Musica poetica w Arkadii. Związki muzyki z filozofią i retoryką w „Sielankach” Szymona Szymonowica

(1)

Małgorzata

Lisecka

(Toruń) - \ lLt7\ o\\ AIl] rl-is kil glrie ri Gali]e Z]lii\',.: l'lł;t]]t--sie jec bclrr-i r-: qicz ll..-Ilickt,, dilt szc, cjr_r:z. gellr.;,,, trjetv z, .ic:l c':. = :l- C),,,, ': __. >, ])__ ()rr):,: _::_:: .i,lł,. P_._:., :L-Pri..:: K] Frtlgę;,.;'._;.; rullr. hr::-r,a. edi: ::- _ DE,\1_TEY Z].,\ ier.1].1ai .ie.,.n::jlr, _: ., \-,.l \]:.i:

Musica poetical

w Arkad11.

_Zvńązki

_rnuryki

_z

_filozofią

i

retoryką

_{w Sielankach}

_Szymona

_{Sąrlrnonowica}

celem

artykułu jest zrekonstruowanie _poetycldei_refleksji

_sz,nrona

Szymonowica nad zr,iązkanri nruzyki

z

fllozofią, poezją'i retor,ką; refleksli, która zawiera się r, trr,órczości bul<olicznej tego poety problemat,ka owych związków, niezrłł,]<le zręsztą obszerna,

_{*1,-"ażi sii}

_{w pierwszt,tn rzędzie} z myśli _{teoretycznonrtrz,cznej (od antyku greckiego po}

_kvlt

_rviek)

_,

_aIę

za-kres _,jejoddziałlłł,arria jest jeclrrak _{dośćograniczony.}

_Mimo

_{tego perr,ne}_idee

i _{konstrukcje myślor,e}_obectre_\\,_teorii_muzyki_{funkcjonują paralelnie wobec} niej jako moty\Ąy i tet-nat.' _{ri-tekstach kultury, wśród}_ktorych_znaczące

miej-sce _{zajmują teksty literackie.}_Tćgo_{rodzaju koncepciom dotyczącvm}_muzyki

i jej _{związków z}_innynli_{dziedzinarlri irumanistyki obecnym w tekscie}

poetyc-kim chcemy przyjrzeć _pojęcie sie lla przr.kładzie Sieląnek Szymtnowica.

'muzyka' _{bedzie tu}_{bor,viem uz}nvane}_w_tym_szerokim_sensie,

jaki nadali mu Grecy i r,. jakit-rr _{furnkcjonowało ono co najmniej do}_połowy

XYIII rvieku: jako _{mousikć- sztuka znajdująca}_się_{pod opieką}_Muz._{Była ona}

szczególnie związarła z brznrierriem muzycznym,

a

zatęrndotyczyła pieśni,

rrrelopoezji, ale nie tylko, bo _{także tańca, poezji,a nawet}

.u'Ń

_cźy

_filozofi'i lrTlaclrości), _{zgodnie z}_tllp1_{co pisze}_Platon_w_Feelonie

_iw

_obronie

Sokratesa3

^., I_ ''_:i].,:,'.'::"n".,':r*rsko:rrrtorzYhasłaTvencvlclopcdiiGrove'acharakteryzująróv,niez

D'l]uZl ' '--'i]]lku\\U: ,,ComPositionilrr:loserel:rtionshiprviththesouncl,structureanłmeaning

cli:ittr, Ztlł:,.,\1usicaPoetiCLł,hasłorr,: _{TheNewGroviDictionrltyofMusicttrul Musiciątts,t.} 17,

pod rec _{ S.rdie. London-Nerr.\brk 2O0t, s..ł74.

2 _Por,

"::':-',':,lttttz-|':zny,muzyka,l)0cn1,1rt,poeta,poetktt,poetycki,poezja,robić,wltlĄlarztlć,rpltwa-rzaltie,ha'1-"

"r: Z. Abramolviczórrrra. \\l Appel,'.9larrrik pÓ,lrło-Śtorigrecki,Tłlruń 2006, s. 152,

??2,,282_'3'l ,,":ottsikós,Poieo,haśiarr:C,.E.Ben"cler, Criitltist:h-DettńchesSchulwórterbuch,Lipsl<_l_B91,_s,_jór,

r-9()-693: muzJ)czne,pOilllit. hasła w: W l(op:rliriski , Słownikwyrazón,obc3lch i zxlro_ tów obco jgz,l't:l: l , i: . \ _{\hrszar.va l}9 B 9, s. 3 -15 _{, .10}l ; W Thtal:kierr.icz, Historia -rr*ryłi , t. I . Estctyka

staroż))tna, \\ rrlli;łrl l 983, s. 258-259

-3 _{P'j'nt"'-l, Fr,l'.';:.}_rr_:_tdem,_{Dialogi, przcł,}_W_Witwicki,

clprac. A. Lam, Warszarva 1993, 60e_

-61a, s, 230, Do regcl _{szerokiego'rclztrnlienia pojęcia}'r-1-1urtka' _{narviązuie, w zllacz'-'\,1]l zresztą}

(2)

Musica _{poetictl rv}_{Ar]<adii. Związkimuzylci}

z filozofil

65

Muzy czno Ść _{czy mu zykalność moze ponadto}

o znac

z

_aćp_{o p}_ra_\\_T_o

ś ć

konstru-owania według ustalonych _reguł,

_,..ń;;;,

_{uporządkor,anie}

-

tak piszą o

zja-ff:;:

tiffi;"jli'fu':,|;;;il]Ę.o.,

za nimi zaś nl

in

Dante

_{Ąi_}

Galileia. Tęgo,n,]._:]T::1:

9".are Ripa,

Sperone

S;.;;;,';.az

\-illce,.,^

:ofią

,a TI-1ona 1eksji, lrrfrch :ędzie .le za-: idee robec miej-uzyki letyc-:nsie, łou,y l ona eśni, zofii esą3. rrrież lning t. 17, |'tlIa-l52, -ipsk :ll1,0-eĄ,ką 60e-]sZtą kazii

Galileia.

_Tegorodza.

---2 vLoąlL ...P1,_ JPerone SPeroni oraz \-il.tcenzo

zn awan o n a ogo ł,,

i"T,

i"iffi

;

T:i

;*H

?l

]:

i,},

#

lr;;:

*:

l

r;

podlega szt}M,Tvm regulom ,*o.r",-rin. 'Wrpólnota _{po"rl;'i-.,.,,,zr}

Li objarr ia

i.jJLT1i'.".Tf

Ę:*H

#".T,l

1?T

inrpocńodzeniu: obl-drr ie gicz nych, l< t óre pośw.i _adczają, _o

r,o,i.

i"

_;"Jffi

_::-"

flffi

j.:]"^.]:

_iJ]'"]

_"

ffi

::

ff

,il'

:l |iJ"'",.,lę

o*i

Jru.,

ł',",,

_"* _"

i

),n

i.#:

;,§,".'

