W. Chudziak,J. Bojarski,V. Stawska
Rzęczkowo, st. 1, gm. Zławieś Wielka,
woj. toruńskie, AZP 34-47/59
Informator Archeologiczny : badania 26, 85
Informator Archeologiczny 85
południowo-zachodniej odcinka w ystępują elem enty o bardzo regularnym układzie — gęsto, niekiedy stykając się ze sobą (nąjczęściej w odległości 5-10 cm), zalegając praw ie idealnie na osi w schód-zachód i opadając nieznacznie (ok. 9-12 cm) n a południowy wschód. Pod nimi w ystępują elem enty układane prostopadłe — rzadziej, częściej w partii środkowej. Wypeł nisko między konstrukcjam i stanow i glina z kredą jeziorną. W części wschodniej odcinka w ystępują elem enty krótsze i węższe, układane rzadziej, o przebiegu z północnego wschodu na południowy zachód. Wypełnisko stanow i brązowy piasek. N ato m iast w partii północnej odcinka w ystępują w zasadzie pojedyncze elem enty (dł. ok. 150 cm) o różnym przebiegu: wschód-zachód, południowy zachód-północny wschód, pół noc-południe. Cały opisany układ ma przebieg z południowego zachodu na północny wschód i opada ku północnem u wschodowi (różnica poziomu wynosi ok. 60 cm).
Na odcinku Aą (na południe od Az) eksplorowano w arstw ę IV (b ru n atn o szara ziem ia z grudkam i zielonkawej glinki i pomarańczowej polepy). Zajmuje ona południow o-w schod nią partię odcinka i ma przebieg z południowego zachodu n a północny-w schód. Zaobser wowane brązowe smugi — pozostałości drew nianych elem entów konstrukcji — występują nieregularnie, układając się zgodnie z przebiegiem warstwy. Prace prowadzono od pozio mu 10 do 44 (112,30-25 — 110,90-80).
Na odcinku В (południowa p a rtia konstrukcji wałowych) prowadzono eksplorację w r a mach w arstw i y V i VI. W arstwa IV zajm uje partię środkową odcinka i biegnie niewielkim lukiem z południowego zachodu na północny wschód, stopniowo rozszerząjąc się (od 140 do 220 cm) ku południowem u zachodowi. W brunatnoczam ej ziemi z grudkam i polepy i glinki występowały brązowe elem enty konstrukcji drew nianych. W poziomach układane były na dwu kierunkach. Po kilka — kilkanaście leżało prostopadle do k ieru n k u przebiegu warstwy. Miejscami m ożna było zaobserwować, że końce elem entów zachodzą na siebie tworząc regularną, gęstą .jodełkę”. W arstwę V (w części wschodniej odcinka) tw orzy brązowy, sypki piasek z występującymi w nim elem entam i konstrukcji drew nianych (tę partię um ocnień można łączyć z najmłodszymi XI-XII?-wiecznym i konstrukcjam i obron nymi). Występujące tu elem enty układane są równolegle, niem alże zawsze na osi pół noc-południe (jedynie w części południowej mają przebieg z północnego wschodu n a połu dniowy zachód lub północny zachód-południowy wschód. W arstw a VI (jasny, drobny żwir) występuje w północno-zachodniej p artii odcinka. D rew niane elem enty konstrukcyjne m a ją przebieg w dwu kierunkach — jeden (występujący we wszystkich poziomach, lecz nie zawsze na całej powierzchni) ma przebieg z południowego wschodu n a północy zachód (prostopadle do przebiegu warstwy), drugi (rzadziej występujący) m a k ierunek prostopad ły. M ateriał występujący w opisanych w arstw ach to fragm . ceram iki pradziejowej: neolit, k u ltu ra łużycka, k u ltu ra przew orska, oraz nieliczne fragm, ceram iki w czesnośrednio wiecznej i niewielkie ilości kości zwierząt.
N a odcinku F (południowy brzeg wyspy) zakończono eksplorację w arstw y IV (warstwy wiórów i odpadków drew na poprzedzielane nieregularnie w arstew kam i piasku ze szczą tkam i organicznymi) zalegającej między bezładnie rozrzuconym i elem entam i konstrukcji drewnianych. W arstwa leży bezpośrednio na zielonkawym iłku calcowym, który wyznacza pierw otną krawędź wyspy, odległą od podstawy walu o ok. 10 m. W w arstw ie IV wystąpiły fragm. ceram iki wczesnośredniowiecznej — fazy D -E.
D okum entacja i m ateriały znajdują się w M uzeum Pierw szych Piastów na Lednicy. B adania będą kontynuow ane.
R z ę c z k o w o , s t . l U niw ersytet im M ikołaja Kopernika In-g m . Z ł a w ie ś W ie lk a , w o j. to - sty tu t Archeologii i Etnologii w Toruniu r u ń s k i e
A Z P 3 4 -4 7 /5 9
B adania prowadzili W, Chudziak, J. Bojarski i V Staw ska. Grodzisko w czesnośredniowieczne {DC-XI/XII wiek)
