Wybrane aspekty działalności małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce w latach 1996-2007 ze szczególnym uwzględnieniem mikroprzedsiębiorstw

Katarzyna Kotulska, Barbara

Siuta-Tokarska

Wybrane aspekty działalności

małych i średnich przedsiębiorstw w

Polsce w latach 1996-2007 ze

szczególnym uwzględnieniem

mikroprzedsiębiorstw

Ekonomiczne Problemy Usług nr 34, 355-363

2009

KATARZYNA KOTULSKA BARBARA SIUTA-TOKARSKA

Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie

WYBRANE ASPEKTY DZIAŁALNOŚCI

MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW W POLSCE W LATACH 1996–2007 ZE SZCZEGÓLNYM UWZGLĘDNIENIEM MIKROPRZEDSIĘBIORSTW

Wprowadzenie

Na rynkach gospodarczych działają liczne przedsiębiorstwa. Biorąc pod uwagę ich wielkość, mierzoną w krajach Unii Europejskiej m.in. liczbą osób zatrudnionych, mogą to być: mikroprzedsiębiorstwa (od 0 do 9 osób), małe przedsiębiorstwa (od 10 do 49 osób), średnie przedsiębiorstwa (od 50 do 249 osób) – zaliczane do tzw. sektora MŚP oraz duże przedsiębiorstwa (powyżej 249 osób), zaliczane do tzw. sektora DP. Zarówno w Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej przywiązuje się dużą wagę do sektora MŚP, ze względu na jego istotną rolę w gospodarce.

Celem niniejszego artykuł jest zwrócenie uwagi na problematykę sektora MŚP w polskiej gospodarce, w tym w szczególności mikroprzedsiębiorstw, biorąc pod uwagę ich przeważający udział w ogólnej liczbie przedsiębiorstw oraz stosunkowo duży udział w liczbie pracujących w nich osób.

Zmiany liczby i struktury podmiotów aktywnych w gospodarce narodowej w Polsce w latach 1996-2007

W charakterystyce podmiotów gospodarczych rozróżniana jest ewidencyjna liczba podmiotów, objętych tzw. systemem rejestracji Regon oraz liczba podmiotów aktywnych1_, rzeczywiście funkcjonujących na rynku gospodarczym. W tabeli 1 zestawiono odpowied-nie dane, dotyczące zmian liczby i struktury w przedsiębiorstwach aktywnych według licz-by zatrudnionych pracowników w latach 1996–2007.

1 _{Przedsiębiorstwo aktywne to przedsiębiorstwo rzeczywiście prowadzące działalność gospodarczą.}

Liczbę przedsiębiorstw aktywnych oszacowano na podstawie liczby jednostek przysyłających do GUS tzw. ankietę strukturalną lub inne sprawozdania finansowe. W odniesieniu do mikroprzedsiębiorstw, niema-jących takiego obowiązku, szacunek liczby przedsiębiorstw aktywnych oparty został na wynikach badań GUS przeprowadzonych metodą reprezentacyjną (por. Zakład Badań Statystyczno-Ekonomiczny GUS, roczniki statystyczne GUS, wyjaśnienie stosowanych pojęć).