_:

_*),:

c j _us

z,

p,"

J"..

i _",:

:

i::;^L-,łfi i.,

::1.

tffi

: l

[i

B:,§J

::Łra

lf

;i

genologicznych

_nawiązr;.

'"r.J.

ś;;"*ic

w sielanc

_J

_Werete,choć

_nlit

ujęty został tutaj w formę nie

_{t.or.ti. .r.gowywodu}

_{ani teżrozbudouanej}

;f"ł,;}i["§i:ŁiliT#;::;ilr#

;;:.,1:: |,.,"", ,,od starożytności.muzykao i *mu_

w szerszym - wszvstki

jal<.

jąol<reśIil,.lu)b._'hbęaący.l,ni-;l,;;il'ilI:1ii,";;i:T,.'#l'L","i"]'J],,,ęlo,1,

so*ńtrru. p,rr.i.

,

ń:Tr- "sluzbą bożą", Zc,b, i|at,

Por _W_{Tararltieu,i:),;]:,;,T!} y 2oo2 \. o,,n, ohnttlŚ;;;;,;:,; ii:iJ _"i),'';i

:;',I:3;;:;

i

!!?: ś.:i:x,:;I:,J:,,:;ąI)'x|i'1,,i

;",;

'ią,'.'#]'i;\,i,(in

il,ii];;,i:,

i§;

z Vinsauf. _{ń'r,'rir'irr'i't',U}jęzYku Po:Potitl'n, Przel. ioprac.

_*

_{oir.r.,..,'I(ęrl}

20O2: _Cotfr.d

ł::l:,:,:uł:;i;łi!ł'ii?!L';,']'§);)f

,3T::1,o;, ",

ż,;ń';:;;,

rco,etycz,,otitc,niA::il1

Man,itryznlt.

pr,"i',l,',|_o

p^

_{'iń),g,l,r.,.Tf}

_{T:lii:[j[f,|."rl:tY';n',},}

i'ł-Ń:ł:.:i;i:iiłi::tl,,,fl

K'ir:,TłŚl'§i",łn:,;:;:::,:ł::::

tu w..Diąlogo rltllą ntusi

)

,_.

., 5 59...p.;ę ś.i;R,,l

altli-t ,t ,t,ttn ,,,n,|,|,),;',!r',ił

Ł;;;f:ri: l;iłrt§ł!:i,ł:ii

ę?:,.,:1"1:l."-

.n...ill)a

EnrPirr ka 1loda j< rr "ięc;' WIaJr.i","l iili,u"*icza. _spe

ronie-,.,dl\ lll,. mlty o twnalezieniu iiry _{przez l\lcrkrllc1} lina ('ZY _orfeusza._Te_i

i.r. "p",'"".;;"lr;i]:::,

1"]"'u Prl,e, /\lenę lub kirary prz<.z Apol_ ;,_11 ,",, ".

|ń;

ń

illi

ii

?;;T,,*:]';11T nl i t r c-z nv c h o.,.

; u* i-,.il

oenc|usz _w_De_{artc music}

7 _{_or,r}d,uszal

_il;ń

_ć;i"l;;l;

_{łłń::;ji,r;i;,:1::i;:;1,1Y;,}nlt}

":;;i;;ii::'ł:

io31"5._r _e"""r,

_{*-.iJ§'i;łr:;ffł;,::;i:;,,::::,}

.*

_{n,""j"-pil;jń].3;""Y:::",*}

:,27 27, zz-lł'l,",'ł,'Ei,',}1?',7,':;'łi::::,^i,'"!r"1,'1,

_'

'

ou-,.',.i.il'n.,..

Lipsl< isos,

L)rphei _{et Ettritliri:); B. prudcnt ,"r,}

or rr|,)^.,),rlj,l ,]' Flbu;,i .Ąl.,')litti, el Mursvąc: III. Io: Fabttta

;ica|, Pa,r.lż l864. s. 2gj.294. _{zrŹ_lól'}_;:?i;;""

_{A j,:,. |.*}

E:s,tis,le tlipthelog;pi:,",',','ł

."ń.l;,',t

_{]'lł,lj,'_';,j.}Calvjsius. _{Ć-r,r,i^i),,ił",}De ntu':,,ł: ,,i:ł,libus oralio.,._ Ha"licz lsłtl.

,um.,hrr,p,/ziln",,;:i_i)ii.,_" L,s"^""*,'Ć":,i::::::'"nił;",

i,lJ:"j,llll;;j:*:łn::

;,il,_y§f;,^;ilrf.I#r#łiT-r

_.lii.f

','''Ti'iją* tego rodza ju _{opowicś6i o legerldarnt,ch}

'le an,rIizy poemalu Montc parnąss,

_{nnlir"ló.i","}

_T":Yt_".ngrcckjch N,ymienia na _{margine_} tlkulę ,\Ąusicans _onpnrtta,sul,

_{,s,"n,..ll,"Ji."-:#,Tj.::ri;:|;:.ir..:i," si,.}

(3)

66

Marconzłra _Llsr,cra

.cjl1'.i

opowieści, ale pasterskiei ple ś:

r nterpretowaĆ Szlłnonowicorł-ą

..|.:c,. -

.-tta płochemu

_l(upidynowi:

1

:;,.- plosenki, bo tak chyba mozna :.:ti:-.'-. _{którą bohater}_sielanki

śpie-.\- j Jąłem go uczr-ć _l -Iakie p3.1.. /ako niegdr.ś ,",,-,.: _] |ako }1::.'. Merkurr, .,,, a]::: a - , Tc::: Boontę; -.,

t_

Na marginesi.. _:. Lą Zaznaczorra]. _rel]l.

_{_ '_}

_

_ _

_-

- :'

'-1''''la _Sle,_{nader szldcowo}

Ztesz-sują Szvnrono.,,.]__.

_{_ ._}

-_', '_- ,',','

-r:',-,:"',.1 rodzaje ll1uzvki

intere-Względu n;r

::-.::,,

'"','

:':L: _{""olu]e on nie}_tvlko_ze

I(aiimie.z

_S_:]_]]

:

, -

'. _{,_=_}_{,'_.}_{_.}''"..

:'

Przr Połlni jrrrr,, ze Maciej

SZ-: fl]a,Z lc_l zr, l1i c' a l _l1L).". t.t 1\Z t t\\-o a ] nlat I prZr.d rr,: ..T rr-ere l ktt ri. t t i]-lal .,,, _. poeż: ] kicnl'-łtorli :, nl jeCz, podanie l]ll .,., _.:

: -_ ] ,'

.-"""

i-lr;l'-""' -{Poilina,,deus musicaę"7, _alŹ

ll.iaclaja.

