ROCZNIKI PEDAGOGICZNE Tom 8(44), numer 1 — 2016
MONIKA KLIMEK
Doktorantka Instytutu Pedagogiki
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawa II DOI: http://dx.doi.org/10.18290/rped.2016.8(44).1-14
MIE DZYNARODOWA KONFERENCJA NAUKOWA „WSPÓCZESNE METODY ORAZ FORMY STYMULOWANIA
ROZWOJU DZIECI I MODZIEZ Y
W S´RODOWISKU RODZINNYM I LOKALNYM”
Rzeszów, 5 listopada 2015 roku
W dniu 5 listopada 2015 roku odbya sie Miedzynarodowa Konferencja Naukowa zatytuowana „Wspóczesne metody oraz formy stymulowania rozwoju dzieci i mo-dziezy w s´rodowisku rodzinnym i lokalnym”. Gównym organizatorem byo Miedzy-wydziaowe Studenckie Koo Naukowe Familiologów na Wydziale Pedagogicznym Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz opiekun Koa dr Urszula Gruca-Mi asik. Konfe-rencja zostaa uroczys´cie rozpoczeta przez rektora UR, senatora RP prof. dr hab. Aleksandra Bobko. Nastepnie dziekan Wydziau Pedagogicznego dr hab. prof. UR Ryszard Peczkowski powita gos´ci, a dr Urszula Gruca-Mi asik wprowadzia w te-matyke Konferencji. Zaprezentowaa równiez historie dziesiecioletniej dziaalnos´ci Koa. Nastepnie rozpoczeto obrady panelowe, którym przewodniczyli: prof. dr hab. Józef Szopin´ski oraz dr Urszula Gruca-Mi asik. Podejmowano gównie kwestie zwi a-zane ze wsparciem dziecka przez rodzine. Przedstawiono szes´c´ referatów.
Jako pierwsza wyst apia dr hab. Danuta Opozda z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II w Lublinie. Jej referat by zatytuowany „Zróznicowany udzia rodziców w rozwoju dziecka w konteks´cie wybranych modeli rodzicielstwa”. We wstepie autorka poruszya problem rozwoju dziecka. Nastepnie przedstawia cykliczno-fazowy model rodzicielstwa, polegaj acy na dokonywaniu sie wychowania na kazdym etapie, fazie rozwoju. Skupia sie na pytaniu o sposób funkcjonowania rodziców w tym modelu oraz o wpisywanie sie ich dziaan´ w oczekiwania rozwojowe potomstwa.
Nastepnie dr hab. Krzysztof Bochenek, prof. Uniwersytetu Rzeszowskiego wy-gosi referat „Podmiotowos´c´ rodziny i w rodzinie w konteks´cie jej zadan´”. Jego refleksja odnosia sie do specyfiki podmiotowos´ci w konteks´cie personalizmu Jana Pawa II. Rozwazania te dotyczyy istoty pojecia przez wspóczesnych szans i zagro-zen´ zarówno czynnikami wewnetrznymi, jak i zewnetrznymi. Podjeto próbe wyodreb-nienia czynników odnosz acych sie do rodziny. Zaznaczono, iz niepodwazalnym czyn-nikiem wpywaj acym na podmiotowos´c´ w rodzinie jest odwoywanie sie do godnos´ci czowieka jako osoby, nawi azuj ac do twierdzenia, iz czowiek jest bytem integral-nym, czyli cielesno-duchowym.
W nastepnym wyst apieniu prof. dr hab. Józef Szopin´ski z Collegium da Vinci w Poznaniu podj a temat: „Rodzinne uwarunkowania orientacji homoseksualnej”. Zwróci uwage na uwikania emocjonalne i erotyczne maj ace zwi azek z póz´niejszy-mi preferencjapóz´niejszy-mi seksualnypóz´niejszy-mi. Odwouj ac sie do przykadu z pracy zawodowej, opisa historie Andrzeja, homoseksualisty. Wykaza, iz przyczyn a tego typu za-chowan´ w tym wypadku by brak wiezi emocjonalnej rodziców oraz zaburzona rela-cja z matk a.
