• Nie Znaleziono Wyników

Pompa - element małej architektury rynku szadkowskiego : rys historyczny

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Pompa - element małej architektury rynku szadkowskiego : rys historyczny"

Copied!
8
0
0

Pełen tekst

(1)

Tadeusz Marszał

Pompa - element małej architektury

rynku szadkowskiego : rys

historyczny

Biuletyn Szadkowski 6, 153-159

(2)

T a d e u s z M a r s z a ł*

P O M P A - E L E M E N T M A Ł E J A R C H I T E K T U R Y R Y N K U S Z A D K O W S K I E G O ( R Y S H I S T O R Y C Z N Y )

W ie le m a ły c h p o ls k ic h m ia s t je s z c z e w la ta c h p ię ć d z ie s ią ty c h , a n a w e t s z e ś ć d z ie s ią ty c h n ie p o s ia d a ło w ła s n e j sie c i w o d o c ią g o w e j, k tó r a d o c ie r a ła b y d o w s z y s tk ic h o b s z a r ó w z w a rte j z a b u d o w y . T o te ż k lu c z o w y m e le m e n te m w p r z e s tr z e n i, n ie ty lk o m a ły c h , m ia s t p r z e z w ie le d z i e s ię c io le c i X X w . p o z o s ta w a ły s tu d n ie u lic z n e , z a b e z p ie c z a ją c e z a o p a tr z e n ie m ie s z k a ń c ó w w w o d ę . W a r to z a u w ^ y ć , ż e ic h z n a c z e n ie n ie o g r a n ic z a ło się je d y n ie d o c z y s to p r a k ty c z n y c h a s p e k tó w , z w ią z a n y c h z p o b o r e m w o d y , a le c z ę s to b y ły o n e ta k ż e w a ż n y m m ie js c e m s p o tk a ń s p o łe c z n o ś c i lo k a ln e j. T a s p o łe c z n a , c z y t e ż r a c z e j „ to w a r z y s k a ” , f u n k c ja b y ł a s z c z e g ó ln ie is t o tn a w p r z y p a d k u s tu d n i, z n a jd u ją c y c h s ię w ry n k u , u s y tu o w a n y c h c e n tr a ln ie w p r z e s tr z e n i m ia s ta . T a k ż e w S z a d k u p o m p a , s to ją c a w r y n k u , p r z e z w ie le la t p e ł n iła w ^ n ą ro lę , ta k z k o m u n a ln e g o , j a k i s p o łe c z n e g o p u n k tu w id z e n ia . J e s z c z e d z iś w ie lu m i e s z k a i c ó w u w ^ a te n e le m e n t m a łe j a r c h ite k tu r y - c h o ć o d d a w n a n ie u ż y w a n y i c z ę ś c io w o z d e z e lo w a n y - z a c e n tr a ln y o b ie k t s z a d k o w s k ie g o ry n k u . G e n e z a p o m p y , z n a jd u ją c e j s ię w p ó łn o c n e j c z ę ś c i p ły ty r y n k o w e j, s ię g a o k r e s u I w o jn y ś w ia to w e j, a k o n k r e tn ie 19 1 7 r . * 1. W p r a w d z ie w c z e ś n ie j w r y n k u f u n k c jo n o w a ły d w ie k o p a n e s tu d n ie , je d n a k m u s i a ły o n e n ie z a s p a k a ja ć p o tr z e b m ie s z k a ń c ó w m ia s ta , s k o r o z a p i l n ą s p r a w u z n a n o b u d o w ę w ic h m ie js c e „ n o w y c h s t u d z i e n ” . P ie r w s z y d o k u m e n t, d o ty c z ą c y b u d o w y s tu d n i „ k l o c o w e j ” b ą d ź ( a lte r n a ty w n ie ) „ k r ę c o n e j ” w S z a d k u , z n a jd u ją c y s ię w z b io r a c h A r c h iw u m P a ń s tw o w e g o w S ie r a d z u , p o c h o d z i z 4 w r z e ś n i a 1 9 1 7 r. i z a w ie r a k a l k u la c ję k o s z tó w b u d o w y s tu d n i

Tadeusz Marszał, prof. dr hab., kierownik Katedry Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej Uniwersytetu Łódzkiego.