_1r

..

_{_.}

:]: '-:-'-

:'i:'r'Pocidaje

specjalnej interpretacji: ,,opo_

i

teraz ,,,,_, _{__l}_{._}

_,

._"

_

.

.,:-,:'" złoż',-ł lirę, uderzona

kańieni.- i"ir.

zrobie:: _

.

.- .

_.'*

--

'.'"

-lD\'Ś Zrozwmiał,,Że ludzię prymity.wni i jakby

niez

:

__::

:

-

.,..j;T.1l,r".fi;"TiHTń;q:T"?lj§:*

i)i-"., "-.,'_,

-'

*-,'j

jako działalnośćpraktyc rnu,r).rniosło,w

szcze-s.::.l:

, -

.

_,

.._

;illiX):'"::

]fl'i

,,nomos"

-

prawo, reguła, zasacla.

:1i.".,,.,,

_{: :.,: ; ]i}

_{, :.}

_:.ie._:

_ie

_{lktórciał^_",^:':]linaz}nvana}

jestMuzyką,po-fktórej głow.ę,_po _zabiciu

_p.""".J

pJ;;;;i;JJ:,

'-. _:-,','ojej_tarczy

-' !

],

ntdalą

dźrvięk

_przy

_wtórze

cy-,.,,.taC rrywodząca się _{z nlitologii}_{soIarnei uwazana}

iest

- L., . - ' a]-:

: t _:

, :,.. ,.,,,r'"

j', Sirlnnki i pozostale wiersze _7lol.sl:it._oprac.

/. Pelc, Wrocłarł. I964.

_.. ._,?,:. ,:r qinal lacińsl<i. ibidem, s, 2ź

suerar]rr-" ' ",nl IupitJectiamnu,,...;,hnrr]1^,,|:,^"''d\llln,suPerquocl

Apollodepo-;":'::'_', - '-,-',: :-ć doctorum _expoiiri,,. e sonun1 reddere, utintellegas rułes et saxe_

t-On j: _L:,- _,.-,,lł_hasio

rv: idcm. Slownik mt

ill.g,;...l,, - - ,",;y, _{w".ł.."Tqs7',":-;;nitolocil}.1-rii:lel i rzllm,ftjęj, pod red. ]. Łanow_

.",", q;;";;;- .-._;,..".'i,"'e Pogąn"'' 156*457' orvginai _{iaciński: ,,Minervam vocari Musi_}

u'ry

g,,,i;','p.-,'li"',i,i.i:tl,*T,";r';:

_T]H

_{'lń"'". ''''"ii"...""..t"}

^p91

R

Graves, Atena.,., s. 1ś. UPraC, -1f" Kfawczuk. _{\\a157ąl.ą 1992,}_s.2r2;_p

(4)

LIsEcra

mozna O

Spre-Musica poetica _w_{Arkadii. Związl<muzyki}

z filozofi 67 ZręSZ- 1JSza- 1tere-ko ze 1aciej

',

ale

opo-akże

akby Rólv-Lkom zczę-;ada. , po-Isza, 3ry-jest 964, llvec- lepo- saxe- :low- lusi-l\.es, mal,

ponadto _przez_{Sarbiewskiego za}

bo-sille _{spokrewnioną z -Ąpoilinem,}

a

na-wet za jego _matkęi1.

_szymńowic

w sielance

_{kirr-orrł-r-daje}

_sie_ją utozsa-miać albo _{przynajmni.l"rertrwl"e}

z siostrą _Apollina,

_anemida

_1\\-pewnym

stopniu da,e się to wywnioskować, _t

_o.,r...rti''

_ili#;,

Apollo zawsze _{młody Pallas}_zawszepanna, Apollo z łuku sl

t...] ttzela, strzela i Dyianna.

Apolio gra na lutni, _{Pallas pięknie śpiwa,}

APollobiesiad,r"*u*r?ł:i::::,.::;_rr.]o3-104)

::.."o:fr

_filozofią,_Tal<ie

ffi"#"ł!:,J;ĘfiTói";.i,T;:,."l;:il]illili;i?",.:::x

_{uięcie.Trryi.l}

"yJ"o

r'a dośe

powsl.;;;

_{poetykach i} rr,

fi-|ozofii

_XVI

_i

_XVl]

_wiel<u,

_{p-;:;y;często}

są _{to rozwazania nad statusenl}

gen ol o gi cznym _te_ks_tów

^niy.ź

nq'

r rurrlni,

;1.. " e 1',

+;

;;;-€i

n atury ogói

-niejsze|, _{Anton Maria}

_a"'c""ti

ór^)rt, portrro,

_I5B2)ń;.,

_,,Ze

_zaś_poezja

(poetical _jest_tylrn

:amym co i mądro ść (sapiential

ai'aZ^ii"rofia,

_wskazuie

tal<ze _{Arysto(eles, l<tóry zalicz,}

_oT,i,"-*

poetyclcch

_nuP.r",ir.e

_i

naiwy-tworniejsze _dialogi

|],aiona"'' v.i.jdosłorł"nie

*,ypo*iraa _{się na}_1en

te-mat

Philip

Siclnev:

_{,,fi]ozofowi.;;...i}

_przez

d,.ługiczas _{nie śmieli stawić}_się

Przed światem, _1rl._tylko_w

_{-";i;;;;.etów,,|3;}

metafor ycznieShaftesbu_

ry; _"The_{Philosophicrl} _Wnti,-,gr,

_il*d.n

o.,,

Po.i

i-n

]ir')'r, of

_{Poctlyrefers,}

were in themselves

_a,kinj

_of_{pieiry.la^'codo}

tego, że f1lozof.

kuratelą

_Muz

_w

"ę:T":.',

^

*",',.-.gulności

,",G;;;ffi?;"T,r"::

ma wątpliwości _{rł,spominany}

,uz de'ćon ti

.(,,itlozofi.

t.-i

l.ra jat<by _córką

Poezji"ls1, a takze

_r",.l""19

_{r"r.ą,,ri"r:r,a}

jest _[.

..l

_{poćziąmłodszą} wie-kiem"]ó) oraz

Putten|i"]''

";;;;;.ielanka sł^J""ń

caWierzby

sta-il§,??:;#;,T:'§:i;".,.T.,"T*[Ł"",.;ó,."g;;,.",a_związku

'"*:,M.I(. Sarbiews ki, Bogowie_pogaz.._, _s.₃j!_] j _9.391-395. '' A.M. de'Conti. _{O ,r',u.u,p:rtl,r*iri?}

irr,rr. l. i'r."^.,.,.. ł. ll: Poelyka okre.st

{T

_{§'#:1r,'";#}j.'":''*;..i;;;}

w;Ji",*l',u..