Czwarty referat wygosia dr Anna Rózyo z Katolickiego Uniwersytetu Lubel-skiego Jana Pawa II, filia w Stalowej Woli. Temat wyst apienia: „Komunikacja wspieraj aca jako podstawowy skadnik s´rodowiska sprzyjaj acego rozwojowi” dotyczy refleksji nad cechami s´rodowiska sprzyjaj acego rozwojowi ze skoncentrowaniem sie nad komunikacj a. Autorka wyróznia trzy aspekty: czowiek wobec innych, wobec samego siebie oraz wobec otaczaj acego s´wiata. Cechami komunikacji wspieraj acymi, skadaj acymi sie na jej skutecznos´c´ s a: suchanie, unikanie blokad komunikacyjnych, komunikaty „ja” zamiast „ty” oraz efektywne metody motywowania i sprawdzania osi agnietych rezultatów. Istotn a kwesti a jest tez to, iz uczestnicy procesu komuniko-wania sie powinni byc´ nastawieni na krytyczny odbiór tres´ci.
Dr Danuta Ochojska z Uniwersytetu Rzeszowskiego podjea temat: „Sia wpywu matki i ojca na rozwój dziecka”. Przewodni a mys´l a referatu byo pytanie o mozli-wos´c´ zmierzenia siy wpywu matki i ojca na rozwój dziecka. Odwoywaa sie do licznych badan´: K. Pospiszyla (1990), M. Sitarczyk, T. Sosnowskiego, przeprowa-dzonych w celu ustalenia roli ojca w rozwoju dzieci; autorem innych badan´ dotycz a-cych funkcjonowania bezrobotnego ojca w rodzinie oraz badan´ korelacyjnych jest A. Januszewski (2001).
Nastepnie gos zabraa mgr Urszula Miernik, doktorantka z Uniwersytetu Opol-skiego. Podjea kwestie: „Rozwój dziecka jako realizacji dobra wspólnego – rozwaza-nia filozoficzno-prawne”. W perspektywie omawianego tematu mozna dostrzec, iz cae spoeczen´stwo, dbaj ac o bonum comunae, powinno troszczyc´ sie o integralny rozwój dzieci i modziezy. Proces ten mozna uznac´ zarówno za prawo, jak i obowi a-zek obywatela.
W drugiej czes´ci panelu, któremu przewodniczyli: dr hab. Danuta Opozda i dr hab. Krzysztof Bochenek, prof. UR, zostay podjete kwestie dotycz ace wsparcia dziecka przez s´rodowisko lokalne. Zaprezentowano osiem referatów. Dr Ewa Barnas´-Baran z Uniwersytetu Rzeszowskiego omówia temat „Formy pomocy dzieciom ubogim w s´rodowisku lokalnym”, prezentuj ac go z perspektywy historycznej. Podej-s´cie do osób ubogich zmieniao sie przez wieki. Osoby te byy w jednych czasach gloryfikowane, a w innych spychane na margines, niechciane. Pomoc ukierunkowana bya gównie na zaspokojenie podstawowych potrzeb, co mozna odnies´c´ do teorii Maslowa, gównie w zakresie potrzeb biologicznych – pomoc materialna. Podejmo-wane byy próby tworzenia komitetów pomocy dzieciom i modziezy, których rozwój mia miejsce w XX wieku. Inn a z form pomocy byy kolonie letnie, a takze stypen-dia, zapomogi, pozyczki dla osób ucz acych sie oraz aktywizowanie ubogich do samo-pomocy.
W dalszej kolejnos´ci dr Magdalena Parzyszek z Katolickiego Uniwersytetu Lubel-skiego Jana Pawa II poruszya temat: „Stymulowane rozwoju zdolnos´ci modziezy
gimnazjalnej zagrozonej uzaleznieniami”, omawiaj ac cechy grupy badawczej oraz uzaleznienia, którym badani najczes´ciej ulegaj a: alkoholizm i nikotynizm. Osoby ba-dane nie uwazaj a sie za uzaleznione, a gównymi przyczynami siegania po te s´rodki jest ciekawos´c´ i przyzwolenie spoeczne. Autorka refleksji poddaa wazne w tym konteks´cie zadanie szkoy – jes´li nie ma efektów edukacyjnych, trzeba dostrzec takze inne mozliwos´ci, mocne strony, aby wspomagac´ rozwój uczniów.