1 Materiały źródłowe do tego tekstu zebrano z dokumentacji, zawierającej protokoły z posiedzeń Rady Miasta Szadek z lat 1917-1918 oraz księgi postanowień Komisarza Rządowego Miasta Szadek z 1937 r., znajdujących się w zbiorach Archiwum Państwowego w Sieradzu (dalej: APSieradz).

(3)

154 Tadeusz Marszał p r z y g o to w a n ą p r z e z f ir m ę K r i s in g a n a p o s ie d z e n ie r a d y m ie js k ie j. S z a c o w a n y k o s z t b u d o w y , z t r z y l e t n i ą g w a r a n c ją , s tu d n i „ k l o c o w e j ” w y n o s ił 4 5 0 0 m a re k , „ k r ę c o n e j ” z a ś 5 5 0 0 m a re k . J e d n a k j u ż n a p o s ie d z e n iu r a d y w d n iu 3 p ^ d z i e r n i k a te g o ż ro k u , w k tó r y m b r a li u d z ia ł b u r m is tr z E ls n e r o r a z ra d n i: J u lia n K ra je w s k i, S z m u l B r y k m a n , J ó z e f A d a m o w ic z , J ó z e f O ls z a k o w s k i, J u lja n S z e r f fe l i M ik o ła j L ip iń s k i, p o s ta n o w io n o p r z y g o to w a n y p r o je k t w r a z z k o s z to r y s e m o d r z u c ić i „ w y b u d o w a ć 2 s tu d n ie a r te z y js k ie w m ie js c u 2 o b e c n y c h s tu d n i w ry n k u . D o p r z e p r o w a d z e n ia p r o je k t ó w s tu d n i p o s ta n o w io n o w y z n a c z y ć p .p . J ó z e fa A d a m o w ic z a i S z m u la B r y k m a n a i a b y c i p o c z y n il i o d p o w ie d n ie p r z y g o to w a w c z e k r o k i ”2. D o s to s o w n y c h d z i a ł a ł p r z y s tą p io n o b a r d z o e n e r g ic z n ie i n a ty c h m ia s t p o p o d ję c iu s to s o w n e j d e c y z ji u p o w ^ n i o n e o s o b y w y b r a ły s ię d o Ł o d z i w c e lu z n a le z ie n ia w y k o n a w c y te g o z le c e n ia 2 3. J ó z e f A d a m o w ic z (i b y ć m o ż e to w a r z y s z ą c y m u S z m u l B r y k m a n ) n a w ią z a li k o n ta k t z f i r m ą J ó z e f a B a rs k ie g o , k tó r y w Ł o d z i p r z y u l. P a ń s k ie j 7 7 p r o w a d z ił is tn ie ją c e o d 1 8 9 0 r., P r z e d s ię b io r s tw o W ie r tn ic z e . J. B a rs k i j u ż 8 p a ź d z ie r n ik a 1 9 1 7 r. p r z e d s ta w ił n a p iś m ie „ k o s z to r y s n a u r z ą d z e n ie 2 - c h s tu d z ie n a r te z y js k ic h w S z a d k u ”. P o n ie w a ż tr u d n o b y ło o k r e ś lić z g ó r y g łę b o k o ś ć k ^ d e j z e s tu d n i p r z e d s ta w io n a o f e r ta z o s ta ła s k a lk u lo w a n a n a w y k o n a n ie s tu d n i, o g łę b o k o ś c i 150 s tó p , k tó re j c e n a m ia ła w y n o s ić 5 8 9 2 ,5 m a re k , p r z y c z y m w y k o n a w c a z a k ła d a ł ż e , „ p o tr z e b n e n a r z ę d z ia w ie r tn ic z e i ru ry , j a k r ó w n ie ż ce g łę ,

p ia s e k , w a p n o i c e m e n t d o s ta w i M a g i s t r a t m ia s ta S z a d k u n a m ie js c e w ie r c e n ia i z p o w r o te m w ła s n e m k o s z te m i s t a r a n i e m ”.

W a r u n k i z a p ła ty p r z e w id y w a ły 1 0 0 0 m a r e k z a lic z k i p o o tr z y m a n iu z a m ó w ie n ia ( b ą d ź r o z p o c z ę c iu p r a c ) , 2 0 0 0 m a r e k p o d o s ta r c z e n iu r u r o c y n k o w a n y c h i k o le jn e 1 5 0 0 m a r e k p o d o s ta r c z e n iu p o m p y i r u r d o p o m p y , n a t o m ia s t r e s z tę „ p o u k o ń c z e n iu ro b o ty , o d m ie r z e n iu o tw o r u i p r z y ję c iu p r z e z k o m is ję M a g i s t r a t u ”.