356 Katarzyna Kotulska, Barbara Siuta-Tokarska Ta be la 1 Z m ia ny l icz by i s tr uk tu ry p rz ed si ębio rs tw a kt yw ny ch ( op ró cz r ol nic tw a, le śni ct w a, r yb oł ów st wa i r yb ac twa o ra z a dm in is tr acj i pu bl icz nej) we dł ug k la s w ie lk oś ci pr ze ds ię bio rs tw w l at ach 1 996 –2 00 7 Rok Mi kr op rz eds ię -bio rs tw a (0 –9 ) Ma łe p rz ed si ębio rs tw a (0 – 49 w l at ach 1 996 –1 99 8) (1 0 – 49 w l at ach 1 99 9– 20 06 ) Śred ni e pr ze ds ię bio rs tw a (5 0 –2 49 ) Sek tor MS P (0 –2 49 ) Du że pr ze ds ię bio rs tw a (p ow . 2 49 ) Ogó łem li cz ba % li cz ba % li cz ba % li cz ba % li cz ba % li cz ba % 19 96 – – 1 3 28 3 84 98 ,8 7 11 88 5 0,88 1 34 0 26 9 99 ,7 5 3 3 54 0, 25 1 34 3 6 23 10 0, 0 19 97 – – 1 5 67 4 13 98 ,9 8 12 7 74 0,80 1 5 80 1 87 99 ,7 8 3 4 19 0, 22 1 5 83 6 06 10 0, 0 19 98 – – 1 7 09 2 94 99 ,0 3 13 3 22 0, 77 1 7 22 6 16 99 ,80 3 4 57 0, 20 1 7 26 07 3 10 0, 0 19 99 1 7 60 6 19 96 ,7 8 41 1 29 2, 26 14 268 0, 78 1 7 58 1 28 99 ,8 2 3 1 84 0, 18 1 8 19 20 0 10 0, 0 20 00 1 7 09 7 57 96 ,8 1 39 0 18 2, 21 14 22 7 0,8 1 1 7 63 0 02 99 ,8 3 3 07 1 0, 17 1 7 66 07 3 10 0, 0 20 01 1 6 01 96 4 96 ,6 4 39 4 39 2, 38 13 4 19 0,8 1 1 6 54 8 22 99 ,8 3 2 80 8 0, 17 1 6 57 6 30 10 0, 0 20 02 1 68 2 4 73 96 ,9 5 37 1 42 2, 14 13 0 86 0, 75 1 7 32 7 01 99 ,8 4 2 7 23 0, 16 1 7 35 4 24 10 0, 0 20 03 1 6 54 0 94 96 ,7 6 39 4 53 2, 31 13 3 30 0, 78 1 7 06 8 77 99 ,8 5 2 6 65 0, 15 1 7 09 54 2 10 0, 0 20 04 1 6 43 6 01 96 ,4 3 44 1 80 2, 59 13 9 95 0,8 2 1 7 01 7 76 99 ,8 4 2 7 51 0, 16 1 7 04 5 27 10 0, 0 20 05 1 6 05 2 76 96 ,3 2 44 3 26 2, 66 14 24 5 0,8 5 1 6 63 8 47 99 ,8 3 2 8 32 0, 17 1 6 66 6 79 10 0, 0 20 06 1 6 42 5 22 96 ,3 8 44 0 34 2, 58 14 6 98 0,8 7 1 7 01 254 99 ,8 3 2 97 8 0, 17 1 7 04 23 2 10 0, 0 20 07 * 1 6 63 5 94 96 ,3 8 44 8 50 2, 60 14 726 0,8 5 1 7 23 1 70 99 ,8 3 2 9 81 0, 17 1 7 26 1 51 10 0, 0 * w ła sn e o bl ic ze ni a s za cu nkowe . Ź ród ło : op ra co wa ni e w łas ne na pod st aw ie : R apo rt o s ta ni e s ek to ra ma ły ch i śr ed nich p rz ed si ębio rs tw w P ol sc e w l at ach 1 996 –1 99 7, 1 99 7– 19 98 , 1 99 8– 19 99 , 1 99 9– 2000 , 2 000 –2 00 1, 2 00 1– 200 2, 2 00 5– 200 6 P A R P, W ars za w a; dan e G U S , o bl ic ze ni a Z ak ład u B ad ań S tat yst ycz no -Ek onom icz ny ch GU S i P A N w l at ach 1 99 7– 20 08.

w latach 1996–1999 zwiększała się od 1 343 623 w 1996 roku do 1 819 200 w 1999 roku, zaś w latach 2000–2006 zmieniała się w granicach od 1 657 630 w 2001 roku do 1 766 073 w 2000 roku, osiągając w 2006 roku 1 704 232, a w 2007 roku (szacunkowo) 1 726 151 podmiotów.