W referacie pt. „Diagnostyczno-stymuluj aca dziaalnos´c´ pedagoga szkolnego w sytuacji opiekun´czo-wychowawczej” dr Urszula Gruca-Mi asik zaprezentowaa kwestionariusz ankiety, pozwalaj acy na poznanie nowych uczniów, ich problemów, ale tez sukcesów i zdolnos´ci, ukazaa szczegóy warsztatu pracy pedagoga szkolnego oraz jego znaczenie.
Z kolei dr Jolanta Podolak-Zaj ac z Uniwersytetu Rzeszowskiego wygosia referat na temat „Metody i formy pracy wychowawczej w szkole katolickiej – ujecie histo-ryczne i wspóczesne”. Przedstawia wychowanie jako relacje trójpodmiotow a: ucz-niowie – wychowawcy – rodzice, a takze omówia z´róda pracy szkoy, jej idei – twórczos´c´ Matki Zofii Czeskiej z Maciejowskich oraz Jana Pawa II, patrona szkoy. Gównymi metodami pracy szkoy s a: metoda towarzyszenia i obecnos´ci, rozmowa wychowawcza, stwarzanie sytuacji wychowawczych, wiernos´ci zasadom – odwoywa-nie sie do zasad moralnych, w wierze, iz dyscyplina suzy przygl adaniu sie swojemu zachowaniu, zados´c´uczynienie, doprowadzenie do samowychowania, osobiste zaanga-zowanie nauczycieli oraz udzia rodziców w zyciu szkoy. Jako przykad wspópracy z rodzicami wys´wietlony zosta film pt. Mamo, widze Cie.
Referat „Rodzicielstwo bliskos´ci jako forma budowania trwaej wiezi osobowej rodzica z dzieckiem” zapreezentowaa mgr Marta Samoran´ska, doktorantka na Kato-lickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawa II. Przedstawia w nim geneze i podsta-wowe zaozenia rodzicielstwa bliskos´ci, nawi azuj ac do kategorii wiezi osobowej rodzica i dziecka oraz do stylów przywi azania i jego rodzajów. Odwoaa sie równiez do mazen´stwa Seers, które wyodrebnio filary rodzicielstwa bliskos´ci.
W dalszej kolejnos´ci mgr Sylwia Hoszowska, doktorantka na Uniwersytecie Opol-skim, przedstawia referat zatytuowany „Refleksja nad postaw a wychowawcz a zawar-ta w programie «Szkoa dla rodziców i wychowawców»”. W wypowiedzi podkres´lia róznorodnos´c´ dostepnych obecnie technik wychowania oraz znaczenie przyjetego celu wychowania, którym ma byc´ rozwój wychowanka. W programie proponowanym przez referentke najwazniejszymi zasadami s a szacunek i sprawiedliwos´c´ w wycho-waniu. Idea ta opiera sie na koncepcji T. Gordona wychowania bez porazek, zaadap-towanej do warunków polskich przez Joanne Sakowsk a.
Mgr Magdalena Kapias, doktorantka na Uniwersytecie Opolskim, przygotowaa referat pt. „Szkoa rodzinna jako alternatywny model wychowawczy”. Istnienie szko-y rodzinnej jest jedn a z form aktywnos´ci rodziców. Autorka omówia podstawowe zasady przyjecia, metody narzedzia pracy z dzieckiem, a takze zasygnalizowaa istnienie tutora, który swoj a dziaalnos´ci a ma wspierac´ rodzine, wzmacniac´ autorytet rodziców, a takze pomóc nakres´lic´ cele wychowawcze.
Na zakon´czenie zabray gos mgr Magorzata Grabek i mgr Magdalena Dec z Centrum Socjo-Pedagogicznego „Team” s.c. Temat ich referatu brzmia: „Animacja czasu wolnego – przestrzen´ do stymulowania rozwoju dzieci i modziezy w
s´rodo-wisku rodzinnym i lokalnym”. Podkres´liy one, ze animacja czasu nie jest tylko za-gospodarowaniem czasu wolnego, ale takze wspieraniem dziaalnos´ci wychowawczej, aby poprzez róznego rodzaju metody animacji uchronic´ dzieci i modziez przed zachowaniami ryzykowanymi.