2 Por. wyciąg z protokołu VII posiedzenia Rady Miasta Szadek, z dnia 3 października 1917 r.

3 18 października 1917 r. Józef Adamowicz zwracał się do Zarządu Magistratu Miasta Szadek jako „wydelegowany przez Burmistrza Szadku dla wyszukania

odpowiedniego przedsiębiorcy do Ł odzi” o zwrot wydanych na koszty podróży

(4)

J e d n o c z e ś n ie J. B a rs k i z a s tr z e g a ł iż „ z a w s tr z y m a n ie r o b o ty z w in y

lu b n a ż ą d a n ie M a g is tr a tu , lic z y ć b ę d ę p o 4 0 m a r e k d z ie n n ie ”.

T e w s tę p n ie z a p r o p o n o w a n e w a r u n k i m u s ia ły o d p o w ia d a ć w ło d a r z o m m ia s ta , k tó r y m z a p e w n e b a r d z o z a le ż a ło n a p iln e j b u d o w ie s tu d n i, s k o r o j u ż 16 p ^ d z i e r n i k a , je s z c z e p r z e d z a w a r c ie m k o n tr a k tu , w o p a r c iu o z ł o ż o n ą p r z e z J. B a r s k ie g o o f e r tę z k a s y m ie js k ie j „ a c o n to b u d o w y s tu d z ie n a r t e z y j s k i c h ” w y p ła c o n o m u z a lic z k ę w w y s o k o ś c i 1 0 0 0 m a re k . N a ty c h m ia s t te ż p r z y s tą p io n o d o b u d o w y p ie rw s z e j s tu d n i. T y m c z a s e m w ś r ó d m ie s z k a ń c ó w m ia s ta e m o c je b u d z i ła lo k a liz a c ja n o w y c h s tu d n i, a w ła ś c iw ie te j p ie r w s z e j, k tó re j b u d o w ę j u ż r o z p o c z ę to . J e s t to z r o z u m ia łe o ty le , ż e n ik t n ie c h c ia ł m ie ć z a d a le k o d o ź r ó d ła w o d y , n o s z o n e j d o m ie s z k a ń w w ia d r a c h . O sk a li s p o r u ś w ia d c z y p e ty c ja , s k ie r o w a n a d o z a r z ą d u m ia s ta 19 p ^ d z i e r n i k a 1 9 1 7 r. i p o d p is a n a p r z e z 85 o s ó b . W d o k u m e n c ie ty m - p r z y g o to w a n y m w o d p o w ie d z i n a w c z e ś n ie j z ło ż o n y w n io s e k p r z e z J ó z e f a M a lis z e w s k ie g o ( w s p ie r a n y m .in . p r z e z J ó z e f a K w ie c iń s k ie g o i J u lj a n a K r a je w s k ie g o ) o p r z e n ie s ie n ie b u d o w a n e j s tu d n i w in n e m ie js c e - p r o s z o n o o „ n ie p r z e n o s z e n ie z a c z ę te j o b e c n ie s t u d n i ”, u z a s a d n ia ją c to m .in . ty m , i ż „ w o d a m a s p a d d o b ry , p r z e n o s z e n ie r o b ó t p o c i ą g n ie z a s o b ą s tr a tę k i lk u s e t m a r e k ”. W s p o m n ia n a p e t y c ja b y ła n a jp r a w d o p o d o b n ie j z a in ic jo w a n a p r z e z J ó z e f a A d a m o w ic z a i G e c e la O p a tu ta , z a in te r e s o w a n y c h j e j b u d o w ą o d p ó łn o c n e j s tr o n y ry n k u . Ś w ia d c z y 0 ty m t r e ś ć p r o to k o łu , s p o r z ą d z o n e g o w m a g is tr a c ie w ty m s a m y m d n iu c o z b ie r a n ie p o d p is ó w p o d p e t y c j ą (1 9 p ^ d z i e r n i k a ) , k tó r y m ó w i i ż s ta w ili s ię J ó z e f A d a m o w ic z i G e c e l O p a tu l, 1 „ z a m e ld o w a li, i ż p o n i e w a ż c z ę ś ć o b y w a te li m ia s ta S z a d k u [ in n y c h n iż p o d p is a n i p o d p e t y c j ą - T .M .] n ie z g a d z a s ię n a to a b y s tu d n ia a r te z y js k a , k tó r a b u d o w a n a j e s t w ry n k u , b y ła w y b u d o w a n a o d s tr o n y p ó ł n o c n e j n a w p r o s t p o s e s j i n a le ż ą c e j d o p . J ó z e fa A d a m o w ic z a , p o n i e w a ż w ty m m ie js c u w o d a o d s tu d n i n ie b ę d z ie m ia ła n a le ż y te g o o d p ły w u , p r z e t o oni, g d y s ię te g o o k a ż e p o tr z e b a z o b o w ią z u ją s ię n a s w ó j w ł a s n y k o s zt, to j e s t J ó z e fa A d a m o w ic z a i G e c la O p a tu ta , r y n s z to k n a le ż y c ie w ty m c e lu u r e g u lo w a ć , a b y w o d a p r z y s tu d n i n ie s t a ł a ”.

