Sylwia Godlewska
Kondycja finansowa wykonawcy
jako warunek w postępowaniu o
udzielenie zamówienia publicznego
na roboty budowlane
Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio H, Oeconomia 46/4,
211-220
A N N A L E S
U N I V E R S I T A T I S M A R I A E C U R I E - S K Ł O D O W S K A L U B L I N - P O L O N I A
V O L . X L V I, 4 S E C T IO H 20 1 2
Uniwersytet M arii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Zakład Finansów Podmiotów Gospodarczych
SYLW IA GODLEW SKA
Kondycja finansow a wykonawcy jako warunek w postępowaniu
o udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane
F inancial sta n d in g o f the ten d erer as th e eligibility criterion for pro ced u res for the aw ard o f public w orks contracts
S ło w a k lu c z o w e : z a m ó w ie n ia p u b lic z n e , a n a liz a fin a n so w a K e y w o r d s : p u b lic p ro c u re m e n t, fin a n c ia l a n a ly s is
Wstęp
Zgodnie z ustaw ą Prawo zamówień publicznych1 (w skrócie upzp) przez zam ó wienie publiczne należy rozumieć um owy odpłatne zawierane m iędzy zamawiają cym a wykonawcą, których przedm iotem są usługi, dostawy lub roboty budowlane2. Wydzielenie robót budowlanych jako oddzielnej kategorii przedmiotowej zamówień publicznych nie jest przypadkowe. Państwo ju ż od najdawniejszych czasów za p o m ocą środków właściwych prawu publicznemu ingerowało w stosunki zachodzące w procesie budowlanym 3. Budownictwo stanowi jeden z priorytetowych segmentów życia społeczno-gospodarczego, który w arunkuje zaspokajanie potrzeb socjalnych,
1 U staw a z d n ia 29 sty c zn ia 2004 r. Praw o zam ów ień publicznych (Dz. U. z 2010 r., n r 113, poz. 759). 2 U staw a z d n ia 29 sty czn ia 2004 r. Praw o zam ów ień publicznych, art. 3, ust. 1 (Dz. U. z 2010 r., n r 113, poz. 759).
3 Z zachow anych ź ró d e ł w y n ik a, że pew ne reg u lacje w zak resie w y n ag ro d zen ia przedsiębiorcy budow lanego oraz odpow iedzialności w ykonaw cy z a obiekt budow lany p rzew id y w ał p o ch o d ząc y z X V III w. p.n.e. K odeks H am m urabiego - zob. B. K siężopolski, L. M artan , P ra w o budow lane w zarysie, W arszaw a-W rocław 1988, s. 38.
gospodarczych, kulturalnych, obronnych, ekologicznych itp.4 Jednocześnie przedsię biorstwa budowlane, ze względu na specyfikę realizacji i finansow ania kontraktów, są narażone na poważne problemy finansowe, mogące skutkować niedopełnieniem warunków umowy. W szczególności badanie potencjału finansowego wykonawców m a na celu zapewnić, że5:
1) będą w stanie sfinansować co najmniej pierwszy etap realizacji zamówienia do m om entu otrzym ania pierwszej płatności od zamawiającego,
2) przez cały okres realizacji zamówienia będą w stanie term inowo regulować zobow iązania wobec Skarbu Państwa oraz swoich kontrahentów,
3) w razie opóźnienia płatności ze strony zamawiającego będą w stanie kontynu
ować realizację zamówienia przy w ykorzystaniu własnych środków,
4) dysponują służbami finansowymi zdolnymi do wykonania niezbędnych operacji finansow ych związanych z realizacją zamówienia.
Z uwagi na fakt, że płatność z ty tułu realizacji um owy jest dokonywana przez
zamawiających po upływ ie odpowiedniego czasu, wykonawca powinien być w stanie uprawdopodobnić, że wspom niany okres oczekiw ania pozostanie bez w pływ u na
w arunki w ykonania przedm iotu um ow y6. Zasadne zatem okazuje się uprawnienie zamawiającego do oceny potencjalnego wykonawcy zamówienia pod kątem dyspo nowania niezbędnym potencjałem ekonomicznym, zdeterm inowanym jego sytuacją finansową7.