Kolejn a czes´ci a konferencji byy obrady w trzech sekcjach. Sekcja I, której prze-wodniczyli dr hab. Marek Paluch, prof. UR oraz dr Magorzata Dubis, dotyczya metod i form wspierania rodziny. Referat pt. „Wspieranie rozwoju dziecka przez samotne matki” przedstawia mgr Magdalena Szczeszek, doktorantka na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawa II. Samotne macierzyn´stwo jest coraz czestszym zjawiskiem spoecznym. Matki samotnie wychowuj ace dzieci zmagaj a sie czesto ze specyficznymi dla ich rodzin problemami, wynikaj acymi z braku pomocy ze strony ojca dziecka. Referentka odniosa sie do wyników badan´ wasnych dotycz acych róznych metod wspierania rozwoju dzieci w rodzinach samotnych matek, takich jak formy spedzania wolnego czasu z dzieckiem i zapewnienie mu uczestnictwa w wyda-rzeniach kulturalnych i zajeciach rozwojowych czy pomoc w nauce i zabawie. Po-równaa równiez wspieranie rozwoju dziecka w rodzinach samotnych matek oraz w rodzinach penych.
Nastepnie Joanna Rarus z Uniwersytetu Rzeszowskiego podjea temat „Zadania rodziny w konteks´cie rodzinnych konfliktów”, szczególn a uwage zwracaj ac na to, czym s a konflikty i jak wpywaj a one na czonków rodziny. Jednym z ich skutków jest burzenie systemu, jakim jest rodzina. J. Rarus wskazaa takze na trudnos´ci w re-alizacji funkcji i zadan´ rodziny, które wynikaj a z pojawiaj acych sie konfliktów.
Ewelina Sojda z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II podjea rozwazania nad nastepuj acym tematem: „Stymulacja rozwoju dzieci w wieku przed-szkolnym i przed-szkolnym przez matki samotnie wychowuj ace dzieci. Komunikat z ba-dan´”. Analiza zebranego materiau w formie wypowiedzi matek samotnie wychowuj a-cych dzieci pokazuje, iz istnieje potrzeba ich wspierania zarówno w zakresie mate-rialnym, jak i psychicznym. Moze to dokonywac´ sie poprzez droge formaln a, zinsty-tucjonalizowan a lub byc´ efektem dziaan´ poszczególnych czonków spoeczen´stwa. Duze znaczenie dla badanych matek ma wsparcie ze strony najblizszej rodziny, co niejednokrotnie pozwala na normalne funkcjonowanie.
W nastepnym referacie, zatytuowanym „Rozwój dziaalnos´ci i kontaktów spo-ecznych dziecka w opinii pracowników socjalnych”, wygoszonym przez Karoline Osmólsk a z Wyzszej szkoy Biznesu w D abrowie Górniczej, zostay przedstawione wyniki badan´ wasnych nad problemem rozwoju spoecznego dziecka w zakresie dziaalnos´ci i kontaktów spoecznych. Wazn a kwesti a jest wspieranie poczucia was-nej wartos´ci dzieci, zwaszcza z ubozszych rodzin niekorzystna sytuacja finansowa moze obnizac´ samoocene modego czowieka, który porównuje sie z rówies´nikami. Istotna jest takze pedagogizacja rodziców, którzy spedzaj ac z dzieckiem najwiecej czasu, maj a wiele mozliwos´ci wspierania go w rozwoju spoecznym i zachecania do podejmowania pozytywnej dziaalnos´ci.
Swoje wyst apienie Karolina Siwek z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II pos´wiecia zagadnieniu: „Wspomaganie rozwoju dzieci w s´rodowisku ro-dzinnym”, wskazuj ac, iz gównie rodzice, we wspópracy ze szko a, powinni zadbac´
o to, aby dziecko rozwijao sie integralnie w czterech gównych sferach: psychicznej, spoecznej, duchowej oraz fizycznej.
