239
RECENZJE, OMÓWIENIA I SPRAWOZDANIA
Stanis aw W ó j c i k. Naród, samorz þad terytorialny, demokracja
III RP
. Lublin 2007 s. 222.
Jest to duzúy zbiór rozpraw i recenzji, grupuj þacy trzy wazúne tematy zúycia wspó -czesnego: naród, samorz þad terytorialny, demokracja. Wieþkszos´c´ artyku ów ukaza a sieþ w takich czasopismach, jak „Annales UMCS”, „Przegl þad Politologiczny”, „Rocz-niki Nauk Spo ecznych” i inne, natomiast recenzje na ogó nie by y publikowane. S þa to teksty bardzo zúywe i odwazúne, nacechowane wielk þa trosk þa o naród i pan´stwo. Publikacje S. Wójcika praktycznie zmierzaj þa do rozbudzenia ducha pe nej suweren-nos´ci i wolsuweren-nos´ci, zarówno ogólnopolskiej, jak i osobowej, a takzúe do stworzenia frontu obrony manipulowanego spo eczen´stwa polskiego przed próbami skolonizo-wania go przez ateistyczny i euroatlantycki Zachód.
Zaprezentowane tutaj trzy segmenty z zakresu historii mys´li spo eczno-politycznej: narodowej, samorz þadowej i demokratycznej, oddaj þa znacz þac þa przys ugeþ naukow þa, po-ruszaj þa mianowicie szereg nowych problemów, rozszerzaj þac standardowy zakres tej dyscypliny naukowej. Jestem przekonany, zúe warto dokonac´ takiego zbioru tekstów, które stanowi þa przegl þad prawd uzasadniaj þacych potrzebeþ zreformowania zarówno na-szego wychowania narodowego, jak i funkcjonowania samorz þadu i pan´stwa.
W Polsce objeþtej w zúyciu publicznym ateizmem pan´stwowym, liberalizmem i postkomunizmem zagniez´dzi a sieþ g eþboka nieprawda w polityce, w naukach ecznych, w mediach, w wychowaniu i w wizjach przysz os´ci. Dzis´ ma miejsce najczeþs´ciej walka na „prawdy”. Zwalcza sieþ obc þa prawdeþ przez swoj þa prawdeþ, atakuje sieþ prawdeþ przez umys´ln þa nieprawdeþ. Prawdy w as´ciwe czeþsto sieþ ukrywa. Dzieþki mediom dochodzi w duzúej mierze do walki z wyzúsz þa prawd þa na skaleþ ogóln þa i s´wiatow þa. I nie ma z tego wyjs´cia, dopóki media nie zostan þa odebrane nauczy-cielom nieprawdy, dopóki nie zostan þa poddane s´cis ej moralnos´ci prawdy, a nauki spo eczne nie podejm þa skutecznej walki z t þa plag þa. W tym drugim nurcie mies´ci sieþ recenzowana praca.