.

,t -

"

"J rcnesafrsu.

Antolo-p,o.'i."ii'.,,i,,liłił"!'i7i;,Z'::'r:,7;:;?^',;:]_:.','-',a',,..vstkich

_{filozolów7a,,m.,5l}

,-, ń;ł,,?, _{?i:l::,ł";};,1otiloq.u7}i,

;.;

ń:;:'Ć:.:iii','i,',.,

_i,,?!,!a_{Letterl. and}_{posthumo_}

s.92-

-"ion,ed, G, Hemmerich, _{\łl Iienda..i.].}

_;ó;;y:lle,

st.rttgart

tlsl,

].

_{i Y"*}

9o11;, o sztuce poetyckitj....

s.2l6,

y,łłXi*|,i;ł'::::::,',:':::';ł;:";r-

1oi,io,,o rłel poenla Hcr.lito), _ptzeł.-l.Dobrzvńska, rv:

.**i/ IJiłiX!r"^, _:';ZY**ft angiekkiej (The Arte of English poesie _l,_przeł._z.sinko,

(5)

lVLłtCr l ł.],iT.ł LtsEcra

,łe uczone pieśni rv uściech moich brzmiały

t...]

Te, _{proszę, aby po mnie rla śrviecie}_{zostal_v}

Z w,lerzchu góry zdtój biie, łiippoltrene zowa.

,o.u,,,}o

_§T

;;ł:il:'i#:

_;*i:r

::::,#f:-IGYnica _-W Cnvm

o"'a::;::;,TT

il:}j:.;i""

"l,czoność"

-

jak

zaullrażaJan

_okoń

_{na marginesie swojego}

opraco-"r,ania

DĘnidy

Samuela Tivardorvskiego

_-

_{rozumiana jest jako}

,,skompono-r,anie według zasad poety.i"]8, a r,iec poprarł.ność _budolły

_p;';;;;;;.;

biegłoŚĆ _{PoetY cZY}_{raczejmelopoetl,} _(za

każdlzm raze]:|-Lmowa jest o pieśrriach)

rl-kunszcie _iopano,1ł,,anie _regtrł_tr,o.zenia.

_Ale

przynajmniej w odniesieniu

do tekstu Szymonorr.lca.tę.ir.kładnię

fojęcia uczoności <laje się chvba po-szerzyć, Motyrv _{uczorrei pieśrri}

_,or,"ł

_{tutai wpleciony}

w

rozgryvający _się

rl,sielankowej scenerii nlit o

przenrierrieniufrr.;;;;;i.;'ru:*^rrrrr.k-nimf

rv r,vierzb;z

_NimĄl

'1:.1łl,

\\- tell sposób

.rk... .n

ni.'iorr.ylnanie

ślubów czystościt9.

_W

_{wersji Srr-,r.,o.ro.,łca}_Atena

nauczała wybrane przez siebie

nim§u "śpiewania i wszelkich nruzr-k" _-to rvłaśnie, ze _{dostąpiły one}

uprzed-nio

tak

_{zaszczytnego rrtal'en.niczeIria. irliciacji w}

sferę poświęconą bóstw.tr,

staje się _{przyczyną wyjątkolr}_{ej surorr-ości}_{karv wymie}

rzonej

przez

boginię. zarazern jednak

_przez

_{pamięć o}_tr-nr

sanl\-m rvtaiemniczeniu kara zostaje

tt, szczególny sposób zlagodzona:

\1;l.i,l l plrostei sje pari ezii pai ca. do l ..klr-szt le

_-

zar, ja nradr ,Ą nolvica osłona r szr- nie dzaju st która je: LltoZ satll etr--filoz stat\-cZ ]-], StępeIl1 _Z \\-ergiliu tlzupełrri _Sl ]

iirv

aIri c. i do -{p6l nezie

i

h: 2'] PoltJ!_ I-toczcśll:t _: = Zaostfzd j: ]l O,.,,a,_ \\l Zakrz.:,. -, sło rr,; idcr., : ]] _Sz._Sz... ] 3 _J'or,_P_i., -, \\'ars7:1rr,:i _]l, rrpada _{rl zac:} negcl znliesz:.; t\\-oró\\ picr-,,. I

A]e zeście \\,n]L:J. ai :\,.-a\ nauczone, Niechaj rv was moje rl:.ir :,:l .::-,:_: do szczętź1,

Niechaj z \l.as su5:c ::..: l pierrł,szę na nich biora., : . .

t

].

. :.I szczałki chłopięta

: ei ćrr-ir-zerrie,

1.,,.,]]-]2.1)

C)dcz'tallie _{rn]tu o.powiedzianego}

_rl

_s:e,.iIlce

musi

zatem

poprzed,zić

,r-( l\ j _}-,i,--, ]i]lćIpretacia _pojęć

,.,rry.rr-roici i ll-,::zr ki.

tto.y.n

,,r-r"czenie _w_ryo' "\\:r:1,:,,-i i,]ciaZone jest sensem moralnvnr, T;. rrloralna perspektyrv _a

prze-Zier"::::Z--" _{iitkŹe Przez sposób, w}_jaki_{Szr-lł-lc_,lłorr-ic}

obrazuie _w_Wierzbąch

tenlat ::-";;:l <i, _{RezYgnuje on bowiem}

_{całkoi'icie.}

"or;;;iosci

b.r.r.,ier_ria

i relacji,ll, ,.,,. .:tia słuchowych l,wazeń, a v .

poet,cki--

,,r _{claje się}_wobszarze

_{J;*:'',:;.:H';ji,iJ.i.lli.:jl'.1il"",ii:-:}

mądrość. l-.,_:;r-ke-inicjacię _{w doskonalsz?}.

p l a t i v a z ć : L l,,,,,,. ś-,.-o,,,o _w_i_c

z

muzy.ą t.X..'i'5"

]: j]]

trff

,*]

1:

::

#;:I

]8 _{S.Twardor,...}_{1_1ti,drzewemb,ohkolyllt.oprac.|.Okoii.\\r,tlarr}

I976, s.22,przr.p.dorr:'J.ł. |" _{Pierworrzu:r:}_-:ciallId

byl tel<st l"-a"pr'śin,.rnra13 _{zJi..:i:iorlanv Saliceł-}_Por.M,

(.r,tort-ska,(),.Wierzb,l.,: \],,tottowicanatn]\,o...'Meander.. _l9tr]

(6)

ECl(A łCo- )no-iąca Lch) niu Po-Się inrf rórv :bie :ed-\\1l, nię. raje o\\1

Musica poetictl w Arkadii. Zll,tązk)muzyki _z_ftlc>zofiąi_retorr.k:,.,,, _{_.} _ie]t

,,\lli sie tak dzirr.uje Izmar Orferlr,vi,

-\ri sk:rl:r parnasl<a nrąclrenltr Feborvi.

i\ on śpieri:.ł. j:ko śtr jat _§t\\1)rzon ocl początku,

.Iako 1.;;". ,.,, ]c\icl--l rzr-czv tr.ch nie br,ło szcząt|<u,

/ako zienlia rr sl,._-.::. ::_::]a:.a]-, a".,, iarr,r,,n. _1"k,, \\bdr: ogr.:t :i ,, :i:.:_. _{:::r__.}_>:c_:rl)lako:

Skąd ltrdzki rodzaj. - .

