Włodzimierz Pela
Czerwone, gm. Kolno, woj.
łomżyńskie
Informator Archeologiczny : badania 13, 246-247
246 P P P r a c o w n ie K o n s e r w a c ji Z a b y tk ó w P r a c o w n ia A r c h e o lo g ic z n o - K o n s e r w a to r s k a O d d z ia ł w R z e s z o w ie B a d a n ia p r o w a d z ił m g r M ic h a ł F r o k s a . F i n a n s o w a ł W K Z w B ie ls k u B i a ł e j . P i e r w s z y s e z o n b a d a ń . Z e s p ó ł s t a r o m i e j s k i . C e le m b a d a ń b y ło : 1 / r o z p o z n a n ie s t r a t y g r a f i i a r c h e o lo g ic z n e j, 2 / r o z p o z n a n ie w a ru n k ó w p o s a d o w ie n ia i c h r o n o lo g ii e w e n tu a ln y c h r e lik tó w a r c h ite k to n ic z n y c h , 3/ u s t a l e n i e c h r o n o lo g ii ru c h o m y c h z a b y tk ó w a r c h e o lo g ic z n y c h , z a l e g a ją c y c h w e k s p lo ro w a n y c h w y k o p a c h . W to k u p r a c o d k r y to k ilk a f r a g m e n tó w m u r ó w , p o c z o d z ą c y c h p r a w d o p o d o b n ie s p r z e d p o ż a r u w r . 1789, k tó r y z n i s z c z y ł c a ł e m i a s t o . W w a r s tw a c h p r z y le g ły c h do m u ró w s tw ie r d z o n o c e r a m i k ę d a to w a n ą n a X V II- X V III w ie k . B a d a n ia b ę d ą k o n ty n u o w a n e . C Z E R W O N E , g m . K o ln o U n iw e r s y te t W a r s z a w s k i w o j. ło m ż y ń s k ie S S P " U n i v e r s i t a s " Z a k ła d B a d a ń A r c h e o lo g ic z n y c h B a d a n ia p r o w a d z ił m g r W ło d z im ie r z P e la . F in a n s o w a ł W K Z w Ł o m ż y , P i e r w s z y s e z o n b a d a ń . D w ó r z X V I-X V II w . G r o d z is k o w C z e r w o n y m s ta n o w i s z tu c z n ie и в у р ап у n ie w ie lk ic h r o z m ia r ó w k o p ie c n a łą k a c h n a le w o od d r o g i K o l n o - P i s z 'l n a p ó łn o c od d r o g i C z e r w o n e - K o z io ł. Z o s ta ło z n is z c z o n e w n ie w ie lk im s to p n iu . Z a c h o w a ły s i ę w e ta n ie p r a w ie n ie n a r u s z o n y m w a ł, m a jd a n i f o s a / ? / o t a c z a j ą c a g r o d z i s k o p o w s ta ła p r z e z w y b ie r a n ie z ie m i n a s y p a n ie w a łu . B a d a n i a a r c h e o lo g ic z n e m ia ły n a c e lu u s t a l e n i e c h r o n o lo g ii o r a z fu n k c ji, k t ó r ą s p e łn ia ło g r o d z is k o n a p o g r a n ic z u m & z o w ie c k o -p r u s k im . R o z m ia r y i k s z t a ł t p o z w a la ły z a lic z y ć j e t e o r e t y c z n i e d o g ró d k ó w s to ż k o w a ty c h c h a r a k t e r y s ty c z n y c h d la P o l s k i P o łu d n io w e j i Ś ro d k o w e j, a w y s tę p u ją c y c h b a r d z o n i e l i c z n i e na M a z o w s z u w XIV w ie k u . Na m a jd a n ie g r o d z i s k a z a ło ż o n o w yk o p /1 5 та x 10 m / p o d z ie lo n y n a o d c in k i А , В, C, D. U z u p e łn ie n ie m w ykopu b y ły ro w y s o n d a ż o w e w y ty c z o n e w k ie r u n k u p ó łn o c n y m / 1 4 m d łu g o ś c i 1 1, 5 m s z e r o k o ś c i / i p o łu d n io w y m / 5 m d łu g o ś c i i 1, 5 m s z e r o k o ś c i / . W w y n ik u p r z e p r o w a d z o n y c h b a d a ń u s ta lo n o , ż e g r o d z is k o j e s t p o z o s t a ł o ś c i ą d w o ru z k o ń c a XVI w ie k u u ż y tk o w a n e g o w d w ó c h f a z a c h . P i e r w s z ą z n ic h s ta n o w ią w a r e tw y d e s tr u k c y jn e w p o s ta c i b r ą z o w o - s z a r e j C IE S Z Y N w o j. b i e l s k o - b i a l s k i e