Tematy rozpraw i recenzji zebranych w rozdziale I, o narodzie, uwazúam za twór-cze, ciekawe i wazúne, zw aszcza w obliczu potrzeby zestawienia zachowan´ Polaków w czasie wojny z czasem obecnym – potrzeby utrzymania religijnego i patriotycz-nego wychowania narodowego. Oczywis´cie w temacie, gdzie pojeþcia s þa z natury rze-czy nieostre, trudno o ca kowit þa zgodeþ w pogl þadach i ocenach, a nawet o zgodeþ w ogóle, ale Autor da ujeþcia s uszne, poprawne, godne dyskusji. S usznie zosta y podkres´lone takie cechy z czasu wojny, jak: postawa suwerennos´ci, wolnos´ci, honoru, meþstwa, mi os´ci ojczyzny, ofiarnos´ci, wiernos´ci, zmys u narodowego itp. W ca os´ci mia panowac´ duch katolicki i romantyczny. Co do teraz´niejszos´ci, S. Wójcik zwraca uwageþ na niepokoj þacy trend neguj þacy takie rzeczywistos´ci, jak w asny naród, patrio-tyzm, ojczyzna. Wielu naszych obywateli obecnie atakuje Polskeþ i polskos´c´, wstydzi sieþ pochodzenia polskiego i chce byc´ co najwyzúej obywatelami polskimi. Ataki takie przypuszczaj þa najrozmaitsze nurty: socjalis´ci, nihilis´ci, kosmopolici, feminis´ci, libera owie, postmodernis´ci... Coraz czeþs´ciej do þaczaj þa do nich katolicy s´wieccy
240 RECENZJE, OMÓWIENIA I SPRAWOZDANIA
i duchowni, uwazúaj þac, zúe Polska to frazes, przezúytek, mit. Czyzúby bano sieþ nacjona-lizmu? Czyzúby ludzkos´c´ spodziewa a sieþ kon´ca ojczyzn, narodów, w asnej historii? Jak s usznie zauwazúa Autor, s þa to jednak pogl þady i trendy b eþdne, pochodzenia materialistycznego, antyhumanistycznego. Polskeþ, jak i kazúd þa ojczyzneþ, trzeba zaliczyc´ do najwieþkszych wartos´ci, poza Bogiem, Kos´cio em Chrystusowym i poza wzgleþdnie nieskon´czon þa wartos´ci þa osoby ludzkiej. S. Wójcik opowiadaj þac sieþ za roz-wojem takiego modelu wychowania narodowego wobec wspó czesnych wyzwan´ cywi-lizacyjnych, socjotechnicznych, przedstawia swoje argumenty w sposób g eþboki, w duchu personalizmu spo ecznego.
W rozdziale II, pt. Samorz þad terytorialny, Autor w swoich rozprawach i
recen-zjach zawar analizeþ istoty i stosunku samorz þadu terytorialnego do pan´stwa jako prawnej formy decentralizacji. Prowadzi takzúe rozwazúania o charakterze doktrynalno-porównawczym, staraj þac sieþ wyjas´nic´ z´ród a i dynamikeþ ewolucji samorz þadu. D þazú þac do ukazania jego wspó czesnego kszta tu, skupia sieþ na ustrojowych, gospodarczych i ideowych aspektach samorz þadu terytorialnego. Czyni to w sposób bardzo kompe-tentny i wnikliwy. Nie tylko omawia akty prawne, odnosz þace sieþ do samorz þadu te-rytorialnego, s´ledzi takzúe zmiany rozwi þazan´ prawnych, wskazuj þac na niedoskona os´ci, b eþdy ustanowionych aktów prawnych. Integraln þa czeþs´ci þa jego rozwazúan´ jest anie sieþ do dyskusji prowadzonych przez polskich uczonych nad istot þa samorz þadu terytorialnego i jego zmiennych relacji do pan´stwa, kwestii ustroju i funkcjonowania samorz þadu oraz wskazanie na potrzebeþ wypromowania nowej filozofii samorz þadu terytorialnego, ze szczególnym podkres´leniem znaczenia personalizmu spo ecznego. Przedstawienie tych zagadnien´ pozwala czytelnikowi lepiej poj þac´ rózúne aspekty obecnej sytuacji ideowej, politycznej i gospodarczej w adz samorz þadowych i ecznos´ci lokalnej.
W rozdziale III pt. Demokracja III RP rozprawy i recenzje koncentruj þa sieþ na demokracji jako ustroju oraz jako ideologii zglobalizowanego s´wiata. Ta czeþs´c´ rozprawy jest równiezú bardzo interesuj þaca, gdyzú þaczy w sobie solidnos´c´ i rzetelnos´c´ naukowej rozprawy z finezj þa politycznej publicystyki. Autor przedstawia zarys historii idei i praktyki demokratycznej od starozúytnej Grecji azú do wspó czesnos´ci. Nie jest to wyk ad systemowy. Wójcik ukazuje u omnos´ci demokracji w odniesieniu zarówno do rz þadz þacych elit politycznych, jak i do samego ustroju. S usznie uwazúa, zúe Polska wtedy usunie wszelkie zagrozúenia na swojej drodze rozwoju, gdy stanie sieþ sprawiedliwa i moralna, gdy zrzuci tyranieþ oligarchów i innych chorób ecznych.