Mgr Magdalena Gadamska i Iwona Karnas z Uniwersytetu Rzeszowskiego zapro-ponoway sposoby wspierania rozwoju dzieci przez rodziców w referacie pt. „Rodzic w sieci. Internet jako z´ródo pomysów na kreatywny rozwój dziecka”. Przedstawiy one szanse, jakie niesienie ze sob a korzystanie z Internetu przez rodziców. Maj a oni dostep do wielu stron internetowych, obfituj acych w ciekawe i rozwijaj ace metody zabawy i pracy z dziec´mi, które pozwol a na rozwój ich twórczos´ci i wyobraz´ni.
Referat Magorzaty Kosak i Marcina Przybiciela z Uniwersytetu Rzeszowskiego odnosi sie do nowej propozycji formy wspierania rodziny, jak a jest powoanie funk-cji asystenta rodziny. Prezentuj ac temat „Asystent rodziny – wspóczesna forma pomocy”, jego autorzy odnies´li sie do wymogów formalnych i osobowos´ciowych co do asystenta rodziny, do celów jego pracy i zadan´, jakie stoj a przed osob a peni ac a ten zawód. Rozwazania nad zagadnieniem „Rodzina wspieraj aca jako jedna z form stymulowania rozwoju dzieci i modziezy w s´rodowisku rodzinnym i lokalnym” podjey Sabina Zubala i Magdalena Szendo z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Szcze-góln a uwage zwróciy na istote rodziny wspieraj acej, jej cechy i podejmowane przez ni a dziaania oraz sposoby stymulacji rozwoju dziecka przez rodzine wspieraj ac a. Patrycja Grasela z Uniwersytetu Rzeszowskiego podjea kwestie „Wpyw emigracji na relacje w rodzinie”, wskauj ac, ze w sytuacji emigracji jednego lub dwojga rodzi-ców w rodzinie ma miejsce zaspokajanie potrzeb materialnych, natomiast mozna mówic´ o niedostatku realizacji potrzeb emocjonalnych. Kontakty w takiej rodzinie pozwalaj a na zaspokajanie potrzeb chwilowych, lecz w sytuacjach trudnych czonko-wie rodziny maj a problemy ze znalezieniem i odczuciem wsparcia.
W sekcji II, której przewodniczyy dr Katarzyna Ita-Bien´kowska, dr Beata Gu-mienny oraz dr Magorzata Zaborniak-Sobczak, poruszano kwestie zwi azane z me-todami i formami stymulacji dzieci i modziezy o specjalnych potrzebach edukacyj-nych. Zaprezentowano dziesiec´ referatów. Mgr Jonasz Wethacz z Uniwersytetu Marii Curie-Skodowskiej w Lublinie przedstawi temat „Praca z uczniem z zespoem Aspergera w s´rodowisku szkolnym”, odnosz ac sie do dos´wiadczen´ pracy zawodowej z osobami z zespoem Aspergera. Nastepny referat, „Neurodydaktyka – szans a uspraw-nienia mózgu”, wygosiy Dorota Fita, Agata Foryt i Martyna Wasserman z Uni-wersytetu Rzeszowskiego, wskazuj ac na znaczenie wykorzystywania wiedzy dotycz a-cej neurodydaktyki przez nauczycieli oraz dostepnych dzieki temu nowych mozliwo-s´ci przekazywania i przyswajania wiedzy. Dr Magorzata Pótorak z Uniwersytetu Rzeszowskiego przedstawia referat pt. „Stymulacja i wspieranie rozwoju dzieci ryzyka dysleksji w s´rodowisku rodzinnym”, w którym scharakteryzowaa to zaburze-nie i podkres´lia znaczezaburze-nie wczesnego wspierania dziecka, zwaszcza w najblizszym s´rodowisku. Z kolei Marzena Fita i Joanna Kluczniak z Uniwersytetu Rzeszowskiego zaprezentoway referat pt. „Jak pomóc dziecku z Autyzmem? Wybrane formy i meto-dy wspomagania rozwoju dzieci z Autyzmem”. Opisay w nim geneze zaburzenia, a nastepnie przykadowe metody (metode Weroniki Sherborn, EEG biofeedback) i formy wspomagania rozwoju dzieci dotknietych tym zaburzeniem. Zagadnieniem podjetym w kolejnym referacie, zaprezentowanym przez Gabriele Kulik z Uniwersy-tetu Rzeszowskiego, bya „Muzykoterapia w procesie wspomagania rozwoju”. We
wstepie autorka scharakteryzowaa zjawisko muzyki od strony fizycznej oraz jej funkcje i znaczenie, nastepnie wskazaa na propozycje metod stosowanych w muzy-koterapii. Na zakon´czenie zaproponowaa zasady organizacji zajec´ oraz podkres´lia koniecznos´c´ certyfikacji muzykoterapeuty. Liza Szymonik i Angelika Tomczyk z Uniwersytetu Rzeszowskiego przedstawiy temat „Dzieci z zespoem Touretta”, zwracaj ac uwage na postepowanie terapeutyczne, psychoedukacje, specyfike planu terapeutycznego oraz metody stosowane w terapii osób chorych, miedzy innymi psychoterapie indywidualn a, grupow a i farmakoterapie.