Z tr e ś c i d o k u m e n tó w m o ż n a w n io s k o w a ć , i ż g łó w n y m a r g u m e n te m o b y d w u s tr o n s p o ru , in n y m i s ło w y o s ó b

(5)

156 Tadeusz Marszał

z a m ie s z k a ły c h w ró ż n e j o d le g ło ś c i o d s tu d n i, b y ł a s p r a w a o d p ły w u w o d y i k o s z tó w z ty m z w ią z a n y c h , r ó ż n ie o c e n ia n a w z a le ż n o ś c i o d „ p u n k tu w id z e n ia ” ( a ra c z e j i n a jp r a w d o p o d o b n ie j m ie js c a z a m ie s z k a n ia ). O s ta te c z n a d e c y z ja o lo k a liz a c ji p ie rw s z e j s tu d n i a r te z y js k ie j w m ie js c u , g d z ie d o d z iś s ię o n a z n a jd u je , z a p a d ł a 2 4 p ^ d z i e r n i k a 1 9 1 7 r., k ie d y to „ n a p o s ie d z e n i u R a d y [ ,..] p o s ta n o w io n o s tu d n ię p o z o s t a w i ć n a m i e j s c u ”, n a to m ia s t „ w n io s e k p . J ó z e fa M a lis z e w s k ie g o o p r z e n ie s ie n i e b u d o w a n e j s tu d n i w r y n k u p o z o s t a w i ć b e z s k u tk u , z e w z g lę d u n a p r z e d s ta w io n y d o w ó d c z ę ś c i o b y w a te li, k t ó r z y n a p o w y ż s z y f a k t s i ę n ie z g a d z a j ą ”. W s z y s tk ie te z d a r z e n ia , łą c z n ie z p ie r w s z y m i p r a c a m i p r z y s tu d n i, m ia ły m ie js c e je s z c z e p r z e d z a w a r c ie m o s ta te c z n e g o k o n tr a k tu z w y k o n a w c ą , c o n a s tą p iło 14 lis to p a d a 1 9 1 7 r. K o n tr a k t p r z e w id y w a ł b u d o w ę „ 2 -c h s tu d z ie n a r te z y js k ic h n a r y n k u m ia s ta S z a d k u . D o k ła d n e m ie js c e w s k a ż e k o m is ja M a g i s t r a t u ”, o k r e ś la ł k o s z ty m a te r ia łó w i r o b o c iz n y , w p a r a g r a f ie 7 z a ś o p is a n o d o k ła d n ie j ro d z a j z e w n ę tr z n e j c z ę ś c i u r z ą d z e n ia : „ r ę c z n a p o m p a (p o m p o k r y t) ż e la z n a la n a w y s o k o ś c i 2 % m e tr a z b u d o w a n a z 2 -c h c z ę śc i, z c z a p k ą d o z d e jm o w a n ia , z e s p e c ja l n ą i z o l a c ją p r z e c iw m r o z o m w z im ie , z w lo te m d o o d e jm o w a n ia , z w a c h a d łe m k u te m o d p o w ie d n ie j g r u b o ś c i z k u l ą d o w y w a ż e n ia c ię ż a r u w o d y , o z d o b n ie p o la k ie r o w a n ą z a c e n ę m a r e k s z e ś ć s e t ” (p o r. ry c . 1). W u m o w ie m a g is tr a t p r z y s ta w a ł r ó w n ie ż n a p r o p o n o w a n ą w c z e ś n ie j p r z e z p r z e d s ię b io r c ę w y s o k o ś ć k a r u m o w n y c h , a ta k ż e b r a ł n a sie b ie d o w ó z m a te r ia łó w i p o tr z e b n y c h n a r z ę d z i. D w a d n i p o z a w a r c iu u m o w y , tj. 16 lis to p a d a f ir m a d o s ta r c z y ł a d o S z a d k u r u ry o c y n k o w a n e , a 17 lis to p a d a J. B a rs k i z w r ó c ił s ię n a p iś m ie d o m a g is ta r tu o r y c h łe „ w y z n a c z e n ie m ie js c a p o d b u d o w ę d r u g ie j s tu d n i n a jp ó ź n i e j d o d n ia 2 4 lis to p a d a 1 9 1 7 , p o n i e w a ż n a c z y n ia p o tr z e b n e d o n ie j le ż ą b e z u ż y te c z n e i tr z y m a n ie 2 - c h m a js tr ó w n a r o b o c ie p o n o s i d u ż y k o s z t ”. S p ra w a b u d o w y s tu d n i, z a ła tw ia n a w ta k e k s p r e s o w y m te m p ie , b y ła n a jw id o c z n ie j j e d n a k n ie d o k o ń c a p r z e m y ś la n a i u z g o d n io n a z w y k o n a w c ą , b o j u ż ty d z ie ń p o z a w a r c iu k o n tr a k tu b u r m is tr z in f o rm u je J. B a rs k ie g o , i ż „ m ia s to d o b u d o w y d r u g ie j s tu d n i w ty m r o k u p r z y s t ą p i ć n ie m o ż e ”, c o s ię z a ś ty c z y z a w a r te g o