Liczba przedsiębiorstw aktywnych w sektorze MŚP obejmującym mikro, małe i średnie przedsiębiorstwa systematycznie zwiększała się w latach 1996–2000 z 1 340 269 w 1996 roku do 1 763 002 w 2000 roku, po czym ich liczba zmieniała się w latach 2001–2006 w grani-cach 1 654 822 w 2001 roku do 1 732 701 w 2002 roku, osiągając w 2006 roku wielkość 1 701 254.

Od 1999 roku w Polsce wprowadzono odrębne ujęcie statystyczne dla najmniejszych podmiotów, tj. mikroprzedsiębiorstw, zatrudniających 0–9 osób. Jest to najliczniejsza grupa przedsiębiorstw, stanowiąca w latach 1999–2007 średni udział w ogólnej liczbie aktywnych przedsiębiorstw, wynoszący 96,64%.

Analizując strukturę aktywnych przedsiębiorstw w poszczególnych ich klasach wiel-kości, można zauważyć, że w latach 1999–2007 udziały te wahały się w granicach:

– mikroprzedsiębiorstwa od 96,32 do 96,81%, – małe przedsiębiorstwa od 2,14 do 2,66%, – średnie przedsiębiorstwa od 0,75 do 0,87%, – duże przedsiębiorstwa od 0,15 do 0,18%.

Udział całego sektora MŚP w ogólnej liczbie aktywnych przedsiębiorstw w latach 1999–2007 wahał się od 99,82% do 99,85%, co wskazuje na jego ogromną przewagę udzia-łową w zakresie liczby przedsiębiorstw aktywnych w rozpatrywanych latach.

Zmiany liczby i struktury osób pracujących w przedsiębiorstwach aktywnych w Polsce w latach 1996–2007

W tabeli 2 zestawiono dane dotyczące liczby i struktury osób pracujących w przed-siębiorstwach aktywnych w Polsce, według klas wielkości przedsiębiorstw w latach 1996– 2006. Liczba osób pracujących w przedsiębiorstwach w Polsce zmniejszała się z 9 010 000 w 1997 roku do 7 940 637 w 2003 roku, po czym w latach 2004–2007 zwiększyła się z 8 106 800 w 2004 roku do 8 969 300 w 2007 roku.

Z danych w tabeli 2 wynika również, że udział przedsiębiorstw sektora MŚP w ogól-nej liczbie osób pracujących w przedsiębiorstwach utrzymywał się w latach 1999–2007 w przedziale od 65,60 w 1999 roku do 71,40% w 2004 roku, uzyskując w 2007 roku war-tość 69,30%.