W kolejnym referacie Elzbieta Pawliszko z Uniwersytetu Rzeszowskiego poruszy-a temat: „Wsparcie spoeczne rodzin z dzieckiem autystycznym”. Odniosporuszy-a sie do wyników badan´ nad kwesti a wsparcia spoecznego dla rodzin z dzieckiem z auty-zmem. Przedstawione zostay wypowiedzi rodziców chorych dzieci, zwaszcza matek, które w znacznym stopniu nie odczuwaj a tego wsparcia. Katarzyna Maria C´ wika i Monika Klimek z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II w Lublinie przedstawiy referat: „Staos´c´ potrzeb rozwojowych modziezy w obliczu zmieniaj acej sie rzeczywistos´ci”, wskazuj ac wybrane typologie potrzeb i charakterystyke etapów rozwojowych czowieka, ze szczególnym uwzglednieniem wieku adolescencji, oraz zaprezentoway analizy z badan´ wasnych, wskazuj ac na potrzebe rozwoju religijnego wspóczesnej modziezy. Dr Katarzyna Ita-Bien´kowska z Akademii Pedagogiki Spe-cjalnej w Warszawie podjea temat „System diagnozy, leczenia i wczesnej interwencji terapeutycznej dla dzieci z wad a suchu w Polsce”. Podkres´lia w nim znaczenie badan´ suchu oraz podjetych dziaan´ dla funkcjonowania dziecka w grupie, w szkole – zastosowanych aparatów suchowych, stopnia ich wykorzystania i was´ciwego uzytkowania. Natomiast dr Beata Gumienny z Uniwersytetu Rzeszowskiego wypowia-daa sie na temat „Wiezi rodzinne w konteks´cie rozwoju dziecka”, podkres´laj ac znaczenie wiezi rodzinnych w integralnym rozwoju dziecka.
Sekcja III, której przewodniczyy dr Ewa Barnas´-Baran, dr Anna Rózyo oraz
dr Ewa Tuczek-Tadla, dotyczya metod i form stymulowania dzieci i modziezy w szkole i s´rodowisku lokalnym. Mgr Monika Bobulska, doktorantka na Uniwersyte-cie Opolskim i animator dzieUniwersyte-ciecy, przedstawia referat pt. „Stymulacja rozwoju dziecka przez zabawe. Przeciwdziaanie poczuciu samotnos´ci”. Podkres´lia w nim znaczenie zabawy, która daje mozliwos´c´ czerpania wzorców do nas´ladowania, a takze jest sposobem ekspresji emocji. Nastepnie dr Magorzata Marmola z Uniwersytetu Rzeszowskiego poruszya problem „Stymulowanie rozwoju zdolnos´ci matematycznych u dzieci w szkole podstawowej”, wskazuj ac na znaczenie rozwijania zdolnos´ci po-przez zabawe, udzia w konkursach i olimpiadach. Wyst apienie mgr. Adriana Bieli, doktoranta na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie, dotyczyo tema-tu: „Gry miejskie i podwórkowe jako stary sposób na nowe czasy”. Autor wskaza, ze dzieki tego rodzaju dziaaniom uczestnicy maj a mozliwos´c´ poznawania i odkrywa-nia róznych miejsc, osób, nauki historii danego s´rodowiska, kraju oraz wypracowy-wania umiejetnos´ci wspópracy w grupie. Kolejny referat, zatytuowany „Postawa i przekonania wychowawcy i nauczyciela – ich wpyw na postawe i zaangazowanie podopiecznego/wychowanka”, zaprezentowa mgr Dariusz Mizioek z Podkarpackiego Centrum Edukacji Nauczycieli w Rzeszowie. Podkres´li on, ze przykady poci agaj a,
oraz wskaza na znaczenie s´wiadectwa zycia nauczyciela dla jego wiarygodnos´ci jako wychowawcy.
