Zagadnienia
z
Ekologii Lasu
Spis ważniejszych zagadnień w ramach przedmiotu (rozszerzonego)
EKOLOGIA LASU
1. EKOLOGIA OGÓLNA (wybrane zagadnienia)
- Podstawowe pojęcia (ich znaczenie i wzajemne relacje).
- Niektóre prawa ekologiczne (m. in. prawo kompleksowego działania i
kompensowania się czynników środowiska, prawo tolerancji Shelforda). - Mechanizmy samoregulacyjne na różnych poziomach organizacji przyrody
(komórka, osobnik, populacja, biocenoza, ekosystem, krajobraz, biosfera).
2. LAS JAKO SYSTEM EKOLOGICZNY (przykłady procesów samoregulacyjnych) - Ekologiczna adaptacja drzew. (Ekotypowe zróżnicowanie drzew leśnych oraz
jego znaczenie przyrodnicze i gospodarcze.)
- Dynamika biocenoz leśnych. Sukcesja ekologiczna w biocenozach leśnych. - Polodowcowa historia lasów w Europie Środkowej.
- Struktura i funkcjonowanie ekosystemów leśnych. - Środowiskotwórcza rola lasu (las w krajobrazie). - Cykle biogeochemiczne (szczególnie cykl węgla).
3. LAS JAKO ZJAWISKO GEOGRAFICZNE - Ogólne uwarunkowania biomów leśnych.
- Przystosowania roślin i drzew do życia w różnych biomach leśnych. - Porównanie wskaźników ekologicznych typowych biomów leśnych. - Charakterystyka najważniejszych biomów leśnych.
4. EKOLOGICZNE PODSTAWY SIEDLISKOZNAWSTWA LEŚNEGO
- Siedlisko jako wypadkowa położenia (ogólne zależności między położeniem i siedliskiem, znaczenie poszczególnych geograficznych i topograficznych składowych położenia dla siedliska).
- Klimatyczne czynniki siedliska:
- światło:
- fizyczne właściwości i pomiar, - stosunki świetlne w lesie,
- znaczenie światła dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia),
- regulowanie stosunków świetlnych w lesie pod kątem wymagań drzew i potrzeb hodowli lasu.
- ciepło i temperatura:
- fizyczne właściwości i pomiar, - stosunki termiczne w lesie,
- znaczenie ciepła i temperatury dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia),
- regulacja stosunków termicznych w lesie pod kątem wymagań drzew i potrzeb hodowli lasu.
- woda:
- fizyczne właściwości, występowanie i znaczenie w przyrodzie,
- stosunki wodne w lesie (wilgotność powietrza, transpiracja, opady, wilgotność gleby i poziom wód gruntowych),
- poziom wód gruntowych a jakość siedliska,
- znaczenie różnych postaci wody dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia),
- wpływ cięć na stosunki wodne w lesie,
- regulacja stosunków wodnych w lesie pod kątem wymagań drzew i potrzeb hodowli lasu.
- wiatr:
- zjawisko wiatru ( mechanizm powstawania, prędkość i siła, skala Beauforta),
- rodzaje wiatrów (cyrkulacja atmosfery i wiatry globalne, wiatry lokalne: bryzy, wiatry gór i dolin, wiatry fenowe),
- stosunki anemometryczne w lesie,
- znaczenie wiatru dla drzew (wzrost i rozwój, zagrożenia, drzewostany szczególnie zagrożone),
- sposoby zwiększania odporności drzew i drzewostanów na wiatry burzowe.
- Glebowe czynniki siedliska:
- powstawanie, rozwój i właściwości gleb: fizyczne, chemiczne, biologiczne, - humifikacja:
- przebieg procesu,
- formy i typy próchnicy leśnej,
- gleba jako podekosystem i ważna składowa ekosystemu leśnego, - mikoryza:
- charakterystyka zjawiska,
- znaczenie mikoryzy dla drzew leśnych, - mikoryzowanie drzew leśnych,
- ekologiczne podstawy pielęgnacji, uprawy i nawożenia gleb leśnych,
-
Ogólna charakterystyka gleb leśnych.
-
Wymagania ekologiczne drzew leśnych: szeregi ekologiczne
-
Zagadnienie szkód wyrządzanych w lesie przez czynniki abiotyczne:
- nadmierna insolacja, podwyższone prom. UV-B, niedostatek światła, - przymrozki i temperatury ekstremalne,
- susze, podtopienia, powodzie, - okiść śnieżna i lawiny,
- silne wiatry, huragany,
5. DRZEWOSTAN
-
Pojęcie drzewostanu.
- Cechy drzewostanu:
- Pochodzenie drzewostanu.
- Wiek drzewostanu:
- sposoby określania,- fazy rozwojowe drzewostanu,
- fazy rozwojowe a zabiegi pielęgnacyjne w drzewostanach.
-
Wielkość i kształt drzewostanu:
- ekologiczne kryterium wielkości drzewostanu (drzewostan duży i mały), - części drzewostanu (grupy, kępy, smugi, pasy).
-
Skład gatunkowy drzewostanu:
- stopień i forma zmieszania ( według ugrupowania i trwałości domieszki), - zalety drzewostanów mieszanych.
-
Budowa piętrowa drzewostanu:
- drzewostany jedno-, dwu- i wielopiętrowe, - budowa lasów pierwotnych,
-
Zagęszczenie drzew w drzewostanie:
- objaśnienie cechy,
- pojęcie i znaczenie więźby,
- biogrupy drzew (naturalne, sztuczne).
- Zwarcie drzewostanu:
- pojęcie i znaczenie, - stopnie zwarcia.
-
Jakość drzewostanu.
-
Struktura (wybranych cech) drzewostanu: grubości, wysokości,
wieku, klas biologicznych.
6. LEŚNICTWO W WARUNKACH ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA - Zagrożenie środowiska leśnego i stan lasów w Polsce.
- Biologiczne reakcje drzew na zagrożenia środowiskowe: - rekcje obronne
- typowe uszkodzenia
- symptomy zamierania lasotwórczych gatunków drzew. - Próby wyjaśnienia mechanizmu zamierania lasów:
- mechanizm zamierania drzew według A. Szujeckiego, - łańcuchowy model zamierania lasu
- spiralny model zamierania lasu
- cybernetyczny model zamierania lasu - stresowy model zamierania lasu
- Odnowienia i zalesienia w warunkach klęski ekologicznej. 7. AKTUALNE TRENDY W LEŚNICTWIE (nie przerobiono) 8. INNE ZAGADNIENIA