358 Katarzyna Kotulska, Barbara Siuta-Tokarska Ta be la 2 Licz ba i s tr uk tu ra o sób p ra cu ją cy ch w p rz ed si ębio rs twa ch a kt yw ny ch w P ol sc e w l at ach 1 996 –2 00 7 w ed łu g k la s ich w ie lk oś ci Rok Mi kr op rz eds ię -bio rs tw a (0 –9 ) Ma łe p rz ed si ębio rs tw a (0 – 49 w l at ach 1 996 –1 99 8) (1 0 – 49 w l at ach 1 99 9– 20 06 ) Śred ni e pr ze ds ię bio rs tw a (5 0 –2 49 ) Sek tor MS P (0 -2 49 ) Du że pr ze ds ię bio rs tw a (p ow . 2 49 ) Ogó łem li cz ba % li cz ba % li cz ba % li cz ba % li cz ba % li cz ba % 19 96 – – 3 8 77 30 0 44, 00 1 4 64 0 00 16 ,6 0 5 34 1 30 0 60, 60 3 4 56 0 00 39 ,4 0 8 80 6 30 0 10 0, 0 19 97 – – 4 1 00 000 45 ,3 0 1 6 00 000 17 ,4 0 5 7 00 000 62 ,7 0 100 ,0 19 98 – – 4 1 92 0 00 46 ,5 0 1 6 06 0 00 17 ,80 5 7 98 0 00 64 ,3 0 3 2 12 0 00 35 ,7 0 9 0 10 0 00 10 0, 0 19 99 2 7 82 8 90 31 ,5 0 1 3 19 7 09 15 ,0 0 1 688 7 29 19 .1 0 5 7 91 3 28 65 ,6 0 3 02 7 7 00 34,4 0 8 8 19 028 10 0, 0 20 00 2 7 02 5 57 31 ,9 0 1 28 0 24 9 15 ,1 0 1 68 2 1 64 19 ,9 0 5 6 64 97 0 66 ,9 0 2 80 8 4 00 33 ,1 0 8 4 73 3 70 10 0, 0 20 01 2 48 5 88 1 30,9 0 1 4 14 1 00 17 ,6 0 1 5 81 0 82 19 ,7 0 5 48 1 0 63 68 ,20 2 5 60 9 99 31 ,80 8 0 42 0 62 10 0, 0 20 02 2 6 71 5 04 33 ,30 1 3 50 8 71 16 ,80 1 5 37 486 19 ,20 5 5 59 86 1 69 ,30 2 4 61 8 52 30, 70 8 02 1 7 13 10 0, 0 20 03 2 6 27 9 52 33 ,0 0 1 3 53 9 53 17 ,1 0 1 5 31 0 30 19 ,30 5 5 12 9 35 69 ,4 0 2 4 27 7 02 30, 60 7 9 40 6 37 10 0, 0 20 04 3 3 60 80 0 41 ,5 0 96 3 7 00 11 ,9 0 1 4 61 0 00 18 ,0 0 5 7 85 5 00 71 ,4 0 2 3 21 30 0 28 ,6 0 8 1 06 80 0 10 0, 0 20 05 3 3 80 9 00 41 ,1 0 968 4 00 11 ,80 1 4 93 4 00 18 ,1 0 5 8 42 7 00 71 ,0 0 2 3 91 4 00 29 ,0 0 8 234 1 00 10 0, 0 20 06 3 4 74 5 74 40, 61 97 6 4 51 11 ,4 1 1 54 2 3 86 18 ,0 3 5 9 93 4 11 70, 05 2 5 62 7 21 29 ,9 5 8 5 56 1 32 10 0, 0 20 07 3 5 87 7 20 40, 10 99 5 5 92 11 ,1 0 1 6 23 4 43 18 ,1 0 6 20 6 7 55 69 ,30 2 7 53 7 50 30, 70 8 96 9 30 0 10 0, 0 Ź ród ło : op ra co wa ni e w łas ne na pod st aw ie : R apo rt o s ta ni e s ek to ra ma ły ch i śr ed nich p rz ed si ębio rs tw w P ol sc e w l at ach 1 996 –1 99 7, 1 99 7– 19 98 , 1 99 8– 19 99 , 1 99 9– 2000 , 2 000 –2 00 1, 2 00 1– 200 2, 2 00 5– 200 6 P A R P, W ars za w a, dan e G U S , o bl ic ze ni a Z ak ład u B ad ań S tat yst ycz no -Ek onom icz ny ch GU S i P A N w l at ach 1 99 7– 20 08.

osób pracujących w przedsiębiorstwach, który wyniósł w granicach od 31,50% w 1999 roku do 41,50% w 2004 roku, uzyskując w 2007 roku wartość 40,10%. Świadczy to o istotnym potencjale mikroprzedsiębiorstw w tym względzie i o możliwości jego wykorzystania do rozwiązywania problemów zatrudnienia i bezrobocia w polskiej gospodarce, przy stworze-niu tym podmiotom odpowiednich warunków funkcjonowania i rozwoju.

Zmiany wartości i struktury nakładów inwestycyjnych na środki trwałe w podmiotach gospodarczych w Polsce w latach 2000–2007 według sekcji PKD i liczby osób pracujących

W tabeli 3 zestawiono dane dotyczące wartości i struktury nakładów inwestycyjnych w małych oraz średnich i dużych przedsiębiorstwach w latach 2000–2007.