69

prostei piszczałki.

_w

_niezbyt_oryginalny_{sposób poeta}

rr i..zc z- sobą

reflek-sję

parafilozoficznąi

_jedną

_{z najńrdzi"l}

_.t,yuu

_{k;"*.".i.;;...,-.,}

c}r ikon po-ezji Pastoralnej: pastuszka grającego,ru i.rl"r. ę.

Żraarc ii|...,,,r..,-"

_i krr-rri-ca, do l<tórej _{dostęp ma jedynie}_dziewictwo_(co

podl<reśl^ n..._].

,

.,,.,,., ,,krYształowa" ewokujący pojęcie czystości), zostały ujęte rr. .:,,, .:, .

..i";::

1ę

_-

_{zarólłlrro sztuka poświęcona}_Muzom,_jak_i_czystość

cielesl-r. . , ,,.

.

,.;'.,

ją mądrość2. 1poetyckim jej _{obrazem staje}_się_w_utworr"

_..-oa"]

-Atena, Apollo, _{tez Orfeusz, Pan, S}len w}_{poezji bukoliczne;}

S-,.::.,,-nolvica _{wYstępują często}_{jako opiekunowie mądrości}

_{,t.*,n;ą._'}

.l:

,.

.

osłoną muzycznej pieśni. Nię dziwi zatem,

z"

p".'".i

r.Jr.r*.,o

|,,..,.1

:

-Yy.'-'i'

tylko u Szymon-owica, ale w ogóle

u,piezji

staropolsń"i

_.;r..,,

_;

dzaju stały epitet: ,,mądry-. Lecz nie

iylko

Febus opiekuje

_,r,

".'.'"p"..

-która jest zarazeln

i

_{filozofią (dokładnie w takim s.r-r.i.,}

1aki nada...ali tenl--: utozsamieniu Thsso i Puttenham).

_W

_{sielan ce}_Silenus

_rję

_takiego nlelc.,l.,-,-ety-filozofa pełni mityczny sylen, postać na poły komiczna, a na

potr-nla:i-statyczna, Temat _{rł,ychowawry Dionizosa,}

_.to..go

_{trzej chłopry.lł.iązą i}

poc

-stępem zmuszają do śpiewania pieśni rncre.pr.ąłśzymonowic

_z

_szóstejekJo

_g

Wergiliusza (stąd tez pochodzi schemat _{kompozycyjny opowieś.'}

_ś.,i;;;l.

uzupełniając j ą .icznymi przykłada mi zapożyczonymi

.

rrr)*r,lr:i'- "'

-.

Sylen nie jest reprezentantem sztui<i _{apolliriskiej. Nie}_{posiada zatenl}

liry

ani cytry _iakoswego atrybutu, ale multank

i.

Zostaiel.a.rat porór.vnanr.

i do

Apol'ina,

i do orfeusza,

kiedy

_{rozpoczynaswój śpiewany}_wykład_o

ge-nezie i historii śrviata:

lztć \Tn ,zę-ącJt nia ,isu kę- aIll-em '] Por,M,I(,Sarbien,ski,Bogowiepogan..-,s-433:,J'r.c,::-.--:...:'-.,.,lbieIMinerr,r,ę*M.L.]rórr. :locześnie i jako dziewicę, i _{]ako b-oginlę}mądrości, l.. istoi.: : -..-:cll _czr.stość_cielesrra_clzirl,nie /.Lostrza umysł, jak znow.u przecirł,nie rozwiązłość _czr.nJ_{q,- ,.,}_{,_,1.,}_i.l-.''."""'

O rvodzie jako ,vmbolu _mąd1,ości_zoll._L)._fo.rtn".._5;,,:..:

.],.,/lł i chrzc:-cijnńskiej. pr1.1. ,\, Złl.ru cwsl.r. l] lhchcierek. _ń.furzr,ńr].i. _{w".rro*" Io'',, .}. . _{ir','',."or''nrlti,} _{t4b,l,i l}

-,--:rl x,: idem, Słolęltik s_ymboli,W.,.srao.,a lgSO,

". ilS, ąlS.

' ' _"_"-Pd - Sz, Szynronou.ic. Sieląnkl _{, i;?1,przypis}_do_{tytułu Sielli:.:: :.::cirj:}_Silenus.

' Por P Wergiliusz Maro, tsukoliki,.,u}a. _{ai...jęryćzne,-przel. K.}_{]rrlźl-tlian,}_oprac.

J. \\bjcicki.

""1rsza\lra 199B, s, 73: ,,Nie_tak się Parnas ,r.rrrrj,rr,l<iedy słl.sz1 r.;".]Ńi.,;t _lrr-,-,".._Roclopa

:]:1Lla \\' zadum jcI-rie,,/ _caY_o,rr;i_na

niei śpier,a - nucił bolvienl pier ic./ _)akrłpośród nieznlicr_

.- ]_znlieszane p.zest,r,oiząl

3 p_łł:"yr^ ogniem nasiona dusi, zienlie i n^torza,/ \\\ze]akich

:,lrl, pierrvsze rr..ciałr, ,,arodyI ll.k _.ię_,_ii.h_{.,'.,.,..rull}

;r.;.;i;,;.

(7)

,l|

Marconzłra Ltseci<ł opowieść _Syl:."'iest_raczej

przex:,l;ent nritówkosmo- i teogoni cznych,

a żatem przedf17ozo|.Tl.n _koncepcl:_{la,!,z]-,3\\-czv.1,,r'}

1ś|[.m.in.

opowiada o czterech wiekach ludzkości,

_po,o"..'

_::z\tacza

_mity_{o Hefajstosie}

i

Afro-dvcie, Atalancie, Danaidach,

_,ii*--,

_K,:

_{,nidzie), ale}_moty.w

trzech

żu-io-lów, z których _{powstał śr,iat}

_-

_o::-_--

]",re:

_{i porvietrza}

-'ńodzi

się _iuż

bez wątpienia

_z

_fi7ozofii

_joliskic

_--..-

_rł.."ń-it"

l łilr.r},',.r-resa25.