1. Warunki udziału podmiotów gospodarczych w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
W postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego w ybór najkorzystniejszej oferty poprzedza weryfikacja spełnienia przez potencjalnych wykonawców warunków, jakie mają zapewnić zdolność podmiotu do realizacji przedmiotu umowy. W szczegól ności upzp wyklucza z postępowania wykonawców, w stosunku do których otwarto likw idację, m ają zaległości publicznopraw ne czy zostali skazani prawom ocnym w yrokiem za popełnienie konkretnych przestępstw 8. Ponadto zamawiający mogą wym agać od oferentów spełnienia warunków dotyczących9:
1) posiadania uprawnie ń do wykonywania określonej działalności lub czynności, jeżeli przepisy prawa nakładają taki obowiązek,
4 S. S erafin, Zagadnienia techniczne w prawie budowlanym, B eck, W arszaw a 2005, s. 9.
5 H. S trzelczy k , B. C hojecka, Zamówienia na roboty budowlane. Poradnik, UZP, W arszaw a 2004,
s. 81-83.
6 H. N iedziela, Spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przy udziale zasobów osób trzecich, „Z am ów ienia Publiczne. D oradca” 2010, n r 8, s. 15.
7 G. M azurek, Kondycja finansowa wykonawcy, „ P rzetarg i P ubliczne” 2009, n r 5, s. 6.
8 U staw a z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zam ów ień publicznych, art. 24 (Dz. U. z 2010 r., n r 113, poz. 759).
KONDYCJA FINANSOWA WYKONAWCY JAKO WARUNEK W POSTĘPOWANIU. 213
2) w iedzy i doświadczenia,
3) dysponowania odpowiednim potencjałem technicznym oraz osobami zdolnymi do wykonania zamówienia,
4) sytuacji ekonomicznej i finansowej.
Szczególne kontrowersje budzi w arunek odnoszący się do badania kondycji finansowej. Termin „kondycja finansow a” występuje w wielu opracowaniach, pub likacjach oraz aktach prawnych. Pojęcie sytuacji finansow ej w ystępuje m iędzy innym i w D yrektyw ie W E/2004/18, dotyczącej koordynacji procedur udzielania zamówień publicznych n a roboty budowlane, dostawy i usługi. Została ona w pełni wdrożona do polskiego porządku prawnego nowelizacją upzp z 7 kw ietnia 2006 r. i określa rodzaje dokumentów odzwierciedlających sytuację ekonom iczną i fin an sową wykonawcy, których dostarczenia m oże żądać zamawiający. Są to m iędzy innym i ośw iadczenia banków, dowody posiadania odpowiedniego ubezpieczenia z tytułu ryzyka zawodowego, a także bilanse bądź oświadczenia o ogólnym obrocie przedsiębiorstwa, o ile nie stanowią tajemnicy przedsiębiorstwa. Ponadto z term inem „kondycja finansowa” wiąże się również pojęcie zdolności kredytowej, które pojawia się w ustawie Prawo bankowe i jest definiowane jako zdolność do spłaty zaciągnię tego kredytu w raz z odsetkam i w term inach określonych w um owie10. W literaturze pojęcie to jest charakteryzowane m.in. w aspekcie formalnoprawnym - dotyczącym głównie tzw. wiarygodności prawnej kontrahenta, a więc jego zdolności do czynności prawnych, oraz aspekcie m erytorycznym - związanym z ekonomiczną wiarygodnoś cią kredytobiorcy, w ynikającą m.in. z prezentowanej przez klienta banku kondycji finansow ej11.
2. Kryteria oceny sytuacji finansowej uczestników przetargów publicznych
W przypadku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w eryfikacja kondycji finansowej oferentów musi odbywać się z zgodnie z obowiązującymi w pra wie zamówień publicznych Unii Europejskiej zasadam i niedyskrym inacji, równości i uczciwej konkurencji. Oznacza to tym samym, że w achlarz mierników finansowych mogących znaleźć zastosowanie przy badaniu kondycji finansowej potencjalnych wykonawców zamówienia publicznego musi zostać dostosowany do szczególnych potrzeb informacyjnych zamawiających.