Tabela 3 Wartość i struktura nakładów inwestycyjnych na środki trwałe w podmiotach gospodarczych

w wybranych sekcjach działalności PKD według liczby osób pracujących w latach 2000–2007 (ceny bieżące w mln zł i w %)

Wyszczególnienie a: 10–49 pracujących b: powyżej 49 pracu-jących 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Ogółem a % 9672,8100,00 100,007879,8 100,006657,2 100,005505,2 6679,6100,00 6706,1100,00 8880,5100,00 9804,8100,00 b % 74074,1100,00 58084,0100,00 52022,6100,00 53540,2100,00 59594,4100,00 63537,8100,00 73619,6100,00 96275,7100,00 Razem 83746,9 65963,8 58679,8 59045,4 66274,0 70243,9 82500,1 106080,5 C. Górnictwo a % 33,80,35 25,20,32 24,30,37 0,4122,6 16,60,25 0,3019,8 34,30,39 95,60,98 b % 2114,92,86 2071,53,57 2190,04,21 2000,23,74 2428,54,08 326,80,51 3445,64,68 3921,64,07 D. Przetwórstwo przemysłowe a % 2332,424,11 1809,422,96 1714,425,75 1551,928,19 1926,728,84 1955,829,16 2651,129,85 2526,525,76 b % 23800,432,13 18782,132,34 18975,736,48 22137,841,35 26246,144,04 27183,142,78 30765,641,79 39438,640,96 E. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elek-tryczną, gaz, wodę a % 176,81,83 57,50,73 74,91,13 119,92,18 196,22,94 226,13,37 208,92,35 236,32,41 b % 8804,111,89 9016,615,52 8158,715,68 8400,015,69 8213,313,78 8304,213,07 9289,912,62 12400,012,88 F. Budownictwo a % 850,78,79 970,412,32 1219,218,31 242,34,40 334,65,01 431,76,44 678,47,64 716,47,31 b % 2619,13,54 1561,52,69 997,31,92 767,31,43 834,41,40 1077,91,70 1586,32,15 2458,12,55 G. Handel i naprawy a % 1961,020,27 1761,122,35 1812,627,23 1625,129,52 1842,027,58 1748,726,08 2143,124,13 2356,024,03 b % 9963,713,45 6609,411,38 6264,912,04 6198,311,58 6296,210,57 7042,611,08 8470,611,51 10053,010,44

360 Katarzyna Kotulska, Barbara Siuta-Tokarska 1 2 3 4 5 6 7 8 9 H. Hotele i restauracje a % 99,41,03 112,31,43 42,80,64 1,2468,2 64,90,97 101,41,51 148,81,68 143,01,46 b % 616,80,83 473,50,82 350,30,67 387,10,72 255,30,43 284,60,45 439,50,60 889,00,92 I. Transport, gospo-darka magazyno-wa i łączność a % 465,24,81 361,14,58 377,05,66 320,65,82 460,36,89 353,75,27 552,96,23 568,05,79 b % 17091,423,07 12947,822,29 9633,218,52 8437,315,76 9305,015,61 9772,515,38 11 699,715,89 14 310,314,86 K. Obsługa nieru-chomości i firm, nauka a % 3565,636,86 2555,132,43 1236,918,58 1365,424,80 1528,122,88 1652,724,64 2169,624,43 2807,928,64 b % 8053,410,87 6040,510,40 4739,39,11 4505,28,41 5312,18,91 5376,38,46 6881,49,35 10 892,711,31 O. Pozostała dzia-łalność usługowa komunalna, spo łeczna i in-dywidualna

a

% 118,81,23 284,93,62 100,21,51 105,11,91 230,83,46 146,72,19 197,92,23 257,02,62

b

% 606,00,82 511,60,88 603,41,16 554,81,04 522,90,88 1051,11,65 843,61,15 1579,01,64

Objaśnienia: dane za 2001 r. dotyczące nakładów inwestycyjnych wg informacji GUS są danymi wstępnymi. Źródło: opracowanie własne na podstawie: Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I–XII 2007,

GUS, Warszawa 2008, s. 60, 61, 82, 83; Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I–XII 2006, GUS, Warszawa 2007, s. 60, 61, 82, 83; Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I–XII 2005, GUS, Warszawa 2006, s. 56, 57, 78, 79; Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I–XII 2003, GUS, Warszawa 2004, s. 56, 57, 78, 79; Wyniki finansowe podmiotów gospodarczych I–XII 2001, GUS, Warszawa 2002, s. 84–87.