Mgr Paulina Z ydek ze Szkoy Podstawowej nr 53 w Krakowie zaprezentowaa temat „W trosce o samodzielnos´c´ – samorz ady uczniowskie a rozwój kompetencji spoecznych obywatelskich”, stawiaj ac pytanie o istote samodzielnos´ci oraz o celo-wos´c´ samorz adów uczniowskich. Zaangazowane w nie s a zwykle osoby, które chc a cos´ zrobic´ dla innych. Ucz ac sie suzyc´ innym, rozwijaj a w sobie kompetencje oby-watelskie. Mgr Magdalena Jarocka-Bystrzycka, doktorantka z Uniwersytetu Rzeszow-skiego, podjea temat „S´wietlica opiekun´czo-specjalistyczna. Aby bardziej byc´”, ukazuj ac j a jako instytucje rz adow a, która z racji swych celów powinna suzyc´ dzie-ciom i modziezy, ale takze np. wolontariuszom w niej pomagaj acym. Funkcje opie-kun´cz a wychowawcy mog a realizowac´ poprzez odpowiedni a organizacje czasu wy-chowankom i zaspokojenie ich potrzeb, zwaszcza bezpieczen´stwa, natomiast funkcje specjalistyczn a jako zagospodarowanie czasu w sposób adekwatny do mozliwos´ci i ich potrzeb rozwojowych przez specjalistów, takich jak terapeuci, socjoterapeuci i inni. Rozwazania nad tematem „S´wietlica jako wspóczesna forma stymulowania rozwoju dzieci i modziezy w s´rodowisku lokalnym na przykadzie projektu klubów s´rodowiskowych w gminie Nowa Deba” podjey Karolina Maek i Bernadetta Piase-cka z Uniwersytetu Rzeszowskiego oraz Iwona SadePiase-cka z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II. Uczestnictwo w zajeciach pozaszkolnych, w odpowiednim natezeniu, bez w atpienia jest korzystne dla dzieci i modziezy. Poza odrabianiem prac domowych, wychowankowie maj a mozliwos´c´ rozwijania swoich zainteresowan´ oraz budowania relacji spoecznych. S´wietlica jest równiez form a opieki nad dziec´mi i modziez a, która moze uchronic´ je od negatywnych wpywów spoecznych w sytua-cji, gdy oboje rodzice pracuj a zawodowo.