Szy-monowic, sztukując poetr-cka

\\],:

],.

-:;:

\\ćrgil ,go

]rarrr*llJbzamiowidiu-::1,:"

daje, rzecz iasna. s},:-:i--.:, --,: -.l] .,r,k]adu fi]ozofiiprzyrody.

_Nie

lest to nawet systemat\.czne tr

l!-.

---

_,_.,;:ii._ale_{raczej (podobnie}

_jakw

ory-i:,:i"^Y::qiliusza)

garść sr",r,,: j:-,.,:..--..-,,,ion,ch opowieści, gdzie

najistot-nre]sze znaczenie rtta ra]-]1o.,1.1] -j, -_:J.: _{_}-,,,,a]

sprawia, ze cała

p.,,,.o.",,.i.

- ]","

.,.:],:1;:§:il.f,Tiił'iT;lTl,?

Potem zaŚ _{Porrtarzą ią}_{2r,,:c ,}

_.:

_{-_:,. :..,::.,}

echeln: l na::r-: Oni śpiel,.:,: ,_l. j :-,, iształtenr no\ilym _ _. ] ,!l)1 ,{ometo\\,Ym, .:ielva]j -;;-..;:zeclrviaią .. ... _ (r3- ] 08 ) :: ,,l _alr. :::.]1 napawały, :::]:c.e gotuje, = _--uJe: ::-:<.jzie,

WProwadzenie _postaci

_{_\r}

_{_.:.}

_.:.-ł

,.^-

klo---

_{-^:_^}

-

.

wieść pijan"go

syr..nii;;;;.._

_{_}

j

,':=

]'\

klamra spina śpiewaną

opo-rólvno Aporri,

_;.i.,

_-",,

_,ol..,-.,,.

_J-,

_.*:

,

:,:il'.'.:'T,::':illJ|:#;-?ł;

sztuki słorłmej, co _{da',rmym poeton--}

_.-

_:

_:}..:-.:f_{t do}

w,iązan

ia

jej

ztwórczo-ścią poetycką, _obydwu_zaś_-_{z lr,so}i::-}

- ::-,. ::- iotami ducha: cnotą, odwagą,

iT*:;:.

_{H"ĘX;::;Tn;l,::,}

_:l,,:1,

_","",

,."lo

.

_p,,yl,łuili

\\ alla Została _te|_{ivłaśnie zasadzie}

_{rto1..-.i,'.,;::,"'"'""uego}

podporządko-, l !_ a

-!_:

Pięknego Sieniawskiego c: ₌',1_ I słodkich zdrojór,, :..l ;_

t...]

I(ażda w myślach sw7ch rr i<,, ,

I(azda sobie _{uciechr :_::}

Th. ze _{ozdobą pieśni}_sercolr:.-:

Że _{wielkich pradzia;..,.,}_;-,"..,_ch_{nrieisca zasiędzie} I _{waznomyślną radą polvlada,}_:_:::_':

Gładkiej \Ąymolly zbie::= ,.,, _:-ladre_słowa

swoje.

I..]

:: ,:- W Tau--:,iellic Z, Histońafl,zofi,t. l: Filozofa sfulr..::,.ii!l i średniowieczna, Warszarła

25 _Por._{ibidenl. s.}_)2-13, 17-2O. _\l '.l f ]a], ]-..

:-:- i--...-a.lJl--] l970,

(8)

{ L]SECKA icznych, lorviada : i Afro-t zr.r,vio-i szr.r,vio-ię

_iuż

'-.

S.y- )rr.idiu-ldr:

_Nie

. \\. ory- rajistot--t, który .istorię, tą opo-,kj. Za-edziną -órczo-Crvagą, ;kłady ządko-a l97O,

Musica _Poeticaw Arkadii. Związkimuzyki _zfilozofiąi reton-i<; lr _{;;_.;,;ii7;/1

Osob]iwie Minerwa _{za |edno kochanie}

Miała go i my, Mlzy, przedniejsze sfźr_a: ].

Czyniełyśmy o _iego_{ćwiczeniach ućcirłwch.} Zaprawując mu serce do cnót

śrr.iętobi;il-.:.-I do pięknej mądrości.

(XI, w. 1-2. 9-1.+. 9] -].

odwołanie do

niej

_{zawierajednak szymonowic}_takźe_rr

_s:e--:;t

_or

feus, gdzie _{wielokrotnie przewija}_się_{myśl o tym,}

_iż

_{sztukauprar..i-;::.}

:l-,

j--.-ki jest cnotą i

mądrością:

---

-r-7l

Cnota się nie utai; niech, w iakie chce, cienie

Ti.lli s ię, przedsię'.'.","ł1:.;;.],1:TiT;

Dlatego

tez

Chiron

zaleca

_Iazonowi,

_aby_zabrał_ze_{sobą orleus--:.}

w podróż do

l6lchidy

po

zlote runo26,

,,Z _{rozurnem (prawi), synu, dokazuj rycerstwa.} Z _{rozurnem mocna władza.}_{To jest}_{woiska zdrowie}

Naiwiętsze, gdy ma hetman radę dobrą w głowie. t...]".

(XYl, w. 74-76)

Już na podstawie _tylko_{tych niewielu przy|<ład,ówpoetyckich daie}

sie

wyodrębnić repertuar warLości uobecnianycń, zdaniem s)ymonowl ca, pTzez

pojęcie

muzyki

i pojęcia z nią _{por,viązane: mądrość, uczciwość, cnota,}

ro-zum, dobra lub _{,,rrażnomyślna" rada, dowcip, gładka wymowa. Zestawienie}

to, łączące terminy

_z

_{zakręsu f1lozofli (mądrość)}_i_{retoryki, nie jest}

prz7pad,-kowe,

wprarvdzie pico

della

Mirandola

w swoim

liście

o

jgzyku

_flozojix,

broni

zasadniczej

rozd,zi''ności

_{języka filozofów}

_i

_{retotówź?i."}

_i.ri'1.."

jednak o*,o rozróżnienie okazuje

sii

fikcylne, _{jeśli rozumieć retorr-kę jako}

sztukę, której zadaniem jest przede

wszystkim

_{wzbudzać afekt.'}

pobudza-jące _{do szlachetnych czynów}

_i

_cnoty

-

pojęcia przr.najnlniel zr,.r.czajolr.o

rrlłvodzon ego

z

_filozofii.

o

ile

_{zr,iązki muzyki}

_dawnej

_z

_fjlozoiia._rozu:-tliana_cz\-_to_l..-

se:-,sie

mądrościou\-m, czy naukowym, mozlirr-e sa

rlzie]i

>r..iatJomości szeroitieał

znaczenia terminu mousikć, o tyle spotkanie nruzr-ki i retorr.ki oau.-,,.-

_.l.