Z danych w tabeli 3 wynika, że wartość nakładów inwestycyjnych ogółem w latach 2000–2002 zmniejszała się z wartości 83 746,9 mln zł w 2000 roku do 58 679,8 mln zł w 2002 roku, a następnie sukcesywnie rosła z wartości 59 045,4 mln zł w 2003 roku do 106 080,5 mln zł w 2007 roku.

Z analizy danych w tabeli 3 wynika również, że największe nakłady inwestycyjne po-niesiono w przedsiębiorstwach działających w sekcjach: przetwórstwo przemysłowe, han-del i naprawy, transport, gospodarka magazynowa i łączność oraz obsługa nieruchomości i firm, przy czym w małych przedsiębiorstwach w relacji do średnich i dużych łącznie, wartość ponoszonych nakładów była stosunkowo mała.

W tabeli 4 zestawiono zmiany wartości i struktury nakładów inwestycyjnych w mikroprzedsiębiorstwach według sekcji działalności PKD w latach 1999–2007.

Wartość nakładów inwestycyjnych w mikroprzedsiębiorstwach malała w latach 1999–2001 z 12 651 541 tys. zł w 1999 roku do 10 323 705 tys. zł w 2001 roku, a następ-nie sukcesywnastęp-nie rosła z 10 037 590 tys. zł w 2002 roku do 18 320 831 tys. zł w 2007 roku Największe nakłady w mikroprzedsiębiorstwach odnotowano w sekcjach: obsługa nieru-chomości i firm, handel i naprawy, przetwórstwo przemysłowe oraz transport, gospodarka magazynowa i łączność, co zobrazowano na rysunku 1.

Wartość i struktura nakładów inwestycyjnych w mikroprzedsiębiorstwach według sekcji działalności w latach 1999–2007 (ceny bieżące w tys. zł i w %)

Wyszczególnienie 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005* ₂₀₀₆* ₂₀₀₇* Ogółem 12651541 100% 12160471 100% 10323705 100% 10037590 100% 10060836 100% 11342648 100% 11789975 100% 14125510 100% 18320831 100% C. Górnictwo i kopalnictwo 21045 0,2% 33081 0,3% 233129 2,3% 19884 0,2% 75294 0,7% 33173 0,3% 660079 5,6% 486183 3,4% 1089985 5,9% E. Wytwarzanie i zaopatrywa-nie w energię elektryczną, gaz, wodę 334600 2,6% 35589 0,3% 139068 1,3% 228967 2,3% 103901 1,0% 402550 3,5% D. Przetwórstwo przemysłowe 1467242 11,6% 1524327 12,5% 1145187 11,1% 988849 9,8% 1170393 11,6% 1308261 11,5% 1531488 12,9% 1781520 12,6% 2021143 11,0% F. Budownictwo 541271 4,3% 783089 6,4% 810715 7,8% 700797 7,0% 884293 8,8% 746446 6,6% 798638 6,7% 1069246 7,5% 1756674 9,6% G. Handel i na-prawy 2770372 21,8% 3073052 25,2% 1898454 18,4% 2740751 27,3% 2744775 27,2% 2754993 24,2% 3598554 30,4% 2994008 21,1% 3724228 20,3% H. Hotele i restauracje 271873 2,1% 254559 2,1% 251303 2,4% 189778 1,9% 300291 3,0% 332734 2,9% 482154 4,1% 515144 3,6% 521161 2,8% I. Transport, gos podarka ma gazynowa i łączność 1484533 11,7% 1060082 8,7% 832288 8,1% 1294060 12,9% 1340718 13,3% 1271555 11,2% 970279 8,2% 1991183 14% 1919994 10,5% J. Pośrednictwo finansowe 480293 3,8% 283869 2,3% 161566 1,6% 208073 2,1% 140580 1,4% 281430 2,5% 79631 0,7% 266677 1,9% 387911 2,1% K. Obsługa nieru-chomości i firm, nauka 4686993 36,9% 4457249 36,5% 4373543 42,3% 3115128 31,0% 2677173 26,5% 3378578 29,7% 2961283 25,0% 4308910 30,4% 5476855 29,9% M. Edukacja 76126 0,6% 93393 0,8% 63570 0,6% 50565 0,5% 101987 1,0% 67469 0,6% 85481 0,7% 117462 0,8% 214667 1,2% N. Ochrona zdro-wia i opieka społeczna 188671 1,5% 407502 3,3% 236684 2,3% 226681 2,3% 278821 2,8% 346222 3,0% 421897 3,6% 305122 2,2% 748750 4,1% O. Pozostała dzia-łalność usługo-wa komunalna, społeczna i in- dywidualna 328522 2,6% 154679 1,3% 178198 1,7% 274057 2,7% 242609 2,4% 419237 3,7% 200491 1,7% 290055 2,0% 380654 2,1%