Referat pt. „Modziez wobec portali spoecznos´ciowych” zosta wygoszony przez mgr Angelike Roczniak z Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawa II. Podjea ona próbe charakterystyki grupy najczes´ciej i najliczniej korzystaj acej z por-tali, czyli modziezy, przedstawia, czym s a serwisy spoecznos´ciowe, jakie s a gówne motywy zakadania i korzystania przez nastolatków z social media, jak tez wskazaa na ich szanse i zagrozenia stymulacji rozwoju modziezy. Mgr Paulina Tumidajewicz ze zobka „Akademickie Maluszkowo” w Rzeszowie podjea temat „Rola Internetu w stymulowaniu rozwoju dzieci i modziezy”. Internet wspóczes´nie postrzegany jest zarówno jako zagrozenie, jak i szansa dla rozwoju dzieci i modziezy. Wpyw na redukowanie negatywnych czynników z nim zwi azanych maj a gównie rodzice, kon-troluj ac dziecko i wdrazaj ac je do samokontroli, odpowiedzialnos´ci, poprzez rózne metody wychowawcze. Internet nie moze byc´ jednak jedynym z´ródem informacji i rozrywki. Nastepnie mgr Magdalena Gadamska i mgr Anna Wójcik z Uniwersytetu Rzeszowskiego przedstawiy swoje refleksje nad tematem „Aktywizacja modziezy w s´rodowisku lokalnym na przykadzie dziaalnos´ci Fundacji Rozwoju «Dobre Z y-cie»”. Fundacja prowadzi dziaania skierowane na wzmocnienie solidarnos´ci spoecz-nej, poczucia wspólnoty, rozwoju s´wiadomos´ci obywatelskiej, wspomagania rozwoju osobistego i zawodowego, m.in. poprzez promowanie wolontariatu. W pracy z grup a stosowane s a metody angazuj ace w prace zespoow a oraz z zakresu arteterapii. Dzia-ania fundacji pozwalaj a na aktywizacje modziezy, poprzez któr a podejmuje sie
próby dotarcia do reszty spoecznos´ci w celu jej aktywizacji i wykorzystania poten-cjau regionu. Kolejny referat, pt. „Stymulowanie samooceny modziezy szkó s´red-nich”, wygosia Izabela Kukulska z Uniwersytetu Rzeszowskiego. Samoocena mo-dziezy ksztatuje sie przez zaangazowanie w dziaalnos´c´ szkoy, powierzanie odpo-wiednich zadan´ do zrealizowania, docenianie efektów pracy modziezy przez wycho-wawców i rówies´ników oraz poprzez otrzymywane nagrody za zaangazowanie. Refe-rat Pauliny Palejewskiej i Anety Rejczyk z Uniwersytetu Rzeszowskiego dotyczy zagadnienia „Metody pracy profilaktycznej w zakresie przeciwdziaania narkomanii ws´ród modziezy”. Gówn a metod a profilaktyki jest nie tylko us´wiadamianie modzie-zy o szkodliwos´ci s´rodków pobudzaj acych, jak tez angazowanie jej do dziaania czy to w formie wolontariatu, czy poprzez rozwój róznego rodzaju zainteresowan´. Wazn a kwesti a jest takze istnienie wsparcia spoecznego, zwaszcza w najblizszej rodzinie. Magdalena Lenartowicz zaprezentowaa referat „Rola szkoy s´redniej w wy-borze drogi edukacyjnej i zawodowej”. Podkres´lia znaczenie doradcy zawodowego, spotkan´ z nim oraz uczestnictwo modziezy w przeprowadzanych zajeciach. Równie wazny jest przykad zycia i dziaania nauczycieli oraz odkrywanie wasnych pasji i zainteresowan´. Joanna Lulek, Katarzyna Chudy oraz Katarzyna Waegi z Uniwersy-tetu Rzeszowskiego przygotoway referat pt. „Syndrom nieadekwatnych osi agniec´ szkolnych – stymulowanie zdolnos´ci dzieci i modziezy”. Osi agniecia szkolne dzieci i modziezy wyrazane s a w szkole gównie w formie ocen. Zdarza sie, ze wychowan-kowie z ponadprzecietnymi mozliwos´ciami nie uzyskuj a wyników, jakich mozna od nich oczekiwac´. Podejmowane wówczas dziaania maj a na celu, w miare dostepnych mozliwos´ci, odkrycie z´róda problemu. Istotn a kwesti a jest podejmowanie prób prze-ciwdziaania zaistniaej sytuacji oraz s´cisa wspópraca pomiedzy rodzin a, szko a a poradni a psychologiczno-pedagogiczn a.
Tematyka podjeta przez uczestników konferencji dotyczya wspomagania rozwoju dzieci i modziezy w róznorodnych s´rodowiskach wychowawczych. Dao to mozli-wos´c´ uzyskania szerszej perspektywy w zakresie stymulowania rozwoju wychowan-ków w rodzinie, w szkole i w s´rodowisku lokalnym oraz szczególnie osób o specjal-nych potrzebach edukacyjspecjal-nych. Dodatkow a wartos´ci a organizowanej konferencji byo zróznicowanie bior acych w niej udzia uczestników: wypowiadali sie teoretycy, prak-tycy, a ws´ród nich pracownicy naukowi, doktoranci i studenci.