(6)

k o n tr a k tu „ ta k o w y p o d l e g a f o r m a l n y m b łę d o m , ta k iż s tr o n y

z a w ie r a ją c e k o n t r a k t o p r z e ć n a n im s i ę n ie m o g ą ”.

Ryc. 1. Pompa artezyjska w rynku w Szadku (projekt, 1917 r.)

T o o s ta tn ie s tw ie rd z e n ie w y d a je s ię f o r m a ln y m w y b ie g ie m , w s y tu a c ji g d y n a jp r a w d o p o d o b n ie j n ie m o ż n a b y ło b e z k o n f lik to w o u s ta lić m ie js c a lo k a liz a c ji d ru g ie j s tu d n i, a je d n o c z e ś n ie m ia s to n ie d y s p o n o w a ło w y s ta r c z a ją c y m i f u n d u s z a m i n a p o k r y c ie w ta k k r ó tk im c z a s ie k o s z tó w b u d o w y d w ó c h s tu d n i a r te z y js k ic h . P r z y p u s z c z e n ie to p o tw ie r d z a z d a n ie z w a rte w liś c ie b u r m is tr z a d o w y k o n a w c y : „ p r o s z ę z a te m o w s tr z y m a n ie s i ę n a r a z ie z b u d o w ą d r u g ie j s tu d n i, w p r z y s z ło ś c i z a ś k ie d y s tu d n ia b ę d z ie b u d o w a n a p a n d o b u d o w y ta k o w e j b ę d z ie m ia ł p i e r w s z e ń s t w o ”. 21 g r u d n ia

(7)