* _{wykorzystano dane z publikacji GUS „Działalność przedsiębiorstw niefinansowych”.}

Źródło: Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2007 roku, GUS, Warszawa 2008, s. 54, 55;

Dzia-łalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2006 roku, GUS, Warszawa 2008, s. 42, 43; Działal-ność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2004 r., GUS, Warszawa

2005, s. 73–74; Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracujących do 9 osób w 2002

r., GUS, Warszawa 2003, s. 66–67; Działalność gospodarcza przedsiębiorstw o liczbie pracują-cych do 9 osób w 2000 r., GUS, Warszawa 2001, s. 56–57.

362 Katarzyna Kotulska, Barbara Siuta-Tokarska

Rys. 1. Struktura nakładów inwestycyjnych w mikroprzedsiębiorstwach w Polsce w 2007 roku we-dług wybranych sekcji PKD (w %)

Źródło: opracowanie własne.

Na uwagę zasługuje stosunkowo największy udział w nakładach inwestycyjnych mikroprzedsiębiorstw działających w obsłudze nieruchomości i firm (29,9%) oraz handlu i naprawach (20,3%). Znacznie mniejsze udziały odnotowano w przetwórstwie przemysło-wym (11,0%) oraz w transporcie, gospodarce magazynowej i łączności (10,5%).

Wnioski

1. Sektor MŚP odgrywa istotną rolę w polskiej gospodarce przede wszystkim ze względu na stosunkowo duży udział w ogólnej liczbie osób pracujących w przed-siębiorstwach, wynoszący w granicach od 65 do 70% w latach 1999–2007.

2. W sektorze MŚP szczególną pozycję zajmują mikroprzedsiębiorstwa ze względu na bezwzględnie przeważający udział w ogólnej liczbie podmiotów gospodarczych, w granicach ponad 96% w latach 1999–2007, jak i stosunkowo duży udział w liczbie osób pracujących w przedsiębiorstwach ogółem, wynoszący w granicach od około 32% w 1999 roku do około 40% w 2007 roku.

3. Nakłady inwestycyjne ponoszone przez przedsiębiorstwa na środki trwałe mogą być jednym z mierników stopnia rozwoju tych przedsiębiorstw. Z analizy danych statystycznych w tym zakresie wynika, że nakłady w małych, średnich i dużych przedsiębiorstwach zwiększały się systematycznie w latach 2003–2007. Podobna sytuacja miała miejsce w mikroprzedsiębiorstwach. Wskazuje to na korzystne ten-dencje w zakresie zakupu i odnawiania środków trwałych we wszystkich klasach wielkości przedsiębiorstw.

OF SMALL AND MEDIUM SIZED-ENTERPRISES IN POLAND DURING THE YEARS 1996–2007,

WITH TAKING INTO ACCOUNT THE MICRO ENTERPRISES Summary

In this article have been presented the changes of number and structure of SMEs in Poland during the years 1996–2007 in the following areas: the number of active enterprises, the number of employed persons in this economic entities and investment outlays on fixed assets. This data have been referred to micro, small, medium and large enterprises, with taking into account especially the micro enterprises.