Każda obiektywna m etoda kwalifikacji wykonawców musi się opierać na danych zawartych w dokumentach podmiotowych. Badając wiarygodność finansową, zam a wiający może żądać od oferentów dokum entów wym ienionych w rozporządzeniu prezesa Rady M inistrów i obejmujących w szczególności sprawozdania finansowe, inform ację z banku lub spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej oraz polisę
10 Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe, art. 70, ust. 1 (Dz. U. z 1997 r., nr 140, poz. 939). 11 G. Mazurek, op. cit., s. 6.
ubezpieczenia OC12. L iteratura przedm iotu w ym ienia następujące w yznaczniki kondycji finansowej przedsiębiorstw w odniesieniu do potencjalnych wykonawców zamówienia publicznego13:
1. Przychód. Najbardziej powszechnym m iernikiem potencjału ekonomiczno- finansow ego wykonawcy jest określony przychód. Jego wysokość stanowi dla zamawiającego informację o skali prowadzonej przez przedsiębiorstwo dzia łalności, a także pośrednio może w skazyw ać na posiadane przez wykonawcę doświadczenie w zakresie ogólnie rozumianych prac budowlanych. Jednakże wysokość ustalonego lim itu pow inna uwzględniać wielkość i prognozowany czas trw ania realizacji zamówienia. Zamawiający m a możliwość uwzględnienia zm ian sytuacji finansowej wykonawców w ciągu ostatnich 3 lat, może również uelastycznić w arunek, żądając np. określonej wysokości średniego przychodu w ciągu ostatnich 3 lat.
2. Dostęp do środków. Zam awiający m oże żądać od wykonawcy dostępu do środków pieniężnych niezbędnych do realizacji zam ów ienia, a ich w ym a gana w ysokość w inna zostać dostosow ana do wielkości zainwestowanych przez wykonaw cę funduszy w pierw szym i ew entualnie w kolejnych eta pach realizacji zam ów ienia. Praw idłow o postaw iony w aru n ek pow inien uwzględniać wysokość środków, jakie wykonawca musi wyłożyć od m om en tu rozpoczęcia prac do chw ili otrzym ania pierwszej zapłaty za wykonane i zafakturow ane prace. N ależy przy ty m uw zględnić form alnie o kreślo ny okres 3 miesięcy, mający dzielić m om ent w ystaw ienia przez instytucję finansow ą inform acji o saldzie gotówkowym podm iotu i dzień składania ofert.
3. Zysk. Jednym z mierników wiarygodności ekonomicznej przedsiębiorstwa może być osiąganie przez niego zysku. Zwykle badany jest pod tym kątem jedynie ostatni rok obrotowy. W arto jednak mieć na względzie, że w arunek osiągania zysku netto jest dyskusyjny. N a przykład Krajowa Izba Odwoławcza14 uznała, że dodatni wynik finansowy nie powinien stanowić o potencjale ekonomicznym wykonawcy, ze względu na wykluczenie z udziału w postępowaniu podmiotów nowo powstałych, które jeszcze nie osiągają zysku, bądź takich, które właśnie w jednym z trzech ubiegłych lat dokonały inwestycji, a jeszcze się nie zwróciły. W innym postępowaniu Izba orzekła15, że ujem ny w ynik finansow y nie jest wskaźnikiem podważającym wiarygodność ekonomiczną czy też finansow ą wykonawców. Tym samym uznano, iż wykorzystanie jako kryterium oceny
12 R o zporządzenie P re zesa R ady M inistrów z 30 g ru d n ia 2009 r. w spraw ie rodzajów dokum entów , ja k ic h m oże ż ą d a ć zam aw iając y od w ykonaw cy, o raz form , w ja k ic h te d o k u m e n ty m o g ą być sk ła d an e (Dz. U. z 2009 r.).
13 H. Strzelczyk, B. C hojecka, op. cit., s. 81-83.
14 W yrok z d n ia 27 czerw ca 2008 r., sygn. a k t K IO /U ZP 589/08. 15 W yrok z d n ia 21 m aja 2008 r., sygn. a k t K IO /U Z P 432/08.
KONDYCJA FINANSOWA WYKONAWCY JAKO WARUNEK W POSTĘPOWANIU. 215
kategorii zysku może prowadzić do kolizji z przepisam i prawa unijnego w za kresie przestrzegania zasady niedyskrym inacji.