158 Tadeusz Marszał m ia s to u iś c iło w y k o n a w c y n a l e ż n o ś ć z a d o s ta r c z o n e r u ry w w y s o k o ś c i 2 5 9 0 m a re k . S p ó r p o m ię d z y m ia s te m a w y k o n a w c ą c o d o b u d o w y d ru g ie j s tu d n i, z a k o ń c z y ło z a w a r c ie u g o d y 17 s ty c z n ia 19 1 8 r., w k tó re j „ fir m a J ó z e f B a r s k i [ ...] z r z e k a s i ę [ ...] b u d o w y d r u g ie j s tu d n i w m i e ś c i e ” j e d n a k „ g d y b y m ia s to S z a d e k w p r z y s z ło ś c i p r z y s tę p o w a ło d o b u d o w y d r u g ie j s tu d n i f i r m a [ ...] b ę d z ie m ia ła p ie r w s z e ń s tw o d o b u d o w y t a k o w e j ”. W ty m s a m y m d n iu b u d o w a p ie rw s z e j s tu d n i b y ła j u ż c a łk o w ic ie u k o ń c z o n a , a J. B a rs k i p r z e d s ta w ił r a c h u n e k z a je j w y b u d o w a n ie . N a d z i e ń 18 s ty c z n ia 19 1 8 r. d a to w a n y j e s t r ó w n ie ż p r o to k ó ł, s y g n o w a n y p r z e z z a s tę p c ę b u r m is tr z a S z a d k u J u lja n a S z e r f fe la , „ ła w n ik a j a k o i c z ło n k a k o m is ji d o b u d o w y s t u d n i ” J ó z e f a A d a m o w ic z a i „ d e le g o w a n e g o p r z e z p . N a c z e l n ik a p o w i a t o w e g o ” b y łe g o b u r m is tr z a E ls n e r a o r a z p r z e d s ta w ic ie la f ir m y J. B a r s k ie g o , w k tó r y m to d o k u m e n c ie p o d o k o n a n y c h o g lę d z in a c h s tw ie r d z a s ię i ż „ s tu d n ia a r te z y js k a [ ...] z o s ta ła s to s o w n ie d o z a w a r te g o k o n tr a k tu w y k o ń c z o n a i j a k o d o p r z e z n a c z o n e g o c e lu z u p e łn ie s to s o w n a p r z e z m a g is tr a t m ia s ta p r z y j ę t a ”. O d b ió r s tu d n i n ie z a m k n ą ł j e d n a k s p r a w y , k tó r a z w in y m a g is tr a tu c ią g n ą ła s ię je s z c z e d o m a ja 19 1 8 r. N a jp ie r w J. B a rs k i w d o ś ć s ta n o w c z y s p o s ó b m u s ia ł u p o m n ie ć się , a b y m ia s to z g o d n ie z w a r u n k a m i z a w a r te g o k o n tr a k t u o d e s ła ło d o s ie d z ib y f irm y w Ł o d z i p o z o s ta łe , p r z e z n a c z o n e d o b u d o w y d ru g ie j s tu d n i, ru ry o r a z n a r z ę d z i a w ie r tn ic z e , c o o s ta te c z n ie u c z y n io n o 9 lu te g o . O d b ió r r u r p o tw ie r d z a w s w o im p iś m ie f ir m a J. B a rs k ie g o , z w r a c a ją c je d n o c z e ś n ie u w a g ę , a b y „ W p a n o w ie p a m ię t a li o s m a r o w a n iu b o lc y p r z y w a c h a d le , p o n i e w a ż b e z s m a r u m o g ą ta k o w e ła tw o u le d z z e p s u c iu , c o p o c i ą g n ę ło b y n ie p o tr z e b n y k o s z t z a s o b ą i w d o d a tk u s tu d n ia z o s t a ła b y n a k r ó tk i p r z e c i ą g c z a s u n i e c z y n n ą ”.

N a to m ia s t z n a c z n ie d łu ż e j c i ą g n ę ła s ię s p r a w a o s ta te c z n e g o u r e g u lo w a n ia n a le ż n o ś c i. P r z y c z y n ą b y ł b r a k ś r o d k ó w w k a s ie m ie js k ie j. M ia s to z a le g a ło w y k o n a w c y z w y p ł a t ą o s ta tn ie j ra ty u z g o d n io n e j k w o ty , a n a u p o m n ie n ia J. B a r s k ie g o n o w y b u r m is tr z J. S z e r f fe l p is m e m z 16 lu te g o o d p o w ia d a ł, i ż „ w k w e s tji w y p ła c e n ia r e n tu ją c e j s u m y 5 0 0 0 m a re k , u p r z e jm ie k o m u n ik u ję , iż n a p o d a n e p r z e z m ia s to p o d a n i e o z a p o m o g ę z k a s y p o w i a to w e j