,6 _{Zob, G-}_\\aleriusz_{Flald<us,,Ąryanautyki:}

ksiqg osiem, przei. S, _{Snieżel,ski, Klakó.,i}',,-ł,ł: Ę Venzke. _oryhl,Jlcn_Argonautika_tn_thrim_uerhiitrx_zu

Apoii..t::,:s kJndos,Berlin 19_ł i ,

- _{Zob, G, Pico deIla}_\Iiiandola,_O_{jęykufilo)ji.. tir,}_a,

H€nż:..j;z!lsą Barbąra x obr:t::: ź.ł:.l_

,,ilr _{śred-nioN,ieczlt-l,ch,}_przeł.

Jr9:Ę.:,?, iiurł?o włoskiego oir::i:,-nia,ńo. _{i oprac.}_-{-

\o-"l*;Y:::,:)1:nu'

_.:t2'-l32. Pico pisząl

"

-",ń";;:' ;;;;#na

mr-ś.i llia-(nie

(9)

M,łtc;clRz,łl.ł LI srct<ł ,_rt_lpll7ę, _{tekst i brzmienio-"vą iego}_{iltte-:c-__..;ie},

Muzyka

ma

zaten

_ zgod-rrie z tunkcjonującą i rozpowszecltlriol_. .i ;__.:orr- Izydora z Se,ivilli formułą

lttttsica movet ątfectus2s

_-łvzbudzać

.i.e .l-_,

:

l,-_:szellie ducha.

W

poezji |ana Andrzeja Morsztyna ta afektotrr,órcz_..-,,. l_.._-.-,,,,lść brzmienia połączonego _{.z_e} słowem ma nierzaclko zastosou,allic '_... l.;]]- r,]-_L drvornego komplementu29,

często nawet Iako składnlk le bl,tr",:.

..:

:-. ,_.._.drriczo stanowi przecież

po-ch,tvalny opis rłyglądu3O, Podobr,,\, .:--,,, -_

,-

_:,.:.jetakże Szymonowic w

sie-Iance Epitalamij wm Helełt_1,,.

Musictt _7l117,i;, darvnvcl,t ,,zginęli d sii rrlraza gubiono. nymi i nar za sen i bl

Ażc

brych ]<i,ll-t ma Sel]sll. ll1oze \\- I] lv której ll sie nruzr

i

lr- słorr-ac:-. nej przez : drvoru Z,, : od peu I'lr-. P:: . rra atek:,, _ ezIi dli,,,,,:-: lt,iecz Il. ' . OPe l.ti1 .i ]: tt,CZllć', __ źzl_r 311_._,_

},:

ciza cz-, . efekt, ,,, -,

'' Z

:

'-

\. (,. aoll 1:]'_-_: 1 iog]]l, _\ -'] P,: : ,_ -- lll',;,,::, : = Pr,: i. > 6]j-,l:

']

O ..:,. _, T) ._ ,_ __ _,i Agdv rr :.,r< : 1 ,:-:.. \l(-]].1- -]. :

,\'.'.._'__:.-Orr.,o afektotrr,órcze o.i.lJ--.l-,- _.:, :

przez pow,ąZanie jej z odporvit

j:-.:-

,

monowic dosłorrnie jakbv pod-_:_-_] -,.,. _:,_

praticą

_-

Giovanniego de

'BaIdiei,

',

, : . verdiego. Gani on bowiem

\\,slro].:.:

., t

,. ,, ..- ilrYarunkowane jest jednak

-1

_{:--_\,}_kórr-_{i praktyków} seconda

_,_. :ieeqo czv Claudia

Monte--

: ,.-:_..rlr-kę Llstami pasterza:

::-ch hrzlniałv, .

,.

:.]obr,.

: -,,., _31-'13)

.<rlę-i _{staie się zatem iedną} icl or:rz zestawiania ze sobą Lub męznych bo: _., - ,. ,. :

l tthrl co \V(,sole8o: l(,ral .,,

,-Wszystek warczr- i

:-.,-l to nie dzilvia. )akie dziele. --..

t..]

L'

>-l.. lllollowica lcrytyka muzyki \\

sl-'l.

z rea'liz.,.J;: l],.itLl nlinionego złotego wieku ltrc.l,. 28 _Isido^,._{H:-,:_.,.-;lsis, De}_musica,w:_Patrologia_cursłts_!.'":,, : t. 82, s. l 6= r ,, :-,: I'łrcsaurus Musicarum Latinarunl .- - -,

StVISIDE\i_. l\Thtml.

29 _Zob._n}]._{r:,:,:],, 2i]}_{i 209;}_{IQntikttla 23:}_{Erotlki i',} _.

J.A. MorsztvI.. ,::,,,,.l1, zebrrłne, oplac. L. I(ukulski, !\hr,:_.l,,.

30 _Na_tenat,.- ,,.-;,.,;l . jej elementórv i sposobów zasto:t]\,, ---] ;

miłości. O wlobr.;:,:: .rotvcznej ll polskiej poezji barokowej, \\.:::

kow1l komplemellr. .Ttkstv Drugie" 2O(\3. z. 1, s. 7-8.

,,,::s latilttt. red. J.l1 Minge, ljarvż, -,,lrrr,. chnrtl.indiana.edu,/trrrV6th-, -ł7 (lrunreracja rvedług edvcii:

]97t).

l por M. Hanusien,icz, Pigć stopni

(10)

eacletn,.Baru-::. LISEC]I(A ]

_-

Zgod-i rorr.rułą

ezji

Iana onego Ze n,,,er-rtu29, eciez po-,.ic rv sie-st jednak l. że Szy-l:, seconda a \Ionte-,terZa: enr jedną ia ze sobą i:nge, Paryż, cl tnrl/6th-:iuq edvcji: l - Pięć stopni ;.ienr,

Baru-Musica poetica wArkadii. ZslĄązkinruzyki _z_filozofiąi_{retor\-k.,_}

lJ

dawnYch

dobrych,i

złychteraźniejszych _{czasó\ĄJl. Poel.,.r.]c}_{\.,.estchnienie}

"zginęli dawni, dobrzy kantorowie" odpowiad" ao p.rr-r....*, , ..,,

",,i"

reflek-s ji wyrazanej _tal<zeprzez

wspól.r.rny.h

_{Sry-onoi,'.orr'-,.}

".

]..l:,,:

,;;-gubiono, powiadam, dałr,rrą _muzykę,'ra_zern_{ze wszvstkinl}_i

nymi i naukami i pozostało _{nam po}

^i.i

;;.

-;:;#:J:;

.:::.].