4. Z adłużenie. Zam aw iający m a prawo badać poziom zadłużenia w ykonaw ców, przy czym nie w w artościach absolutnych, lecz relatyw nych, w postaci odpowiedniego w skaźnika, najczęściej odw ołującego się do w ielkości p o siadanego m ajątku. Zazwyczaj interesującym go okresem je st ostatni okres obrachunkowy wykonawcy. Zamawiający może analizować rodzaje i wielkości w skaźników w ym agane przez banki przy ocenie w iarygodności k red y to wej podm iotów gospodarczych i ew entualnie korygować je n a podstaw ie średnich branżowych. Zam aw iający m oże posłużyć się jednym lub kilkom a w skaźnikam i.
5. Inne w skaźniki. Zam aw iający m ogą zastosow ać do oceny w iarygodności wykonawców rów nież inne w skaźniki przyjm owane powszechnie do oce ny wiarygodności ekonomicznej podm iotów gospodarczych, np. dotyczące płynności. Płynność finansow a, rozum iana jako zdolność przedsiębiorstwa do term inowego regulow ania ciążących na nim bieżących zobowiązań, zde term inow ana jest wielkością krótkoterm inowego zadłużenia, a także pozio mem aktywów obrotowych. U względnianie wskaźników płynności w ocenie potencjału ekonomicznego wykonawcy w yn ik a z faktu, iż w krótkim okresie o pozycji przedsiębiorstw a świadczy nie tyle wielkość produkcji czy zysku, ile posiadanie zdolności płatniczej. Powyższą tezę potw ierdzają statystyki, które wskazują, że na przykład we Francji 60% bankrutujących firm to przed siębiorstwa, które generow ały dodatni w ynik finansow y, jeszcze większy odsetek takich firm dotyczył Wielkiej B rytanii (750/o-80°/o)16. W ykorzysta nie wskaźników płynności na potrzeby zamówień publicznych budzi pewne kontrowersje, które najczęściej dotyczą w artości granicznych wyznaczonych przez zam awiających17, a także form uł służących ustalaniu w artości m ier nika18. Zawsze jednak rodzaj w skaźnika i jego wielkość m uszą w ynikać ze specyfiki zamówienia.
6. Ubezpieczenie. Zamawiający może żądać zawarcia lub posiadania przez w y konawcę um owy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej. Zam awiający w inien ustalić kwotę ubezpieczenia, uwzględniając przede w szystkim ewentualną wielkość szkody, jak a może zaistnieć w trakcie lub w następstwie w ykonywania zamówienia. W arto jednak zauważyć, że sam fakt posiadania polisy OC świadczy jedynie o opłacaniu przez podm iot odpowiednich składek, a w sytuacji kwartalnej
16 M. Sierpińska, D. Wędzki, Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, Wydawnictwo PWN, Warszawa 2008, s. 7.
17 Wyrok z dnia 31 sierpnia 2005, sygn. akt UZP/ZO/0-2361/05. 18 Wyrok z dnia 5 października 2011, sygn. akt KIO/UZP 2043/11.
płatności odsetek aktualność polisy OC nie gw arantuje posiadania ubezpie czenia w trakcie wykonywania kontraktu19.
Stawiając wygórowane w arunki m erytoryczne, zamawiający naraża się na zarzut naruszania zasad, w tym w szczególności zasad równego traktow ania i uczciwej konkurencji, co może stanowić rażące naruszenie przepisów postępowania. W razie pojawienia się w arunków o nieuzasadnionej wysokości wykonawca ich niespełniają- cy, lecz uważający się za zdolnego do w ykonania zamówienia m a prawo skorzystać z przysługujących mu środków ochrony prawnej (protestu, odwołania), co może doprowadzić do uniew ażnienia postępowania20.