(8)

n ie o tr z y m a n o j e s z c z e ż a d n e j o d p o w ie d z i, a k a s a m ie js k a n a ra z ie j e s t p u s ta . Z a p ła ta w k a ż d y m r a z ie w k r ó tk im c z a s ie z o s ta n ie u s k u t e c z n i o n a ”. Z a p o m o g ę t a k ą m ia s to o tr z y m a ło 2 6 m a rc a , j e d n a k ty lk o w w y s o k o ś c i 3 0 0 0 m a re k . P o n i e w ^ ; d o w y p ła ty w y k o n a w c y p o z o s ta ły c h 2 0 0 0 m a r e k z k a s y m ie js k ie j p o tr z e b n e b y ły d o k u m e n ty , p r z e s ła n e w c z e ś n ie j d o p o w ia tu ( w r a z z p r o ś b ą o z a p o m o g ę ) , d o p ie r o p o ic h z w r o c ie d o m a g is ta r a tu s z a d k o w s k ie g o w d n iu 1 m a ja m o ż liw e b y ło o s ta te c z n e r o z lic z e n ie b u d o w y p o m p y w ry n k u .

M ia s to n ig d y n ie z r e a liz o w a ło z a m ia r u b u d o w y d ru g ie j p o m p y a rte z y j sk ie j w ry n k u , n a to m ia s t t a w y b u d o w a n a p r z e z f ir m ę J. B a rs k ie g o d o b r z e s łu ż y ła m ie s z k a ń c o m p r z e z w ie le d z ie s ię c io le c i4. D z iś n ie c z y n n a , z a p o m n ia n a sto i w r y n k u i „ b o lc y

p r z y w a c h a l d e ” n ie tr z e b a s m a ro w a ć , b o p o m p a n ie u ż y w a n a ,

a i „ w a c h a d ł o ” u k r a d z io n e (? ) .... T r o c h ę s z k o d a , ż e n ik t te j sta re j p o m p y , o k t ó r ą b y ło ty le z a c h o d u p r z e d n ie s p e łn a w ie k ie m , j u ż n ie p o tr z e b u je , n ik t o n i ą s ię n ie s p ie r a .... D o b rz e , ż e c h o ć „ w a c h a d ł o ” k o m u ś b y ło je s z c z e p o tr z e b n e .

4 W okresie międzywojennym, oprócz studni artezyjskiej, w rynku znajdowała się jeszcze jedna publiczna studnia kopana, jednak w połowie lat trzydziestych XX w. Ponieważ „zaczęła się zapadać wskutek przegnicia cembrowiny, a naprawa je j

okazała się niemożliwa i niecelowa dlatego, że studnia ta, zawierająca wodę niedobrą do użytku”, toteż Komisarz Rządowy Miasta Szadek decyzją

z 16 czerwca 1937 r. postanowił „ omawianą studnię skasować, zasypać j ą ziemią

i zabrukować cały p la c ”. Jednocześnie tenże komisarz postanowił „uruchomić studnię znajdującą się w Rynku obok Szymańskiego Zygmunta i w tym celu [...] studnię wyczyścić należycie, wyreperować cembrowinę, zakupić nową pompę wraz z potrzebnymi rurami i urządzić nowe nakrycie na studni” (por. Księga

Cytaty

Powiązane dokumenty

(red.), Klasztor na Świętym Krzyżu w polskiej kulturze narodowej, Kieleckie Towarzystwo Naukowe, Kielce, 52-54.. Krzyża na Łysej Górze w średniowieczu, Wydawnictwo Nau- kowe

Podczas gdy w ielka własność ziemska w K rólestw ie Polskim rato ­ wała się w latach kryzysu przez rozwój gospodarki intensyw nej, częścio­ wo zmechanizowanej,

A prognostic methodology based on the NHCTHSMM and DIC/strain measurements was proposed in order to obtain estimations and confidence intervals for the real-time remaining

Guilford w publikacji z 1958 roku określił trzy gru- py zdolności koordynacyjnych, takie jak: reaktywność układu nerwowego, na co składały się szybkość reakcji

Kwestie społeczne jako kategoria polityki społecznej Polityka społeczna bada kwestie społeczne.

Były bardziej spontaniczne, szu- kały pozytywnego kontaktu z dorosłymi, bawiły się z nimi i innymi rówieśni- kami, jeśli zostały odpowiednio ukierunkowane, okazywały im

Służą kandydatowi i przełożonym w zorientowaniu się we właściwym wyborze drogi i umożliwiają ocenę stopnia dojrzałości chrześcijańskiej do pełnienia posługi. postulare

W artykule podjęto próbę oceny kondycji ekonomiczno-finansowej trzech spółek cukierniczych wchodzących w skład indeksu giełdowego WIG-Spożywczy. Wspomniane