247
z ie m i, s p a le n iz n y 1 p o le p y z a le g a ją c e n a m a jd a n ie . J u t w t e j f a z ie d w ó r o to c z o n y b y ł w a łe m . Z n is z c z o n y z o s t a ł w w y n ik u p o ż a r u . P o w y ró w n a n iu m a jd a n u zb u d o w a n o n a n im k o le jn y d w ó r, z n is z c z o n y r ó w n ie ż p r z e z p o
ż a r . Z o s ta ły po n im f r a g m e n ty s p a lo n y c h b e le k d re w n ia n y c h , f r a g m e n ty p o d ło g i p ó ło ż o n e j n a l e g a r a c h o r a z p o d w a lin y p ie c ó w . N a p o d s ta w ie z a c h o w a n y c h r e lik tó w m o ż n a s t w i e r d z i ć , że d w ó r b y ł b u d y n k ie m d r e w n ia n y m , p ra w d o p o d o b n ie p a r te r o w y m o t r z e c h p o m ie s z c z e n ia c h . O ś p o d łu ż n a d w o ru p r z e b i e g a ł a p o l i n i i N -W n a S - E . D łu g o ś ć b u d y n k u w y n o s iła 14 m e tr ó w , s z e r o k o ś ć 6 m e tr ó w . U oŚć p o m ie s z c z e ń u s ta lo n o n a p o d s ta w ie 3 p o d w a li n p ie c ó w . P o d c z a s e k s p l o r a c j i w a r s tw k u ltu ro w y c h z n a le z io n o f r a g m e n ty k a f li p ły to w y c h z p r z e d s t a w i e n i a m i f ig u r a ln y m i o r a z k o ro n y i l i l i i . P o z a ty m z z a b y tk ó w ru c h o m y c h w y m ie n ić n a le ż y n o ż e i z a s u w ę ż e la z n ą o r a z f r a g m e n ty n a c z y ń g lin ia n y c h . W s p o m n ie ć j e s z c z e n a le ż y , ż e o p r ó c z r e lik tó w d w o ru w w a r s t w i e p r z e m i e s z a n e g o h u m u s u p ie r w o tn e g o z n a le z io n o s k u p is k a k a m ie n i i f r a g m e n ty n a c z y ń g lin ia n y c h z Х Ш /X IV w ie k u . J e d n a k tr u d n o u s t a l i ć c h a r a k t e r te g o o s a d n ic tw a z e w z g lę d u na b r a k w y r a ź n y c h śla d ó w o b ie k tó w m i e s z k a l n y c h lu b g o s p o d a r c z y c h . Z b io r y p r z e k a z a n e z o s t a n ą p o o p r a c o w a n iu W o je w ó d z k ie m u K o n s e r w a t o r o w i Z a b y tk ó w w Ł o m ż y . B a d a n ia z o a ta ły z a k o ń c z o n e . D R O H IC Z Y N , w o j. b ia ło s to c k ie S ta n o w is k o ΧΠΙ " C e r k ie w " p a t r z w c z e e n e ś r e d n io w ie c z e D Z IE R Ż Ę C IN O , g m . М ал o wo S ta n o w isk o 4 p a t r z p ó ź n e ś r e d n io w ie c z e D Ź W IR Z Y N O , g m . K o ło b r z e g S ta n o w is k o 1 p a t r z p ó ź n e ś r e d n io w ie c z e E L B L Ą G , Z a m e k p a t r z p ó ź n e ś r e d n io w ie c z e F R O M B O R K w o j. e lb lą s k ie S ta n o w is k o 4 p a t r z
późne śred n iow iecze
G N IE W w o j. g d a ń s k ie S ta n o w is k o 2