3. Ocena sytuacji finansowej oferentów ubiegających się o udzielenie zamówienia publicznego o charakterze robót budowlanych na przykładzie gminy Lublin
Przedm iot badania stanow ią Specyfikacje Istotnych W arunków Zam ów ienia (SIWZ), odnoszące się do przetargów publicznych ogłaszanych przez zam awiają cych z gm iny Lublin. Narzędziem służącym do samodzielnego zam ieszczania przez zam aw iających ogłoszeń na zam ów ienia publiczne, których w artość przekracza w yrażoną w złotych równowartość kwoty 14 tys. euro, a jest m niejsza od kwot okre ślonych w upzp21, od których jest uzależniony obowiązek przekazyw ania ogłoszeń Urzędowi Oficjalnych Publikacji W spólnot Europejskich, jest Biuletyn Zamówień Publicznych (BZP). W szczególności badania ograniczono do zamówień publicznych o charakterze robót budowlanych zgłoszonych w 2011 r. W okresie od 1 stycznia 2011 r. do 31 g rudnia 2011 r. w BZP zam ieszczono 588 ogłoszeń spełniających opisane k ryteria badawcze. Celem empirycznym niniejszego artykułu jest zbadanie zakresu i głębokości oceny kondycji finansowej oferentów przystępujących do p o stępowania o udzielenie zamówienia publicznego. W yniki analizy zaprezentowano w tabeli 1.
Zw ażyw szy na fakt, iż w odniesieniu do każdego zam ów ienia zam awiający mogą określać jednocześnie wiele kryteriów służących ocenie sytuacji finansowej potencjalnych wykonawców, warto prześledzić popularność, jaką cieszyły się poszcze gólne m ierniki kondycji finansowej potencjalnych wykonawców robót budowlanych (rysunek 1 i 2).
19 G. M azurek, op. cit., s. 8.
20 A. Piotrowska, Spełnienie przesłanek udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne, [w:] Ekonomiczne i prawne zagadnienia zamówień publicznych. Polska na tle Unii Europejskiej, A. Borow icz, M. K rólikow ska-
-O lczak, J. Sadowy, W. S tarzy ń sk a (red.), UZP, Ł ódź 2010, s. 278.
21 U staw a z d n ia 29 sty czn ia 2004 r. Praw o zam ów ień publicznych, art. 11, ust. 8 (Dz. U. z 2010 r., n r 113, poz. 759).
KONDYCJA FINANSOWA WYKONAWCY JAKO WARUNEK W POSTĘPOWANIU. 217
Tabela 1. Mierniki sytuacji finansowej oferentów stosowane przez zamawiających w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
Kryteria dotyczące sytuacji finansowej
Liczba SIWZ zawierają cych kryteria
OC Przychody Środki pie
niężne Środki pie niężne lub zdolność kredytowa Okres spłaty zobowiązań Wskaźnik płynności bież ącej У 77 У У 20 У У У 61 У У У 3 У У 2 У У У У 1 У У 1 У У У У У У 1 146 6 88 83
Źródło: opracowanie własne na podstawie Biuletynu Zamówień Publicznych.
Rysunek 1. Częstotliwość wykorzystywania poszczególnych kryteriów oceny sytuacji finansowej oferentów zawartych w SIWZ
■ p rz y c h o d y ■ O C ■ śro d k i p ie n ię ż n e ■ z d o ln o ś ć k re d y to w a ■ o k re s sp ła ty z o b o w ią z a ń ■ w s k a ź n ik p ły n n o śc i b ieżące j
Rysunek 2. Struktura mierników stosowanych przez zamawiających w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego
Źródło: opracowanie własne na podstawie Biuletynu Zamówień Publicznych.
W badanym okresie ocena kondycji finansowej potencjalnych wykonawców za m ówienia publicznego o charakterze robót budowlanych dotyczyła 166 postępowań przetargow ych, co stanowi 28% w szystkich zam ów ień publicznych ogłoszonych w 2011 r. Objęte badaniem SIWZ zaw ierały łącznie 325 w arunków odnoszących się do oceny kondycji finansow ej oferentów, z czego niespełna połow a (45%) to dysponowanie opłaconą polisą ubezpieczeniową OC w zakresie prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności (rysunek 2). W ym ienione kryterium obowiązywało w 88% SIWZ uwzględniających m ierniki sytuacji finansowej oferentów (rysunek 1), w tym jako w yłączny w arunek wystąpiło w 77 postępowaniach (tabela 1). Zam aw ia jący posługiwali się również kryterium w postaci dostępu do środków pieniężnych (warunek wyst ąpił w 53% SIWZ - rysunek 1), a także zdolnością do ich ew entual nego pozyskania za pośrednictwem kredytu - oba w arunki łącznie stanowiły ponad połowę wszystkich kryteriów oceny potencjału finansowego oferentów (rysunek 2) i jako podstawa weryfikacji kondycji finansowej potencjalnych wykonawców zostały uwzględnione w 83 zamów ieniach publicznych (tabela 1). Znaczenie pozostałych m ierników - w tym przychodów ze sprzedaży, wskaźników płynności oraz spłaty zobowiązań - było m arginalne i stanowiło łącznie 3% ogółu kryteriów oceny sytu acji finansowej wykorzystywanych przez zamawiających (rysunek 2), a wyróżnione m ierniki pojawiły się jednocześnie w przypadku jednego zamówienia (tabela 1).
