"Kraków i Polesie", Jerzy Tynecki, "Prace Polonistyczne", T. 28 (1972) : [recenzja]

Hanna Filipkowska

"Kraków i Polesie", Jerzy Tynecki,

"Prace Polonistyczne", T. 28 (1972) :

[recenzja]

Biuletyn Polonistyczny 15/45, 186

/11/ TfHECKI J e rz y : Kraków i P o le s ie . Krakowskie studia

/1095-1895/ Tadeusza K ic iń s k ie g o w św ie tle jego korespon­

d e n c ji. "Prace P o lo n is ty c z n e " . S. 28:1972 s . 127-153«

Artykuł, oparty na nie drukowanej korespondencji Miciń- skiego z jego narzeczoną Marią Dobrowolską, przedstawia wi­ dzianą oczami pisarza atmosferę kulturalno-polityczną ówczes­ nego Kxakovja. Jest też próbą uchwycenia procesu ścierania się w świadomości Kicińskiego /oraz odbicia w jego decyzjach ży­

ciowych i twórczości/ wpływów te j atmosfery z doświadczeniami wyniesionymi z kontaktów z postępowymi kołami in te lig e n c k ie j młodzieży warszawskiej /m.in. z Ignacym Radlińskim/ i z od­ działywaniem ideowym środowiska poleskiego, z jego specyficz­ nymi opozycjami i kontrastami kulturalnymi. Zestawienie z do­ świadczeniami ideowymi Radlińskiego wyniesionymi z tych sa­ mych środowisk pozwoliło autorowi na uchwycenie i wyekspono­ wanie tego, co indywidualne w doświadczeniach Kicińskiego.

EP/45/83 H.F.

/11/ DUNIN-WĄSOWICZ Krzysztof: Powstanie styczniowe w pa­ rnię tnikarst wie chłopskim i ludowym. "Przegląd Humanisty­ czny” R. 16:1972 nr 2 s. 35- 66.

Lektura pamiętników chłopskich pozwala autorowi stw ier­ d zić, że powstanie styczniowe było ważnym momentem dla rozwo­ ju świadomości narodowej powstaniowego i popowstaniowych po­ koleń wsi p olsk iej. Cztery zachowane we fragmentach i odpi­ sach pamiętniki chłopów - uczestników wojny partyzanckiej - świadczą o rozumieniu przez nich celów powstania, choć - zgodnie z typem ludowego paraiętnikarstwa - odznaczają się pow­ ściągliw ością w przedstawianiu uczuć i przeżyć autorów. Pew­ na obojętność na tradycję powstańczą w pokoleniu następnym, tłumacząca się niechęcią do szlachty i tra d y c ji "pańskich", je s t przejściowa - znika po podjęciu przez samodzielny ruch ludowy a k cji uświadamiania politycznego.