczno-konser w atorskich.