Zakończenie
Problemy jakości upzp cieszą się obecnie ogromnym zainteresowaniem wśród publicystów. W szczególności kluczowym tematem polemik, odbywających się zarówno w m ediach, jak i w trakcie rozw ażań naukowych, są przesłanki stanowiące o w y
KONDYCJA FINANSOWA WYKONAWCY JAKO WARUNEK W POSTĘPOWANIU. 219
łonieniu wykonawcy przetargu publicznego, przy jednoczesnej krytyce wyłącznego kryterium ceny stosowanego przez zamawiających. Tymczasem upzp jednoznacznie wskazuje, że obok kryteriów cenowych zamawiający jest uprawniony do uwzględnia nia w SIWZ kryteriów pozacenowych, takich jak jakość, funkcjonalność, param etry techniczne, koszty eksploatacji, term in w ykonania zamówienia22. M imo to w 2010 r. cena stanowiła jedyne kryterium oceny ofert w przypadku 91% postępowań23.
Obok kryteriów przedmiotowych upzp wymienia również konkretne warunki, jakie powinni spełnić oferenci, aby uprawdopodobnić należytą realizację przedmiotu umowy, w tym w arunek odnoszący się do sytuacji finansowej potencjalnych wykonawców. Przeprowadzone badania wskazują jednak, że zamawiający niechętnie dookreślają m ierniki służące ocenie potencjału ekonomiczno-finansowego oferentów - w skaza ny w arunek znalazł odzwierciedlenie w niespełna 30% SIWZ objętych badaniem, przy czym zamawiający w prawie 90% przypadków uzależnili pozytyw ną ocenę kondycji finansowej podm iotu od posiadania polisy ubezpieczeniowej OC. Należy przypuszczać, że źródłem stosunkowo małej powszechności stosowania oceny p o tencjału finansowego wykonawców jest nie tyle kształt upzp, ile Ustawa o finansach publicznych, która nakazując oszczędne gospodarowanie środkami publicznym i24, skutecznie zniechęca od stosowania innych niż cenowe kryteriów oceny oferentów - zamawiający w obawie przez konsekwencjami wynikającym i z Ustawy o odpowie dzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych25 wybierają ofertę, z którą będzie się w iązać najmniejszy wydatek dla budżetu państwa, rezygnując z wnikliwej oceny sytuacji finansowej oferentów.
B ib lio g ra fia
1. „ In fo rm a to r U rz ę d u Z a m ó w ie ń P u b lic z n y c h ” 2010, n r 12, U ZP, W arsz a w a .
2. K się ż o p o lsk i B., M a rta n L., Prawo budowlane w zarysie, W y d a w n ic tw o P W N , W a rsz a w a -W ro c -
ła w 1988.
3. M a z u re k G ., Kondycja finansowa wykonawcy, „ P rz e ta rg i P u b lic z n e ” 2 0 0 9 , n r 5.
4. N ie d z ie la H ., Spełnienie warunków udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego przy udziale zasobów osób trzecich, „ Z a m ó w ie n ia P u b lic z n e . D o ra d c a ” 2010, n r 8.
5. P io tro w sk a A ., Spełnienie przesłanek udziału w postępowaniu o zamówienie publiczne, [w:] Ekono miczne i prawne zagadnienia zamówień publicznych. Polska na tle Unii Europejskiej, A . B o ro w icz,
M . K ró lik o w sk a -O lc z a k , J. S ad o w y , W. S ta r z y ń s k a (red.), U Z P, Ł ó d ź 2010. 6. S e ra fin S., Zagadnienia techniczne w prawie budowlanym, B e ck , W a rsz a w a 2005.