.l]1:

za sen i baśnie jej zadziwialącą doskonałość''32.

Aż _{dw'ukrotnie podkreśla Szymonowic,}_ze_{pisząco dobrej}

..-:1-1:-..- 1 ..rl-brych kantorach, ma na myśli słowo, a nie brzmienie:

_{pi.śń,'i....}

j

..*

_-_:

.-ma sensu, a wypowiedzi brak _naturalnego_piękna_(,,zwyl<łej

_ozdol.,-'

_ :-,ie

m:że

w nalezyty _{sposób spełniać}_{powierzonego sobie}

_{,"d;;-ii.,-],.,.'}

w l<tórej _{mowa nie jest panią harmonii3'J.}

_{p-.r?";" uyi}

riJl"'"r.'rr.",

..,

sie _{muzyką, a}_staje_się_{brzmieniem zgoła}_niemuzycznym

(w.

+il.

il; ";;..

w slowach sielanl<i l<ryje _{się paszl<wiina}

_-ad.ygalowu

'*

,'yi"- i..1,,,

i".,

=

nei przez nowocześniejszych _muzyl<ów_{prima'rr1rrrtiroii1} _1..u''.,.,

lTlu./\.gzl]r

dworu Zy gmunta III _{Wazy, ktorego poczynani}_a_S_zymonowi.

il;;;;

; ; -:

od pelł.nego momenlu) nię

bardŹ

chyba cenil i pochwalał j5.

Przeświadcze7ie, _że_{rnuzyka, pódobr-rl. jak sztuka oracji, oddziałrlr.a}

na _{afekty i moze skłaniać do}_tai<ich_czy

_innych

_{czynów,-.";;;;;+;:}

ezji dawnei za pomocą metafory _{,,^u,.y*nlest}_jai<

_jęryk'i.W

siedemnasto-wiecznej teorii muzyki formuła ta

nie

jlst

zresztąmetaforą, _ale_{mocną tezą}

opaltą _{z jednej strony na koncepcji etosu skal zaczerpr-,1ei"i z}

tradycji

an-tycznej,

z

drugiej zaś n^a rozbudowanej nauce o afektach3Ł. _iv.lel.r-,

cę

or-feus ana.izowana nletafora

_przvbi...

_,-r._przykład_{następujący kształt:}

Ale terr _{llla obr.czaj piszczałka}_ze_trz.ciny:

To śpier,a, .." _n"u"'",,}i,?

'::1T1.1[I

simorrides konfrontując nieliteralność przysłowia z potoczt-tą

r,ie-dzą czytelnika o technice gry na instrumencie _{clę§m .rr..rk.,i.}_L\-m_salnym

e fektorł,ną llr e taforę sformułowaną w postaci _d'r]i

_;r..r;,,.o

af oryzmu.

:, (,* _v'_Ualilel'I., P:I: ,, t.ap do: Sz. Szymonor.r.ic, Slc,/al;,ł-j, _ s L\ I-L\ III

l']lli(lLcr",, s,.l 7, _{OrYginał, ibidenl. s. i/l:}_{_>:}_:-.:Ji_...o_{],antica Musica,} insiel.tle

con _{tutte le belle arti}_&_scienze,jJi^ _{q.,rte ne c ri::l..tc,,}

;,,1; -_. ;,_, ]urne, che molti reputźtn.J

:Y81" _' &frroI:r i l ll)illll\i8Iiosa ,r..."ll.,,,r".,

Por.C.\l'l111ę1.161..ńcrzi mttsinli _tlltltc,i,,_{i,,,,,_,}_1.1:,.;,,l_,,,.;,,_l,łrlf.l

mntlrygn!ol. lt,.:

:objaśnicllianńi{śritr'tltG.C.Monteve)irg" _p;r-i

|-lrrska-.-L-;,.:-,,l: _{lqss, nr4(7),s.2...} ,'oł;:;ło]"'kson, -\Ittrtltzio, Pohnd ant] t]ie l,łtt r"':r;ltorat stl.r.,a j.-,..,. ..Earlv Music,, l999_ llr _ j j o

kr,vtYczl1\,ill :tosltnku Szynronorł.ica clo _;,olitvki_{i drrori: Zr qnlunta III Wazr:}_ktri:.:

]

lil':;iil-|ii,..,'

, l)oelł nadwornytll zuh,

i

r.i.. ,,].,ę j,

",

-t)'

,),;'no*ic.

,su

,

' Por. _{nP. następLtj.i.c nlonografie:}_N._{Harnoncourt,M.t,łz,lkd}

ll:,.;...,ł tlźwięków. _{przel. ,\i. t,z:|_}

.'_:,|"..z.r"a 1995: S. IŁczltorńki,A/auł, o _{,,rrli,u,i,,y,m!śli ntu:.t:ł::i}_I_{połowyXVII1,1el::,.}

L,_:clin i

(11)

7Ą _{Merconzarł Ltspcrł} Szczególnie istotne jednak wvdaje s;e :_ _

wic dość bezpośrednio pisze o brz:-,:.:

słor,r,rrej. _{Liczne uwagi}_na_ten_san]

_i.:-::

.:.

Doprzez tę metaforę

Szymono-,

]

:]:uzvcznym jako o l,,ypowiedzi

:" ::,_,,,,iają _się_w_poezji

SzyrnonaZi-_]"..lla _{I(orczyńskiego, przeważnie}

morowica, _Jana _{Andrzeja Morszt..-:.,}

jednak mają rrlą,ę one urrtr charal<ter uItal-al(fer zrrĄrt],:znacz:._a :.:,-::<: zarr,9ą]61yąny

_Nie

_rnożnaprzy

lyr:ii,|":

njeć, że c},towanv tj..,., -",,

. . :-. - - t s : so nk]u .i ą _oŚs.ernej opowieści

Menalkasa o sweSo rodzaju ri.i

j:

i,,:, ,_

::.

_.;;.

lV

_orve'

^..J;;'S;;;;-desa _{epicka opowieść}_odegra:.=_--

_{--- .}

_-:-,_:.;zej_{rrl,głoszona}

na trzcinowej

piszczałce _{arl<adyisl<ie$o pu-:}_;_:._:

Postać Orfeusza \\,

sz.i. a

.:-

l _:,,_:.

:

_{:-.::lbolizuje retoryczny}_wymiar melopoezii. U Szymono\\]r.:

:--bonui canendi

_orriurr|""'\

-tj-

':

- :]:,*,--rI-1'Zo\\-anv na Prawdziwego

rlr

trudności, a :.',:' ]1aluki ]' J," -' - -] ]: _,,:]_{.::u_<i.} a,_-- ,] -_).-\ -: _--. ].: ",' -- -.] j a-:

,--: i,

..