22 U staw a z d n ia 29 sty c zn ia 2004 r. Praw o zam ów ień publicznych, art. 91, ust. 2 (Dz. U. z 2010 r., nr 113, poz. 759).
23 „In fo rm ato r U rzędu Z am ów ień P ublicznych” 2010, n r 12, UZP, W arszaw a 2011.
24 U staw a z d n ia 27 sie rp n ia 2009 r. o fin an sach publicznych, art. 44, ust. 3 (Dz. U. z 2009 r., n r 157, poz. 1240).
25 U staw a z d n ia 17 g ru d n ia 2004 r. o odpow iedzialności za n aru szen ie dyscypliny fin an só w publicznych (Dz. U. z 2005 r., n r 14, poz. 114).
7. S ie rp iń s k a M ., W ę d z k i D., Zarządzanie płynnością finansową w przedsiębiorstwie, W y d a w n ic tw o
P W N , W a rsz a w a 2 0 0 8 .
8. S trz e lc z y k H ., C h o je c k a B., Zamówienia na roboty budowlane. Poradnik, U ZP, W a rsz a w a 2 004.
9. R o z p o rz ą d z e n ie P re z e s a R a d y M in is tró w z 30 g r u d n ia 2 0 0 9 r. w sp ra w ie ro d z a jó w d o k u m e n tó w , ja k ic h m o ż e ż ą d a ć z a m a w ia ją c y o d w y k o n a w c y , o ra z fo rm , w ja k ic h te d o k u m e n ty m o g ą być sk ła d a n e (D z. U . z 2 0 0 9 r.). 10. U s ta w a z d n ia 7 lip c a 1994 r. P ra w o b u d o w la n e (D z. U . z 2 0 0 6 r., n r 156, p o z. 1118). 11. U s ta w a z d n ia 2 9 s ie rp n ia 1997 r. P ra w o b a n k o w e (D z. U . z 1997 r., n r 140, poz. 939). 12. U s ta w a z d n ia 29 s ty c z n ia 2 0 0 4 r. P ra w o z a m ó w ie ń p u b lic z n y c h (D z. U . z 2010 r., n r 113, poz. 759). 13. U s ta w a z d n ia 17 g r u d n ia 2 0 0 4 r. o o d p o w ie d z ia ln o ś c i z a n a ru s z e n ie d y sc y p lin y fin a n s ó w p u b lic z n y c h (D z. U . z 2 0 0 5 r., n r 14, poz. 114).
14. U s ta w a z d n ia 27 sie rp n ia 2 0 0 9 r. o f in a n s a c h p u b lic z n y c h (D z. U. z 2 0 0 9 r., n r 157, poz. 1240). 15. w w w .u z p .g o v .p l.
F inancial standing o f the tenderer as the eligib ility criterion for procedures for the award o f public w orks contracts
T h e A c t P u b lic P ro c u re m e n t L aw e n title s a w a rd in g e n tity to v e rify fin a n c ia l c o n d itio n o f p o te n tia l su p p lie r a n d h is fin a n c ia l c a p a c ity to p e rfo rm th e c o n tra c t. H o w ev er, th e c o n d u c te d r e se a rc h show s th a t o n ly 3 0 % o f S p e c ific a tio n s o f E sse n tia l T e rm s o f th e C o n tra c t re g a rd in g w o rk s in L u b lin in 2011 c o n ta in e d s p e c ifie d c o n d itio n s re fe rrin g to e c o n o m ic o p e ra to rs ’ fin a n c ia l p o te n tia l, w h ic h is m o st f r e q u e n tly d e fin e d so le ly as h a v in g th e c iv il lia b ility in s u ra n c e . T h e re a so n fo r re la tiv e ly lo w p re v a le n c e o f fin a n c ia l c o n d itio n s re g a rd in g p o te n tia l su p p lie rs m ig h t be th e A c t P u b lic F in a n c e L a w th a t o b lig e s th e g o v e rn m e n t a g e n c ie s to a c h ie v e v a lu e fo r m o n e y w h e n e v e r th e y p ro c u re , w h ic h is m o st c o m m o n ly e x p re ss e d b y u sin g lo w p ric e a s th e o n ly c rite rio n fo r se le c tin g th e w in n in g ten d erer.
